Όπως σημειώναμε και στο χθεσινό μας φύλλο, τα «άκρα και οι ακρότητες», για να θυμηθούμε και τη χαρακτηριστική διατύπωση του πρώην Πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή, φύονται εκεί όπου το συμβατικό πολιτικό σύστημα αδυνατεί να δώσει απαντήσεις, στα προβλήματα και τις προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει ή, ακόμη, αρνείται να αυτοανανεωθεί και αυτομετασχηματιστεί.
Αρκεί να μελετήσει κανείς, άλλωστε, την ιστορία των ανοιχτών κοινοβουλευτικών εκτροπών και του πως προέκυψαν δικτατορικά ή και ολοκληρωτικά καθεστώτα. Πάρτε το παράδειγμα της Μεσοπολεμικής Γερμανίας και της διολίσθησης της στο ναζισμό. Η αδυναμία των κοινοβουλευτικών δυνάμεων, να διαχειριστούν τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης, ως αποτέλεσμα, κυρίως, της επονείδιστης, για το Βερολίνο, Συνθήκης των Βερσαλλιών, είχε ως αποτέλεσμα, στη δεκαετία του `30, να προκύψει, από τις αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις, ένα σκηνικό απόλυτου αδιεξόδου, με κυρίαρχες δυνάμεις, ένα ριζοσπαστικό και με ανατρεπτικές διαθέσεις Κομμουνιστικό Κόμμα, που δεν είχε την παραμικρή διάθεση συμβολής σε κυβερνητική λύση διεξόδου και τους πραιτωριανούς του Αδόλφου Χίτλερ, έτοιμους να αδράξουν την εξουσία… που κυκλοφορούσε στους δρόμους και να μην την αφήσουν ποτέ.
Σε αντίστοιχα συμπεράσματα μας οδηγεί και η μελέτη του ημέτερου, σύγχρονου δικτατορικού φαινομένου, του Απριλίου 1967. Όπως τεκμηριώνεται και στη σχετική βιβλιογραφία, η χούντα των συνταγματαρχών, δεν προέκυψε μόνο ως αποτέλεσμα πολιτικών χειρισμών, δια πράξεων ή παραλείψεων, αλλά και της αδυναμίας ή απροθυμίας, της πολιτικής, όσο και κοινωνικοικονομικής και πνευματικής ελίτ, να δημιουργήσει συνθήκες αναπαραγωγής και ανανέωσης της. Όπως επισημαίνει και ο Μελέτης Μελετόπουλος, στο «Η δικτατορία των συνταγματαρχών», αυτό είχε ως αποτέλεσμα, νέες δυνάμεις, με συστημική και ενταγμένη στο ψυχροπολεμικό πνεύμα της εποχής , να νιώθουν αποκλεισμένες και να αποτελέσουν, εν τέλει, πρόθυμο υλικό για τη στελέχωση του κρατικού μηχανισμού, στην περίοδο της δικτατορίας,
Οι αναλογίες δεν είναι, βέβαια, ίδιες, οπότε θα ήταν άτοπη οποιαδήποτε πρόγνωση. Όμως, επειδή όπως έλεγε αυτός ο «τρισκατάρατος», ο Καρλ Μαρξ, μπορεί να ζήσουμε την επανάληψη της ιστορίας, ως φάρσα. Κάτι τέτοιο, άλλωστε, συνιστά η περίπτωση του Ντόναλντ Τραμπ (που αναφέραμε και στο χθεσινό μας φύλλο), που στηρίζει τη μέχρι τώρα επιτυχία του, στο ότι εμφανίζεται ως εκφραστής στρωμάτων, ακόμη και της μεσαίας τάξης, που νιώθουν αποκλεισμένα από το κατεστημένο πολιτικό σύστημα…
