Να εφαρμοστεί επιτέλους ο νόμος του ΣΥΡΙΖΑ για την αναδοχή-υιοθεσία

Της Θεανώς Φωτίου από την Κυριακάτικη Kontranews

Η ΝΔ στον τομέα της κοινωνικής πρόνοιας και αλληλεγγύης χρησιμοποιεί ένα δίπολο: ακύρωση και ξήλωμα του προνοιακού κράτους που δημιούργησε ο ΣΥΡΙΖΑ και ταυτόχρονη οικειοποίηση όσων πολιτικών θεωρεί ότι τυγχάνουν λαΐκής αποδοχής. Χαρακτηριστική περίπτωση ο νόμος 4538 του 2018 για την αναδοχή/υιοθεσία σε πλήρη ηλεκτρονική εφαρμογή από τον Απρίλιο του 2019. Ο κ. Μητσοτάκης τον ξαναεγκαινίασε δύο φορές, στο Ζάππειο (Δεκέμβριος, 2019) και στο Μητέρα (Ιούλιος, 2020). Ενώ εξαπατάται η κοινή γνώμη, η εφαρμογή του νόμου, απ’ όταν εκλέγεται η ΝΔ ακολουθεί ρυθμούς χελώνας και αντιμετωπίζει εμπόδια. Παράδειγμα, η πρόσφατη εξαγγελία της κ. Δόμνας Μιχαηλίδου για την εφαρμογή του επιδόματος αναδοχής στα τέλη του Απριλίου 2021 ενώ η σχετική Κοινή Υπουργική Απόφαση ήταν έτοιμη προς υπογραφή όταν έγινε κυβέρνηση η ΝΔ τον Ιούλιο του 2019.

Ο εμβληματικός νόμος του ΣΥΡΙΖΑ 4538/2018 για την αναδοχή και την υιοθεσία, όχι μόνο έλυσε παθογένειες δεκαετιών, αλλά αποτέλεσε τομή, με την ηλεκτρονική εφαρμογή του από τον Απρίλιο του 2019, διότι:

• Μειώνει τον χρόνο αναμονής σε 8-12 μήνες από 4-6 χρόνια, που οφειλόταν στη μεγάλη έλλειψη κοινωνικών λειτουργών. Αυτό λύθηκε διότι ο Σύνδεσμος Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδας (ΣΚΛΕ) έγινε το 2017 ΝΠΔΔ, και μαζί με τα ΚΠΠ και τις περιφέρειες, ανέλαβαν το σημαντικό έργο της επιτάχυνσης κοινωνικής έρευνας.

• Ο νόμος εφαρμόζεται ψηφιακά. Αυτό εγγυάται διαφάνεια, ισονομία, αδιάβλητες διαδικασίες.

• Το κράτος μαθαίνει για πρώτη φορά πόσα παιδιά υπάρχουν για αναδοχή ή υιοθεσία διότι όλα τα παιδιά υποχρεούνται να εγγράφονται σε Εθνικά Μητρώα Ανηλίκων και να έχουν Ατομικό Σχέδιο Οικογενειακής Αποκατάστασης (ΑΣΟΑ). Ο ηλεκτρονικός φάκελος του παιδιού καταργεί την τραγωδία αναζήτησης της καταγωγής του.

• Καταγράφονται όλοι οι υποψήφιοι ανάδοχοι ή θετοί γονείς σε Εθνικό Μητρώο, ακόμα και αυτοί που έχουν έλθει σε ιδιωτική συμφωνία με την βιολογική οικογένεια με ηλεκτρονικό φάκελο που περιλαμβάνει την έρευνα καταλληλότητας και πιστοποιητικό εκπαίδευσης για τον νέο τους ρόλο.

• Καινοτομία αποτελεί η διασύνδεση, το «ταίριασμα» μεταξύ παιδιών και υποψηφίων αναδόχων ή θετών γονέων. Το «ταίριασμα» γίνεται από το πληροφοριακό σύστημα με το Ατομικό Σχέδιο Οικογενειακής Αποκατάστασης του παιδιού (ΑΣΟΑ)- και της διαθεσιμότητας και καταλληλότητας των γονέων. Αμέσως μετά αυτό ελέγχεται από τους κοινωνικούς λειτουργούς του παιδιού και των υποψήφιων γονέων. Αν το «ταίριασμα» εξελιχθεί επιτυχώς, το παιδί πηγαίνει στο σπίτι των γονιών του και στις δύο περιπτώσεις.

• Με δεδομένη, λόγω ψηφιακότητας την ευκολία εξαγωγής στατιστικών αναφορών, το Εθνικό Συμβούλιο Αναδοχής και Υιοθεσίας που θεσπίστηκε με τον ίδιο νόμο, εποπτεύει το σύστημα για τυχόν παραλείψεις και καθυστερήσεις.

• Οι υποψήφιοι γονείς, εφόσον έχουν θετική κοινωνική έρευνα, εκπαιδεύονται πριν εγγραφούν στο Εθνικό Μητρώο ώστε να ακολουθήσει το ταίριασμα ανάμεσα στους γονείς και τα παιδιά που είναι εγγεγραμμένα στο Εθνικό Μητρώο Ανηλίκων.

• Οι υποψήφιοι γονείς μπορούν να παρακολουθούν την πορεία του αιτήματος μέσα από το πλήρως ψηφιοποιημένο σύστημα.

Δύο χρόνια μετά την ψηφιακή εφαρμογή του νόμου πολλές από τις προϋποθέσεις του καταστρατηγούνται. Έχουμε δεχτεί δεκάδες καταγγελίες από υποψηφίους αναδόχους και θετούς γονείς ότι δεν έχουν πληροφόρηση για την πορεία του αιτήματός. Ο ΕΣΑΝΥ (Εθνικό Συμβούλιο Αναδοχής και Υιοθεσίας) δεν συγκλήθηκε από το υπουργείο για να συνεδριάσει επί μήνες. Μέχρι σήμερα δεν ανακοινώνει επίσημα στατιστικά στοιχεία για το πόσες αναδοχές ή υιοθεσίες έχουν επιτευχθεί. Για αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ επανέρχεται με κοινοβουλευτικές ερωτήσεις, που όμως, μένουν αναπάντητες.

Ο νόμος αυτός είναι ένα μοναδικό σύστημα διότι γεφυρώνει δύο διαφορετικά νομικά καθεστώτα: τους νόμους για την αναδοχή και τον αστικό κώδικα για την υιοθεσία. Επίσης, απαντά σε δύο βασικές κοινωνικές ανάγκες: Την επιθυμία χιλιάδων παιδιών στα ιδρύματα να βρουν μια ζεστή αγκαλιά και ένα σπιτικό και την επιθυμία χιλιάδων ζευγαριών και μεμονωμένων ατόμων να την προσφέρουν, είτε με αναδοχή είτε με υιοθεσία.

Σε τέτοια ευαίσθητα ζητήματα δεν χωρούν πολιτικές σκοπιμότητες. Ας σταματήσει η κυβέρνηση να καπηλεύεται επικοινωνιακά τις εμβληματικές πολιτικές του ΣΥΡΙΖΑ για το παιδί, κι ας σκύψει επιτέλους με φροντίδα και σοβαρότητα στην εφαρμογή του νόμου που αγκάλιασε η κοινωνία.

* Βουλευτής Β3 Νότιου Τομέα Αθήνας, Αναπλ. Τομεάρχης για την Κοινωνική Αλληλεγγύη – ΣΥ.ΡΙΖ.Α.-Π.Σ.