Ως γνωστόν, η ύφεση της οικονομίας μιας χώρας αντικατοπτρίζεται στη συρρίκνωση του πραγματικού της ΑΕΠ (Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν). Το πραγματικό ΑΕΠ αποκαλείται επίσης και ΑΕΠ σε σταθερές τιμές. Συνεπώς, ο ετήσιος αναπτυξιακός ρυθμός μιας χώρας αποτυπώνεται στο ετήσιο ποσοστό μεταβολής του πραγματικού ΑΕΠ. Η τελευταία εξαμηνιαία Έκθεση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) Economic Outlook (Ιούνιος 2016), εξέπεμψε το ανησυχητικό μήνυμα ότι οι σημαντικότερες οικονομίες του πλανήτη, δηλαδή ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία, Ιαπωνία και Βραζιλία, συναντούν σοβαρά προσκόμματα στην αναπτυξιακή τους πορεία. Ανάλογες απόψεις έχει εκφράσει και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, είτε μέσα από τις σελίδες της εξαμηνιαίας του έκδοσης World Economic Outlook (Μάιος 2016), είτε με ειδικά ερευνητικά δοκίμια σε working ή discussion papers. Το ενδεχόμενο εισόδου της παγκόσμιας οικονομίας σε φάση ύφεσης είναι υπαρκτό και πολύ πιθανό, λόγω των κλυδωνισμών που κατά κύριο λόγο υφίστανται οι οικονομίες της Κίνας και της Ρωσίας και των συμπτωμάτων επιβράδυνσης της αμερικανικής οικονομίας. Από την άλλη μεριά, οι οικονομίες ορισμένων χωρών σαν της Βραζιλίας, που αντιμετωπίζουν σοβαρά φαινόμενα οικονομικής ύφεσης και πολιτικής αστάθειας, οπωσδήποτε λειτουργούν αποσταθεροποιητικά στη λειτουργία του διεθνούς οικονομικού συστήματος.
Από την προσεκτική μελέτη των στατιστικών στοιχείων που περιλαμβάνονται στο πρόσφατο Economic Outlook (Μάιος 2016) του ΟΟΣΑ, η κεφαλαιώδους σημασίας διαπίστωση που συνάγεται, είναι ότι ενώ την δεκαετία 1998-2007 ο μέσος ετήσιος αναπτυξιακός ρυθμός της διεθνούς οικονομίας ήταν 4,5%, την περίοδο 2008-2016 αποδυναμώνεται και πέφτει στο 3%. Η εξασθένηση των ρυθμών ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας αποδίδεται σε τέσσερις ουσιαστικούς παράγοντες. Ο πρώτος παράγοντας σχετίζεται με το γεγονός, ότι, οι τεράστιες ζημιές των δεκάδων τρισεκατομμυρίων δολαρίων ($), που υπέστη η διεθνής οικονομία από την χρηματοοικονομική κρίση της περιόδου 2007-2009, δεν έχουν ακόμα πλήρως απορροφηθεί από τις τράπεζες και τα διάφορα πιστωτικά ιδρύματα. Αρκετές από τις ζημιές αυτές σαν ωρολογιακή βόμβα, εξακολουθούν να βρίσκονται στα θεμέλια του παγκόσμιου τραπεζικοπιστωτικού συστήματος, λειτουργώντας έτσι αποσταθεροποιητικά στη λειτουργία της διεθνούς οικονομίας. Ο δεύτερος παράγοντας που μετά το 2009 επιδρά αρνητικά στην αναπτυξιακή πορεία της διεθνούς οικονομίας, αφορά την αποδυνάμωση των ρυθμών αύξησης του παγκόσμιου εμπορίου σε σταθερές τιμές. Ενώ την περίοδο 1990-2007, το παγκόσμιο εμπόριο σε όγκο και σταθερές τιμές αυξανόταν με μέσους ετήσιους ρυθμούς γύρω στο 6%, απεναντίας την περίοδο 2008-2016 οι αντίστοιχοι μέσοι ετήσιοι ρυθμοί μεταβολής πέφτουν στο 2,9%.
Ο τρίτος παράγοντας που συντελεί στην εξασθένηση των παγκόσμιων αναπτυξιακών ρυθμών, αναζητά τις ρίζες του στην αποκλιμάκωση των αναπτυξιακών επιδόσεων της κινεζικής οικονομίας. Ο μέσος ετήσιος αναπτυξιακός ρυθμός της Κίνας κατά την περίοδο 2012-2016 εκτιμάται σε 6,8% έναντι 11% που ήταν την περίοδο 1990-2001. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ και με κριτήριο τη μέθοδο της “ισοδυναμίας των αγοραστικών δυνάμεων” (purchasing power parities), το 2015 η Κίνα παρήγαγε το 17,1% του παγκόσμιου ΑΕΠ έναντι 16,2% των ΗΠΑ, 7,2% της Ινδίας, 4,2% της Ιαπωνίας, 3,5% της Γερμανίας, 3,2% της Ρωσίας, 2,9% της Βραζιλίας, κ.λπ. Η Κίνα πλέον έχει το μεγαλύτερο ΑΕΠ στον κόσμο και άρα οι διακυμάνσεις της οικονομικής της δραστηριότητας επιδρούν καθοριστικά στην πρόσω της διεθνούς οικονομίας. Το τέταρτο αίτιο που προκαλεί την ατονία των παλμών της παγκόσμιας οικονομίας, συσχετίζεται με την ύφεση που μετά το 2014 διέρχονται οι οικονομίες της Ρωσίας και της Βραζιλίας. Με κριτήριο τα στοιχεία του 2015, αμφότερες η Ρωσία και η Βραζιλία παρήγαγαν το 6,1% του παγκόσμιου ΑΕΠ, με επακόλουθο οι αρνητικές αναπτυξιακές τους επιδόσεις να προκαλούν την αποδυνάμωση των αναπτυξιακών ρυθμών της παγκόσμιας οικονομίας. Σε χώρες σαν την Ελλάδα, που πλήττονται από τη θύελλα της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης και ταυτόχρονα αντιμετωπίζουν οξύτατα δημοσιονομικά προβλήματα, η είσοδος της παγκόσμιας οικονομίας σε φάση ύφεσης οπωσδήποτε θα προκαλούσε την περαιτέρω επιδείνωση της ήδη άθλιας μακροοικονομικής τους κατάστασης.
