Η διαφαινόμενη ολοκλήρωση της αξιολόγησης, σε συνδυασμό με την έναρξη της συζήτησης για το χρέος, δεν αφορούν μόνο τη χώρα μας και τις όποιες προοπτικές εξόδου, από τον μνημονιακό εφιάλτη. Είναι σημαντικό να δούμε αυτή την εξέλιξη, σε συνάρτηση με τα όσα συντελούνται στην υπόλοιπη Ευρώπη. Οπου τα πάντα κινούνται σ` ένα σκηνικό , που θυμίζει «κινούμενη άμμο». Τελευταία είδηση, η παραίτηση του Αυστριακού καγκελάριου, Βέρνερ Φάϊμαν. Ενός «φίλου της Ελλάδας», όπως τον είχε αποκαλέσει ο Αλέξης Τσίπρας, πεπεισμένου ευρωπαϊστή, πιστού στις ιδρυτικές, ανθρωπιστικές αρχές και αξίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ανεξάρτητα από τα λάθη του στο εσωτερικό της χώρας του, όπως η ενδοτικότητα του, απέναντι στους υπερσυντηρητικούς, κυβερνητικούς συνεταίρους του και η εν μέρει υιοθέτηση της ακροδεξιάς ατζέντας στο προσφυγικό, ο παραιτηθείς καγκελάριος συνιστούσε μια φωνή σύνεσης, μετριοπάθειας, αλλά και κριτικής στο γερμανικό μοντέλο, ανηλεούς και χωρίς τέλος λιτότητας. Είναι άγνωστο, ποια πορεία θ` ακολουθήσει η σημαντική αυτή χώρα, στη «μετά Φάϊμαν» εποχή. Η εξέλιξη αυτή, που μπορεί ν` αποδειχθεί πολύ πιο σημαντική απ` ότι εκ πρώτης όψεως φαίνεται, δε μπορεί να ιδωθεί ανεξάρτητα από αντίστοιχα φαινόμενα ασταθούς, το λιγότερο, διακυβέρνησης, στο σύνολο, σχεδόν, των κρατών-μελών. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση της Γαλλίας, της πιο σημαντικής, μετά τη Γερμανία, χώρας, όπου η δημοτικότητα του προέδρου Ολάντ, έχει κατρακυλήσει σε ιστορικά πρωτόγνωρα επίπεδα, καθιστώντας εξαιρετικά επισφαλή, μια νέα υποψηφιότητα του. Αλλά και στην Ιταλία, οι υψηλοί αντιγερμανικοί τόνοι, που χρησιμοποιεί εσχάτως ο πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι, δεν είναι καθόλου άσχετοι, με τη σφοδρή αμφισβήτηση της δικής του εκδοχής λιτότητας. Το γενικότερο κλίμα, φυγόκεντρων τάσεων, στο σύνολο της Ενωσης, αποτυπώνει με ενάργεια, δημοσκόπηση της εταιρίας IPSOS MORI, σύμφωνα με την οποία, οι πολίτες, σε ποσοστά που κινούνται μεταξύ 40 και 50%, στα πέντε από τα ισχυρότερα κράτη-μέλη της ευρωζώνης (Γερμανία, Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία, Βέλγιο) τάσσονται υπέρ της διεξαγωγής δημοψηφίσματος στις χώρες του, με αντικείμενο την παραμονή της χώρας τους στην Ενωση, το 1/3 δε αυτών, σε μέσους όρους, τάσσεται υπέρ της εξόδου. Τα στελέχη της εταιρίας, μάλιστα, προβλέπουν εξάπλωση του «ιού» του ευρωσκεπτικισμού, ακόμη και στο ενδεχόμενο θετικής έκβασης του βρετανικού δημοψηφίσματος. Οπως το έλεγε ο ποιητής: «Το μέλλον έχει πολλή ξηρασία»…
