Δικαστής με συνείδηση

Ομολογούμε πως δεν έχουμε διαβάσει το δίτομο έργο του πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας και επίτιμου αρεοπαγίτη Χρήστου Σαρτζετάκη, που περιστρέφεται γύρω από την «υπόθεση Λαμπράκη», στην οποία διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο.

 Μας κέντρισαν, ωστόσο, το ενδιαφέρον τα αρνητικά σχόλια, εξαιτίας της έντονα ιδεολογικής προσέγγισης του συγγραφέα, στην αποτύπωση του ιστορικού πλαισίου, εντός του οποίου διαδραματίστηκε το τραγικό συμβάν. Προκύπτει, πράγματι, από τα προδημοσιευθέντα  αποσπάσματα, μια έντονα φορτισμένη τοποθέτηση του συγγραφέα, με υιοθέτηση της σκληρής αντικομμουνιστικής ρητορικής και του συνολικού ψυχροπολεμικού κλίματος της εποχής. Με βάση, μάλιστα, τα συγκεκριμένα αποσπάσματα, ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας φαίνεται να δικαιολογεί ακόμη και τα κίνητρα των παρακρατικών ομάδων-και ατόμων-που ενεπλάκησαν στη δολοφονική επίθεση κατά του ανεξάρτητου βουλευτή. Από μια άποψη, τα ανωτέρω, εφόσον αποδίδουν με πιστότητα τις σκέψεις του συγγραφέα, να δικαιώνουν αναδρομικά, τις ενστάσεις που είχαν εγερθεί-και από πρωτοκλασάτα στελέχη του ΠΑΣΟΚ-για την υπόδειξη του τότε (1985) Αρεοπαγίτη, για τη θέση του Προέδρου της Δημοκρατίας, στη θέση του αείμνηστου Κωνσταντίνου Καραμανλή. Ενστάσεις που βασίζονταν στο στρυφνό, όπως προβαλλόταν, χαρακτήρα του, αλλά και το βαθύτερο συντηρητισμό του, ασύμβατο με το ιδεολογικό στίγμα της «κυβέρνησης της Αλλαγής». Ο τρόπος με τον οποίο άσκησε τα καθήκοντα του, με αποκορύφωμα το χειρισμό στο θέμα της απονομής χάρης σε ισοβίτη-ομοφυλόφιλο,  δικαίωσαν όσους πρόβαλλαν τις ενστάσεις, χωρίς να παραβλέπουμε ωστόσο τους, Συνταγματικά άψογους και πολιτικά ισορροπημένους χειρισμούς του, στη μεγάλη κρίση της περιόδου 1989-90.

Ακόμη περισσότερο, τα στοιχεία αυτά της προσωπικότητας αναδεικνύουν ακόμη περισσότερο, το ΜΕΓΑΛΕΙΟ της στάσης του δικαστή, ως νεαρού ανακριτή τότε, στο χειρισμό της «υπόθεσης Λαμπράκη». Προκύπτει, δηλαδή, πως ο κος. Σαρτζετάκης δεν αγνόησε μόνο τις τρομερές πιέσεις-που και ο ίδιος περιέγραψε στο συνάδελφο Γιάννη Τζαννετάκο-από τον τότε Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, αλλά δε δίστασε να πάει κόντρα και στη δική του πολιτική θεώρηση, υπακούοντας μόνο στην αδέσμευτη δικανική του κρίση και δικαστική συνείδηση. Υπέμεινε, μάλιστα, αγόγγυστα και τις συνέπειες εκείνης της, κατά συνείδηση, στάσης του, στη διάρκεια της δικτατορίας, όχι μόνο με την απόλυση του από το δικαστικό σώμα, αλλά και με ποικίλες διώξεις και ταλαιπωρίες, στη διάρκεια της εφτάχρονης «νύχτας». Είναι αυτό που μένει τελικά και είναι αυτή η παράδοση που συνέχισαν οι ανώτατοι δικαστές, με την προχθεσινή απόφασή τους…