Η Ισπανία, ο Σάντσεθ και η Νέα Αριστερά

Η εγχώρια συζήτηση για τις ισπανικές εκλογές ευτελίστηκε –όπως συμβαίνει συνήθως όταν επικρατεί της ουσίας η πολιτική αντιπαράθεση- και επικεντρώθηκε στο ποιος… «δικαιούται» να χαίρεται για την εκλογική επικράτηση των Σοσιαλιστών του PSOE.

Πίσω, όμως, από την προσπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ να αναδείξει την «αριστερή στροφή» των Ισπανών Σοσιαλιστών που «κουμπώνει» με το δικό του πολιτικό αφήγημα, αλλά και από την απόπειρα του Κινήματος Αλλαγής να κρύψει ότι το PSOE είχε αποκλείσει ενδεχόμενο συνεργασίας με την Δεξιά (κάτι που το ΚΙΝΑΛ αποφεύγει επιδέξια…), βρίσκεται η ίδια η πολιτική πραγματικότητα. Δηλαδή, το παράδειγμα Σάντσεθ που έρχεται να προστεθεί στην τάση των σοσιαλιστικών κομμάτων να στρίβουν το τιμόνι προς τα αριστερά, ψάχνοντας τις ρίζες τους.

Oταν ο Γκίντενς περιέγραφε τον Τρίτο Δρόμο, πριν περίπου 20 χρόνια, οι Σοσιαλδημοκράτες παρουσιάζαν αυτή την πολιτική πρόταση ως «εκσυγχρονισμό» του προγραμματικού λόγου τους. Τηρουμένων των αναλογιών, αυτό το ρεύμα του «Τρίτου Δρόμου» είδαμε να κυριαρχεί στην Ευρώπη: στην Βρετανία με τον Μπλερ, στην Ιταλία με τον Πρόντι, στην Γερμανία με τον Σρέντερ, στην Ελλάδα με τον Σημίτη. Μόνο που, όπως αποδείχθηκε, ο Τρίτος Δρόμος οδήγησε στην παλινόρθωση της Δεξιάς πανευρωπαϊκά, ενώ η «εκσυγχρονιστική» πολιτική πρόταση των Σοσιαλδημοκρατών ήταν η κερκόπορτα που άνοιξε σε όλη την Ευρώπη για τις πρώτες πολιτικές λιτότητας, για τα αρχικά βήματα «ελαστικοποίησης» των εργασιακών σχέσεων και δικαιωμάτων, για τις πρώτες «εκπτώσεις» στο κοινωνικό κράτος, στο Ασφαλιστικό και στο κράτος πρόνοιας. Δηλαδή, σε εκείνα τα στοιχεία που αποτέλεσαν θεμέλιο λίθο της Ενωμένης Ευρώπης.

Πλέον, έπειτα από πολλά χρόνια ψαρέματος σε θολά ιδεολογικά νερά και συγκυβέρνησης με την Δεξιά, οι Σοσιαλδημοκράτες κατάλαβαν ότι πρέπει να το πάρουν… αλλιώς: ο Κόστα στην Πορτογαλία έχει συγκροτήσει μία κυβέρνηση-υπόδειγμα με την Αριστερά και το πορτογαλικό ΚΚ. Ο Σάντσεθ στην Ισπανία κέρδισε γιατί επέμεινε στην αριστερή στροφή, τα έβαλε με τους βαρόνους του κόμματος, δεν έκανε ιδεολογικές εκπτώσεις, υιοθέτησε την αντιδεξιά ρητορική. Ο Κόρμπιν στην Μεγάλη Βρετανία το ίδιο, ενώ έχει το ενδιαφέρον ότι τόσο ο Κόρμπιν όσο και ο Σάντσεθ αντιμετώπισαν την εσωτερική αμφισβήτηση με προσφυγή στην κομματική βάση –που ενέκρινε τον ριζοσπαστικό προγραμματικό λόγο και την αριστερή στροφή. Ακόμη και στη Γερμανία του «μεγάλου συνασπισμού», οι Σοσιαλδημοκράτες προσανατολίζονται προς την αριστερή στροφή, με ό,τι σημαίνει αυτό.

Με άλλα λόγια, την ώρα που εδώ ο δημόσιος διάλογος αναλώνεται στο… ποιου σύντροφος είναι ο Σάντσεθ, στην Ευρώπη οι Σοσιαλδημοκράτες κάνουν αριστερή στροφή, προσπαθούν να απαντήσουν στο ερώτημα «Μετά τον Τρίτο Δρόμο, τί;» και για πρώτη φορά έπειτα από πολλά χρόνια βλέπουν προς τα αριστερά και προς την Αριστερά. Και αυτό, μέσα στο σκοτάδι της ανόδου της ξενοφοβίας, των Όρμπαν, των Βέμπερ και της Ακροδεξιάς, είναι η πρώτη θετική είδηση για την Ευρώπη έπειτα από πολλά χρόνια.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΛΙΓΓΩΝΗΣ