Χωρίς τον Φιντέλ

Δεν είναι μόνο η Κούβα που, από προχθές, είναι μια διαφορετική χώρα, χωρίς τη φυσική παρουσία του ανθρώπου, που διαμόρφωσε, την πορεία της, τα τελευταία 60 χρόνια. Διότι και μετά την απόσυρσή του από το προσκήνιο, το 2006, λόγω των προβλημάτων υγείας, η «σκιά» του βάραινε καταλυτικά.

Με την έκλειψή του, όμως, χάνεται το τελευταίο, ίσως, σημείο αναφοράς, για όσους, ιδιαίτερα τη γενιά των 60’s, που πίστεψαν στη δυνατότητα επαναστατικής αλλαγής του κόσμου, αλλά ακόμη και για εκείνους, που πιστεύουν ακόμη στη δύναμη -και τη δυνατότητα- της αντίστασης, σε κάθε μορφής εξουσία και καταπίεση. Ο ιστορικός του μέλλοντος, θα κρίνει, με τη νηφαλιότητα της απόστασης, τη συνολική διαδρομή του «κομαντάτε», κυρίως μετά την άνοδό του στην εξουσία. Την επιλογή του, να μετατρέψει την Κούβα, από «αμερικάνικο πορνείο» (όπως, σχεδόν, κατά κυριολεξία ήταν, επί Μπατίστα) σε ένα τυπικό κομμουνιστικό-μονοκομματικό καθεστώς, εν τέλει δε σε μια «σιδηρά», προσωπική εξουσία, που δεν άφηνε το παραμικρό περιθώριο αμφισβήτησης, συνυπολογίζοντας και το εγγύς γεωπολιτικό περιβάλλον (ΗΠΑ), αλλά και τις, αναμφίβολα, θετικές όψεις του καθεστώτος, στο κοινωνικό πεδίο (ριζική καταπολέμηση του λειτουργικού αναλφαβητισμού, θέσπιση ενός πρωτοποριακού συστήματος υγείας), αλλά και την εμφύσηση ενός πνεύματος εθνικής ανεξαρτησίας και περηφάνιας, στο λαό του. Η ιστορία δε γράφεται, φευ, με τα ΑΝ, οπότε θα παραμείνει ρητορικό το ερώτημα, αν θα ήταν διαφορετική η πορεία, σ` αυτή τη «μακρινή γωνιά» της Καραϊβικής, αν οι ηγεσίες, στην Ουάσινγκτον, επέλεγαν, ειδικά κατά τα πρώτα κρίσιμα χρόνια, μια πιο συγκαταβατική, ευέλικτη στάση. Δε θα απαντηθεί, επίσης, ποτέ το ερώτημα, τι θα συνέβαινε, αν ο Φιντέλ Κάστρο εγκαθίδρυε ένα τυπικό, κοινοβουλευτικό καθεστώς, δυτικού τύπου, όπως έκαναν μεταγενέστεροι μιμητές του, όπως ο Ντανιέλ Ορτέγκα με τους «Σαντινίστας», στην Νικαράγουα.

Σίγουρα, πάντως, θα μείνει ως μοναδικό παράδειγμα, όπου η δύναμη της βούλησης, επιδρά καθοριστικά στα γεγονότα, ενάντια στο συντριπτικά υπέρτερο συσχετισμό δυνάμεων. Αυτό, ακριβώς, υπογραμμίζει η παράτολμη επιχείρηση στο Προεδρικό Μέγαρο (Μονκάδα), το 1953 και η, εν συνεχεία, πορεία, από το Μεξικό (όπου και η γνωριμία με τον Τσε Γκεβάρα) ως τα απρόσιτα βουνά της Σιέρα Μαέστρα, που οδήγησε ως την κατάκτηση της εξουσίας, όταν αυτή «κυκλοφορούσε γυμνή», στους δρόμους της Αβάνας, την Πρωτοχρονιά του 1959, μετά τη φυγή του δικτάτορα Μπατίστα.