Το είδαμε για πρώτη φορά, με τις επιθέσεις φανατικών του ISIS, εναντίον ανύποπτων πολιτών.
Τον κίνδυνο δηλαδή για τον ίδιο τον τρόπο ζωής των δυτικών μας κοινωνιών, συνυφασμένο με το πλαίσιο αξιών της κοινοβουλευτικής μας δημοκρατίας και τις εγγυήσεις του κράτους δικαίου ως συστατικού τους στοιχείου. Ήταν σοκ για τις κοινωνίες της παρ` ημίν Δύσης, οι εικόνες στρατιωτικών μονάδων, στο κέντρο ευρωπαϊκών πρωτευουσών, όπως το Παρίσι και το Λονδίνο, η επιβολή καθεστώτος εκτάκτου ανάγκης, η άρση θεμελιωδών δικαιωμάτων.
Τότε βέβαια η απειλή ήταν ορατή, ευτυχώς δε αποδείχθηκε και παροδική. Τώρα έχουμε μπροστά μας έναν «αόρατο εχθρό», που κανείς δε γνωρίζει την προέλευση του, δεν είναι ανιχνεύσιμος ούτε καν επιστημονικά. Οι επιπτώσεις δε αυτού του φαινομένου, πέραν του ότι φαίνεται πως θα εκταθούν σε βάθος χρόνου, είναι πολυεπίπεδες και δραματικές. Δεν απειλούν μόνο τις κατακτημένες ελευθερίες μας, αλλά και τα βαθύτερα συστατικά του τρόπου ζωής μας. Τη δυνατότητα ελεύθερης επικοινωνίας, ελεύθερης πρόσβασης στην πόλη, τη δυνατότητα των ανθρώπων να βρίσκονται μεταξύ τους, να εκφράζονται. Απειλείται κάθε πτυχή της ανθρώπινης δραστηριότητας και κοινωνικής συμβίωσης. Από έθιμα όπως το Καρναβάλι, η δυνατότητα απρόσκοπτης άσκησης των θρησκευτικών καθηκόντων, μέχρι απλές συνήθειες, συνυφασμένες όμως οργανικά με την κοινωνική ζωή. Μέχρι και το Πάσχα, ως η μέγιστη θρησκευτική γιορτή, τίθεται υπό διακινδύνευση. Σκεφτείτε μόνο τι σημαίνει για την καθημερινότητα των ανθρώπων, η καφετέρια, ως μέσου συνάντησης των ανθρώπων. Για πολλούς, αν όχι τους περισσότερους, είναι το κατ` εξοχήν σημείο επαφής, ο χώρος συνάθροισης, ανταλλαγής απόψεων.
Πρόκειται για μια πρωτοφανούς κλίμακας και βιαιότητας παρέμβαση, στην καθημερινότητα πια των ανθρώπων, που δεν αναιρεί μόνο θεσμικές κατακτήσεις και θεσμοθετημένα δικαιώματα, αλλά τα ίδια τα ουσιώδη χαρακτηριστικά της κοινωνικής συμβίωσης. Εάν μάλιστα αυτά τα πρωτόγνωρα περιοριστικά μέτρα, παραταθούν επί μακρό χρονικό διάστημα, είναι βέβαιο ότι θα επηρεάσουν ή και θα ανατρέψουν δραματικά, αυτές τούτες τις ανθρώπινες σχέσεις.
Δε φανταζόμασταν ποτέ, οφείλουμε να ομολογήσουμε, πως αυτά που διαβάζαμε ή ακούγαμε ως αφηγήσεις, από ένα πολύ μακρινό παρελθόν, θα τα βιώναμε στη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα. Ας ελπίσουμε να επικρατήσει ψυχραιμία και σωφροσύνη.
ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΚΑΝΑΣ
