Και στα κανονικA, ομαλά, διαχειρίσιμα με μια εκδοχή ρουτίνας χρόνια, εκείνο που λέγεται διακυβέρνηση – δηλαδή παίρνω αποφάσεις τις οποίες εφαρμόζω. δηλαδή επιλέγω ποιοι κάθε φορά θα ωφεληθούν και ποιοι θα πληρώσουν (και το “πληρώνω” δεν υποδηλώνει μόνο, δεν υποδηλώνει καν κυρίως οικονομικούς όρους). δηλαδή σηκώνω την άμεση ευθύνη των πράξεων και των παραλείψεών μου – δεν είναι απλή και εύκολη υπόθεση. Στα χρόνια κρίσης, γίνεται κάτι πολύ βαρύ και ελάχιστα ευχάριστο καθώς η καθε κίνηση κοστίζει. Και το “κοστίζει” είναι άμεσο: το έχουν δείξει οι διαδοχικές εκλογές στα χρόνια μετά το 2009, οι διασπάσεις κομμάτων, οι καταρρακώσεις προσώπων και προσωπικοτήτων.
Στην συννεφιασμένη πανηγυρική συνάντηση του με τους υπουργούς του, την περασμένη εβδομάδα, ο Αλέξης Τσίπρας – απαγορεύοντάς τους, ή μάλλον αποθαρρύνοντάς ακριβώς τους πανηγυρισμούς σχετικά με το κλείσιμο της διαπραγμάτευσης με τους “εταίρους” – ακριβώς αυτό πήγε να κάνει: να στρέψει προς την διακυβέρνηση.
“Εχθρός” της διακυβέρνησης είναι, στην παράδοση της Μεταπολίτευσης, η έννοια της “αντιπολίτευσης”. Η οποία, υπό τις Ελληνικές συνθήκες, σημαίνει κάτι αρκετά διαφορετικό απο την αμφισβήτηση μιας πολιτικής και την προβολή μιας άλλης – σημαίνει ένα γενικευμένο “αντι-“. Σημαίνει κατεδάφιση, ώστε να αναδειχθεί το ανάστημά μας στα ερείπια! Σημαίνει διεκδίκηση του εντελώς αντιθέτου. Προσέξτε όμως: εκείνο που έφερε σε βαθμό τελειότητας (δηλαδή… κατεδαφιστικότητας) την δεκαετία του ΄70 ο Ανδρέας Παπανδρέου, εκείνο που στην ουσία όλοι οι επόμενοι μιμήθηκαν – Κώστας Καραμανλής, ΓΑΠ, Αντώνης Σαμαράς – και που ο ΣΥΡΙΖΑ επανέφερε στην παλιά του αίγλη επαυξάνοντάς το (η λογική του “Πρώτη φορά Αριστερά” ούτε τους ίδιους καν έπεισε ότι περιεχόμενο είχε το “Πρώτη φορά Αριστερά. με ευθύνες διακυβέρνησης”), ήταν η αντιπολιτευση ως άρνηση και ως κατεδάφιση. Και ύστερα… βλέπουμε.
Αυτο, όμως, σε επαφή με την βίαιη πραγματικότητα της κρίσης, μεταλλάχθηκε – το βοήθησαν, εδώ, οι ανάγκες της τριβής με τους “εταίρους” και με την δική τους μονόδρομη προσέγγιση και την λογική της επιβολής: “θα κάνετε αυτό που σας λένε, αλλιώς…” / “pacta a sunt servanda, αυτά συμφωνήσατε, αυτά θα κάνετε!” / “φταίτε εσείς, που δεν τα εφαρμόζετε σωστά” – στο άλλο μεγάλο αδιέξοδο προσέγγισης: αυτό, το λένε διαπραγμάτευση. Οπως όμως η “αντιπολίτευση” δομήθηκε απο την δεκαετία του ’70 κατεδαφιστικά, έτσι και η “διαπραγμάτευση” (σκληρή, ανυποχώρητη, κοκ) προέκυψε μια καθολική άρνηση, μια καταγγελία, μια επίκληση “κόκκινων γραμμών” με περισσό νιαούρισμα και παράπονο είναι αλήθεια – που, κάθε τόσο, οδηγεί σε προτροπάδην υποχώρηση.
Η διαπραγμάτευση, αποδεικνύεται, έχει το ίδιο πλεονέκτημα με την αντιπολίτευση: σε απαλλάσσει από την ανάγκη να κάνεις την δουλίτσα της διακυβέρνησης: από το να ζαλωθείς την ευθύνη. απο το να ταυτισθείς με το δυσάρεστο. Χώρια που σε κάνει να φαίνεσαι, να αναδεικνύετσαι δυναμικός, μαχητικός, υπερασπιστής του λαού…
Το λέμε κάθε τόσο, αλλά δεν συνειδητοποιούμε πόσο απόλυτα λειτουργεί: σήμερα, εδώ και 16 μήνες μάλλον, η αντιπολιτευτική λειτουργία αρκείται περισσότερο μέσα απο την ίδια την Κυβέρνηση (“όπως τα χρόνια του ΠΑΣΟΚ”), όπου την ευκαιρία αποστασιοποίησης απο την διακυβέρνηση την δίνει η πρακτική της διαπραγμάτευσης. Δηλαδή, στην Κυβέρνηση είναι “αντι-” επειδή διαπραγματεύονται, είναι συνεπώς και αντιπολιτευτικοί προς εκείνο που συμφωνούν ότι θα εφαρμόσουν και που πάνε να εφαρμόσουν. Προσέξτε όμως την συνέπεια: στην Αντιπολίτευση, τόσο την Αξιωματική όσο και στην ελάσσονα (ό,τι απέμεινε απο το ΠΑΣΟΚ ή προήλθε απ’ αυτό…), αντιπολιτεύονται – δηλαδή εγκαθίστανται στο “αντι-” – όχι μόνον αρκετά τα οποία ιδεολογικά τους είναι κοντινά, αλλά και όλα εκείνα που είχαν κληθεί να εφαρμόσουν κυβερνώντας. δηλαδή… επαναδιαπραγματεύονται νοερά την πολύπλευρη δική τους πρακτική, τα δικά τους συμφωνημένα και υλοποιημένα. (Θέλεις παράδειγμα; Χαράτσι Βενιζέλου – ολοκληρωμένος ΕΕΤΗΔΕ – ΕΝΦΙΑ – ΕΝΦΙΑ+ΦΜΑΠ – τελικός ΕΝΦΙΑ).
Ετσι καταφέρνουμε τι; – ούτε σε Κυβέρνηση , ούτε σε Αντιπολίτευση – να μην λερώσει τα χέρια του. Ουτε με διακυβέρνηση, ούτε με αντιπολίτευση που να διεκδικεί την διακυβέρνηση. Μόνο διαπραγμάτευση! Με τους έξω, αναμεταξύ μας και πάλι απο την αρχή.
