Δημοσθένης Σαρηγιάννης: Χωρίς τα νέα μέτρα, στο τέλος Νοεμβρίου θα ξεπερνούσαμε τα 2.000 κρούσματα την ημέρα. Με την ορθή και καθολική χρήση μάσκας μπορεί τελικά να έχουμε 300-350

Συνέντευξη στον Χρήστο Κυμπιζή από την Κυριακάτικη Kontranews

Μιλώντας στην Κυριακάτικη Kontranews, o Δημοσθένης Σαρηγιάννης επισημαίνει πως η σωστή χρήση μάσκας μπορεί να ρίξει κατά πολύ τον αριθμό των ημερήσιων κρουσμάτων κορωνοϊού. Εξηγεί πως αν τηρούνταν σωστά τα μέτρα προστασίας στα μαγαζιά, τότε δεν θα χρειαζόταν να κλείνουν σε συγκεκριμένο ωράριο και πως η λογική του μέτρου αυτού βασίζεται στο ότι τα μεσάνυχτα τείνει κανείς να είναι λιγότερο αυστηρός στην εφαρμογή των κανόνων προστασίας. Παραθέτει τα επιπλέον μέτρα που θεωρεί πως θα περιόριζαν την εξάπλωση του ιού, επιβεβαιώνει πως τα πραγματικά κρούσματα είναι πολλά περισσότερα από τα επιβεβαιωμένα και σημειώνει πως στα τέλη Νοέμβρη θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο λήψης νέων μέτρων.

Η έρευνα του εργαστηρίου Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ στην οποία είστε επικεφαλής έκανε πρόβλεψη στο παρελθόν για 500 καθηìερινά κρούσìα­τα στα τέλη Νοέìβρη. Δυστυχώς φαίνεται πως η πραγματικότητα σας επιβεβαιώνει και ìε το παρα­πάνω. Ποσά κρούσìατα προβλέ­πετε για τους επόμενους μήνες;

Σύμφωνα με τις προβλέψεις που κάνα­με στις αρχές Σεπτεμβρίου, λαμβάνο­ντας υπόψη τη δυναμική διασποράς του ιού όπως είχε διαμορφωθεί τότε, και με βάση τον αριθμό των ημερησίων τεστ που πραγματοποιούνταν σε καθημερινή βάση τότε (~13.000), η πρόβλεψη μας ήταν για περίπου 500 κρούσματα το Νοέμ­βριο. Με βάση τον αριθμό των τεστ που πραγματοποιούνται τις τελευταίες ημέρες (~25.000), γεγονός που επιτρέπει τόσο την έγκαιρη διάγνωση των προσυμπτω­ματικών φορέων, όσο και των ασυμπτω­ματικών, αναμένεται ένας μεγαλύτερος αριθμός, περίπου διπλάσιος, ο οποίος και συνάδει με την πορεία της διασποράς της νόσου στην παρούσα φάση (περίπου 900 κρούσματα την τελευταία εβδομάδα του Οκτωβρίου). Στην περίπτωση που δεν λαμβάνονταν μέτρα, στο τέλος Νοεμ­βρίου θα ξεπερνούσαμε τα 2.000 κρού­σματα την ημέρα, όμως η καθολική χρή­ση μάσκας, εάν εφαρμοστεί με ορθότητα από τους πολίτες, μπορεί να οδηγήσει σε δραματική μείωση του ημερήσιου αριθ­μού των κρουσμάτων, και την ίδια περί­οδο τελικά να έχουμε περίπου 300-350 κρούσματα την ημέρα.

Πώς κρίνετε τα ìέτρα που έχουν παρθεί ìέχρι στιγìής; Το κλείσιμο των περιπτέρων τα μεσά­νυχτα βοήθησε στον περιορισμό του ιού; Γιατί να κλείνουν τα μαγα­ζιά στις 12 ή στη 1 το βράδυ αν τηρούνται σε αυτά σωστά τα μέτρα προστασίας;

Τα μέτρα αυτά θα λειτουργούσαν, εάν γινόντουσαν αντιληπτά στη βάση τους από τους πολίτες, και ιδιαίτε­ρα αυτούς νεαρότερης ηλικίας, οι οποίοι δυστυχώς βρήκαν παραθυ­ράκια για να συνεχίσουν διάφο­ρες δραστηριότητες υψηλού συγ­χρωτισμού, ακόμη και της μεταμε­σονύκτιες ώρες. Εν τέλει, και με βάση την επιδημιολογική εικόνα της χώρας στην παρούσα φάση, δεν φάνηκε να έχουν επιφέρει σημαντικά θετικά αποτελέσματα. Προφανώς αν τηρούνται σωστά τα μέτρα προστασίας, μέσα κι έξω από τα μαγαζιά, τότε δεν χρειάζε­ται να κλείνουν σε συγκεκριμέ­νο ωράριο. Το πρόβλημα είναι ότι δεν εφαρμόζονται τα μέτρα προστασίας, το ωράριο αναφέρε­ται μόνο στο γεγονός ότι μετά τα μεσάνυχτα τείνει κανείς να είναι λιγότερο αυστηρός στην εφαρμο­γή αυτών των μέτρων.

Θεωρείτε πως πρέπει να ληφθούν επιπλέον μέτρα από την κυβέρνηση πέρα από την υποχρεωτική χρή­ση μάσκας παντού και την απαγόρευση κυκλοφορί­ας το βράδυ;

Η καθολική χρήση μάσκας είναι ένα από τα μέτρα που πραγματικά μπορούν να συντελέσουν σε σημα­ντική μείωση του ημερήσιου ρυθ­μού νέων κρουσμάτων, και ίσως είναι το ισχυρότερο όπλο, που υπάρχει στη διάθεση μας ώστε να καμφθεί η πορεία της πανδη­μίας, χωρίς να οδηγηθούμε σε ολικό lockdown, με σημαντικές επιπτώσεις για την οικονομία, στις εκπαιδευτικές δραστηριό­τητες και σε διάφορους άλλους τομείς. Εντούτοις, τονίζω ξανά, ότι η χρήση της πρέπει να γίνε­ται ορθά και να συνοδεύεται από τους υπόλοιπους κανόνες από­στασης και προσωπικής υγιεινής που συντελούν στη μείωση της διάδοσης του ιού, όπως συχνή χρήση αντισηπτικού για τα χέρια και καθαρισμός επιφανειών. Επι­πλέον μέτρα που θα μπορούσαν να βοηθήσουν, θα ήταν η εφαρ­μογή του μέτρου της τηλεργασί­ας σε μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού, καθώς και η χρήση συσκευών απολύμανσης του αέρα και των επιφανειών σε εσωτερι­κούς χώρους, που φαίνεται να μει­ώνουν το ιικό φορτίο σε εσωτε­ρικούς χώρους, και συνεπώς και τη μεταδοτικότητα του ιού, όπως επίσης και η χρήση υγραντήρων στους εσωτερικούς χώρους, ώστε να διατηρείται η σχετική υγρασία σε ποσοστό πάνω από το 60% στον αέρα. Τέλος, η προσπάθεια να συγκρατηθεί η αναμενόμενη αύξηση της σωματιδιακής ρύπαν­σης στον αέρα των μεγάλων πόλε­ων θα είχε πολύ καλά αποτελέ­σματα, καθώς έχει βρεθεί επιδη­μιολογικά ότι αύξηση κατά 1 μg/ m3 των ΡΜ2.5 οδηγεί σε αύξηση του λόγου του ρυθμού θνητότητας σε ευπαθείς ασθενείς κατά 8-12% (διάμεσος τιμή 10%).

Πολλοί επιστήμονες θεωρούν πως τα πραγμα­τικά καθημερινά κρούσμα­τα ίσως είναι 8 με 10 φορές περισσότερα από τα επιβε­βαιωμένα. Συμφωνείτε με αυτή τη διαπίστωση; Μπο­ρεί να γίνει πρόβλεψη για το πόσα είναι τα πραγματι­κά ενεργά κρούσματα ανά­μεσα μας αυτή τη στιγμή;

Αυτή τη στιγμή ακόμα, μετά από σχεδόν ένα χρόνο που ταλανιζόμα­στε από αυτή την σημαντική υγει­ονομική κρίση, υπάρχουν ερω­τήματα σχετικά με τον πραγματι­κό αριθμό των κρουσμάτων στην κοινότητα. Ο τρόπος για να έχουμε μια εκτίμηση της διασποράς στην κοινότητα, θα πρέπει να λάβουμε υπόψιν τον αριθμό των θανάτων που καταγράφονται και τη θνησι­μότητα του ιού, η οποία με βάση τα απο­τελέσματα των τελευταίων μελετών είναι περίπου 0.65% (ενώ εικάζεται ότι μπο­ρεί να είναι και χαμηλότερη, εάν ο αριθ­μός των ασυμπτωματικών φορέων είναι πάνω από το 40%), καθώς και τη χρονική υστέρηση μεταξύ μετάδοσης και θανάτου (περίπου 13 ημέρες). Με βάση τα παρα­πάνω, για την Ελλάδα έχει προσδιοριστεί ότι, όντως τα πραγματικά κρούσματα στην κοινότητα ήταν περίπου 8,5 φορές περισ­σότερα για τις πρώτες ημέρες εκδήλωσης της πανδημίας στην Ελλάδα (τέλη Φεβρου­αρίου), έως περίπου 4 φορές περισσότε­ρα για τις τελευταίες ημέρες, όπου πραγ­ματοποιείται μεγαλύτερος αριθμός τεστ.

Μπορεί να γίνει πρόβλεψη για την πορεία της πανδημίας στην Ελλάδα; Υπάρχει ο κίνδυνος να βιώσουμε φαινόμενα και δυσά­ρεστες καταστάσεις που είδαμε στο εξωτερικό;

Στην Ελλάδα καθυστέρησε χρονικά η σημαντική αύξηση του αριθμού των κρου­σμάτων σε σχέση με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, λόγω των πιο εύκρατων καιρικών συνθηκών που επιβραδύνουν σε κάποιο βαθμό την εξάπλωση του. Καθώς οδεύου­με σε πιο ψυχρή περίοδο, υπάρχει δυνα­μική για σημαντική άνοδο του αριθμού των κρουσμάτων, η οποία όμως προβλέ­πεται να ανακοπεί, εάν εφαρμοστεί σωστά από τους πολίτες η καθολική εφαρμογή της χρήσης μάσκας. Εντούτοις, προς το τέλος Νοεμβρίου, θα πρέπει να γίνει επα­ναξιολόγηση της κατάστασης, με δεδομέ­νο ότι θα μπαίνουμε στους τρεις ψυχρό­τερους μήνες του έτους, όπου η μεταδο­τικότητα θα είναι ακόμα πιο ενισχυμένη, και ίσως τότε χρειαστεί η λήψη επιπλέον μέτρων για να αποφύγουμε πιθανή αύξη­ση κρουσμάτων από την αρχή της νέας χρονιάς. Για να δώσουμε μια πιο ακρι­βή πρόβλεψη για το τελευταίο θα πρέπει να έχουμε στη διάθεσή μας μια επικαι­ροποιημένη τότε πρόβλεψη για την εξέ­λιξη του καιρού.

*Διευθυντής Εργαστηρίου Περιβαλλοντικής Μηχανικής στο Τμήμα Χημικών Μηχανικών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου