Ξεκινήσαμε χθες, να εκμεταλλευόμαστε την προσέγγιση του Ian Begg, του LSE, στο Συνέδριο του ΕΛΙΑΜΕΠ για το πώς “η Ευρώπη” έζησε την κρίση της Ευρωζώνης, την εποχή των Μνημονίων, με τρόπο παράλληλο προς εκείνο που διδάσκει η ψυχολογία ότι βιώνεται το πένθος, η απώλεια.
Καταλήγαμε στο σημείωμα εκείνο ότι και στο μέτωπο του Προσφυγικού, που τώρα κορυφώνεται (;) μια ανάλογη διαδικασία ακολουθείται. Δείτε το μαζί μας:
Πρώτο στάδιο η άρνηση, το σοκ. Όταν η Κεντρική Ευρώπη άρχισε να δέχεται μέσα στο 2015 αριθμούς προσφύγων αυξανόμενους κατά γεωμετρική πρόοδο – ή ανθρώπων που διεκδικούν την παροχή ασύλου, ή μεταναστών που θεωρούν ότι μπορεί να υπαχθούν σε τέτοια κατηγορία με περιορισμένη πειστικότητα, ή τέλος οικονομικών μεταναστών ευθέως – η κοινή γνώμη, ήδη ευαισθητοποιημένη στο μεταναστευτικό (αν μη ευθέως ξενοφοβική!) αρνήθηκε ότι το πρόβλημα “εδικαιούτο” να υπάρχει. Σοκαρίστηκε με την έκτασή του, πήγε να το σπρώξει – που; Κάπου, οπουδήποτε!
Καθώς η προσφυγική πίεση αυξανόταν ταχύτατα, το δεύτερο στάδιο έφθασε πολύ-πολύ γρήγορα: οργή, οργή που απαιτούσε επιτακτικά – βλέπετε, υπάρχουν και εκλογές: ακροδεξιά/ξενοφοβικά κινήθηκε η Πολωνία. εκεί βρίσκεται ευθέως η Ουγγαρία. οι Alternative στην Γερμανία, μνήνες Haider στην Αυστρία ακολουθούν. οι Σκανδιναβοί είχαν ξεφύγει ήδη – να βρεθούν ένοχοι, μαύρα πρόβατα, αποδιοπομπαίοι τράγοι. Εδώ, η Ελλάδα ταίριαζε τέλεια στον ρόλο! Ο ένας μετά τον άλλο οι Ευρωπαίοι ηγέτες στράφηκαν εναντίον της Ελλάδας, όσο κι αν κάποιοι μιλούσαν στιγμές-στιγμές θετικά για το κύμα (αληθινής) αλληλεγγύης που έδειχναν οι κάτοικοι των νησιών στο ανθρώπινο κύμα (περίπτωση Γιουνκέρ).
Το τρίτο στάδιο είναι – μάλλον – εκείνο στο οποίο βρισκόμαστε τώρα: υπερδραστηριότητα, πειραματισμός με λύσεις και “λύσεις”. Διαδοχικές Συναντήσεις Κορυφής. διαπραγματεύσεις με την Τουρκία. σχήματα συμφωνίας για κατανομή των προσφύγων στις χώρες της ΕΕ. Κάποιες κινήσεις φάνηκαν πιο γνήσιες, όπως το καλωσόρισμα Μέρκελ – αλλά δεν κράτησαν πολύ.
Άλλες ήταν φρικώδεις – και παρέπεμψαν σε μαύρα χρόνια της “Ευρώπης” που θάπρεπε να μην ξανάρθουν: φράχτες, κι άλλοι φράχτες, και στρατιωτικού τύπου παρουσία αστυνομίας στα σύνορα, και δακρυγόνα, και σκυλιά. Άλλες ακούγονταν πιο λογικές, όπως η δημιουργία hotspots για υποδοχή/έλεγχο-ταυτοποίηση/ κατανομη-διαχωρισμό των προσερχομένων, όμως δεν κατορθώνουν να λειτουργήσουν υπό την πίεση του ανθρώπινου ρεύματος.
Δεν ξέρουμε αν πλησιάζουμε στο τέταρτο στάδιο: στην κατάθλιψη που φέρνει μαζί της την συνειδητοποίηση ότι “ζούμε σε μιαν άλλη πραγματικότητα”, πλέον.. Έχουμε την εντύπωση ότι αυτό το στάδιο – στην Ελλάδα, πάντως – θα το ζήσουμε στους μήνες που έρχονται, πάντως μέσα στο 2016. Και ασφαλώς δεν πλησιάζουμε καν το πέμπτο στάδιο, δηλαδή στην εξεύρεση και δόμηση λύσεων προσαρμογής στην πραγματικότητα. Στην Ευρώπη νομίζουν ή/και παριστάνουν οτι κινήσεις όπως η δημιουργία της υπέρ-Frontex, της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής-Ακτοφυλακής εντάσσεται κάπου εδώ. Ομοίως η άσκηση πίεσης επί της Τουρκίας, να συμβάλει απο το δικό της μέρος στην συγκράτηση του ρεύματος. Ενώ πρόδηλα ανήκουν στο τρίτο στάδιο, της επίδειξης υπερδραστηριότητας (το ίδιο και η άκριτη εκείνη ιδέα για κοινές περιπολίες Ελλάδας-Τουρκίας στο Αιγαίο). Αυτά είναι που έζησε στην Κορυφή των Βρυξελλών ο Αλέξης Τσίπρας.
