Του Σταύρου Ξηντάρα
Κορυφαία εκδήλωση στο πλαίσιο του προγράμματος που παρουσιάζει ο Δήμος Τρίπολης για τον εορτασμό των 200 χρόνων από την έναρξη της Εθνικής Παλιγγενεσίας του 1821, αποτελεί η έκθεση με τίτλο «Απεικονίσεις & Αναπαραστάσεις του ελληνόφωνου κόσμου – από τον 18ο στον 21ο αιώνα», με έργα της Συλλογής Γιώργου Γαϊτανάρη & Ιώς Ντόλκα. Το ζεύγος των συλλεκτών, Γιώργος Γαϊτανάρης και Ιώ Ντόλκα, με καταγωγή από την Τρίπολη, διαπρεπείς επιστήμονες πολυβραβευμένοι στις Η.Π.Α, παρουσιάζουν για πρώτη φορά τη συγκεκριμένη συλλογή, στη γενέτειρά τους. Η έκθεση διοργανώνεται στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης
Η έκθεση των έργων προσφέρει την ευκαιρία να παρουσιασθούν εικαστικά τεκμήρια τα οποία καλύπτουν το χρονικό διάστημα καλλιτεχνικής δημιουργίας από τα τέλη του 18ου αιώνα μέχρι τις μέρες μας, από ξένους και Έλληνες δημιουργούς. Περιλαμβάνει συνολικά 67 έργα, ανάμεσα στα οποία συναντούμε αναπαραστάσεις με διαφορετικές τεχνοτροπίες, πίνακες, λιθογραφίες, οξυγραφίες, κεντήματα και ένα γλυπτό, σε εννέα ενότητες. Η πρώτη ενότητα αναφέρεται στον 18ο αιώνα και περιλαμβάνει χαλκογραφίες των J. Stuart και N. Revett που είναι από τις πιο εμβληματικές ματιές των περιηγητών του ελληνικού χώρου. Η δεύτερη ενότητα, η οποία αποτελεί και τον βασικό πυρήνα της έκθεσης, αφορά στην περίοδο της επανάστασης του 1821 και απαρτίζεται από την περίφημη σειρά του Παναγιώτη Ζωγράφου, που μετέτρεψε τις μνήμες του Στρατηγού Μακρυγιάννη σε εικόνες. Πιο συγκεκριμένα είναι η πλήρης σειρά των 24 επιχρωματισμένων με το χέρι λιθογραφιών, από τη σειρά που παρήγγειλε ο Γεννάδιος στην Βιέννη 70 χρόνια μετά την δημιουργία των πρωτοτύπων τα οποία ανήκαν στον βασιλιά Όθωνα.
Η έκθεση περιλαμβάνει επίσης, έργα του Reinagle από τη ναυμαχία του Ναυαρίνου, όπως και ιδεαλισμένες αναπαραστάσεις δραματικών σκηνών από καίριες στιγμές του Αγώνα, αλλά και της δημιουργίας του Νεοελληνικού Κράτους, φιλοτεχνημένες από επώνυμους ευρωπαίους καλλιτέχνες όπως οι: Delacroix, Krauss, Lipparini, Vernet, Langlois, De Neuville, Roberts. Επιπροσθέτως, εικονολογικές υπενθυμίσεις, όπως η σειρά των πλοίων από τον Κογεβίνα, ενώ δεν λείπουν και οι λαϊκότροπες αναβιώσεις βασισμένες σε αγνώστους αλλά και σε γνωστούς δημιουργούς, όπως από τον Μπόστ, οι οποίες καλύπτουν πολλά ιστορικά περιστατικά. Η παρουσίαση κλείνει με τo γλυπτό “Περικεφαλαία” του Θόδωρου Παπαδημητρίου.
Η γενική διευθύντρια και πρόεδρος Δ.Σ. του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης Μεταξία Τσιρταβή (Ξένια Καλδάρα), που συμμετέχει στη διοργάνωση της έκθεσης, επισημαίνει σχετικά: «Η Συλλογή του Γιώργου Γαϊτανάρη και της Ιώς Ντόλκα αποτελεί προσφορά στον τόπο όπου συνέβη το πρώτο και ένα από τα πλέον καθοριστικά γεγονότα της Επανάστασης. Προσφορά στην Τριπολιτσά. Συνεργαζόμαστε δυναμικά με τον Δήμο Τρίπολης, με τη Δημοτική Αρχή και με τον δήμαρχο Κώστα Τζιούμη, ενισχύοντας την πολιτιστική πρωτοτυπία ταυτόχρονα με την αισθητική καλλιέργεια. Η έκθεση της συλλογής δίνει –και δίνουμε– πρωτείο και προβάδισμα ποιότητας. Η εξαιρετική ποιότητα των εικαστικών τεκμηρίων, το εύρος των οποίων καλύπτει πολλαπλά μέσα καλλιτεχνικής έκφρασης Ελλήνων και ξένων δημιουργών, καλεί τον επισκέπτη να περιηγηθεί και να ζήσει εκείνες τις στιγμές του Αγώνα που σήμερα μας επιτρέπουν να στεκόμαστε με υπερηφάνεια στο μεγαλείο τους, στην αυταπάρνηση, στη θυσία. Στη μοίρα που μπορούν οι λαοί να παίρνουν στα χέρια τους και να διαφεντεύουν.»
Για την έκθεση τυπώθηκε πολυσέλιδος κατάλογος. Τα κείμενα της έκθεσης, όπως και του καταλόγου είναι από τον επιμελητή της Κωνσταντίνο Μπάσιο, μέλος του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Τέχνης, AICA HELLAS.
Οι συλλέκτες
Συλλέκτες των έργων είναι το ζευγάρι Γιώργος Γαϊτανάρης και Ιώ Ντόλκα, Έλληνες επιστήμονες που ζουν στην Αμερική με καταγωγή και των δυο από την Τρίπολη. Το 2019, απονεμήθηκε στον Γιώργο Γαϊτανάρη το Prix Galien Canada, το πιο σημαντικό βραβείο στον τομέα της φαρμακολογίας, που αναφέρεται ως το βραβείο Νόμπελ φαρμακευτικής έρευνας.
Η Ιώ Ντόλκα είναι ιδρύτρια μιας πρωτοποριακής προσπάθειας στον χώρο των σπάνιων παθήσεων, η οποία έχει οδηγήσει στην βελτίωση της ζωής δεκάδων ασθενών που υποφέρουν από αυτά τα νοσήματα.
Επί μια 20ετία ο Γιώργος και η Ιώ συγκεντρώνουν έργα, τα οποία έχουν ως βάση αναφοράς τον ελληνικό κόσμο, κυρίως την εποχή της Τουρκοκρατίας και τον αγώνα της Ανεξαρτησίας.
Η συλλογή τους περιλαμβάνει σήμερα πολλά εικαστικά τεκμήρια και 67 από αυτά θα εκτεθούν στην έκθεση της Τρίπολης για τον εορτασμό των 200 χρόνων της ελληνικής επανάστασης.
Η έκθεση παρουσιάζεται στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης.
