Ε, όχι να βγάζει πρωθυπουργό η Αστόρια!

Γράφει ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΛΙΓΓΩΝΗΣ

Η συζήτηση είναι τόσο παλιά, όσο και η εκκρεμότητα της ψήφου των αποδήμων. Σχεδόν κάθε κόμμα που βρίσκεται στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης υπόσχεται πως, όταν κερδίσει τις εκλογές, θα παράσχει δικαίωμα ψήφους στους ομογενείς. Και, επίσης σχεδόν πάντα, όταν το ίδιο κόμμα γίνεται κυβέρνηση, ξεχνά τις σχετικές υποσχέσεις ή, τελοσπάντων, δεν δείχνει την ίδια σπουδή. 

Βεβαίως, η συζήτηση διακρίνεται από πολλούς μύθους και αλήθειες: οι Έλληνες απόδημοι έχουν και τώρα δικαίωμα ψήφου: απλώς, ελάχιστοι επιλέγουν να επωμιστούν πολλά έξοδα και να πάρουν το αεροπλάνο για να έρθουν στην πατρίδα τους και να ψηφίσουν. Αν εξαιρέσουμε την «γενιά του brain drain», ήτοι τους νέους που έφυγαν κατά τη διάρκεια των Μνημονίων μην αντέχοντας την ανεργία, τους μισθούς πείνας και τα εξαρθρωμένα εργασιακά δικαιώματα, οι απόδημοι που έφυγαν πριν δεκαετίες για να διεκδικήσουν μία καλύτερη ζωή έχουν συνήθως πολύ χαλαρούς δεσμούς με την μητέρα-πατρίδα. Η πλειονότητά τους είτε δεν έχουν επιστρέψει ποτέ, είτε μία ή δύο φορές στη ζωή τους, μόνο και μόνο για σημαντικές οικογενειακές περιστάσεις. Πρόκειται για περίπου 2 εκατομμύρια Έλληνες αποδήμους στις ΗΠΑ, την Αυστραλία, την Αργεντινή, τη Γερμανία και αλλού, που αγαπούν μεν την πατρίδα τους, ωστόσο τα συμβαίνοντα στην Ελλάδα ουδόλως επηρεάζουν τη ζωή τους. Πρόκειται για ανθρώπους που βλέπουν τη χώρα μας με έναν «ιδεατό» τρόπο, επειδή ακριβώς είναι αποκομμένοι απ’ αυτήν. Κάτι η νοσταλγία, κάτι η εξιδανίκευση των παιδικών τους χρόνων, αντιμετωπίζουν την Ελλάδα περίπου σαν την «γη της Επαγγελίας», τον χαμένο παράδεισο. Αυτή η κοσμοθεωρία δεν είναι τυχαίο ότι καθορίζει και τις πολιτικές τάσεις και προτιμήσεις τους: οι περισσότεροι κινούνται στα δεξιά του πολιτικού φάσματος και τις περισσότερες φορές κρίνουν –ευλόγως- τα της γενέθλιας γης τους με συναισθηματικά κριτήρια και όχι με αμιγώς πραγματιστικά. Σε απλά ελληνικά: είναι πολύ εύκολο από την Αυστραλία να μιλάς για την «ελληνικότητα της Μακεδονίας» και να μην δέχεσαι επίλυση του Μακεδονικού. Και, ταυτοχρόνως, είναι εξαιρετικά ανώδυνο να θες να «αποτινάξεις την μπότα του Σόιμπλε» και να τάσσεσαι υπέρ της εξόδου της Ελλάδας «από τη φυλακή του ευρώ», όταν εσύ πληρώνεσαι με δολάρια στην Αστόρια. 

Καλώς ή κακώς, το δικαίωμα ψήφου είναι –και πρέπει να παραμείνει– σύμφυτο με την συνείδηση του ψηφοφόρου ότι αυτή η ψήφος του μπορεί να επηρεάσει τη ζωή του. 

Για τον λόγο αυτό, αλλά και στην προσπάθειά του να συμβιβάσει την ανάγκη των Ελλήνων του εξωτερικού να ψηφίζουν, με την παραδοχή ότι κυβέρνηση στην Ελλάδα θα πρέπει να βγάζουν οι… διαμένοντες σ’ αυτή, η προηγούμενη κυβέρνηση είχε επεξεργαστεί μία λύση που μπορεί να χαρακτηριστεί «χρυσή τομή». Τα περισσότερα από 2 εκατομμύρια αποδήμων θα μπορούσαν να ψηφίζουν από τον τόπο διαμονής τους, είτε σε πρεσβείες και προξενεία είτε με επιστολική ψήφο και οι επιλογές τους θα αποκρυσταλλώνονταν σε μία «λίστα αποδήμων», που θα αποτελούσε μία ενιαία εκλογική περιφέρεια η οποία θα ανεδείκνυε σταθερό αριθμό βουλευτών απόδημου ελληνισμού. Με άλλα λόγια, ό,τι κι αν ψήφιζαν οι απόδημοι, θα επηρέαζαν μία εκλογική περιφέρεια: 5, 8, 10 ή 15 βουλευτές. Αν η παρούσα κυβέρνηση σκέφτεται κάτι τέτοιο –όπως ισχύει στη Γαλλία και σε άλλες χώρες– τότε η συζήτηση μπορεί να οδηγήσει σε μία συναίνεση. Όμως, αν η κυβέρνηση σκέφτεται να προσθέσει στο εκλογικό σώμα 2,5 εκατομμύρια ψηφοφόρους με συντηρητικές κατά πλειοψηφία αντιλήψεις, τότε δεν προσπαθεί να διευκολύνει το δικαίωμα των Ελλήνων του εξωτερικού να ψηφίζουν. Προσπαθεί απλώς να αλλοιώσει το εκλογικό σώμα.