Διδάγματα από Λατινική Αμερική

Η διαφαινOμενη επανάκαμψη της Δεξιάς, στην πιο σκληρή, μάλιστα, εκδοχή της, στην Λατινική Αμερική, μετά τα εκλογικά αποτελέσματα σε Αργεντινή και Βενεζουέλα, προφανώς και δε σημαίνει το τέλος της Ιστορίας, ούτε μπορεί να συνδεθεί με την άνοδο της Ακροδεξιάς, στην Ευρώπη.

Αλλωστε, το γεγονός ότι στην Βενεζουέλα παραμένει ο διάδοχος του Τσάβες, δείχνει ακριβώς ότι το παιχνίδι είναι ανοιχτό. Όμως, τα συγκεκριμένα εκλογικά αποτελέσματα, αλλά και η μεγάλη πίεση που δέχεται η Ντίλμα Ρούσεφ, στη Βραζιλία, δείχνουν ότι το πείραμα της, αυθεντικής, «Μπολιβαριανής Ανοιξης», στην «αυλή» των Ηνωμένων Πολιτειών, τίθεται σε κίνδυνο και, για τούτο, επιβάλλεται η εξαγωγή κάποιων συμπερασμάτων, χρήσιμων και για τα καθ` ημάς. Η παρατήρηση του αειθαλούς επαναστάτη και διαρκώς παρόντος με το σπινθηροβόλο πνεύμα του, Φιντέλ Κάστρο, ότι οι τελευταίες εκλογικές αποτυχίες δείχνουν τη δυσκολία εφαρμογής μιας ριζοσπαστικής πολιτικής, χωρίς να θιγούν οι ολιγαρχικές δομές, στην παραγωγική βάση, αλλά και την επέκταση τους στο κοινωνικό εποικοδόμημα (βλέπε τον καταλυτικό ρόλο των, ελεγχόμενων από ολιγάρχες, ιδιωτικών μέσων ενημέρωσης), προφανώς και είναι ορθή στον πυρήνα της, αλλά είναι η «μισή» απάντηση. Εχουμε, άλλωστε, το παράδειγμα της ίδιας της Κούβας, όπου εξαφανίστηκαν-ενίοτε και με αιματηρό τρόπο-οι δομές του παλιού συστήματος, αλλά δε βρέθηκε ένα εναλλακτικό πρότυπο, βιώσιμης και αειφόρου ανάπτυξης, που θα εξασφάλιζε συνθήκες ευημερίας, για το σύνολο των πολιτών. Στηρίχθηκε, καθ` ολοκληρία σχεδόν, στη μονοκαλλιέργεια του ζαχαροκάλαμου, εν τέλει δε στην, με γεωπολιτικούς όρους, βοήθεια της τότε Σοβιετικής Ενωσης. Σε αυτή τη βοήθεια στηρίχθηκαν τα υπαρκτά επιτεύγματα της κουβανέζικης επανάστασης, όπως η εξάλειψη του λειτουργικού αναλφαβητισμού και η δημιουργία ενός πρότυπου συστήματος υγείας. Δεν εξαλείφθηκε, όμως, το φαινόμενο της φτώχειας και εν τέλει, το μοντέλο κατέρρευσε, μετά την πτώση του «υπαρκτού σοσιαλισμού», υποχρεώνοντας την κυβέρνηση του Ραούλ Κάστρο, να εισάγει μέχρι και ζάχαρη(!) και να προχωρήσει σε πρωτόγνωρα ανοίγματα, προς την ιδιωτική οικονομία.

Κάτι παρόμοιο συνέβη και στο, δημοκρατικό, πείραμα της «μπολιβαριανής» επανάστασης, που στηρίχθηκε μονοδιάστατα, ιδιαίτερα στην περίπτωση της Βενεζουέλας, στο πετρέλαιο, με αποτέλεσμα να καταρρεύσει η οικονομία, μόλις έπεσαν οι τιμές του προϊόντος, ενώ, δυστυχώς, ούτε αυτές οι κυβερνήσεις απέφυγαν την εμπλοκή τους σε φαινόμενα διαφθοράς. Επιμύθιο: Η ριζική αλλαγή μιας κοινωνίας, με εδραιωμένες καπιταλιστικές δομές, είναι μια σύνθετη υπόθεση, που προϋποθέτει βαθιά μελέτη, αλλά και υψηλό ήθος.