Συνέντευξη στην Ματίνα Πολυχρόνη για την Κυριακάτικη Kontra News
Το καμπανάκι κινδύνου για τον κορωνοϊό έχει χτυπήσει ξανά, με τις εκδηλώσεις – υγειονομικές βόμβες καθώς και την έλευση τουριστών να φέρνουν πάλι στο προσκήνιο το φόβο για νέα έξαρση του ιού. Ο Καθηγητής Παθολογίας και Λοιμωξιολογίας Πανεπιστημίου Πατρών αλλά και μέλος της επιτροπής των ειδικών του υπ. Υγείας, Χαράλαμπος Γώγος, μιλά στην Κυριακάτικη Kontranews για την χαλάρωση των μέτρων εν μέσω καλοκαιριού με αποτέλεσμα τις εστίες υπερμετάδοσης. Τονίζει την ανάγκη για αυστηρούς ελέγχους και επιτήρηση, ενώ επισημαίνει πως η τήρηση των μέτρων αυτοπροστασίας παίζει καθοριστικό ρόλο για την αποφυγή μετάδοσης του φονικού ιού.
Βλέπουμε κατά κύριο λόγο μια αύξηση των κρουσμάτων. Η έλευση τουριστών είναι η μοναδική πηγή του κακού ή και οι πολίτες έχουν ξεχάσει τα μέτρα;
Υπάρχει συνδυασμός αυτών των δυο. Έχουμε την αναμενόμενη εισαγωγή κρουσμάτων από την Ευρωπαϊκή ζώνη περίπου 2 με 3 ανά χίλιους τουρίστες που έρχονται. Δυστυχώς, όμως, είχαμε και την απρόβλεπτη επιδημιολογική έξαρση στα Βαλκάνια. Το πρόβλημα το οποίο προέκυψε από τα εξαγόμενα κρούσματα, κυρίως, ήταν από τις βόρειες χώρες μας, Σερβία, Ρουμανία, Βουλγαρία και προφανώς την Αλβανία καθώς πολλοί είναι οι οποίοι πηγαινοέρχονται στη χώρα τους λόγω εργασίας. Επομένως, υπάρχει αυτό το απροσδόκητο κύμα στα Βαλκάνια που δημιούργησε το πρόβλημα. Έχουμε, λοιπόν, εισαγωγή κρουσμάτων λίγων από την Ευρώπη και πολλών από τα Βαλκάνια. Ωστόσο, σημαντικό είναι και ο τουρίστας να φτάσει σε μια χώρα όπου τηρούνται τα μέτρα, αποστάσεις, χρήση μάσκας, πλύσιμο χεριών και προστασία των ευπαθών ομάδων και να ενσωματώσει τη συμπεριφορά του στις υγειονομικές συστάσεις. Ωστόσο λόγω του καλοκαιριού και της χαλαρότητας, οι μεγάλες συναθροίσεις κόσμου δημιουργούν συνθήκες υπερμετάδοσης.
Χρειάζεται, πιστεύετε, εντατικότερος έλεγχος στα βόρεια σύνορά μας; Ενδέχεται να κλείσουν τα χερσαία σύνορα για όλους;
Τα μέτρα τα οποία έχουν παρθεί, το να προσκομίζουν δηλαδή οι άνθρωποι που εισέρχονται ένα πιστοποιημένο τεστ των τελευταίων 72 ωρών, σε συνδυασμό φυσικά με τον μεγάλο έλεγχο για το εάν το τεστ αυτό είναι πράγματι πιστοποιημένο καθώς και τον στοχευμένο έλεγχο ενός σημαντικού ποσοστού ατόμων με τεστ στα δικά μας σύνορα έτσι ώστε να γίνεται διπλός έλεγχος, είναι μέτρα αρκετά. Όμως, πρέπει να είμαστε έτοιμοι και για αποκλεισμό των χερσαίων συνόρων σε περίπτωση που η επιδημιολογική κατάσταση ξεφύγει, όπως έγινε και με τη Σερβία.
Όσοι εισέρχονται από το συνοριακό φυλάκιο του Προμαχώνα υποχρεούνται να επιδεικνύουν αρνητικό τεστ μοριακού ελέγχου. Πώς πιστοποιείται ότι το τεστ είναι αξιόπιστο, π.χ. από έγκυρα εργαστήρια;
Χρειάζεται μια βεβαίωση με εγκεκριμένη σφραγίδα και υπογραφή που να αποδεικνύει ότι είναι από εγκεκριμένα εργαστήρια ή εργαστήρια αναφοράς, από την αντίστοιχη υπηρεσία της χώρας από όπου προέρχονται. Αυτό θα διπλοτσεκάρεται, φυσικά, και από τις εσωτερικές υπηρεσίες και τις αντίστοιχες υπηρεσίες του Υπουργείου Εξωτερικών της χώρας των τουριστών. Υπάρχει μια διαδικασία και δικού μας ελέγχου των πιστοποιημένων αυτών εργαστηρίων καθώς και της βεβαίωσης ενώ παράλληλα θα γίνεται διπλός έλεγχος σε πολλές περιπτώσεις.
Είδαμε το περιστατικό με το ζευγάρι Σέρβων με κορωνοϊό το οποίο αντί να διακομιστεί στο νοσοκομείο με το ΕΚΑΒ όπως προβλέπεται, αναγκάστηκε να χρησιμοποιήσει ταξί. Λάθη, στη διαχείριση της επιδημίας, όπως αυτό, δε θα μπορούσαν να έχουν εκτεταμένες ανεπανόρθωτες συνέπειες;
Τα λάθη είναι ανθρώπινα. Δε μπορούμε να τα αποφύγουμε. Το σημαντικό είναι να υπάρχουν σαφείς οδηγίες για όλους και αυτές να διαδοθούν σε τέτοιο βαθμό ώστε όλα τα Κέντρα Υγείας και όλοι οι ιδιώτες γιατροί να προβαίνουν στον αναγκαίο χειρισμό. Από τον Μάρτιο, το Υπουργείο Υγείας, ο ΕΟΔΥ και η Επιτροπή δεν κάνουμε τίποτα άλλο από το να βγάζουμε οδηγίες. Αν ένας λάθος υπάρξει θα πρέπει να γίνεται ανασκόπηση της διαδικασίας και κατ’ επέκταση διορθωτικές κινήσεις. Αν, βέβαια, χρειαστεί να ζητηθεί λόγος, φυσικά να ζητηθεί. Ωστόσο, τα λάθη είναι ελάχιστα σε σχέση με τη διαχείριση.
Η απαγόρευση εκδηλώσεων, όπως τα πανηγύρια, θα παίξει καθοριστικό ρόλο στη μείωση των ορφανών κρουσμάτων;
Τα πανηγύρια αποτέλεσαν πρότυπο μη σωστής συμπεριφοράς στα πλαίσιο της επιδημίας. Μεγάλος αριθμός ατόμων, πολύ κοντά ο ένας στον άλλο και απουσία μασκών. Όλη αυτή η κατάσταση διευκολύνει την υπερμετάδοση. Στην αρχή είχαμε προσπαθήσει να διοργανώνονται με άλλο πλαίσιο, όμως είναι πολύ δύσκολο και έτσι αποφασίστηκε η διακοπή τους μέχρι να δούμε τα νέα δεδομένα. Βέβαια, παρόμοιες συναθροίσεις υπάρχουν και αλλού και πολλές φορές είναι χωρίς άδεια. Έτσι, χρειάζεται να εμποδίζεται η είσοδος απεριόριστου αριθμού ανθρώπων. Να υπάρχει ένα όριο ώστε να τηρούνται οι αποστάσεις. Ακόμη, να απαγορεύεται να στέκονται όρθιοι, συσσωρευμένοι δίπλα στο μπαρ και να κάθονται στα τραπέζια τους. Επίσης, πολύ σημαντική είναι η επιτήρηση. Πρέπει να μπουν στο «παιχνίδι» και οι Δήμοι και Περιφέρειες με πολλούς υπαλλήλους οι οποίοι θα προβαίνουν σε συστάσεις για να υπάρχει ο φόβος του ελέγχου. Όμως, η πρόληψη και η καλύτερη ενημέρωση είναι τα καλύτερα μέτρα. Φυσικά, εκτός από την ευθύνη του πολίτη, καθοριστική είναι και η αυτοπροστασία, η ευθύνη που έχει ο καθένας για να διαφυλάξει την υγεία του.
Υπήρξε εισήγηση για την χρήση μάσκας σε κλειστούς χώρους ενώ θυμόμαστε και τον Π.Ο.Υ. να κάνει λόγο για μετάδοση του ιού μέσω του αέρα. Τι ισχύει τελικά;
Καταρχάς, υπάρχει διαπιστωμένη μετάδοση του ιού με σταγονίδια. Γίνεται μεγάλη συζήτηση για την λεγόμενη αερογενή μεταφορά. Στην αερογενή μεταφορά έχουμε μικρά σωματίδια τα οποία μπορούν να «ταξιδέψουν» σε μεγαλύτερες αποστάσεις, δηλαδή από τη μια άκρη ενός δωματίου στην άλλη. Ένα κομμάτι αερογενούς μεταφοράς υπάρχει αλλά δεν είναι τόσο σημαντικό στην καθημερινότητά μας. Γίνεται όμως σημαντικότερο σε ένα κλειστό χώρο όπου υπάρχει κάποιος ο οποίος νοσεί. Γι΄αυτό, κρίνεται ακόμη πιο σημαντική η χρήση μάσκας σε κλειστούς χώρους.
Ο κίνδυνος για δεύτερο κύμα κορωνοϊού καραδοκεί. Τι πιστεύετε πώς θα γίνει;
Υπάρχει μια συνεχής παρουσία του ιού, στην παγκόσμια κλίμακα, με εξάρσεις αλλά και περιόδους ύφεσης. Προέχει, λοιπόν, να ελέγξουμε τώρα την κατάσταση στη χώρα μας ώστε όταν και αν έρθει το νέο κύμα –το πολύ πιο πιθανό είναι πως θα έρθει– να μην φτάσουμε με μεγάλο επιπολασμό του ιού, δηλαδή με πολλά κρούσματα. Παράλληλα, αναγκαία είναι και η προετοιμασία του συστήματος Υγείας προκειμένου να ελεγχθεί ξανά η κατάσταση.
* Ο Χαράλαμπος Γώγος είναι Καθηγητής Παθολογίας & Λοιμωξιολογίας Πανεπιστημίου Πατρών
