η γαλλοϊταλικη συνεργασία tΟΤΑL-ENI ΑΛΛΑΖΕΙ ΤΙΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΣΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ – Εξαλλος ο Ερντογάν απειλεί µε νέα εισβολή όπως το 1974 την ώρα που ο «µαύρος χρυσός» θωρακίζει το νησί
Του ΘΑΝΑΣΗ ΛΥΡΤΣΟΓΙΑΝΝΗ
Τζάμπα μάγκας ο Ερντογάν θα λέγαμε αν χρησιμοποιούσαμε τη λαϊκή γλώσσα για να χαρακτηρίσουμε τη συμπεριφορά του στην κυπριακή ΑΟΖ και ενδεχομένως στην ελληνική, πλησίον του Καστελόριζου, αν επιχειρήσει όσα διαρρέονται από την τουρκική πλευρά.
Και γιατί θα ρωτήσετε. Διότι παριστάνει τον μάγκα εκεί που τον παίρνει. Και ως γνωστόν η Κύπρος δεν διαθέτει ναυτικό, ενώ και η Ιταλία δεν ήταν στο παρελθόν αποφασισμένη να συγκρουστεί με την Τουρκία. Έτσι, ο τσαμπουκάς του Ερντογάν είχε σαν αποτέλεσμα το ειδικό σκάφος Saipem12000, που είχε ναυλώσει η ιταλική εταιρεία ΕΝΙ για έρευνες στο θαλάσσιο οικόπεδο 3 στην κυπριακή ΑΟΖ να αποπλεύσει χωρίς να κάνει τις έρευνες, όταν οι Τούρκοι απείλησαν με παρέμβαση, τον Μάρτιο του 2018.
Η Ιταλία είχε στείλει μία φρεγάτα στην περιοχή, αλλά η εντολή ήταν να μην επέμβει. Οπότε όπως αντιλαμβάνεστε οι Τούρκοι αξιοποίησαν το γεγονός. Δεν συνέβη όμως το ίδιο με τη γαλλική ΤΟΤΑΛ και την αμερικανική Exxon Mobil. Στην περίπτωση αυτών των δύο εταιρειών το μήνυμα ήταν σαφές και προπαντός αποφασιστικό προς τη Τουρκία. Οπότε ο Ερντογάν έστριψε περιοριζόμενος σε ρητορεία και απειλές άνευ ουσίας και περιεχομένου.
Και τώρα αλλάζουν τα δεδομένα στην κυπριακή ΑΟΖ. Ποιος είναι ο λόγος; Μα, η συνεργασία της γαλλικής ΤΟΤΑL με την ιταλική ΕΝΙ. Που σημαίνει ότι οι Γάλλοι αναλαμβάνουν να προστατεύσουν και τους τομείς δραστηριότητας της ΕΝΙ. Και ο Εμμανουέλ Μακρόν στα μηνύματά του προς τον Ερντογάν και την Τουρκία ήταν σαφής. Ενώ και το γαλλικό ναυτικό είναι παρόν στην Κύπρο και επιπλέον σφυρηλατείται και στρατιωτική συνεργασία ανάμεσα στην Κύπρο και τη Γαλλία.
Η αδυναμία των Τούρκων να εμποδίσουν το ενεργειακό πρόγραμμα της Κύπρου, ιδίως στα οικόπεδα της TOTAL και της Exxon Mobil (αυτό θα συμβεί τώρα και στα οικόπεδα που έχει η ιταλική ENI), όπως αρχικά είχαν επιχειρήσει, τους οδήγησε σε αλλαγή τακτικής. Εκτός από τις σεισμικές έρευνες του “Μπαρμπαρός”, όπως είναι γνωστό, έστειλαν και το γεωτρύπανο “Πορθητής” να τρυπήσει την κυπριακή ΑΟΖ στα δυτικά της Μεγαλονήσου, σε περιοχή που δεν έχει οριοθετηθεί, λόγω της τουρκικής άρνησης. Και αυτό τον καιρό στέλνουν και το δεύτερο γεωτρύπανό τους “Γιαβούζ” να τρυπήσει στο κόλπο της κατεχόμενης Καρπασίας, εντός των κυπριακών χωρικών υδάτων.
Τη σημαντική αλλαγή για την έρευνα και εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων ανακοίνωσε πριν από λίγες ημέρες ο υπουργός Ενέργειας της Κυπριακής Δημοκρατίας Λακκοτρύπης. Γνωστοποίησε ότι η κοινοπραξία των δύο εταιρειών TOTAL και ΕΝΙ εξασφάλισε τα δικαιώματα στο θαλάσσιο οικόπεδο 7 της κυπριακής ΑΟΖ με ποσοστά 50-50. Ταυτοχρόνως, η γαλλική Total αποκτάει συμμετοχή και στα θαλάσσια οικόπεδα 2, 3, 9 και 8, τα δικαιώματα για τα οποία κατείχε η ENI. Η Total θα συμμετάσχει στο θαλάσσιο οικόπεδο 2 με ποσοστό 20%, στο 3 με ποσοστό 30%, στο 9 με ποσοστό 20% και στο 8 με ποσοστό 40%. Ας σημειωθεί ότι στα θαλάσσια οικόπεδα 2, 3 και 9 η ENI είχε ποσοστό 80% και η νοτιοκορεατική Kοgas 20%
Η διευθέτηση αυτή ουσιαστικά ανοίγει τον δρόμο για να πραγματοποιηθούν γεωτρήσεις και στα θαλάσσια οικόπεδα, τα δικαιώματα των οποίων ανήκαν στην ENI και στην κοινοπραξία ENI-Kogas και εμπόδισε η Τουρκία. Υπενθυμίζεται ότι τον Φεβρουάριο 2018, το πρόγραμμα των γεωτρήσεων είχε παγώσει, εξαιτίας της επιθετικότητας του τουρκικού ναυτικού, αλλά τώρα πλέον υπάρχει η ομπρέλα προστασίας της Γαλλίας, η οποία έχει αποδείξει ότι μπορεί να κρατάει τους Τούρκους μακριά.
Το πόσο σημαντική είναι η συμφωνία των TOTAL και ENI φαίνεται και από τις αντιδράσεις των Τούρκων. «Νέα πρόκληση» από την Κυπριακή Δημοκρατία χαρακτηρίζει η φιλοκυβερνητική εφημερίδα «Γενί Σαφάκ» σε πρωτοσέλιδο της υπό τον τίτλο «Πειρατεία» την αδειοδότηση της γαλλικής Total και της ιταλικής ΕΝΙ στο τεμάχιο 7.
Επίσης, Τούρκος υποναύαρχος σε αποστρατεία (προσοχή όχι κάποιος αξιωματούχος) με κομπασμό αναφέρει ότι η Τουρκία δεν θα επιτρέψει σε κανένα να κάνει γεωτρήσεις στο οικόπεδο 7. Μένει να δούμε πως θα αντιδράσουν όταν η TOTAL και ΕΝΙ επιχειρήσουν τις γεωτρήσεις.
Η εξέλιξη αυτή αποδεικνύει ότι η εμπλοκή μεγάλων πετρελαϊκών εταιρειών, οι οποίες έχουν πίσω τους ισχυρά κράτη που είναι αποφασισμένα να τις προστατεύσουν, είναι πρακτικά ο πιο αποτελεσματικός τρόπος της Κύπρου να αντιμετωπίσει τις παράνομες, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, ενέργειες της Τουρκίας. Οι πετρελαϊκές εταιρείες θα προτιμούσαν, βεβαίως, να υπάρξει μία συμφωνία Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων για διαμοιρασμό του φυσικού αερίου, αλλά δεν το θέτουν ως όρο.
Τα κοιτάσματα φυσικού αερίου που έχουν μέχρι τώρα ανακαλυφθεί, άλλωστε, τις έχουν πείσει πως στην κυπριακή ΑΟΖ υπάρχει πολλαπλάσιος ενεργειακός πλούτος. Ως εκ τούτου, είναι το συμφέρον τους που τις ωθεί να εμπλακούν, προσφέροντας κατ’ επέκτασιν (μέσω των κρατών τους) την ομπρέλα προστασίας από την τουρκική παράνομη δράση, που η Κυπριακή Δημοκρατία δεν είναι σε θέση να προσφέρει.
Το πρόβλημα, λοιπόν, δεν βρίσκεται στο οριοθετημένο με συμφωνίες (με Ισραήλ και Αίγυπτο) τμήμα της κυπριακής ΑΟΖ, στο οποίο και έχουν ορισθεί θαλάσσια οικόπεδα. Αυτό έχει πλέον οχυρωθεί με την εμπλοκή της Total και της ExxonMobil, δηλαδή με την εμπλοκή της Γαλλίας και των ΗΠΑ. Και θα οχυρωθεί ολοκληρωτικά εάν παραχωρηθούν δικαιώματα εκμετάλλευσης και για τα θαλάσσια οικόπεδα, για τα οποία δεν έχουν δοθεί άδειες εκμετάλλευσης. Είναι προφανές, μάλιστα, πως θα πρέπει με κάποιον τρόπο να επιλεγούν κοινοπραξίες, στις οποίες συμμετέχει ή η ExxonMobil ή η Total. Η επιλογή αυτή θα έχει σαν αποτέλεσμα την εξουδετέρωση της τουρκικής απειλής, εφόσον αυτή συνεχίσει να υπάρχει.
Ομως ο Ερντογάν είναι τζάμπα μάγκας και για ένα πρόσθετο λόγο. Τον αποκαλύπτει ο Ακαδημαϊκός και ειδικός σε θέματα πετρελαίου σε άρθρο του στον ιστότοπο slpress.gr. Σύμφωνα λοιπόν με τον Ηλία Κονοφάγο «ο χρόνος δεν δουλεύει υπέρ της τουρκικής πλευράς, η οποία ξοδεύει παρακινδυνευμένα και άσκοπα κατ’ ελάχιστον 2.000.000 ευρώ την ημέρα μέσα στην κυπριακή ΑΟΖ. Τα τουρκικά γεωτρύπανα “Φατίχ” και “Γιαβούζ” σήμερα διαθέτουν την τεχνολογία εκτέλεσης των γεωτρήσεων εντός της κυπριακής ΑΟΖ μέσω των 22 υπεργολάβων υποστήριξης. Αυτοί είναι τρίτης κατηγορίας ιδιωτικές εταιρείες του Αζερμπαϊτζάν ή και άλλων χωρών του Τρίτου Κόσμου, αλλά δεν διαθέτουν την τεχνολογία εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων που τυχόν θα ανακαλυφθούν σε θαλάσσια βάθη της τάξης των 2.000-3.500 μέτρων.
Για να υπάρξει εκμετάλλευση κοιτάσματος εκ μέρους της τουρκικής πλευράς στο μέλλον θα χρειασθεί χρόνος τουλάχιστον μιας πενταετίας μετά από την ανακάλυψή του. Κι αυτό υπό την προϋπόθεση ότι θα έχει εξευρεθεί η κατάλληλη τεχνολογία ανάπτυξης με εγκαταστάσεις εκμετάλλευσης. Αυτή την τεχνολογία για παρόμοια θαλάσσια βάθη, μόνο οι μεγάλες δυτικές πετρελαϊκές εταιρείες διαθέτουν αυτή την στιγμή στην αγορά. Παράλληλα θα απαιτηθεί να επενδυθούν δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ, τα οποία θα πρέπει να εξευρεθούν από κατάλληλες πηγές χρηματοδότησης, πράγμα αμφίβολο.»
Πάντως, το κυπριακό παράδειγμα θα μπορούσε να αποτελέσει υπόδειγμα δράσης και για τη χώρα μας. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι η Ελλάδα θα πρέπει να συνεργαστεί με εταιρείες των οποίων οι χώρες είναι διατεθειμένες να προστατεύσουν και με στρατιωτικά μέσα τις εταιρείες τους, όπως κάνουν τώρα η Γαλλία για την TOTAL και οι ΗΠΑ για την Exxon Mobil.
