Σημαντική άνοδο στους ρυθμούς ανάπτυξης της ελληνικής Οικονομίας, στο 2,1% εκτιμά για φέτος, το ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ)! Κατά την παρουσίαση της τριμηνιαίας έκθεσης του για την ελληνική Οικονομία, οι αναλυτές παρουσίασαν τις εκτιμήσεις τους για το 2018, που περιλαμβάνουν συνέχιση της περυσινής ανόδου στην εγχώρια οικονομία από τις εξαγωγές (+7,0%) και παράλληλη άνοδο στις επενδύσεις που θα φτάσουν το +16%. Σημαντικό ρόλο στην αναπτυξιακή πορεία, θα έχει η επιτάχυνση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), σε εξωστρεφείς τομείς όπως η μεταποίηση και ο τουρισμός, αλλά και στις προσπάθειες που γίνονται για την επίτευξη των στόχων στις ιδιωτικοποιήσεις.
Το 2017 έτος ανάκαμψης – Το 2018 έτος Ανάπτυξης
Όπως αναφέρεται στην Έκθεση, το 2017 ολοκληρώθηκε θετικά όσον αφορά τη δημοσιονομική ισορροπία αλλά με χαμηλότερο από τον επιθυμητό ρυθμό μεγέθυνσης. Η ελληνική οικονομία κινήθηκε σε ανάκαμψη, μετά τη στασιμότητα και μικρή οπισθοχώρηση των δυο προηγούμενων ετών, και μάλιστα σε συνθήκες δημοσιονομικής σταθεροποίησης, εξέλιξη σημαντική και ευπρόσδεκτη. Εκτός από την πολύ χαμηλή βάση εκκίνησης και την επίδραση μεταρρυθμιστικών πολιτικών, ειδικά στην αγορά εργασίας, δύο είναι οι βασικοί μοχλοί για την τρέχουσα ανάκαμψη. Πρώτον, σε έντονη αντίθεση με το παρελθόν και κυρίως με την περίοδο 2010-2015, υπάρχει πλέον συμφωνία μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης για την ανάγκη να εφαρμοστούν τα προγράμματα και να αποφεύγονται διενέξεις με τους δανειστές και εταίρους. Η ακραία πολιτική αντιπαράθεση και η συνακόλουθη έλλειψη αξιοπιστίας για την εφαρμογή του προγράμματος ήταν κύριος επιβαρυντικός παράγοντας για την οικονομία κατά τα τελευταία χρόνια. Ειδικότερα, όσο η οικονομία απομακρύνεται από το καλοκαίρι του 2015, οι πληγές σταδιακά επουλώνονται. Υπάρχει ένα αξιοσημείωτο συσσωρευμένο δυναμικό ανάπτυξης που, όπως άλλωστε συνέβη και το 2014, λειτουργεί ευθέως ανάλογα με τη μείωση της αβεβαιότητας. Δεύτερον, η ισχυρή ανάπτυξη στο εξωτερικό περιβάλλον και ειδικά στην Ευρώπη, πλέον του αναμενόμενου, λειτουργεί ευεργετικά και τραβά την οικονομία προς τα πάνω μέσω της ενίσχυσης του εισαγόμενου τουρισμού, την αυξημένη ζήτηση για εξαγωγές αγαθών, το χαμηλότερο κόστος χρήματος και τη θετική εικόνα στο διεθνές κόστος ενέργειας.
«Κλειδί» για την Ανάπτυξη οι νέες επενδύσεις
Το 2018 θα είναι, συνολικά, ένα ιδιαίτερα σημαντικό και κρίσιμο έτος. Στο βαθμό που δεν θα εκδηλωθούν σημαντικές εκπλήξεις, η ανάκαμψη της οικονομίας θα συνεχιστεί, και σχετικά θα ενδυναμωθεί, κατά τη νέα χρονιά. Η κεντρική εκτίμηση είναι ότι η μεγέθυνση σε πραγματικούς όρους λίγο κάτω από 1,5% την περασμένη χρονιά θα αυξηθεί σε λίγο πάνω από 2% για την τρέχουσα. Η κεντρική αυτή πρόβλεψη, όμως, προϋποθέτει συστηματική, έστω και μικρή, βελτίωση του επενδυτικού κλίματος. Χωρίς ανάκαμψη των επενδύσεων, η οικονομία θα βρεθεί και πάλι σε οδυνηρή στασιμότητα.
Το τελευταίο μνημόνιο ολοκληρώνεται το καλοκαίρι
Όπως επισημαίνουν οι αναλυτές του ΙΟΒΕ, με τη λήξη του τρέχοντος προγράμματος, δύσκολα βλέπει κανείς πώς θα το ακολουθήσει άλλο επίσημο πρόγραμμα, με την έννοια του νέου δανεισμού, κυρίως για πολιτικούς λόγους και παρά το γεγονός πως τα επιτόκια δανεισμού στις αγορές αναμένονται υψηλά. Ταυτόχρονα, οι κύριες υποχρεώσεις που συνεπάγονταν τα προγράμματα θα παραμένουν σε ισχύ. Δημοσιονομικά, βαθμοί ελευθερίας δύσκολα θα δημιουργηθούν, εφόσον άλλωστε έχουν αναληφθεί σχετικές δεσμεύσεις. Στο διακρατικό τμήμα του δημόσιου χρέους, τα βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα μέτρα καθιστούν την πορεία εξυπηρέτησης εφικτή αλλά υπό όρους, ενώ σημαντικότερες παρεμβάσεις δεν αναμένονται πριν η ελληνική οικονομία τεθεί αποφασιστικά σε στέρεο έδαφος και αξιόπιστη πορεία ανάπτυξης.
Μείωση της ανεργίας το 2018
Περαιτέρω, το ΙΟΒΕ βλέπει αποκλιμάκωση της ανεργίας το 2018, από νέα διεύρυνση της απασχόλησης στους εξωστρεφείς τομείς οι οποίοι συνέβαλαν και πέρυσι στην πτώση της. Επίσης μεγαλύτερη συμβολή στην απασχόληση από τον Κατασκευαστικό τομέα (ΠΔΕ, ιδιωτικοποιήσεις, νέες οικοδομές). Διεύρυνση της απασχόλησης, μόνιμης και προσωρινής, στο δημόσιο τομέα. Εκτιμά στην περιοχή του 20% την ανεργία το 2018, ίσως ελαφρώς χαμηλότερα.
Επιστροφή εμπιστοσύνης στις Τράπεζες
Για το τραπεζικό σύστημα εκτιμά συνέχιση της σταδιακής αποκατάστασης εμπιστοσύνης προς το τραπεζικό σύστημα, με σημαντικές προκλήσεις να παραμένουν το 2018. Παρά την μείωση της χρηματοδότησης επιχειρήσεων και νοικοκυριών το 2017, το 2018 αναμένεται να υπάρξει γενικότερη βελτίωση. Αν και η μείωση θα συνεχιστεί τουλάχιστον έως την ολοκλήρωση των stress test, υπάρχουν θετικές τάσεις που ξεκίνησαν από το 2017 και αναμένεται να συνεχιστούν το 2018, όπως η σταδιακή αλλά σταθερή επιστροφή καταθέσεων, η μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων και η περαιτέρω χαλάρωση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων.
Αθανασόπουλος: Χωρίς αμφιβολία, οι προοπτικές της Οικονομίας βελτιώνονται
«Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι οι συνθήκες και οι προοπτικές για την Ελληνική Οικονομία βελτιώνονται, κάτι που αποτυπώνεται στα στοιχεία του ΑΕΠ, αλλά και σε άλλους σημαντικούς δείκτες», δήλωσε σχετικά ο Πρόεδρος του ΔΣ του ΙΟΒΕ, Τάκης Αθανασόπουλος. Όμως όπως προσέθεσε στη συνέχεια, «η βελτίωση αυτή δεν συνιστά το οριστικό τέλος της κρίσης. Θα ήθελα να υπενθυμίσω τα σημαντικά δομικά προβλήματα της οικονομίας μας, τα οποία δεν έχουν αντιμετωπισθεί, και τον κίνδυνο οι θετικές εξελίξεις να παρερμηνευθούν και να οδηγήσουν στην εγκατάλειψη της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας».
Βέττας: Το 2018 κρίσιμο έτος για την ελληνική Οικονομία
Δύο είναι οι κύριοι λόγοι για την θετική πορεία του 2017 που ολοκληρώθηκε θετικά όσον αφορά τη δημοσιονομική ισορροπία αλλά με χαμηλότερο από τον επιθυμητό ρυθμό μεγέθυνσης, ανέφερε ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ καθηγητής Νίκος Βέττας. Όπως είπε, «η ανάκαμψη στηρίζεται σε δύο κύριους λόγους. Σε αντίθεση με το παρελθόν υπάρχει πλέον συμφωνία μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης για την ανάγκη να εφαρμοστούν τα προγράμματα και να αποφεύγονται διενέξεις με τους δανειστές και εταίρους. Η ισχυρή ανάπτυξη στο εξωτερικό περιβάλλον και ειδικά στην Ευρώπη, πλέον του αναμενόμενου, λειτουργεί ευεργετικά και τραβά την οικονομία προς τα πάνω».
Ο ίδιος επισήμανε ότι το 2018 θα είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό και κρίσιμο έτος. Στο βαθμό που δεν θα εκδηλωθούν σημαντικές εκπλήξεις, η ανάκαμψη της οικονομίας θα συνεχιστεί, και σχετικά θα ενδυναμωθεί, κατά τη νέα χρονιά. Η κεντρική εκτίμηση είναι ότι η μεγέθυνση σε πραγματικούς όρους λίγο κάτω από 1,5% την περασμένη χρονιά θα αυξηθεί σε λίγο πάνω από 2% για την τρέχουσα. Κλειδί για την επίτευξη της εκτιμώμενης ανάπτυξης, θα είναι η αύξηση των επενδύσεων.
Στην έκθεση αναφέρεται ότι το τέλος του προγράμματος, παρά τα θετικά μηνύματα για την ελληνική Οικονομία, κρύβει και κινδύνους. Συγκεκριμένα, επισημαίνεται ότι «ίναι ενδιαφέρον πως, ως εάν δεν έχει μεσολαβήσει κανένα μάθημα, κάποιες πλευρές καλλιεργούν την ιδέα ότι με το τέλος του προγράμματος το ερχόμενο καλοκαίρι, η Ελλάδα θα απελευθερωθεί από τους περιορισμούς που της επέβαλε το πρόγραμμα και θα συνεχίσει τη φυσική της πορεία, από όπου σταμάτησε πριν από δέκα χρόνια. Αυτό αφορά πολιτικούς που μπορεί να μην επιθυμούν να αφήσουν τον υπερβολικό έλεγχο της οικονομίας, επιχειρήσεις που επιδιώκουν οφέλη από ειδική μεταχείριση και από μια δυσλειτουργική δημόσια διοίκηση που δημιουργεί εμπόδια εισόδου στις αγορές τους, καθώς επίσης και ομάδες ειδικών συμφερόντων που είναι πρόθυμες να συμμετέχουν σε παίγνια αποκόμισης προσόδων.
Όμως, η ελληνική οικονομία θα απαιτηθεί να κερδίσει την εμπιστοσύνη των αγορών μεσοπρόθεσμα και αυτό μπορεί να το κάνει μόνο με το να γίνει περισσότερο ανοιχτή και λιγότερο ελεγχόμενη κεντρικά. Εάν δεν ακολουθήσει αυτή την τροχιά, τότε η τρέχουσα ανάκαμψη θα αποδειχθεί μόνο προσωρινή.
Τέλος, αναφέρεται ότι το τέλος του προγράμματος σημαίνει λιγότερη προστασία. Τώρα που τα μνημόνια τελειώνουν, γίνεται ξεκάθαρο πως το πρόβλημα μας δεν ήταν τα ίδια και βρισκόμαστε πάλι αντιμέτωποι με την πραγματικότητα της οικονομίας μας και με τις επιλογές που ακόμη πρέπει να γίνουν. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έκθεσης, τα επόμενα βήματα μετά το τέλος του μνημονίου, πρέπει να γίνουν με προσοχή, ώστε να μην υπάρξει οπισθοδρόμηση.
