Στις 5 το απόγευμα έκλεισαν και οι τελευταίες κάλπες στις δυτικές πόλεις της Τουρκίας και ξεκίνησε η καταμέτρηση των ψήφων. Ο υποψήφιος του συνασπισμού της αντιπολίτευσης στην πρωτεύουσα Άγκυρα προηγείται με μικρή διαφορά, σύμφωνα με τα μερικά αποτελέσματα που μετέδωσε το τηλεοπτικό δίκτυο NTV περί τις 8.30 το βράδυ.
Ο Μανσούρ Γιαβάς, του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος (CHP) συγκεντρώνει ποσοστό 49,1%, μία μονάδα περισσότερη από τον Μεχμέτ Οζασεκί, τον πρώην υπουργό και υποψήφιο του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP), με καταμετρημένο κάτι λιγότερο από το 50% των ψήφων.
Στην Κωνσταντινούπολη, ο πρώην πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ (AKP) προηγείται με ποσοστό 50,1%, έναντι 47,3% του Εκρέμ Ιμάμογλου, με καταμετρημένο το 80% των ψήφων.
Στην Μπούρσα (Προύσα) προηγείται ο υποψήφιος του AKP Αλινούρ Ακτάς με ποσοστό 49,8% ενώ στη Σμύρνη και την Αντάλια προηγούνται οι υποψήφιοι του CHP Τουντς Σογιέρ και Μουχιτίν Μποτζέκ.
Στο Ντιγιάρμπακιρ προηγείται με διαφορά, με ποσοστό 57,97%, ο υποψήφιος του φιλοκουρδικού Κόμματος Δημοκρατίας των Λαών (HDP), Αντνάν Σελτζούκ Μιζρακλί.
Επεισόδια και νεκροί
Οι εκλογές πάντως αμαυρώθηκαν από επεισόδια, στα νοτιοανατολικά και την Κωνσταντινούπολη. Στη Μαλάτια, ένας ένοπλος πυροβόλησε και σκότωσε δύο μέλη του μικρού ισλαμιστικού Κόμματος Ευδαιμονίας. Στο Ντιγιάρμπακιρ δύο άνθρωποι τραυματίστηκαν –και ο ένας νοσηλεύεται σε κρίσιμη κατάσταση– αφού δέχτηκαν επίθεση με μαχαίρι κατά τη διάρκεια ενός καυγά μεταξύ αντιπάλων υποψηφίων, σύμφωνα με νοσοκομειακή πηγή. Δεκάδες άλλοι έχουν τραυματιστεί σε επεισόδια που σχετίζονται με τις εκλογές στα νοτιοανατολικά, όπως μεταδίδουν τοπικά μέσα ενημέρωσης.
Στη συνοικία Καντίκιοϊ της Κωνσταντινούπολης ένας άνθρωπος μαχαιρώθηκε όταν 15 άνδρες συνεπλάκησαν, σε μια φιλονικία μεταξύ υποψηφίων, ανέφερε μια πηγή της αστυνομίας.
Ο Γιλντιρίμ υποψήφιος δήμαρχος Κωνσταντινούπολης – Οι δηλώσεις Ερντογάν
Ο επικρατέστερος, αλλά σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις με πολύ μικρή διαφορά, υποψήφιος δήμαρχος για τον μητροπολιτικό δήμο της Κωνσταντινούπολης πρώην πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ ψήφισε στην ασιατική πλευρά της πόλης και δήλωσε ότι “ οι εκλογές είναι γιορτή της Δημοκρατίας”. Ευχήθηκε εξάλλου να ενισχυθεί η ενότητα και η αδελφοσύνη στην χώρα. Απαντώντας σε ερώτηση για την εκλογική εκστρατεία είπε ότι στην προεκλογική περίοδο επισκέφθηκε όλη την Κωνσταντινούπολη δύο φορές και άκουσε όλους τους δημότες.
Ο Ταγίπ Ερντογάν ψήφισε σε ένα σχολείο στη συνοικία της Κωνσταντινούπολης Ουσκουντάρ. Η ψηφοφορία “διεξάγεται ομαλά, όπως πληροφορούμαι”, είπε στους δημοσιογράφους. “Ελπίζω να κλείσουν οι κάλπες το απόγευμα με μια μεγάλη προσέλευση των ψηφοφόρων”, σχολίασε και χαρακτήρισε τις εκλογές “ακρογωνιαίο λίθο της Δημοκρατίας”. Ο Ερντογάν συνοδευόταν από την σύζυγό του Εμινέ, η οποία επίσης ψήφισε. Αργότερα εντός της ημέρας ο τούρκος πρόεδρος θα δώσει συνέντευξη Τύπου προτού αναχωρήσει για την Άγκυρα.
Ο αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης Κεμάλ Κιλιτσντάρογλουψήφισε νωρίτερα στην Άγκυρα και ευχήθηκε οι εκλογές να διεξαχθούν ομαλά χωρίς επεισόδια.
Οι εκλογικές απαγορεύσεις δημοσιεύσεων και προπαγάνδας επισήμως ξεκίνησαν από τις 18:00 το απόγευμα του Σαββάτου και θα λήξουν στις 21:00 το βράδυ της Κυριακής όπως σε κάθε εκλογική αναμέτρηση στην Τουρκία. Βάσει νόμου σήμερα απαγορεύεται η οπλοφορία ακόμη και σε αυτούς που διαθέτουν άδεια αλλά και η πώληση αλκοόλ μέχρι τα μεσάνυχτα.
Τα πρώτα αποτελέσματα μεταδίδονται με την άρση των απαγορεύσεων, κάτι πολύ είθισται να αποφασίζει το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο συνήθως κατα τις 19:00 το απόγευμα των εκλογών, αφού έχει ξεκινήσει η καταμέτρηση. Με εξαίρεση τους δήμους που μπορεί να υπάρχει μάχη στήθος με στήθος, στις περισσότερες περιπτώσεις λιγο μετά τις 10 το βράδυ ξεκαθαρίζουν τα αποτελέσματα των εκλογών.
Θυμίζουμε ότι στις κάλπες προσέρχονται σήμερα 56.911.967 ψηφοφόροι για τις δημοτικές εκλογές της Τουρκίας. Ο συνολικός αριθμός των υποψηφίων είναι 8.270. Από αυτούς θα εκλεγούν 30 δήμαρχοι μητροπολιτικών δήμων και άλλοι 1,359 δήμαρχοι για τα επόμενα 5 χρόνια.
Στις 194.390 κάλπες που στήθηκαν, οι ψηφοφόροι ψηφίζουν όχι μόνο για δημάρχους και για τα δημοτικά συμβούλια, αλλά και τους αντίστοιχους κοινοτάρχες(μουχτάρ) οι οποίοι εκλέγονται σε κάθε γειτονιά, και εκτελούν αρκετές από τις υπηρεσίες που προσφέρουν τα ΚΕΠ στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ανώτατου εκλογικού συμβουλίου το 50,7% των ψηφοφόρων είναι γυναίκες και το 49,3% άντρες. Στην Κωνσταντινούπολη που έχει τους περισσότερους ψηφοφόρους, καλούνται να προσέλθουν στις κάλπες 10.560.963 ψηφοφόροι.
Οι αντίπαλοι
Αναλυτικότρα, δώδεκα είναι τα κόμματα που συμμετέχουν στις εκλογές. Στους περισσότερους όμως μητροπολιτικούς δήμους και όχι μόνο, τα κόμματα κατεβαίνουν με συμμαχίες. Κυριότερες είναι αυτές του κυβερνώντος κόμματος με το κόμμα των Εθνικιστών του Ντεβλέτ Μπαχτσελί και η συμμαχία της αντιπολίτευσης ή αλλιώς η συμμαχία του “Λαού” που αποτελείται από το Ρεπουμπλικανικό κόμμα και το “Καλό κόμμα” που είναι το νέο εθνικιστικό κόμμα της Μεράλ Άκσενερ και έχει αποσπαστεί από αυτό του Ντεβλέτ Μπαχτσελί. Το κόμμα αυτό είχε κάνει το ντεμπούτο του στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές. Σε κάποιες περιπτώσεις στην συμμαχία αυτή συμμετέχει άτυπα και το κουρδικό κόμμα, Κόμμα Δημοκρατίας των Λαών κάτι που προκάλεσε σφοδρές επικρίσεις του Ταγίπ Ερντογάν προς το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα.
Έτσι στους περισσότερους μητροπολιτικούς δήμους έχουμε κούρσα ουσιαστικά μόνο δύο υποψηφίων. Η συμμαχία αυτή της αντιπολίτευσης σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις φαίνεται πως θα κοστίσει στο Κόμμα του Ταγίπ Ερντογάν, τον μητροπολιτικό Δήμο της Άγκυρας με υποψήφιο τον Μανσούρ Γιαβάς, προερχόμενο από τον εθνικιστικό χώρο.
Στην Σμύρνη που παραδοσιακά είναι προπύργιο του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, δεν αναμένεται κάποια ανατροπή, ενώ στην Κωνσταντινούπολη πάντα σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις φαίνεται ότι για να μπορέσει να κρατήσει τον Μητροπολιτικό δήμο που κερδίζει από την εποχή που ήταν δήμαρχος ο ίδιος ο Ταγίπ Ερντογάν, ο ισχυρός υποψήφιος για το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης ήταν μονόδρομος. Ο τελευταίος πρωθυπουργός της χώρας Μπιναλί Γιλντιρίμ φαίνεται πως θα δώσει μάχη στήθος με στήθος για να εξασφαλίσει την νίκη. Οι αριθμοί των δημοσκοπήσεων δείχνουν ότι η ψαλίδα έχει κλείσει και δεν αποκλείεται ακόμη και μια βραδιά θρίλερ με την πλάστιγγα να γέρνει προς τον Μπιναλί Γιλντιρίμ.
Η αντιπολίτευση και στην Κωνσταντινούπολη προσβλέπει στις ψήφους των κουρδικής καταγωγής ψηφοφόρων κάτι που ενόχλησε τον Ταγίπ Ερντογάν και έκανε ιδιαίτερη αναφορά στις χθεσινές (Σάββατο) τελευταίες δυο μεγάλες προεκλογικές συγκεντρώσεις στην Πόλη. Η έντονη εθνικιστική ρητορική που επέλεξε ο Πρόεδρος της χώρας στην άκρως πολωμένη προεκλογική περίοδο έδωσε την ευκαιρία στην αντιπολίτευση να προσεγγίσει τους κουρδικής καταγωγής ψηφοφόρους. Πρέπει να σημειωθεί ότι στις τελευταίες βουλευτικές και προεδρικές εκλογές, ψηφοφόροι του ρεπουμπλικανικού κόμματος στην Κωνσταντινούπολη ψήφισαν συνειδητά το κουρδικό κόμμα για να περάσει το εκλογικό όριο και να εισέλθει στην Βουλή. Το αν αυτή η άτυπη συμμαχία θα εξοφληθεί σε αυτές τις δημοτικές εκλογές υπέρ του υποψηφίου του Ρεπουμπλικανικού κόμματος για τον Μητροπολιτικό δήμο της Πόλης θα το δείξει η καταμέτρηση των ψήφων το βράδυ της Κυριακής.
Αντιστοίχως μεγάλες προσδοκίες από την περίοδο των επιτηρητών στους Δήμους της Νοτιοανατολικής Τουρκίας έχει το κυβερνών κόμμα, καθώς οι διορισμένοι αυτοί δήμαρχοι με αποτελεσματική χρήση κρατικών κονδυλίων έκαναν έργα υποδομών και με την στήριξη της κυβέρνησης. Οι κάλπες θα αποκρυσταλλώσουν και τον αντίκτυπο της περιόδου αυτής στους ψηφοφόρους των περιοχών αυτών που σε μεγάλο ποσοστό είναι κουρδικής καταγωγής.
Έντονη πόλωση κατά την προεκλογική περίοδο
Όλη η προεκλογική εκστρατεία διεξήχθη περισσότερο σε κλίμα βουλευτικών παρά δημοτικών εκλογών. Ο Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν έκανε 102 μεγάλες εκλογικές συγκεντρώσεις σε 50 μέρες.
Οι εκλογικές απαγορεύεις δημοσιεύσεων και προπαγάνδας επισήμως ξεκίνησαν από τις 18:00 το απόγευμα του Σαββάτου και θα λήξουν στις 21:00 το βράδυ της Κυριακής όπως σε κάθε εκλογική αναμέτρηση στην Τουρκία. Τα πρώτα αποτελέσματα μεταδίδονται με την άρση των απαγορεύσεων, κάτι που είθισται να αποφασίζει το Ανώτατο εκλογικό Συμβούλιο συνήθως κατά τις 19:00 το απόγευμα των εκλογών, αφού έχει ξεκινήσει η καταμέτρηση. Με εξαίρεση τους δήμους που μπορεί να υπάρχει μάχη στήθος με στήθος, στις περισσότερες περιπτώσεις λίγο μετά τις 10 το βράδυ ξεκαθαρίζουν τα αποτελέσματα των εκλογών.
(η ανταπόκριση της Αριάνας Φερεντίνου, το Σάββατο 30/3, για την ΕΡΤ)
Την Παρασκευή ο Τούρκος πρόεδρος επέρριψε την ευθύνη για τις διακυμάνσεις της τουρκικής λίρας σε “μια επιχείρηση από τη Δύση, ιδιαίτερα τις ΗΠΑ, για να στριμώξουν την Τουρκία”. “Βλέπετε πως μας επιτίθενται. Αφήστε τους να το κάνουν. Αν αυτοί έχουν δολάρια, εμείς έχουμε τον Αλλάχ μας”, πρόσθεσε, απευθυνόμενος στον κόσμο που μετείχε σε συγκέντρωση στην Κωνσταντινούπολη.
Σήμερα οι Τούρκοι ψηφοφόροι εκλέγουν τους δημάρχους τους, τους δημοτικούς τους συμβούλους και τους επικεφαλής κοινοτήτων.
Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δοθεί στους 30 μητροπολιτικούς δήμους που συνιστούν τον “πνεύμονα” της οικονομίας της χώρας, όπου πολλές αναμετρήσεις προβλέπονται αμφίρροπες, όπως στην Μπούρσα (Προύσα), στη βορειοδυτική Τουρκία, και την Αντάλια (Αττάλεια), στη νότια.
Ωστόσο όλα τα βλέμματα θα είναι στραμμένα στην πρωτεύουσα, την Άγκυρα, και στην Κωνσταντινούπολη, όπου σήμερα απειλείται η 25χρονη κυριαρχία του AKP και των ισλαμικών του προγόνων.
Για να αποφύγει μια ταπεινωτική ήττα στην Κωνσταντινούπολη, τη γενέτειρά του, στην οποία ήταν και ο ίδιος δήμαρχος από το 1994 ως το 1998, ο Ερντογάν κατέβασε υποψήφιο τον πρώην πρωθυπουργό Μπιναλί Γιλντιρίμ.
Ωστόσο στην Άγκυρα, όπου κατέβασε υποψήφιο έναν πρώην υπουργό, τον Μεχμέτ Οζχασεκί, η κατάσταση δείχνει να είναι πιο περίπλοκη, καθώς οι δημοσκοπήσεις δίνουν καθαρό προβάδισμα στον υποψήφιο της αντιπολίτευσης Μανσούρ Γιαβάς.
Έχοντας επίγνωση του γεγονότος ότι οι Τούρκοι πλήττονται σκληρά από τον πληθωρισμό που ανέρχεται σε περίπου 20%, ο Ερντογάν ζήτησε από τους δήμους της Κωνσταντινούπολης και της Άγκυρας να στήσουν τους δικούς τους πάγκους και να πωλούν φρούτα και λαχανικά σε χαμηλές τιμές.
Στην προεκλογική αυτή εκστρατεία δεν τηρήθηκαν εξάλλου ούτε οι όροι για ισοτιμία, με τα τηλεοπτικά δίκτυα να μεταδίδουν καθημερινά αυτούσιες τις ομιλίες του Ερντογάν, αλλά να δίνουν λίγο χώρο στην αντιπολίτευση.
Για τον Γκάρεθ Τζένκινς, ερευνητή του Silk Road Studies Program, αυτό δείχνει ότι “το AKP δεν θεωρεί πλέον ότι είναι ικανό να κερδίσει δίκαια. Και αναμφιβόλως έχει δίκιο”.
