Η Μελπομένη Ντίνα ήταν μια νεαρή έφηβη όταν ξέσπασε ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, όμως η μικρή της ηλικία δεν την εμπόδισε να κάνει ό,τι μπορούσε για να σώσει μια οικογένεια Εβραίων από την μανία των Ναζί. Σήμερα στα 92 της συνάντησε τους απογόνους των ανθρώπων που έσωσε πριν από 75 χρόνια σε ένα άκρως φορτισμένο κλίμα.
«Θα ήθελα να έχω σώσει περισσότερους», είπε η Μελπομένη Ντίνα, χαιρετώντας όλα τα παιδιά και τα εγγόνια της οικογένειας που έσωσε.
Η συνάντηση ήταν συγκινητική. Κλαίγοντας από χαρά και συγκίνηση, η 92χρονη ηρωίδα πήγε με το αναπηρικό καροτσάκι της μέσα στην Αίθουσα των Ονομάτων του Γιαντ Βασέμ, όπου είναι γραμμένα τα ονόματα εκατομμυρίων Εβραίων που χάθηκαν στο Ολοκαύτωμα.
«Μου έσωσε τη ζωή» λέει η Σάρα Γιανάι
Εκεί βρισκόταν και η 86χρονη Σάρα Γιάνα, που κράτησε σφικτά το χέρι της Μελπομένης Ντίνα, το γένος Γιαννοπούλου. Η Σάρα και η οικογένειά της, συνολικά έξι άτομα, κρύφτηκαν από την Μελπομένη Ντίνα και την οικογένειά της στη Βέροια. Επί δύο χρόνια, οι τρεις αδελφές της οικογένειας Γιαννοπούλου και μια άλλη οικογένεια, των Αξιόπουλων, είχαν πάρει υπό την προστασία τους την οικογένεια Μορντεχάι.
«Την έχω σαν αδελφή μου, τα κάναμε όλα μαζί» είπε η Γιανάι στο περιθώριο μιας τελετής στο Γιαντ Βασέμ. «Είμαι πολύ συγκινημένη, μέχρι τα βάθη της ψυχής μου, μου έσωσε τη ζωή», πρόσθεσε.
Η Μελπομένη Ντίνα συναντήθηκε με 20 απογόνους της Σάρα και του αδερφού της.
Το 1994 οι τρεις αδελφές από τη Βέροια τιμήθηκαν με τον τίτλο των «Δικαίων των Εθνών», η υψηλότερη διάκριση που απονέμει το Ισραήλ, σε μη Εβραίους που βοήθησαν Εβραίους να σωθούν.
Σήμερα, περίπου 20 απόγονοι της Σάρας και του αδελφού της, του Γιοσί Μορ, πήγαν στο μνημείο για να συναντηθούν με την γυναίκα στην οποία χρωστούν εν μέρει τη ζωή τους. Τα δυο αδέλφια γνώρισαν στη Μελπομένη τα παιδιά και τα εγγόνια τους που αγκάλιασαν με θέρμη την ηλικιωμένη, συγκινημένη γυναίκα.
Η ιστορία
Όταν κρύφτηκαν, ο Γιοσί Μορ ήταν μόλις 2 μηνών, ενώ η Σάρα 9 ετών. Μαζί τους ήταν η μητέρα τους, δύο άλλοι αδερφοί τους και μια αδελφή τους.
Η οικογένεια Μορντεχάι αρχικά κρύφθηκε σε ένα εγκαταλειμμένο τζαμί της οθωμανικής περιόδου. «Όταν βρισκόμασταν στο τζαμί, η κατάσταση μας επιδεινωνόταν, ιδίως του αδελφού μου, του Σαμουήλ. Η Μελπομένη και η αδελφή της τον πήραν στην πλάτη και τον πήγαν στο νοσοκομείο μέσα στη νύχτα. Όμως αργότερα, τον βρήκε σκεπασμένο με ένα λευκό σεντόνι στο κρεβάτι του νοσοκομείου. Είχε πεθάνει», είπε η Σάρα.
Ένας από τους εγγονούς του Γιοσί, ο Γιουβάλ Νταγκάν, 28 ετών σήμερα, είπε ότι μεγάλωσε ακούγοντας αυτήν την ιστορία. «Απ’ όταν ήμουν μικρός, αυτές οι τρεις Ελληνίδες αδελφές είναι για μένα σύμβολο ηρωισμού, πρότυπα». Αν και έχει έρθει ξανά στην Ελλάδα, ο Γιουβάλ δεν είχε συναντηθεί μέχρι σήμερα με τους σωτήρες του παππού του.
Συνολικά 27.362 άνθρωποι έχουν αναγνωριστεί ως «Δίκαιοι των Εθνών». Οι περισσότεροι από αυτούς τους «φύλακες-αγγέλους» έχουν πλέον πεθάνει ή είναι πολύ ηλικιωμένοι για να ταξιδέψουν στο Ισραήλ, όπως είπε ο Στάνλι Σταλ, ο αντιπρόεδρος του Ιδρύματος των Δικαίων (JFR). Το ταξίδι της Μελπομένης όμως «αναμφίβολα δεν θα είναι το τελευταίο που θα οργανώσουμε», διαβεβαίωσε.
