Tου ΜΙΧΆΛΗ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗ για την Κυριακάτικη Kontranews
Κατά καιρούς ακούμε από πολλούς ειδικούς και μη, ότι η πράσινη ανάπτυξη και η ενεργειακή λύση στο πρόβλημα της ενεργειακής απεξάρτησης της χώρας, θα έρθει μέσα από διάφορα επενδυτικά προγράμματα ΑΠΕ, αλλά κυρίως από αιολικές επενδύσεις. Είναι όμως έτσι; Ας δούμε τι συνέβη με τις αποδόσεις των αιολικών πάρκων, που έχουν εγκατασταθεί στην χώρα την φετινή χρονιά. Η συνολική εγκατεστημένη αιολική ισχύς το πρώτο 8μηνο του 2021 ήταν περίπου 4.00GW.
Αυτό αποτελεί περίπου το 21% στην συνολική εγκατεστημένη ισχύ της χώρας αναφορικά με την ηλεκτροπαραγωγή. Το σύνολο των καταναλισκόμενων GWh της χώρας για αυτό το διάστημα ανέρχονταν στις 34.552 GWh (Δελτίο ΔΑΠΕΕΠ 2021), ενώ οι παραγόμενες GWh από τα αιολικά για το ίδιο διάστημα ανέρχονταν μόνο στις 5.813GWh, δηλ. ποσοστό συμμετοχής των στην ηλεκτροπαραγωγή ήταν το 16.8%. Αν βέβαια εστιάσουμε και στην πρόσφατη καλοκαιρινή περίοδο, αυτό το ποσοστό έφτασε στο 12,8%. Κανονικά θα έπρεπε, να παραχθεί περίπου το 21% της ζήτησης, δηλαδή 7.256GWh. Αυτό σημαίνει ότι υπολείπονται 7.256-5.813=1.443GWh. Αυτή η πολύ χαμηλή συνεισφορά στο ηλεκτρικό δίκτυο της χώρας οφείλεται κυρίως στην στοχαστικού τύπου αιολική ενέργεια και στην μη ύπαρξη ικανών αποθηκών ενέργειας από τα αιολικά. Δυστυχώς η διαφορά αυτή του 21% καλύφθηκε κυρίως από εισαγόμενο λιγνιτικό ρεύμα από τις γειτονικές βαλκανικές χώρες. Το αβίαστο συμπέρασμα που βγαίνει –εάν δούμε και τα προηγούμενα στατιστικά της περασμένης δεκαετίας– είναι, ότι για κάθε 1 εγκατεστημένο MW αιολικής μονάδας χρειαζόμαστε back up επι πλέον συμβατικών (ορυκτά καύσιμα) σταθερών μονάδων φορτίου περίπου 0.2ΜW.
Εφόσον άλλωστε η αποθήκευση της παραγόμενης ενέργειας από τον άνεμο στην Ελλάδα είναι ακόμα σχεδόν μηδενική. Αρα, για τα 4.00GW εγκατεστημένης ισχύος σε αιολικά πάρκα στην Ελλάδα, που σήμερα είναι εγκατεστημένα στην Ελλάδα, θα απαιτηθούν επιπλέον μονάδες σταθερού φορτίου (ορυκτά καύσιμα) της τάξης των 800 MW, δηλ. θα πρέπει να λειτουργήσουν άλλα δύο θερμοηλεκτρικά εργοστάσια ισχύος 400MW το κάθε ένα. Η απόδοση μιας τυπικής ανεμογεννήτριας, που έχει ονομαστική ισχύ 1.6MW με βάση τις τυπικές καμπύλες ισχύος, πιάνει την μέγιστη ισχύ σε ταχύτητα ανέμου περίπου στα 8-12 m/sec. Πριν και μετά από αυτές τις ταχύτητες ανέμου, η απόδοση πέφτει κατακόρυφα μέχρι και κάτω από 20%. Στην Ελλάδα, με βάση τα αιολικά δεδομένα, οι συνολικές ετήσιες ώρες που «πιάνονται» αυτές οι ταχύτητες ανέμου έχουν υπολογιστεί περίπου στις 1.250 ώρες (πηγή ΕΜΥ) από το σύνολο των 8.640 ωρών ενός έτους. Δηλ. οι ανεμογεννήτριες παράγουν την ονομαστική τους ισχύ περίπου στο 14.5% του χρόνου, όταν οι αντίστοιχες μονάδες ορυκτών καυσίμων αποδίδουν το 80%- 90% της ισχύος τους στο 100% του χρόνου. Στη Γερμανία οι πωλήσεις ανεμογεννητριών έχουν πέσει κατά 80%, ενώ έχει ξεκινήσει ήδη η λειτουργία νέων λιγνιτικών μονάδων της. Στην ίδια κατάσταση έχει περιέλθει και η Νορβηγία αλλά και άλλες χώρες της Ευρώπης, που έχουν άλλες ενεργειακές εφεδρείες πλην των ΑΠΕ.
Οι Ανεμογεννήτριες πέραν των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, τόσο στα οικοσυστήματα, όσο και στην ανθρώπινη υγεία, παράγουν περίπου το 25% του ρεύματος της ονομαστικής τους ισχύος. Επιπλέον δεν αποξηλώνονται, δεν ανακυκλώνεται μεγάλο μέρος των σύνθετων υλικών τους, απαιτούν εφεδρικές μονάδες παραγωγής ρεύματος από ορυκτά καύσιμα, δεν εισφέρουν στην ζήτηση του ηλεκτρικού φορτίου πάνω από 17% ετησίως και ειδικά το καλοκαίρι πάνω από 13%. Το ερώτημα που τίθεται είναι, εάν αυτού του τύπου οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχουν υψηλό δείκτη κόστουςωφέλειας. Τόσα χρόνια οι Έλληνες φορολογούμενοι πληρώνουν μέσα από τους λογαριασμούς της ΔΕΗ το λεγόμενο ΕΤΜΕΑΡ (Ειδικό Τέλος Μείωσης Εκπομπών Αερίων) περίπου 800 εκατομμύρια ευρώ, για να χρηματοδοτήσουν και τα αιολικά πάρκα.
Αυτό που βλέπουμε τελικά είναι, ότι το κόστος του ρεύματος αντί να μειώνεται από τον «τσάμπα» άνεμο συνέχεια αυξάνεται. Τελικά ποιοι κερδίζουν από όλη αυτή την συνεχόμενη αύξηση των αιολικών πάρκων; Οι πολίτες ή οι ημέτεροι επενδυτές; Ή ακόμα περισσότερο οι εξωχώριοι κατασκευαστές-προμηθευτές ανεμογεννητριών;
* Διπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός, Ενεργειακός Επιθεωρητής, Τομεάρχης Ενέργειας και Περιβάλλοντος στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ
