Η «ελπιδοφόρα» στάση του Μπάιντεν για τα ελληνοτουρκικά

Είναι πολύ νωρίς για να εκτιμήσει κανείς πώς θα διαμορφωθεί η σχέση ΗΠΑ-Τουρκίας, αλλά και πώς αυτή θα μπορούσε να επηρεάσει τα ελληνοτουρκικά –και, ειδικότερα, την στάση του Ταγίπ Ερντογάν απέναντι στην Ελλάδα. 

Όσο κι αν περισσεύουν οι αναλύσεις πριν καν στεγνώσει το μελάνι των ανακοινωθέντων και των δηλώσεων που έγιναν από τους πρωταγωνιστές στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, η αλήθεια είναι πως συνήθως, αν εξαιρέσει κανείς την τρικυμιώδη περίοδο Τραμπ, οι αλλαγές στις διεθνείς σχέσεις φαίνονται συν τω χρόνω και όχι από την μία ημέρα στην άλλη.
Σε κάθε περίπτωση, αν έδειξαν κάτι τόσο ο πρόεδρος των ΗΠΑ όσο όμως και ο Τούρκος πρόεδρος, αυτό είναι πως δεν θέλουν να επιδεινώσουν κι άλλο τις μεταξύ τους σχέσεις. Με άλλα λόγια, φαίνεται πως επιβεβαιώθηκε και η ανάλυση ότι ο Ερντογάν δεν μπορεί να ρισκάρει ένα ανοιχτό μέτωπο με τις ΗΠΑ, αλλά και η ανάλυση ότι η Ουάσινγκτον δεν θέλει να «χάσει» την Τουρκία από την Δύση και την ΝΑΤΟϊκή οικογένεια. 

Ωστόσο, μέσα σ’ όλα αυτά, πρέπει να σημειωθεί μία ενδιαφέρουσα και σημαντική διατύπωση στην οποία συμφώνησαν Ουάσινγκτον-Βρυξέλλες, μετά την επίσκεψη του αμερικανού προέδρου στους ευρωπαϊκούς θεσμούς. «Δεσμευόμαστε να εργαστούμε χέρι-χέρι για μια διατηρήσιμη αποκλιμάκωση στην ανατολική Μεσόγειο, όπου οι διαφορές πρέπει να επιλυθούν μέσω διαλόγου, με καλή πίστη και σε συμφωνία με το διεθνές δίκαιο. Επιδιώκουμε μια συνεργατική και αμοιβαία επωφελή σχέση με μια δημοκρατική Τουρκία». Σε απλά ελληνικά, η αναφορά στο διεθνές Δίκαιο προφανώς περιγράφει το πλαίσιο επίλυσης του Κυπριακού, αλλά και το Δίκαιο της Θάλασσας και τη σχετική σύμβαση (UNCLOS). Επίσης, η αναφορά σε μία  «δημοκρατική Τουρκία» είτε αποτελεί προτροπή προς τον Ερντογάν να μην συνεχίσει τον αντιδημοκρατικό κατήφορό του, είτε τον προειδοποιεί πως δε θα τον αναγνωρίζει ως συνομιλητή, όσο εκείνος θα ρέπει προς τον αυταρχισμό, είτε περιγράφει μία μελλοντική, πιο δημοκρατική Τουρκία –δηλαδή το τέλος της «εποχής Ερντογάν». 

Όπως  και να έχει και ενώ συμπεράσματα δεν μπορούν να βγουν βιαστικά, το κοινό ανακοινωθέν ΗΠΑ-Ε.Ε. και η προαναφερθείσα διατύπωση ανοίγουν μία χαραμάδα αισιοδοξίας, που δεν μπορεί να υποτιμηθεί.