Μετά το θάνατο του Ανδρέα Παπανδρέου και τη διαδοχή του από τον Κώστα Σημίτη, στο ερώτημα προς στελέχη που ασκούσαν κριτική για «δεξιόστροφη πορεία» και απεμπόληση των ιδρυτικών αρχών του ΠΑΣΟΚ, η απάντηση δινόταν δια της παραπομπής στη δεκαετία του `50….
Είναι αλήθεια, ότι ο χώρος της λεγόμενης «προοδευτικής παράταξης» θυμίζει τα τελευταία χρόνια, την αποκαρδιωτική εικόνα που εμφάνιζε ο πρόδρομος, κεντρώος χώρος, στη δεκαετία του `50, μετά την πτώση της κυβέρνησης Πλαστήρα, με τον κατακερματισμό και την πολυδιάσπαση, σε λογής κομματίδια. Η κατάσταση αυτή, δεν επέτρεπε μόνο την κυριαρχική ηγεμονία της Δεξιάς, στη σκληρότερη, μάλιστα, εκδοχή της, αλλά έδωσε χώρο και στην «πληγωμένη», μετά την ήττα στον Εμφύλιο, Αριστερά, μέσω της ΕΔΑ, να βρει «ζωτικό χώρο», με αποκορύφωμα τις εκλογές του Μαρτίου 1958, όπου το κόμμα των Πασαλίδη-Ηλιού αναδείχθηκε, προς γενική έκπληξη, αξιωματική αντιπολίτευση, με ποσοστό κοντά στο 25%. Στην απελπισία τους, οι παράγοντες του χώρου αναζήτησαν τη «σωτηρία» σε αμφιλεγόμενες «φιγούρες», όπως ο στρατηγός Γρίβας ή προχώρησαν και σε συμμαχίες με στελέχη, που προέρχονταν από τη Δεξιά, όπως οι Γεώργιος Ράλλης και Παναγής Παπαληγούρας (η περίφημη «Κίνηση των 10»), που είχαν αποχωρήσει από την ΕΡΕ, το 1958, διαφωνώντας με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, για τον εκλογικό νόμο. Όπως ήταν φυσικό, τέτοιου είδους ετερόκλητες και ευκαιριακές συμμαχίες, ήταν καταδικασμένες σε αποτυχία και οι δύο κορυφαίοι πολιτικοί επέστρεψαν σύντομα στο φυσικό τους χώρο και διαδραμάτισαν πρωταγωνιστικό ρόλο στη Μεταπολίτευση, με τον πρώτο, μάλιστα, να φτάνει ως την πρωθυπουργία.
Η λύση ήρθε, εν τέλει, μέσα από τα σπλάχνα της παράταξης, με την ενοποίηση των διάσπαρτων κομματιών της, όχι σε κάποιο «ομόσπονδο» σχήμα, αλλά σ` ένα κανονικό κόμμα, που έφτασε, πολύ σύντομα, στην εξουσία, με το ανεπανάληπτο 53%. Τα όσα ακολούθησαν, είναι εξίσου διδακτικά, τόσο στην αρνητική τους όψη (Αποστασία), όσο και στη θετική πλευρά, δηλαδή στην πολλαπλασιαστική δυναμική που απέκτησε το κόμμα της Ένωσης Κέντρου, μετά τη βίαιη έξωση από την εξουσία και την αποχώρηση πλειάδας βουλευτών, ακριβώς γιατί αυτές οι αποχωρήσεις κατέστησαν πιο ευδιάκριτο το προοδευτικό στίγμα της παράταξης και τη δυνατότητα εκπροσώπησης των ανερχόμενων κοινωνικών δυνάμεων. Ας τα έχουν υπόψη τους, στη Χαριλάου Τρικούπη, για να ξέρουν τι πρέπει να κάνουν και τι ν` αποφύγουν.
