ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΣΕ ΤΟ «ΤΡΙΓΩΝΟ ΤΗΣ ΔΙΑΠΛΟΚΗΣ»
Ευθύνες σε στελέχη τραπεζών και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης αποδίδει το πόρισμα της Εξεταστικής Επιτροπής για τα θαλασσοδάνεια των κομμάτων και των ΜΜΕ.
Στο σχέδιο πορίσματος, τα μέλη της πλειοψηφίας καταλογίζουν πράξεις κακουργηματικού χαρακτήρα σε ότι αφορά τη λειτουργία των τραπεζών, ενώ αναφέρονται σε σοβαρές παραβιάσεις του τραπεζικού δικαίου με χορηγήσεις δανείων δίχως επαρκείς τραπεζικές εγγυήσεις. Παράλληλα, στα ΜΜΕ καταλογίζουν βαριά πλημμελήματα, πρακτικές ιδιοποίησης τραπεζικών δανείων και χρήση τους για άλλους σκοπούς.
Όσον αφορά τα δάνεια στα κόμματα καταγράφονται σοβαρές παραλείψεις κυρίως στις πολλαπλές εκχωρήσεις μελλοντικών κρατικών εγγυήσεων!
ΤΟ ΠΟΡΙΣΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΗΛΕΤΥΠΟΣ ΑΕ.
5.MEGA– ΤΗΛΕΤΥΠΟΣ
Κλάδος Δραστηριοποίησης
Η πιστούχος δραστηριοποιείται στον κλάδο των ΜΜΕ.
Βασικοί μέτοχοι
Βασικοί μέτοχοι της πιστούχου (29/3/2013) ήταν οι εταιρείες ΠΗΓΑΣΟΣ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε., ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΑΜΠΡΑΚΗ Α.Ε. ΚΑΙ BENBAY LIMITED (συμφερόντων Β. Ρέστη) με ποσοστά 25,8%, 22,1% και 5,0% αντίστοιχα.
Οικονομικά στοιχεία
Ο Κύκλος εργασιών της εταιρείας παρουσίασε μείωση κατά το εξεταζόμενο διάστημα (2004-2012) της τάξης του 32%, ενώ σε σχέση με το υψηλό της περιόδου η πτώση είναι μεγαλύτερη, της τάξης του 52%. Σημείο καμπής αποτελεί το 2009 όπου ξεκίνησε η πτωτική πορεία της συνολικής διαφημιστικής δαπάνης, με την εταιρεία να διατηρεί ωστόσο σχετικά σταθερό το μερίδιό της στην αγορά με ποσοστό 31,6%.
Η εταιρεία από το 2009 και μετά καταγράφει ζημίες προ φόρων με τη λειτουργική κερδοφορία να εμφανίζει συνεχή συρρίκνωση (EBITDA 2012: 32.700 χιλ. ευρώ).
Το 2012 οι ζημίες προ φόρων διαμορφώθηκαν στις 20.500 χιλ. ευρώ, αφενός λόγω μείωσης της λειτουργικής κερδοφορίας και αφετέρου λόγω των υψηλών αποσβέσεων και χρηματοοικονομικών εξόδων καθ’ όλη την περίοδο 2009-2012.
Οι εμπορικές απαιτήσεις της εταιρείας παρουσιάζουν μείωση που οφείλεται ουσιαστικά στην επιβάρυνση των προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις από 14.000 χιλ. ευρώ το 2011 σε 16.833 χιλ. ευρώ το 2012.
Ο τραπεζικός δανεισμός της εταιρείας αυξήθηκε διαχρονικά τόσο σε σχέση με τον κύκλο εργασιών όσο και με τα Ι.Κ. Το 2012 χορηγήθηκε στην εταιρεία κοινοπρακτικό ομολογιακό δάνειο 98.000 χιλ. ευρώ, εκ του οποίου ποσό 88.000 χιλ. ευρώ αφορά σε αναδιάρθρωση υφιστάμενων δανείων και ποσό 10.000 χιλ. ευρώ σε κεφάλαιο κινήσεως.
Συνολικά η εικόνα της εταιρείας κατά την περίοδο 2009-2012 παρουσίασε σημαντική επιδείνωση επηρεαζόμενη από την αρνητική οικονομική συγκυρία και τη συνεχιζόμενη πτώση της διαφημιστικής δαπάνης. Βασικά σημεία της αρνητικής εικόνας είναι η συνεχιζόμενη πτώση του κύκλου εργασιών, η οποία σε συνδυασμό με τις υψηλές επισφάλειες από τις διαφημιστικές εταιρείες συρρικνώνουν περαιτέρω τη λειτουργική κερδοφορία.
Επιπλέον η εικόνα των στοιχείων του ισολογισμού αναδεικνύει τα προβλήματα ρευστότητας της εταιρείας τα οποία παρά την αύξηση του Μ.Κ. παραμένουν, καθώς ο τραπεζικός δανεισμός διατηρείται σε υψηλά επίπεδα.
Κοινοπρακτικό ομολογιακό δάνειο (ΚΟΔ) 98.000 χιλ. ευρώ
Το 2012 εκδόθηκε ΚΟΔ, ώστε σε συνδυασμό με την εισροή ποσού 10.000 χιλ. ευρώ από την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου να υλοποιηθεί το επιχειρηματικό σχέδιο της εταιρείας. Σημειώνεται ότι η εταιρεία ολοκλήρωσε την εν λόγω αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου στο πλαίσιο της συμφωνίας για την έκδοση του δανείου.
Στο δάνειο διαχειριστής πληρωμών είναι η Alpha Bank και διοργανωτής η Τράπεζα Πειραιώς, συμμετέχουν δε έξι τράπεζες με τα κάτωθι ποσά και ποσοστά:
ΚΟΙΝΟ ΟΜΟΛΟΓΙΑΚΟ ΔΑΝΕΙΟ (Τα ποσά σε χιλ. ευρώ)

Το ΚΟΔ αυτό χορηγήθηκε στις 28/12/2012 με σκοπό την αναχρηματοδότηση υφιστάμενου τραπεζικού δανεισμού και την κάλυψη των αναγκών κεφαλαίου κινήσεως 10.000 χιλ. ευρώ.
Το επιτόκιο καθορίστηκε σε Euribor εξαμήνου πλέον περιθωρίου 6,50%. Η διάρκεια του δανείου είναι τετραετής και περιλαμβάνει δωδεκάμηνη περίοδο χάριτος.
Η αποπληρωμή πραγματοποιείται σε επτά αυξανόμενες εξαμηνιαίες δόσεις (λήξη 12/2016), σύμφωνα με το κάτωθι πρόγραμμα αποπληρωμής:
Πίνακας αποπληρωμής ΚΟΔ σε ευρώ

Η αξία των εξασφαλίσεων που λήφθηκαν εκτιμάται ότι ανέρχεται στο συνολικό ποσό των 140.000 χιλ. ευρώ και αναλύεται ως εξής:
-Προσημείωση α’ σειράς 5.000 χιλ. ευρώ επί οικοπέδου επιφάνειας 17.053 τμ στο Μαρούσι Αττικής ιδιοκτησίας της πιστούχου, εκτιμώμενης αξίας 900 χιλ ευρώ (Alpha Αστικά Ακίνητα 03/02/2012).
-Πλασματικό ενέχυρο επί της ταινιοθήκης εκτιμώμενης αξίας 124.700 χιλ. ευρώ (Moore Stephens 14/11/2012). Σημειώνεται ότι η εκχώρηση αφορά σε περιουσιακά δικαιώματα που απορρέουν από ιδιωτικά συμφωνητικά με εταιρείες παραγωγής για τηλεοπτικές σειρές, σύσταση ενεχύρου επί των πρωτοτύπων υλικών μήτρες (πλασματικό ενέχυρο) και τέλος εκχώρηση απαιτήσεων από ασφαλιστήρια συμβόλαια που έχουν συναφθεί για την ασφάλιση της ταινιοθήκης. Επίσης εκχώρηση ασφαλιστηρίων συμβολαίων επί υλικών (CD ταινιοθήκης) στα γραφεία της εταιρείας.
-Ενέχυρο επί του εμπορικού σήματος “MEGA CHANNEL”.
-Ενέχυρο επί γεγενημένων και μη απαιτήσεων factoring από την ABC factors 10.000 χιλ. ευρώ κατ’ ελάχιστο. (Το ποσό αυτό θα πρέπει να διατηρείται καθόλη τη διάρκεια του ΚΟΔ)
-Εκχώρηση 100% μετοχών της ΤΗΛΕΤΥΠΟΣ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ.
Σχέση με Τράπεζες- πιστοδοτική πολιτική και διαδικασίες
Η εταιρεία είχε σημαντικό δανεισμό ήδη από το 2004 με όρια από την πλειοψηφία των τραπεζών.
1. ΤΡΑΠΕΖΑ ALPHA
Στις 13/7/2010 αυξήθηκε το πιστοδοτικό όριο από 44.520 χιλ. ευρώ σε 49.720 χιλ., ευρώ δηλαδή κατά 5,2 εκατ. ευρώ.
Στους όρους για την ανανέωση αυτή περιλήφθηκε η υποχρέωση να διατηρεί το κανάλι την ηγετική θέση στο μερίδιο αγοράς του κλάδου, το οποίο θα πρέπει να υπερβαίνει σε κάθε περίπτωση το 25%. Εγκρίθηκε νέο πιστοδοτικό όριο 4 εκατ. ευρώ για κεφάλαιο κινήσεως άνευ εξασφαλίσεων.
Στις 15/9/2010 εγκρίθηκε νέα αύξηση του πιστοδοτικού ορίου από 45,73 εκατ. σε 50,73, δηλαδή κατά 5 εκατ. ευρώ αφού η τράπεζα έλαβε υπόψη το ύψος των καταθέσεων που τηρούσε η πιστούχος στην Τράπεζα και ανερχόταν σε 27 εκατ., την ισχυρή μετοχική σύνθεση και την εμπειρία του management της πιστούχου, τα αποδεκτά οικονομικά αποτελέσματά της, δοθέντων των δυσμενών συνθηκών της αγοράς και την τυπική αποπληρωμή αντίστοιχων αιτημάτων της στο παρελθόν.
Εν συνεχεία εγκρίθηκαν τροποποιήσεις (μικρής κλίμακας) και αναθεωρήθηκε η συνεργασία (10/11/2010 τροποποίηση, 29/11/2010 αναθεώρηση και 4/7/2011 περιοδική αναθεώρηση), ενώ υποβαθμίσθηκε η πιστούχος από την κατηγορία Β πιστωτικού κινδύνου σε ΓΓ+, χωρίς επιπρόσθετες εξασφαλίσεις.
Εν τέλει την 31/1/2012 διοργανώθηκε ΚΟΔ 95 εκατ. με τη συμμετοχή της ALPHA έως 33 εκατ. Σκοπός του δανείου ήταν η αναχρηματοδότηση υφιστάμενου δανεισμού κατά 80 εκατ. και η χρηματοδότηση γενικών εταιρικών σκοπών κατά 15 εκατ. Ως προϋπόθεση ορίζονταν η αύξηση του Μ.Κ. κατά 10 εκατ. και η λήψη ασθενών εξασφαλίσεων: προσημείωση α’ σειράς 5 εκατ. επί οικοπέδου 19 στρ. στο Μαρούσι, ιδιοκτησίας της πιστούχου (με πραγματική εμπορική αξία 600.000 – 900.000 ευρώ) και ενεχυρίαση ταινιοθήκης εκτιμηθείσα αξίας 140 εκατ. και ενεχυρίαση απαιτήσεων 10 εκατ.
Την 5/3/2012 το Συμβούλιο Πιστοδοτήσεων Γενικής Διεύθυνσης) ενέκρινε τη μη καταγγελία του ΚΟΔ 22 εκατ. ευρώ παρά τη μη τήρηση των χρηματοοικονομικών δεικτών. Κατά την έγκριση λήφθηκαν υπόψη η επικείμενη αναχρηματοδότηση του παλαιού ΚΟΔ από νέο.
Στις 22/11/2012 τέλος τροποποιήθηκαν όροι υπό έκδοση (νέου) ΚΟΔ ύψους 98 εκατ. ευρώ, όπου προβλέπονταν ο μηδενισμός της συμμετοχής της ALPHA στο παλαιό ΚΟΔ με υπόλοιπο 22 εκατ., λήφθηκαν δε υπόψη κυρίως αξιολογικά κριτήρια, δηλ. δυνατά και αδύνατα σημεία καθώς και ευκαιρίες και απειλές.
2. ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Στις 31/4/2008 το ΕΣΟ (Εκτελεστικό Συμβούλιο του Ομίλου) ενέκρινε νέο εφάπαξ όριο ποσού 10 εκατ. για factoring χωρίς δικαίωμα αναγωγής με εκχώρηση επιταγών (κάλυψη 100%).
Στις 14/4/2008 το ΕΣΟ ενέκρινε την αύξηση από 10 εκατ. σε 15 εκατ. του πιστοδοτικού ορίου που είχε εγκριθεί για κεφάλαιο κίνησης ετήσιας διάρκειας, χωρίς αυτό το όριο να καλύπτεται από εξασφαλίσεις, πλην από παράθεση (κατά το εισηγητικό) αξιολογικών σταθμίσεων, όπως της ηγετικής θέσης της πιστούχου στον κλάδο, της σημαντικής δυσχέρειας των ανταγωνιστών να εισέλθουν στον κλάδο, της έμπειρης και επιτυχημένης διοίκησης κ.ά.
Στις 10//3/2009 και 16/10/2009, 26/3/2010 και 27/12/2010 τροποποιήθηκαν τα πιστοδοτικά όρια με διαδοχικές αυξήσεις 5,5 εκατ., 5 εκατ., 2 εκατ. και 5 εκατ. χωρίς τα όρια αυτά να καλύπτονται από εξασφαλίσεις, όπως χαρακτηριστικά αναγράφεται στην ως άνω έκθεση ελέγχου. Σύμφωνα μάλιστα με το εισηγητικό, επισημάνθηκαν οι δυσμενείς εξελίξεις στον κλάδο των ΜΜΕ, που θα όφειλε να οδηγήσει στην πρακτική να αξιολογείται με προσοχή η περαιτέρω έκθεση της Τράπεζας στον κλάδο.
Από την 27/1/2011 και μέχρι την 28/12/2012, οπότε εκταμιεύθηκε ποσό 32 εκατ., που αποτελεί το 32,65% του συνολικού ΚΟΔ, η ΕΕ αρχικά και στη συνέχεια το ΕΣΟ ενέκριναν διαδοχικές τροποποιήσεις των χρηματοοικονομικών δεικτών του ΚΟΔ, μετά από πρόταση της ALPHA που ήταν διαχειριστής του δανείου, επ’ ωφελεία της πιστούχου και δη την 25/7/2011 την παράταση πληρωμής των δόσεων του ΚΟΔ των 25 εκατ. κατά δύο (2) έτη, εξοφλητέου του άνω σε τέσσερις άνισες ετήσιες χρεολυτικές δόσεις, από τον Σεπτέμβριο του 2011 μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2015 ανερχόμενες διαδοχικά σε 6 εκ., 10 εκ., 10 εκ. και 12 εκ.
Επ’ αυτού η έκθεση αναφέρει επί λέξει: “Το πιστοδοτικό όριο εγκρίθηκε, σύμφωνα με το εισηγητικό που έλαβε υπόψη την εξαιρετικά αρνητική συγκυρία και την αρνητική επίδραση στον κλάδο από τη δυσλειτουργία του ΑΛΤΕΡ, την ηγετική θέση της πιστούχου στον κλάδο, την ισχυρή μετοχική σύνθεση και τη διάθεσή της να στηρίξει την εταιρεία, την άψογη συναλλακτική συμπεριφορά της πιστούχου και την αύξηση της αποδοτικότητας με την ανατιμολόγηση των δανείων. Με την απόφαση αυτή δεν μεταβλήθηκε ο πιστωτικός κίνδυνος”.
Συνεπώς για αυτές τις διαδοχικές εκταμιεύσεις συνολικού ποσού 32 εκατ. δεν προβλέφθηκαν επιπλέον εξασφαλίσεις παρότι επισημαίνεται η εξαιρετική αρνητική συγκυρία, διαπίστωση αφ’ εαυτής παρέχουσα το απαραίτητο έναυσμα προς τη δανειοδοτούσα Τράπεζα προκειμένου να απαιτήσει ισχυρές και επιπλέον καλύψεις, πέραν των άυλων αγαθών, της μηδαμινής αξίας προσημείωσης υποθήκης ακινήτου και των γενικόλογων αξιολογικών κρίσεων περί ισχυρής θέσης του Ομίλου στον κλάδο, που εν τέλει, εκ των πραγμάτων δεν είχαν επαληθευτεί.
3. ΤΡΑΠΕΖΑ EUROBANK
Λόγω της ισχυρής εξασφαλιστικής θέσης της τράπεζας και της διαχρονικά ικανοποιητικής συναλλακτικής θέσης της πιστούχου, η Τράπεζα δεν είχε προβεί στο σχηματισμό προβλέψεων.
Χρονικά, οι συναλλαγές της τράπεζας με την Τηλέτυπος:
Τον 4ο του 2004 ανανεώθηκε και αυξήθηκε το πιστοδοτικό όριο από 11 εκ ευρώ σε 25,5 εκ ευρώ. Στο εισηγητικό η Τράπεζα έλαβε υπόψιν την ισχυρή παρουσία στα ΜΜΕ και το μερίδιο στη διαφημιστική δαπάνη, τη μετοχική σύνθεση και τις επενδύσεις, αλλά και τον ισχυρό ανταγωνισμό, την παρουσία ετερόκλητων ισοβαρών μεγάλων μετόχων και τα υψηλά επίπεδα επενδύσεων σε νέα προγράμματα.
Τον 5ο του 2005 ανανεώθηκε και αυξήθηκε το πιστοδοτικό όριο από 25,5 εκ ευρώ σε 31,5 εκ ευρώ.
Τον 6ο του 2006 ανανεώθηκε και αυξήθηκε το πιστοδοτικό όριο από 31,5 εκ ευρώ σε 38,4 εκ ευρώ.
Τον 12ο του 2008 ανανεώθηκε και αυξήθηκε το πιστοδοτικό όριο από 38 εκ ευρώ σε 47,7 εκ ευρώ.
Τον 9ο του 2010 ανανεώθηκε και μειώθηκε το πιστοδοτικό όριο από 47,7 εκ ευρώ σε 43,7 εκ ευρώ. Σημειώνεται ότι το 2010 υπήρξε σημαντική υποβάθμιση της πιστούχου με το Moody’s rating να διαμορφώνεται στο 6,3 από 3,2 την αμέσως προηγούμενη περίοδο. Στο εισηγητικό σημειώνονταν η περαιτέρω μείωση της τηλεοπτικής δαπάνης και οι δυσμενείς επιπτώσεις στην χρηματοοικονομική εικόνα της εταιρείας παρά τη διατήρηση των μεριδίων αγοράς. Το 2009 αποτελούσε την πρώτη ζημιογόνα χρήση, λόγω της πτώσης του κύκλου εργασιών, των ιδιαιτέρως υψηλών αποσβέσεων και των χρηματοοικονομικών εξόδων. Στις απειλές το εισηγητικό περιλαμβάνει τη μετοχική σύνθεση που αποτελείται από εταιρίες του ευρύτερου χώρου των Media.
Τον 9ο του 2012 εγκρίθηκε η συμμετοχή στο ΚΟΔ για ποσό 14 εκ ευρώ.
4. ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ
Η τράπεζα δεν έχει συντάξει διαφορετική πιστοδοτική πολιτική για τον κλάδο των ΜΜΕ. Αναφορικά με την εγκριτική διαδικασία παρατηρείται ότι τα αιτήματα πελατών που δραστηριοποιούνται στον κλάδο των ΜΜΕ, δεν ακολουθούν τη συνήθη εγκριτική διαδικασία βάσει ύψους πιστοδότησης και διαβάθμισης, αλλά προωθούνται για έγκριση στα εκάστοτε ανώτερα Συμβούλια Πιστωτικού Κινδύνου.
Τον 10ο του 2004 ανανεώθηκε και αυξήθηκε το πιστωτικό όριο σε 24,4 εκ ευρώ, ενώ με στοιχεία 31/12/2003 η πιστούχος ταξινομήθηκε στην κατηγορία πιστοληπτικής διαβάθμισης Κ που αποτελούσε την ανώτερη κατηγορία της τότε ισχύουσας 5βαθμης κλίμακας.
Στις 17/12/2008 ανανεώθηκε το πιστωτικό όριο έπειτα από προηγούμενες μειώσεις σε 18 εκ ευρώ., ενώ η πιστούχος ταξινομήθηκε στην κατηγορία Β που αποτελεί την 4η βαθμίδα της τότε 15βαθμης ισχύουσας διαβάθμισης, με τις 9 πρώτες βαθμίδες να αντιστοιχούν με τον αποδεκτό κίνδυνο.
Στις 21/7/2009 ανανεώθηκε και αυξήθηκε το πιστοδοτικό όριο του ομίλου κατά 15 εκατ. στα 33,063 εκ. ευρώ. Στο εισηγητικό καταγράφονται ως αδύνατα σημεία η δυσχέρεια αποτίμησης των προγραμμάτων της πιστούχου και οι εκκρεμείς αγωγές 23,1 εκ ευρώ και η μεγάλη ευαισθησία της διαφημιστικής δαπάνης. Η μεγάλη αύξηση δεν δικαιολογείται ενόψει των καταγεγραμμένων αδυναμιών και συνεπής η Τράπεζα όφειλε να ζητήσει περισσότερες εξασφαλίσεις.
Στις 22/12/2009 ανανεώθηκε το πιστοδοτικό όριο στα υφιστάμενα επίπεδα με σημείωση ότι είχε αρνητικό καθαρό αποτέλεσμα ο όμιλος το πρώτο εννεάμηνο του 2008. Η Τράπεζα υποβάθμισε την πιστούχο στην κατηγορία C+ που αποτελεί την πέμπτη βαθμίδα της τότε ισχύουσας διαβάθμισης και στη συνέχεια στην βαθμίδα D+ που αποτελεί την έκτη. Και πάλι η Τράπεζα παρά τις διαπιστωμένες αδυναμίες δεν ζήτησε περισσότερα εξασφαλιστικά μέτρα.
Στις 12/7/2011 ανανεώθηκαν τα όρια σε ύψος 30.5 εκ ευρώ ενώ η τράπεζα υποβάθμισε περαιτέρω την πιστούχο σε κατηγορία D-.
Στις 22/5/2012 η Τράπεζα εγκρίνει και συμμετέχει στο ΚΟΔ θεωρώντας ότι είναι καλυμμένος ο χαρακτήρας της προτεινόμενης συναλλαγής, κάτι που τελικά δεν ίσχυσε. Η τράπεζα την υποβάθμισε περαιτέρω σε Ε+ (10η κατηγορία). Η τεθείσα προϋπόθεση περί ΑΜΚ δεν συντελέσθηκε από την πιστούχο, έτσι η Τράπεζα εμφανίζει να υιοθετεί και να αποδέχεται καλύμματα που δεν ήσαν εξασφαλισμένα.
Στις 29/1/2013 ανανεώθηκαν τα πιστοδοτικά όρια στα 17 εκ ευρώ και η τράπεζα αναβάθμισε την Τηλέτυπος στην κατηγορία D- . Αποτελεί αντικειμενικά παράδοξη πράξη η αναβάθμιση της πιστούχου κατά μία τάξη ενώ δεν έχει εκπληρώσει όρους που είχε αποδεχθεί.
5. ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ
Σύμφωνα με την ισχύουσα πιστοδοτική πολιτική της Τράπεζας οι επιχειρήσεις του κλάδου των ΜΜΕ εντάσσονται στις κατηγορίες ειδικού κινδύνου.
Δεν είχε σχηματιστεί πρόβλεψη για επισφάλειες με λογιστικό 31/12/2012, τόσο σε επίπεδο Τράπεζας, όσο και επίπεδο ομίλου. Από 8/7/2004 έως 6/12/2012 ελήφθησαν 17 αποφάσεις που αφορούσαν στην έγκριση παράταση, ανανέωση, επαύξηση και τη μείωση ή κατάργηση των πιστοδοτικών ορίων της πιστούχου.
Στο εισηγητικό της ανανέωσης και μείωσης του πιστοδοτικού ορίου από 14 εκ ευρώ σε 10 εκ ευρώ στις 9/2/2011 σημειώνεται ο υψηλός δανεισμός και τα αρνητικά αποτελέσματά της, ότι η διαφημιστική δαπάνη έβαινε μειούμενη σε έναν κατακερματισμένο κλάδο. καθώς και η ακολουθούμενη ιδιόμορφη πιστοδοτική πολιτική στον κλάδο των ΜΜΕ.
Στις 13/9/2012 εγκρίνεται η συμμετοχή της τράπεζας στο ΚΟΔ με ποσό 7 εκ ευρώ.
6. ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΥΠΡΟΥ
Η συνεργασία με την ΤΗΛΕΤΥΠΟΣ ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2006, με την έγκριση πιστοδοτικών ορίων 11.000.000 ευρώ, εκ των οποίων 6 εκατ. ευρώ αφορά σε factoring και 5 εκατ. ευρώ σε κεφάλαιο κίνησης.
Τον Απρίλιο του 2007 αυξάνεται το πιστοδοτικό όριο από 11 εκατ. σε 14 εκατ. ευρώ, με αμετάβλητες τις εξασφαλίσεις. Τον Μάιο του 2008 ανανεώνεται το πιστοδοτικό όριο των 14 εκατ. ευρώ, κάτι που επαναλαμβάνεται και τον Ιούλιο του 2009, με τους ισχύοντες όρους και διασφαλίσεις. Τον Μάιο του 2010 ανανεώνεται το όριο των 14 εκατ. ευρώ με τους ίδιους όρους και αύξηση του επιτοκίου από 2,5% σε 3,5%, ενώ σημειώνονται οι πιέσεις που δέχεται ο κλάδος λόγω του περιορισμού της διαφημιστικής δαπάνης, η καταγραφή ζημιών της εταιρείας στο 9μηνο του 2009 όπως και η επιθετική πολιτική μερίσματος που αποστερεί ρευστότητα από την εταιρεία.
Τον Μάρτιο του 2011 μειώνεται το πιστοδοτικό όριο στα 8 εκατ. ευρώ, με παράλληλη αύξηση του επιτοκίου, ενώ στην οικονομική ανάλυση της Τράπεζας σημειώνεται η πτώση του κύκλου εργασιών και η πρόθεση της Τράπεζας για σταδιακό περιορισμό της έκθεσής της στον Όμιλο.
Τον Οκτώβριο του 2011 ανανεώνεται το υφιστάμενο όριο συνολικού ύψους 4 εκατ. ευρώ άνευ εξασφαλίσεων με αύξηση επιτοκίου στο 5,5%, ενώ στην ανάλυση σημειώνονται η πτώση της διαφημιστικής δαπάνης, με αρνητικές επιπτώσεις στην εικόνα της εταιρείας, η πτώση κατά 19,5% του κύκλου εργασιών το 2010, καθώς και οι ανησυχίες της Τράπεζας σχετικά με την επιδείνωση των οικονομικών στοιχείων και την υψηλή δανειακή επιβάρυνση χωρίς διαφαινόμενη πηγή άμεσης αποπληρωμής.
Τον Μάρτιο του 2012 παρατείνεται η αναθεώρηση των παρεχόμενων πιστοδοτικών ορίων για δύο μήνες, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τη δυσμενή οικονομική θέση της εταιρείας.
Τον Ιούνιο του 2012 εγκρίνεται η συμμετοχή στο υπό έκδοση ομολογιακό δάνειο τελικού συνολικού ποσού 98 εκατ. ευρώ. Στο εισηγητικό σημείωμα γίνεται ανάλυση της δυσχερούς οικονομικής θέσης της εταιρείας, αλλά η Τράπεζα εκτιμούσε ότι προείχε η διασφάλιση της βιωσιμότητας της εταιρείας.
7. MARFIN EGNATIA BANK
Η συνεργασία της εταιρείας με την Τράπεζα (πρώην ΕΓΝΑΤΙΑ) ξεκίνησε τον Μάιο του 2004 με τη συμμετοχή κατά 3 εκατ. ευρώ στην έκδοση ομολογιακού δανείου ύψους 45 εκατ. ευρώ, 5ετούς διάρκειας.
Οι εγκρίσεις πιστοδοτήσεων και οι ανανεώσεις τους γίνονταν από το Δ.Σ. με υπογραφή του Δ/ντος Συμβούλου για τα έτη 2004 και 2005 και από την Πιστοδοτική Επιτροπή Ελλάδος για τα έτη 2006-2012.
Τον Δεκέμβριο του 2004 εγκρίνεται πιστοδοτικό όριο 9 εκατ. ευρώ για την ανανέωση ορίου συμμετοχής στο ομολογιακό δάνειο και για χορήγηση κεφαλαίου κίνησης ύψους 3 εκατ. ευρώ και factoring ύψους επίσης 3 εκατ. ευρώ.
Τον Ιανουάριο του 2006, εγκρίνεται από το Δ.Σ. η μείωση του πιστοδοτικού ορίου για το ομολογιακό δάνειο στα 2.625.000 ευρώ, η διατήρηση των 3 εκατ. ευρώ για κεφάλαιο κίνησης και factoring και η χορήγηση πιστοδοτικού ορίου 3 εκατ. ευρώ για έκδοση εγγυητικών επιστολών, χωρίς τη λήψη εξασφαλίσεων.
Τον Δεκέμβριο του 2008, ανανεώνεται το πιστοδοτικό όριο συνολικού ποσού 16 εκατ. ευρώ.
Τον Μάιο του 2011, ανανεώνεται το όριο 6 εκατ. ευρώ για κεφάλαιο κίνησης, καταργείται το πιστοδοτικό όριο για έκδοση εγγυητικών επιστολών, ενώ σημειώνονται η επιδείνωση των οικονομικών στοιχείων, ο υψηλός δανεισμός που βαίνει αυξανόμενος, η πλούσια μερισματική πολιτική και οι αρνητικές προοπτικές λόγω της δυσμενούς οικονομικής συγκυρίας.
Τον Απρίλιο του 2012 εγκρίνεται η συμμετοχή στο ομολογιακό δάνειο με ποσό 10 εκατ. ευρώ, λόγω της αδυναμίας της πιστούχου για άμεση αποπληρωμή του ανοιχτού αλληλόχρεου λογαριασμού, όπως σημειώνεται στο εισηγητικό σημείωμα.
Τον Οκτώβριο του 2012 ανακαλείται η απόφαση για συμμετοχή στο ομολογιακό δάνειο, σύμφωνα με υπηρεσιακό σημείωμα στις 30/10/2012, καθώς μία Τράπεζα δε θα συμμετείχε στο δανειοπρακτικό σχήμα.
Σημειώνεται ότι σε τρία υπηρεσιακά σημειώματα της Τράπεζας, στις 15/9/2005, στις 26/1/2006 και στις 14/3/2007 επισημαινόταν ότι ο δείκτης γενικής ρευστότητας της εταιρείας υπολειπόταν των καθορισθέντων από την Τράπεζα ορίων.
8. MILLENIUM ΤΡΑΠΕΖΑ Α.Ε.
Η συνεργασία της Τράπεζας με την εταιρεία ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2005, με την έγκριση πιστοδοτικού ορίου 11,5εκατ. ευρώ, ήτοι 4,5 εκατ. ευρώ για αποπληρωμή δανείων στην ATTICA, χωρίς εξασφαλίσεις, και 7 εκατ. ευρώ για factoring.
Τον Σεπτέμβριο του 2006 αυξάνεται το πιστοδοτικό όριο σε 12,2 εκατ. ευρώ, τον Μάρτιο του 2007 αυξάνεται στα 31 εκατ. ευρώ και τον Ιανουάριο του 2009 ανανεώνεται το ίδιο πιστοδοτικό όριο για ένα 3μηνο με αύξηση του επιτοκίου.
Τον Νοέμβριο του 2009 εγκρίνεται η ανανέωση του factoring στα 25 εκατ. ευρώ με επιτόκιο 2,25% αντί του προηγούμενου 2,50% και του ορίου κεφαλαίου κίνησης στα 6 εκατ. ευρώ αύξηση επιτοκίου από 1,65% στο 2,50%, ενώ σημειώνεται ότι κατά τη χρήση του 2009 η οικονομική κατάσταση της εταιρείας είχε επιδεινωθεί.
Τον Μάρτιο του 2011 μειώνεται το όριο factoring στα 15 εκατ. ευρώ, το όριο κεφαλαίου κίνησης στα 3,7 εκατ. ευρώ με αύξηση του επιτοκίου.
Στην εισηγητική έκθεση σημειώνεται η επιδείνωση των οικονομικών στοιχείων της εταιρείας και των μετόχων της και ότι ο συνολικός δανεισμός ξεπερνούσε τον κύκλο εργασιών για το 2010.
Τον Μάιο του 2012 εγκρίνεται η συμμετοχή της Τράπεζας στο υπό έκδοση ομολογιακό δάνειο με το ποσό συμμετοχής να ορίζεται στα 3,5 εκατ. ευρώ, ενώ τον Οκτώβριο του 2012 αυτή η απόφαση ανακαλείται, καθώς δεν ήταν επιθυμητή η αύξηση της έκθεσης με τη συνεισφορά στα νέα χρήματα που θα χορηγούνταν.
Η Τράπεζα έλαβε υπ’ όψη της την αδύναμη χρηματοοικονομική εικόνα της εταιρείας και τη σημαντική μείωση της διαφημιστικής δαπάνης.
Η ΠΙΣΤΟΛΗΠΤΙΚΗ ΔΙΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΤΗΛΕΤΥΠΟΣ Α.Ε.
Ενδεικτική της ευνοϊκής αντιμετώπισης που έτυχε η εταιρεία από τις Τράπεζες συνολικά, παρά την επιμέρους μείωση των πιστοδοτικών ορίων ή την αύξηση των επιτοκίων, είναι η διαβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της εταιρείας από τις Τράπεζες, όπως αυτή αποτυπώνεται στην Έκθεση Ειδικής Έρευνας της Τράπεζας της Ελλάδος.
Χαρακτηριστικά η πιστοληπτική διαβάθμιση της “ΤΗΛΕΤΥΠΟΣ Α.Ε.” στις Τράπεζες είναι η εξής:
ΠΙΣΤΟΛΗΠΤΙΚΗ ΔΙΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΗΣ “ΤΗΛΕΤΥΠΟΣ ΑΕ” ΑΝΑ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 2004-2012

Ως προς την περιλάλητη αξία της ταινιοθήκης του Τηλέτυπου και την αξιολόγηση αυτής από διεθνή οίκο, ανάγκη να επισημανθούν τα εξής:
Δεν υπάρχει αποτίμηση της ταινιοθήκης του Τηλέτυπου από τη Moore Stephens. Υπάρχει αποτίμηση της ταινιοθήκης από τον ίδιο τον Τηλέτυπο με επιστολόχαρτο του Mega και υπογράφεται από τον Αθανάσιο Ανδρεούλη, που ήταν τότε ο διευθύνων σύμβουλος της Τηλέτυπος. Συνεπώς κάθε αναφορά από τους εμπλεκόμενους (Τράπεζες και Τηλέτυπος) στην περιβόητη «αποτίμηση από τη Moore Stephens» δεν αποδίδει την πραγματικότητα, αφού συντάκτης αυτής υπήρξε η ίδια η εταιρεία (Τηλέτυπος), η δε Grant Thornton απλώς ήλεγξε την αντιγραφή των παρατιθέμενων στοιχείων και την ορθότητα των γενομένων αριθμητικών υπολογισμών.
Υπάρχει μια επιστολή της Moore Stephens, η οποία λέει ότι ήλεγξε πρώτον ότι τα ιστορικά στοιχεία που χρησιμοποιούνται στην αποτίμηση έχουν αντιγραφεί ορθά από τους παλαιούς ισολογισμούς χωρίς να κάνει έλεγχο των στοιχείων αυτών καθώς είχαν ελεγχθεί τότε από άλλους ορκωτούς ελεγκτές και δεύτερον ότι οι αριθμητικοί υπολογισμοί που έχει κάνει το Mega είναι ορθοί. Διευκρινίζει ότι αυτό της ζητήθηκε από το Mega να κάνει και αποποιείται κάθε άλλη ευθύνη τονίζοντας ότι «δεν αποτελεί έλεγχο ή επισκόπηση σύμφωνα με τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα». Αναφέρει: «οι αριθμητικοί υπολογισμοί είναι σωστοί και το συμπέρασμα σε συνέπεια με τα χρησιμοποιηθέντα μεγέθη και τους σχετικούς υπολογισμούς» αλλά αμέσως τονίζει «αν είχαμε διενεργήσει επιπρόσθετες διαδικασίες ή είχαμε εκτελέσει έλεγχο ή επισκόπηση ενδεχομένως να είχαν υποπέσει στην αντίληψη μας και άλλα θέματα πέραν των αναφερόμενων στην προηγούμενη παράγραφο». Συνεπώς η Moore Stephens αρνείται ότι έχει ευθύνη άλλη πλην της επιβεβαίωσης της ορθής αντιγραφής των στοιχείων από τους παλιούς ισολογισμούς και από την επαλήθευση των αριθμητικών υπολογισμών που έχουν γίνει.
Η ταινιοθήκη που ενεχυριάζεται περιλαμβάνει όλες τις παραγωγές του Mega για τις οποίες έχει δικαίωμα επανάληψης ξεκινώντας από τους Αυθαίρετους του 1989 και φτάνοντας μέχρι την ημέρα της σύμβασης. Συμπληρώνεται με νέα επεισόδια που προκύπτουν.
Η αποτίμηση που έχει κάνει το ίδιο το Mega προκύπτει από δύο διαφορετικά σενάρια εκ των οποίων το ένα χωρίζεται σε δύο υποσενάρια για την υποθετική εξέλιξη των συνολικών διαφημιστικών εσόδων του καναλιού κατά τα έτη 2015 έως 2021 (της τάξης των 65-101 εκατ. ευρώ ετησίως ανάλογα με το σενάριο και το έτος). Οι υποθέσεις για την εξέλιξη των συνολικών διαφημιστικών εσόδων και του ποσοστού των εσόδων από επαναλήψεις είναι αποκλειστικά ευθύνη του Τηλέτυπου και η Moore Stephens έχει σαφώς αποποιηθεί κάθε ευθύνης για αυτό.
Τα σενάρια υπολογίζουν αυξημένο ποσοστό εσόδων από επαναλήψεις.
Στη συνέχεια υπολογίζεται ένα ποσοστό των διαφημιστικών εσόδων ως έσοδα από επαναλήψεις (χονδρικά της τάξης του 27% ή και περισσότερο ανάλογα με το σενάριο) και υπολογίζεται η παρούσα αξία αυτών των εσόδων με επιτόκιο προεξόφλησης το 6,39%. Το άθροισμα αυτών των εσόδων αποτελεί την αποτίμηση της ταινιοθήκης που είναι 122 εκατ. ευρώ σύμφωνα με το πρώτο σενάριο, 99,39 εκατ. ευρώ σύμφωνα με το συγκρατημένο υποσενάριο Β1 και 123,5 εκατ. ευρώ σύμφωνα με το αισιόδοξο υποσενάριο Β2 (που προβλέπει έσοδα επταετίας από 72 έως 101 εκατ. ευρώ κατ’ έτος). Στη συνέχεια αθροίζονται τα σενάρια Α με συντελεστή 50% και Β1, Β2 από 25% δίνονται τελική αποτίμηση 117 εκατ. ευρώ με απαίτηση των όρων του ΚΟΔ να είναι τουλάχιστον 115 εκατ. ευρώ. Δημιουργείται η υποψία ότι πρόκειται για reverse engineering, δηλαδή υπολογίστηκε η αποτίμηση με τρόπο που να βγάζει αυτό που χρειαζόταν.
Τέλος αξίζει να σταθούμε και σε ορισμένα σημεία από καταθέσεις ορισμένων από τους εξετασθέντες από την Εξεταστική Επιτροπή:
-Π.Ψυχάρης : Τα δάνεια του ΤΗΛΕΤΥΠΟΥ ήταν και είναι πάντα εξυπηρετούμενα. Άρα, όλα αυτά περί κόκκινων δανείων είναι μάλλον άτοπα… Μέχρι σήμερα το MEGA είναι ενήμερο σε όλα του τα δάνεια.
Το πόρισμα για τον ΔΟΛ:
ΔΑΝΕΙΟΔΟΤΗΣΗ ΔΟΛ
Σύμφωνα με την ειδική Έκθεση της ΤτΕ, η δανειοδότηση του Δημοσιογραφικού Οργανισμού Λαμπράκη και των θυγατρικών εταιριών του Οργανισμού από τις τράπεζες, έχει γίνει σε πολλές περιπτώσεις στα όρια ή και κατά παράβαση του κώδικα πιστοδοτήσεων που οι ίδιες οι τράπεζες έχουν θεσπίσει. Μάλιστα, για την περίπτωση δανεισμού του Ομίλου από την “ALPHA BANK” μετά από έγγραφο του τότε υπουργού Παναγιώτη Νικολούδη, το έτος 2015, προς τον Εισαγγελέα Οικονομικού Εγκλήματος, έγινε ποινική διερεύνηση της δανειοδότησης του ΔΟΛ και των θυγατρικών εταιριών του Ομίλου. Η ποινική διερεύνηση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ενοχής σε βάρος δέκα (10) στελεχών της Τράπεζας ‘ALPHA BANK”, ήτοι των Ε.Α. Πετράκη, Μ.Σ.Γιαννόπουλου, Ε. Ι.Αρζινού , Κ.Ρ. Δορκοφίκη, Α.Α. Πιλάβιου, Σ.Α.Ανδρονικάκη, Γ.Κ.Αρώνη, Α.Χ.Θεοδωρίδη. Σ. Φιλάρετου, και Δ.Π.Μαντζούνη, για κακουργηματική απιστία (390ΠΚ) και ηθική αυτουργία στο αδίκημα αυτό, από τον Σταύρο Ψυχάρη. Κατόπιν τούτου ζητήθηκε η άσκηση ποινικής δίωξης εναντίον τους, η οποία έχει ήδη ασκηθεί και βρίσκεται σε εξέλιξη.
Ειδικότερα, α)από την Ειδική Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος σχετικά με την δανειοδότηση του ΔΟΛ, β)από τις δανειακές συμβάσεις που προσκομίστηκαν και τέθηκαν στη διάθεση της Επιτροπής για την Διερεύνηση της δανειοδότησης ΜΜΕ και Κομμάτων, γ)από την κατάθεση του νόμιμου εκπροσώπου του Ομίλου στην Εξεταστική Επιτροπή κ. Παναγιώτη Ψυχάρη, δ)από τις καταθέσεις των εκπροσώπων των Τραπεζών κ.κ. Φραγγιαδάκη (ΕΤΕ), Πουλόπουλου (Πειραιώς), Μαντζούνη (ALPHA BANK), Καραβία (EUROBANK) , από τις καταθέσεις της κ. Παπαγιαννίδου και του κ. Πάσχα ( προϊστάμενοι της ελεγκτικής και εποπτικής υπηρεσίας της ΤτΕ, αντίστοιχα), και από τις καταθέσεις των κ.κ. Προβόπουλου και Στουρνάρα, προκύπτουν τα ακόλουθα ως προς το Δανεισμό του ΔΟΛ και των θυγατρικών εταιριών του Ομίλου:
Ο Δανεισμός προς τον Όμιλο και τις θυγατρικές εταιρίες, έγινε από τις Τράπεζες: α) Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, β) Τράπεζα Πειραιώς, γ) ALPHA BANK, και δ)EUROBANK
- Χρηματοδότηση ΔΟΛ από ALPHA BANK
Στις 30-04-2016, η οφειλή της ΔΟΛ Α.Ε., των συνδεδεμένων με την ΔΟΛ εταιριών και του Σταύρου Ψυχάρη προσωπικά προς την “ALPHA BANK”, ανήρχετο στο συνολικό ποσό των 95.500.000 ευρώ και αναλύεται:
α)31.200.000 ευρώ από το Κοινοπρακτικό Ομολογιακό Δάνειο του έτους 2014 [Στο ΚΟΔ εντάχθηκαν ΔΟΛ Α.Ε., ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΕ, ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΕ, DIGITAL AE, MULTIMEDIA AE]. β)57.300.000 προς Σταύρο Ψυχάρη για αγορά μετοχών ΔΟΛ
γ) 4.100.000 ευρώ από δάνειο που χορηγήθηκε στις 22-05-2012, που δεν εντάχθηκε στο ΚΟΔ
δ) 200.000 ευρώ από δάνεια της STUDIO ATA AE και
ε)2.100.000 ευρώ από δάνειο προς την Brionte Ltd (συμφερόντων Στ. Ψυχάρη)
Ειδικότερα η πορεία δανεισμού του Ομίλου από την ALPHA:
ΔΟΛ ΑΕ
Ο όμιλος ΔΟΛ παρουσίασε από το 2009, μείωση κύκλου εργασιών της τάξης του 10% και παρουσίασε ζημιές ύψους 7.500.000 ευρώ.(βλ. εισήγηση της Διεύθυνσης Corporate Banking).
Στις 22-5-2012 εγκρίθηκε χρηματοδότηση ύψους 4.100.000 ευρώ η οποία θα αποπληρωνόταν μέχρι τις 31-10-2012, μέσω προγραμματισμένης αύξησης Μετοχικού κεφαλαίου. Το δάνειο εξασφαλίστηκε με εμπράγματες ασφάλειες επί ακινήτων της εταιρίας, συνολικού ποσού 4.580.000 ευρώ.
Στις 9-10-2012 δόθηκε δίμηνη παράταση αποπληρωμής του ως άνω δανείου, προκειμένου να ολοκληρωθεί η ΑΜΚ. Η ΑΜΚ, τελικά ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο του 2013, πλην όμως η συγκεκριμένη χορήγηση δεν αποπληρώθηκε. Το θέμα αυτό επισημαίνεται στην έκθεση της ΤτΕ ως ατεκμηρίωτη ενέργεια.
Στις 29-8-2013 Εγκρίθηκε χορήγηση οκταετούς δανείου ποσού 6.000.000 ευρώ, υπέρ της ΕΤΒΑΚ ΑΕ, με την εγγύηση της εταιρίας ΤΕΡΝΑ. Τμήμα του προϊόντος του δανείου ύψους 4.800.000 ευρώ, κατατέθηκε σε καταθετικό λογαριασμό όψεως του ΔΟΛ. Από το ποσό αυτό ο ΔΟΛ κατέβαλε σε εξόφληση τόκων 750.000 ευρώ, ενώ το υπόλοιπο του δανείου ανερχόταν στις 24.6.2015 σε 4.600.000 ευρώ, με ληξιπρόθεσμο ποσό 300.000 ευρώ. Για την περίπτωση αυτή, η ειδική έκθεση της ΤτΕ, αναφέρει, ότι δεν ήταν σε γνώση της τράπεζας η διάθεση του προϊόντος του δανείου κατά τον τρόπο που διατέθηκε, αλλά ούτε και υπήρξε παρακολούθηση, αν από τη χορήγησή του καλύφθηκαν επενδυτικές ανάγκες της δανειολήπτριας εταιρίας, κάτι που αντίκειται στον κανονισμό πιστοδοτήσεων της Τράπεζας.
Δάνειο προς εταιρία “Brionte Ltd”
Η εταιρία εδρεύει στην Κύπρο και είναι συμφερόντων του Στ. Ψυχάρη. Με την από11-08-2006 απόφαση της Γενικής Συνέλευσης της Τράπεζας, εγκρίθηκε η χορήγηση δανείου 3.250.000 ευρώ, διάρκειας ενός έτους, με αποπληρωμή στη λήξη. Το δάνειο χορηγήθηκε ως επιχειρηματικό, για την ανέγερση κτιρίων σε ιδιόκτητη έκταση στο Πόρτο Χέλι. Σύμφωνα με την έκθεση της ΤτΕ, δεν έγινε ποτέ τεχνικός έλεγχος και δεν προσκομίστηκαν δικαιολογητικά, που να αποδεικνύουν την εκτέλεση των εργασιών, που αποτελούσαν το αντικείμενο της χρηματοδότησης και ότι αυτό δεν συνάδει με τον κανονισμό Πιστοδοτήσεων. Η ως άνω δανειακή σύμβαση δεν εξελίχθηκε ομαλά. Πληρώθηκε το ποσό των 1.300.000, ενώ το υπόλοιπο των 2.250.000 ευρώ, παρατάθηκε επτά φορές, με τελευταία παράταση στις 12.05.2015 και καταβάλλονταν μόνο οι τόκοι.
Η εταιρία Ειδικές Εκδόσεις ΑΕ, από το έτος 2007, εμφανίζει μείωση του κύκλου εργασιών κατά 36%. Παρόλα αυτά δανειοδοτήθηκε και το έτος 2008. Στις 30-06-2009, η εν λόγω εταιρία απορροφήθηκε από την εταιρία “Μιχαλακοπολου Κτηματική-Τουριστική ΑΕ, η οποία και ανέλαβε το χρέος της, που ανερχόταν τότε σε 3.400.000 ευρώ. Από το ποσό αυτό αποπληρώθηκε μέρος, ενώ ποσό 1.600.000 ευρώ, εντάχθηκε στο ΚΟΔ.
Για την συγκεκριμένη δανειοδότηση, η έκθεση της ΤτΕ αναφέρει, ότι με βάση το κανονισμό Πιστοδοτήσεων, η διερεύνηση των κινδύνων τον Απρίλιο του 2008 και την κακή κατάσταση της εταιρίας, δεν υποστηρίζεται επαρκώς.
Η εταιρία ΔΟΛ DIGITAL ΑΕδανειοδοτήθηκε ενώ ο κύκλος εργασιών της ήταν αρνητικός. Τελικό χρέος της εταιρίας που εντάχθηκε στο ΚΟΔ 1.500.000 ευρώ.
Η εταιρία MULTIMEDIA ΑΕ, με την εγγύηση της μητρικής εταιρίας δανειοδοτήθηκε το 2008 με 1.000.000 ευρώ, το όριο έμεινε αμετάβλητο και εντάχθηκε στο ΚΟΔ.
Στην εταιρία STUDIO ATA χορηγήθηκε δάνειο 800.000 ευρώ. Υπόλοιπο 200.000 ευρώ.
Δανεισμός Στ. Ψυχάρη Από το δάνειο που χορηγήθηκε στον Στ. Ψυχάρη για αγορά μετοχών ΔΟΛ, υπόλοιπο 57.300.000 ευρώ εντάχθηκε στο ΚΟΔ. Η πορεία δανεισμού του εν λόγω δανειολήπτη προσωπικά, ξεκίνησε στις 09-08-2005, όταν χορηγήθηκε προς αυτόν, μακροπρόθεσμο δάνειο 50.000.000 ευρώ, για την αγορά ποσοστού 25,1% των μετοχών της ΔΟΛ ΑΕ. Σε ασφάλεια του δανείου, λήφθηκε ενέχυρο επί των μετοχών που αγοράστηκαν, καθώς και του επενδυτικού χαρτοφυλακίου του δανειολήπτη, αξίας 20.000.000 ευρώ, που τηρούσε η Τράπεζα. Η διάρκεια του δανείου καθορίστηκε 7ετής (λήξη 8ος του 2012). Στην έκθεση της ΤτΕ αναφέρεται ότι η συγκεκριμένη απόφαση δεν υποστηρίζεται από ανάλυση πηγών αποπληρωμής του δανείου και ότι προφανώς στηρίχθηκε στην αξία των εξασφαλίσεων και στη φερεγγυότητα του δανειολήπτη. ( Να σημειωθεί ότι τότε η αξία των εξασφαλίσεων ήταν επαρκής. Μερισματική απόδοση του ενεχυρασθέντος χαρτοφυλακίου, απευθείας είσπραξη μερισμάτων, έγκαιρη αποπληρωμή μέρους του δανείου 10.000.000, ομαλή εξυπηρέτηση επί σειρά ετών).
Το ως άνω δάνειο εξυπηρετείτο κανονικά από τις μερισματικές αποδόσεις του ενεχυρασθέντος χαρτοφυλακίου και στις 14-2-2007 πληρώθηκε η πρώτη δόση του δανείου (πριν την ωρίμανσή της). Στις 12-11-2009 εγκρίθηκε η επιμήκυνση της διάρκειας του δανείου για ένα έτος, και αναλόγως μετατέθηκε η καταβολή των δόσεων. Τότε η αξία των καλυμμάτων ανήρχετο σε 61.400.000 ευρώ, έναντι υπολοίπου δανείου 40.000.000 ευρώ.
Στη συνέχεια προέκυψε αδυναμία του οφειλέτη να τηρήσει το πρόγραμμα αποπληρωμής του δανείου. Παρά την αδυναμία αποπληρωμής, στις 25-5-2010 εγκρίθηκε η μη ρευστοποίηση των καλυμμάτων, τα οποία είχαν εν τω μεταξύ μειωθεί στα 29.900.000 ευρώ χωρίς μείωση του υπολοίπου. Στις 22-12-2010 αποφασίστηκε νέα παράταση της διάρκειας του δανείου κατά 27 μήνες, χωρίς αναπροσαρμογή των καλυμμάτων ή ρευστοποίηση των υπαρχόντων, που ανέρχονταν τότε σε 24.200.000 ευρώ. Στις 30-09-2011 έγινε κεφαλαιοποίηση των τόκων μέχρι τον Αύγουστο του έτους 2013. Στις 07-11-2011 δόθηκε νέα παράταση του δανείου κατά τρία έτη και νέα κεφαλαιοποίηση των τόκων, μέχρι τον Μάιο του έτους 2014.΄Ενώ εκκρεμούσε η αποπληρωμή του μεγαλύτερου μέρους του ως άνω δανείου, στις 02-05-2012 χορηγήθηκε νέο δάνειο στο Σταύρο Ψυχάρη, ποσού 14.800.000 ευρώ προκειμένου να αγοράσει το (υπόλοιπο) 71% των μετοχών της ΔΟΛ ΑΕ (τίμημα 5.800.000 ευρώ) και να προβεί σε αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου κατά 7.000.000 ευρώ. Η διάρκεια του ως άνω δανείου καθορίστηκε μέχρι τις 31-12-2013, με περιθώριο επιτοκίου 3,5% και σύσταση ενεχύρου επί των μετοχών που αγοράστηκαν με το άνω δάνειο. Ως επιπλέον εξασφάλιση δόθηκε εγγύηση του Παναγιώτη Ψυχάρη, μέχρι του ποσού των 15.000.000 ευρώ χωρίς να αναφέρεται σε τι ακριβώς συνίσταται η συγκεκριμένη εγγύηση. (Ο ίδιος ο Παναγιώτης Ψυχάρης καταθέτοντας στην Εξεταστική Επιτροπή, είπε ότι η εγγύηση συνίσταται σε «αέρα»). Επίσης δόθηκε εμπράγματη ασφάλεια σε ακίνητο ιδιοκτησίας της Χριστίνας Τσούτσουρα μέχρι του ποσού των 1.200.000 ευρώ, επί του οποίου εγγράφηκε πρώτη προσημείωση. Στις 8-11-2013, με απόφαση του Συμβουλίου πιστοδοτήσεων, αμφότερα τα δάνεια {το υπόλοιπο του δανείου των 50.000.000 ευρώ που είχε χορηγηθεί στις 09-08-2005 και το δάνειο των 14.800.000 ευρώ, που χορηγήθηκε στις 02-05-2012}, που ανέρχονταν στο ποσό των 57.300.000 ευρώ, μεταφέρθηκαν στην Εταιρία “ΨΥΧΑΡΗΣ MEDIA GROUP”, στην οποία ο Στ. Ψυχάρης είχε μεταβιβάσει το σύνολο των μετοχών του ΔΟΛ. Λήφθηκαν οι ίδιες εξασφαλίσεις, όπως ενέχυρο επί των μετοχών της εταιρίας και επί του επενδυτικού χαρτοφυλακίου το οποίο όμως τώρα ανερχόταν σε 11.800.000 ευρώ.
Στην ειδική Έκθεση της ΤτΕ επισημαίνεται ότι η απόφαση για τη χορήγηση του δανείου των 14.800.000 αφορούσε τη χρηματοδοτική κάλυψη, αφ’ ενός της εξαγοράς των μετοχών της εταιρίας, με αποδέσμευση καλύμματος 2.500.000 ευρώ, αλλά και επιβολή ενεχύρου επί του συνόλου πλέον των μετοχών και αφετέρου της διενέργειας ΑΜΚ κατά 7.000.000 ευρώ, και ότι στηρίχτηκε στο σύνολό της η επιχειρηματική επιλογή του μετόχου να αποκτήσει τον πλήρη έλεγχο της εταιρίας και να προβεί σε αύξηση του κεφαλαίου της εταιρίας, χωρίς τη δική του συμμετοχή, σε χρονική περίοδο που η χρηματοοικονομική κατάσταση της ήταν δυσμενής.
Από τα παραπάνω προκύπτει, ότι ο δανεισμός του Ομίλου από την ALPHA BANK, ήταν προβληματικός και σε πολλές περιπτώσεις κατά παράβαση των Εγκυκλίων 35/12-2-2001 και 136/17-5-2011 περί κανονισμού πιστοδοτήσεων της ALPHA BANK, όπου εκτός των άλλων, ορίζεται, ότι η διαδικασία επιλογής των πιστούχων, αποτελεί την πλέον σημαντική απόφαση στις εργασίες χρηματοδοτήσεων. Απαιτείται ο ακριβής προσδιορισμός της θέσεως του πιστούχου στον κλάδο δραστηριότητάς του και βεβαίως η γενικότερη πορεία του κλάδου. Μετά την έναρξη της συνεργασίας με τον πιστούχο, επιβάλλεται η συστηματική παρακολούθηση της πορείας των εργασιών του. Σε κάθε περίπτωση εξετάζεται η δυνατότητα του πιστούχου να εξοφλεί την οφειλή του. Σημαντικότερη απόδειξη της ικανότητας αποπληρωμής του οφειλέτη, είναι η τήρηση των υποχρεώσεων που αναλαμβάνει απέναντι στην Τράπεζα, μεταξύ των οποίων είναι η επιστροφή κεφαλαίου και τόκων, στους προσυμφωνημένους χρόνους. Επανεκτίμηση καλυμμάτων γίνεται το αργότερο κάθε τρία έτη, ή και ενωρίτερα, όταν γίνουν αντιληπτές μεταβολές στο ακίνητο, ή την στην πορεία της επιχείρησης. Σε περίπτωση απόκλισης 50% από το εγκεκριμένο περιθώριο κάλυψης, αναζητείται συμπλήρωση του ενεχύρου ή εξόφληση της χρηματοδότησης.
- Χρηματοδότηση του ΔΟΛ από ΕΘΝΙΚΗ Τράπεζα της Ελλάδος:
Στις 9-07-2007, εγκρίθηκε ο περιορισμός του τότε ισχύοντος ορίου κατά 7.400.000 ευρώ με ισόποση αύξηση του ορίου της θυγατρικής “Ελληνικά Γράμματα”, προκειμένου να της χορηγηθεί ομολογιακό δάνειο 10.000.000 ευρώ, για την αναχρηματοδότηση του δανεισμού της. Στις 25.11-2008 ικανοποιήθηκε αίτημα της εταιρίας, για αύξηση του ορίου δανεισμού, κατά 5 εκ. ευρώ, για την κάλυψη αναγκών κεφαλαίου κίνησης της μητρικής και των θυγατρικών, με αιτιολογία, μεταξύ άλλων, την ισόποση, πρόωρη εξόφληση του ομολογιακού δανείου της εταιρίας “Ελληνικά Γράμματα”. Στις 25-11-2008, με την ίδια έγκριση αύξησης ορίου, ο ΔΟΛ εξέδωσε νέο ομολογιακό δάνειο, ύψους 14.000.000 ευρώ, 3ετούς διάρκειας, με πληρωμή του κεφαλαίου στη λήξη (balloon). Σύμφωνα με την έκθεση της ΤτΕ, τα συγκεκριμένα δάνεια δεν αντίκεινται στον κανονισμό πιστοδοτήσεων, αλλά στην πράξη παρασχέθηκε η δυνατότητα στο ΔΟΛ, να μην επιβαρυνθεί με αποπληρωμή κεφαλαίου επί 3 χρόνια. Επιπλέον, για την πληρωμή του κεφαλαίου δίνονταν παρατάσεις. Στις 11.12.2009 εγκρίθηκε νέα αύξηση ορίου κατά 5.000.000 ευρώ, για χρήση μέσω factoring, ενώ η χρηματοοικονομική κατάσταση του ΔΟΛ, είχε ήδη επιβαρυνθεί. Στις 8.12.2012 η εταιρία έλαβε 2.500.000 ευρώ, με προσημείωση ακίνητο αξίας διάθεσης 2.700.000 ευρώ.
Δάνεια ΕΤΕ προς θυγατρική ΔΟΛ “Ειδικές Εκδόσεις ΑΕ”
Η εν λόγω εταιρία από το έτος 2008, έχει αρνητική χρηματοοικονομική πορεία. Στις 30-6-2009 απορροφήθηκε από την εταιρία “Μιχαλακοπούλου Κτηματική Τουριστική ΑΕ”, η οποία ανέλαβε και την δανειακή της υποχρέωση, που ανερχόταν σε 4.400.000 ευρώ. Στην έκθεση της ΤτΕ επισημαίνεται, ότι βάσει του κανονισμού πιστοδοτήσεων, θα έπρεπε να είχε δρομολογηθεί περιορισμός του ορίου και ενίσχυση εξασφαλίσεων, με σταδιακή απεμπλοκή.
Δάνεια προς εταιρία “Μιχαλακοπούλου Κτηματική Τουριστική ΑΕ”
Η εν λόγω εταιρία είχε δανειοδοτηθεί από την ΑΛΦΑ για την αγορά κτιρίου γραφείων και το δάνειο αναχρηματοδοτήθηκε από την ΕΤΕ, με ομολογιακό δάνειο 15.000.000 ευρώ.
Η πιστοδοτική τακτική που ακολούθησε η τράπεζα έναντι της εταιρίας Ελληνικά Γράμματα ΑΕ, από το έτος 2007, που παρατηρείται κάμψη του κύκλου εργασιών της, μέχρι τις 09-01-2010 που τέθηκε σε εκκαθάριση, έγκειται σε παρατάσεις απλήρωτων δόσεων του Ομολογιακού Δανείου, το κατάλοιπο του οποίου, ανερχόμενο σε 3.500.000, εντάχθηκε στο ΚΟΔ. Στην έκθεση της ΤτΕ, αναφέρεται, ότι το γεγονός της παύσης των εργασιών της επιχείρησης, αποτελούσε σύμφωνα με τον κανονισμό πιστοδοτήσεων, κριτήριο μεταφοράς της απαίτησης, σε οριστική καθυστέρηση, γεγονός, που δεν έγινε.
Από την χρηματοδότηση που έλαβε από την ΕΤΕ η εταιρία DIGITAL ΑΕ, κατάλοιπο 2.900.000 ευρώ, εντάχθηκε στο ΚΟΔ. Σύμφωνα με την έκθεση της ΤτΕ, η χρηματοοικονομική κατάσταση, διαχρονικά, της επιχείρησης και ιδιαίτερα ο χαμηλός κύκλος εργασιών της, συνιστούσαν, σύμφωνα με τον κανονισμό πιστοδοτήσεων, ανατρεπτικά δεδομένα για την διατήρηση της πιστοδοτικής γραμμής στο συγκεκριμένο δυσανάλογο ύψος και ταχύτερη λήψη μέτρων απεμπλοκής.
Ομοίως η χρηματοδότηση της εταιρίας MULTIMEDIA ΑΕ, κατάλοιπο της οποίας ανερχόμενο σε 2.300.000 ευρώ, εντάχθηκε στο ΚΟΔ. Για την εν λόγω εταιρία αναφέρεται στην έκθεση της ΤτΕ, ότι η επιδείνωση διαχρονικά της χρηματοοικονομικής κατάστασης της εταιρίας συνιστούσε, σύμφωνα με τον κανονισμό πιστοδοτήσεων, κριτήριο περιορισμού της πιστοδότησης.
Ανάλογες κρίσεις διατυπώνονται στην έκθεση της ΤτΕ και για την χρηματοδότηση των εταιριών STUDIO ATA ΑΕ και ΑΡΓΟΣ ΑΕ, κατάλοιπα των οποίων εντάχθηκαν στο ΚΟΔ.
Σύμφωνα με την έκθεση της ΤτΕ, η ΕΤΕ παρέσχε διαχρονική στήριξη στον ΔΟΛ με παροχή ρευστότητας, ειδικά την περίοδο της αρνητικής πορείας της εταιρίας, μετά το 2009, ενώ αναγνωρίζονται σχετικές πλημμέλειες, με δεδομένο, ότι η Τράπεζα δεν επεδίωξε τον περιορισμό των ακαλύπτων απαιτήσεών της, καθώς και τη σταδιακή απεμπλοκή από τον Όμιλο, όταν η μητρική ΔΟΛ ΑΕ, απέτυχε να στηρίξει αποτελεσματικά το πλήθος των θυγατρικών.
3)Χρηματοδότηση της Τράπεζας Πειραιώς προς ΔΟΛ
Το έτος 2010 το όριο δανειοδότησης της Τράπεζας Πειραιώς είχε διαμορφωθεί στο ποσό των 9.000.000 ευρώ. Στις 14.7.2010 η Επιτροπή Marketing/Lending Officers, με τη σύμφωνη γνώμη της εποπτεύουσας την Μονάδα και του Προέδρου του Δ.Σ., ενέκρινε χρηματοδότηση 2.500.000 ευρώ για τρεις μήνες, με σκοπό την κάλυψη εκτάκτων αναγκών. Η εν λόγω πιστοδότηση είχε δύο προβλήματα: α) Δόθηκε καθ’ υπέρβαση του πιστοδοτικού ορίου (από 9.000.000 ανήλθε στα 11.500.000 ευρώ και β) Η ως άνω Επιτροπή ήταν αρμόδια για τη διαχείριση πιστοδοτήσεων προς ΜΜΕ, μέχρι του ποσού των 10.000.000. Στις 23.7.2012 εγκρίθηκε η αύξηση του ορίου χρηματοδότησης κατά 2.500.000 ευρώ και διαμορφώθηκε στο ποσό των 12.900.000 ευρώ. Ενώ το αίτημα για πρόσθετη χρηματοδότηση 5.000.000 ευρώ, δεν έγινε δεκτό, διότι δεν παραχέθησαν οι αιτηθείσες από την εν λόγω Τράπεζα εξασφαλίσεις.
Το έτος 2012 ο ΔΟΛ είχε καταταχθεί στις περιπτώσεις κατάταξης του οφειλέτη, στη διαβάθμιση 16, που σημαίνει αδύνατη πιστοληπτική ικανότητα. Σύμφωνα με την πιστωτική πολιτική της Τράπεζας Πειραιώς, στην περίπτωση της συγκεκριμένης κατάταξης του οφειλέτη, προβλέπεται περιορισμός της συνεργασίας, ή διατήρησής της με ισχυρές εξασφαλίσεις.
Στις 28-3-2013 παρά την συγκεκριμένη διαβάθμιση του ΔΟΛ (16), αποφασίστηκε α) η ενσωμάτωση του ορίου 4.000.000 ευρώ, της πρώην Λαϊκής Τράπεζας Κύπρου, β) η κατάργηση έγκρισης για τη διενέργεια χρηματοδοτικής μίσθωσης, και η αύξηση του ορίου κατά 1.000.000 ευρώ, ενώ στις 26-09-2013 εγκρίθηκε ο καθορισμός εφάπαξ του χρηματοδοτικού ορίου 1.500.000 ευρώ.
Επιπρόσθετα η Τράπεζα Πειραιώς, χορήγησε στις 20-12-2006, στεγαστικό δάνειο στην εταιρία BRIONTE Ltd, συμφερόντων Στ. Ψυχάρη, 1.900.00 ευρώ, με εμπράγματη εξασφάλιση, προκειμένου να αγοραστεί το 1/3 αγροτεμαχίων 24,7 στρεμμάτων στο Πόρτο Χέλι, η αξία των οποίων είχε προσδιοριστεί από την Τράπεζα σε 5.400.000 ευρώ.
Οι απαιτήσεις της ΠΕΙΡΑΙΩΣ από τον όμιλο ΔΟΛ στις 30.4.2015 ανήρχοντο στα 20,8 εκατ. Ευρώ. και εντάχθηκαν στο ΚΟΔ.
Συμπερασματικά και στην περίπτωση της δανειοδότησης της Τράπεζας Πειραιώς προς τον ΔΟΛ, υπήρξαν παρεκκλίσεις του Κανονισμού Πιστοδοτήσεων.
4) Χρηματοδότηση της Τράπεζας EUROBANK προς ΔΟΛ
Η συνεργασία της EUROBANK με τον Όμιλο ΔΟΛ, είχε παύσει ομαλά το 2004 και ξανάρχισε το έτος 2009 με παροχή ορίου κεφαλαίου κίνησης 5.000.000, με ευχέρεια χρήσης από όλες τις εταιρίες του ομίλου και με εξασφάλιση επιταγές πελατείας για το ήμισυ αυτού, ήτοι 2.500.000 ευρώ. Στην εισήγηση του αρμοδίου οργάνου της εν λόγω τράπεζας, με δεδομένο το ακάλυπτο όριο χρηματοδότησης και τα επιμέρους αρνητικά χρηματοοικονομικά στοιχεία του Ομίλου, διατυπώθηκαν επιφυλάξεις. Παρά τις επιφυλάξεις όμως το αίτημα δεν απορρίφθηκε, διότι σύμφωνα και με την κατάθεση του Διευθύνοντος Συμβούλου της εν λόγω Τράπεζας κ. Καραβία, αξιολογήθηκε η θέση της εταιρίας γενικότερα. Λήφθηκε υπόψη το γεγονός ότι τότε ο ΔΟΛ είχε καθαρή θετική θέση με ίδια κεφάλαια 73 εκατομμυρίων ευρώ, ήταν ένας από τους μεγαλύτερους ομίλους ενημέρωσης στη χώρα μας, η διαφημιστική δαπάνη ήταν ακόμη πολύ υψηλή εκείνη την εποχή.
Το οφειλόμενο ποσό σήμερα ανέρχεται σε περίπου 3.500.000 και σύμφωνα και με την κατάθεση του κ. Καραβία εξυπηρετείται κανονικά.
ΚΟΙΝΟΠΡΑΚΤΙΚΟ ΟΜΟΛΟΓΙΑΚΟ ΔΑΝΕΙΟ ΚΟΔ
Στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης των δανείων του ΔΟΛ, εκπονήθηκε από τον οίκο GRANT THORTON το έτος 2013 επιχειρησιακό σχέδιο με ορίζοντα το 2023. Παρότι το σχέδιο δεν επαληθεύθηκε, μετά από χρονοβόρες διαπραγματεύσεις, συμφωνήθηκε το ίδιο έτος 2013, μεταξύ της εταιρίας και τριών εκ των δανειστριών Τραπεζών, (ΑLPHΑ ΒΑΝΚ, ΕΘΝΙΚΗ, ΠΕΙΡΑΙΩΣ), Κοινοπρακτικό Ομολογιακό Δάνειο (ΚΟΔ), ρύθμισης των απαιτήσεων και πρόσθετη χρηματοδότηση.
Στις 25-08-2014, η ΔΟΛ ΑΕ, εξέδωσε Κοινοπρακτικό Ομολογιακό Δάνειο, συνολικής ονομαστικής αξίας 96.817.889 ευρώ και όρισε την ΑLPHΑ ΒΑΝΚ, διαχειρίστρια πληρωμών και εκπρόσωπο των ομολογιούχων. Σκοπός του ΚΟΔ ήταν α) η αναχρηματοδότηση υφιστάμενου, μη εξασφαλισμένου τραπεζικού δανεισμού, του Ομίλου ύψους 82.200.000 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου και του δανεισμού των θυγατρικών εταιριών (16,6 εκ.), και η κάλυψη αναγκών κεφαλαίου κίνησης με νέα χρηματοδότηση 15,5 εκ. ευρώ [εδώ να παρατηρήσω, ότι δεν συνηθίζεται στην περίπτωση της σύναψης ομολογιακού δανείου για αναδιάρθρωση παλαιού δανεισμού, να χορηγείται επιπλέον νέος δανεισμός]. Η διάρκεια του ΚΟΔ ορίστηκε 10ετής.
Οι συμβαλλόμενες Τράπεζες ALPHA, ΕΤΕ και ΠΕΡΙΑΩΣ, κάλυψαν τις εκδοθείσες ομολογίες, σε ποσοστό 31% (31.200.000 ευρώ), 47% (….) και 22% (….), αντίστοιχα.
Εξασφαλίσεις ΚΟΔ: Σύσταση ενεχύρου επί του συνόλου των μετοχών της ΔΟΛ ΑΕ και των θυγατρικών, αξίας σύμφωνα με την Grant Thorton 13 έως 20 εκ. ευρώ.
Σύσταση ενεχύρου επί των σημάτων του ομίλου (ενδεικτικά ΤΟ ΒΗΜΑ, ΤΑ ΝΕΑ ,in.gr), αξίας από 30,6 εκ. έως 45 εκ. ευρώ.
Α΄προσημείωση επί ελευθέρων ακινήτων του ομίλου σε Αττική, Κρήτη και Θεσσαλονίκη, μέχρι του ποσού των 1.000.000 ευρώ, των οποίων όμως η αξία ανέρχεται σε 600.000 ευρώ.
Ενεχυρίαση απαιτήσεων από συνδεδεμένες εταιρίες του Ομίλου, ύψους 9.800.000 ευρώ.
Ενεχυρίαση απαιτήσεων πελατείας, συνολικής αξίας 10.500.000 ευρώ
Επιπλέον η εκδότρια εταιρία (ΔΟΛ), ανέλαβε την υποχρέωση αύξησης του Μετοχικού Κεφαλαίου κατά 8.000.000 ευρώ, η οποία αύξηση έγινε σύμφωνα με την από 05-04-2014 βεβαίωση του Ορκωτού λογιστή, από λογαριασμούς των Παναγιώτη και Σταύρου Ψυχάρη.
Η διάρκεια του δανείου ορίστηκε δεκαετής, ήτοι μέχρι τις 31-12-2023 και η αποπληρωμή συμφωνήθηκε με ετήσιες, σταδιακά αυξανόμενες καταβολές.
Οι τρεις τράπεζες που ανέλαβαν το ΚΟΔ, βασίστηκαν στο επιχειρησιακό σχέδιο που είχε εκπονηθεί το 2013 από τον οίκο Grant Thorton και επικαιροποιήθηκε στις αρχές του 2014, το οποίο αξιολογήθηκε θετικά. Επίσης λήφθηκε υπόψη το γεγονός, ότι παρασχέθηκαν εξασφάλισης με όλα τα διαθέσιμα περιουσιακά στοιχεία που διέθετε ο Όμιλος, όπως επίσης και νέα κεφάλαια από την ΑΜΚ (8.000.00).
Και εκ του αποτελέσματος, όπου ο Όμιλος ΔΟΛ δεν μπορεί να ανταπεξέλθει ούτε στις δανειακές αλλά και ούτε στις λειτουργικές του υποχρεώσεις, προκύπτει ότι δεν υπήρχαν οι προϋποθέσεις της συγκεκριμένης δανειοδότησης (αναδιάρθρωσης/και κεφάλαιο κίνησης)
Σύμφωνα με τον ισολογισμό του 2015 το ύψος των δανείων του ΔΟΛ ανέρχεται στα 174 εκ. ευρώ, ενώ καθαρό τραπεζικό χρέος (δάνεια μείον διαθέσιμα) ανέρχεται σε 171,5 εκ. ευρώ. Οι δανειακές υποχρεώσεις που δεν καλύπτονται από εγγυήσεις ανέρχονται στα 73,7 εκ. ευρώ. Από τις δανειακές υποχρεώσεις του ΔΟΛ, ύψους 174 εκ. ευρώ, 98 εκ. ευρώ οφείλονται στην ALPHA Τράπεζα, 73 εκ. ευρώ στην Εθνική Τράπεζα Ελλάδος, 21 εκ. ευρώ στην Τράπεζα Πειραιώς και 5 εκ. ευρώ στην Eurobank.
ΙΙ
α) Κανονισμοί Πιστοδοτήσεων των Τραπεζών
Σύμφωνα με τους κανονισμούς πιστοδοτήσεων των Τραπεζών, η αξία των εξασφαλίσεων πρέπει να προκύπτει από την οικονομική κατάσταση του πελάτη και αυτές αξιολογούνται πάντως βάσει
- της ποιότητάς τους
- της χρηματικής, εμπορικής ή υλικής αξίας που αντιπροσωπεύουν
- του βαθμού δυσκολίας για τη ρευστοποίησή τους
- του χρόνου που απαιτείται για τη ρευστοποίησή τους
Αυτά τα κριτήρια αποτελούν τη βάση για τον προσδιορισμό της διασφαλιστικής αξίας των λαμβανομένων κατά κατηγορία και είδος εξασφαλίσεων, καθώς και των βασικών ποιοτικών στοιχείων που πρέπει να χαρακτηρίζουν τις εξασφαλίσεις.
Σε εξαιρετικές και μόνο περιπτώσεις, είναι δυνατόν να κριθεί σκόπιμη ή και απολύτως αναγκαία η ανάληψη από μέρους της τράπεζας περιορισμένου ύψους ακάλυπτων πιστοδοτήσεων αυξημένου πιστωτικού.
Οι μετοχές που διατίθενται για εξασφάλιση, να μην πρόκειται για τίτλους της ίδιας της πιστοδοτούμενης επιχείρησης ή συγγενικής της – να είναι εισηγμένοι στο χρηματιστήριο Αθηνών ή ξένο χρηματιστήριο – να έχει γίνει νομότυπη ενεχυρίαση των προσφερομένων τίτλων – σημειώνεται ότι σε περίπτωση ενεχυρίασης ονομαστικών μετοχών για τις οποίες έχει εκδοθεί αποθετήριο, απαιτείται αναγγελία της σύμβασης ενεχυρίασης στην εταιρία αποθετηρίων
Τα έντυπα αιτήματος πρέπει να συμπληρώνονται με πληρότητα και σαφήνεια τόσο ως προς τα απαιτούμενα στοιχεία οικονομικής κατάστασης και τραπεζικών εργασιών, όσο και ως προς τα ειδικότερα σημεία που προσδιορίζουν το αίτημα του πελάτη δηλαδή
- ποσό χρηματοδότησης
- σκοπό για τον οποίο ζητείται (κεφάλαιο κίνησης, πάγιες εγκαταστάσεις)
- μορφή αιτούμενου δανείου (όριο, εφάπαξ χορήγηση)
- διάρκεια και τρόπος πληρωμής
- πηγές ρευστοποίησης
- επίδραση χρηματοδότησης στη λειτουργία και στις προοπτικές της επιχείρησης
- τυχόν αιτούμενους όρους συνεργασίας
Σοβαρές ενδείξεις αδυναμίας του οφειλέτη να αποπληρώσει τις οφειλές του (οικονομική δυσχέρεια)
Α) Ουσιαστική (material) χειροτέρευση της οικονομικής θέσης και επίδοσης του οφειλέτη σε βαθμό δυσχερώς αναστρέψιμο ιδιαίτερα αν παρουσιάζουν
- κάμψη του κύκλου εργασιών σε 2 συνεχείς χρήσεις με ετήσιο ρυθμό >20%
- λειτουργικές ζημίες (αρνητικό EBITDA) σε 2 συνεχείς χρήσεις
- επιδείνωση της δανειακής επιβάρυνσης κατά 20% σε δύο συνεχόμενες χρήσεις, εφόσον η σχέση ιδίων προς ξένων κεφαλαίων ξεπερνά το 1:7
- είτε από την εμφάνιση ουσιωδών δυσμενών στοιχείων συναλλακτικής συμπεριφοράς
Ουσιαστική καθυστέρηση άνω των 90 ημερών στην εξυπηρέτηση του δανείου η οποία υφίσταται κατά την χρονική στιγμή της ρύθμισης κατά την έναρξη των διαπραγματεύσεων και δεν οφείλεται σε τυχόν αλλαγές στο νομικό – ρυθμιστικό περιβάλλον. Σε περίπτωση που υπάρχει ουσιαστική καθυστέρηση άνω των 90 ημερών στην εξυπηρέτηση του δανείου, η οποία επήλθε κατά τη διάρκεια διεξαγωγής χρονοβόρων διαπραγματεύσεων μεταξύ οφειλέτη και τραπεζών, στο πλαίσιο συνολικής επαναδιαπραγμάτευσης όρων, εξετάζεται αν ο πελάτης βρίσκεται σε οικονομική δυσχέρεια.
Ύπαρξη γεγονότων που έχουν επηρεάσει δυσμενώς την οικονομική κατάσταση του οφειλέτη σε βαθμό που οι επιπτώσεις αυτών των γεγονότων σε σχέση με (1) το ύψος της δραστηριότητας και των αποτελεσμάτων καθώς και (2) την αντοχή της κεφαλαιακής διάρθρωσης, να μην επιτρέπουν την ευχερή απόσβεση των εκτάκτων ζημιών. Ως τέτοια γεγονότα αναφέρονται ενδεικτικά η παύση εργασιών βασικού πελάτη του οφειλέτη , η καταστροφή των εγκαταστάσεων.
Τουλάχιστον μία ουσιαστική καθυστέρηση στην εξυπηρέτηση του δανείου διάρκειας άνω των 30 ημερών εντός του τελευταίου τριμήνου πριν από την τροποποίηση της σύμβασης, που σχετίζεται με τη χειροτέρευση της οικονομικής θέσης και επίδοσης του οφειλέτη, που δημιουργούν αρνητική εικόνα στην συναλλακτική συμπεριφορά του πιστούχου.
Ύπαρξη ουσιαστικής καθυστέρησης λοιπών οφειλών του πιστούχου άνω των 90 ημερών προς το πιστωτικό ίδρυμα που δεν οφείλονται σε τυχόν αλλαγές στο νομικό – ρυθμιστικό περιβάλλον ή στη διεξαγωγή χρονοβόρων διαπραγματεύσεων
β) Στην προκειμένη περίπτωση, από την πορεία δανεισμού του Δημοσιογραφικού Οργανισμού Λαμπράκη και των θυγατρικών εταιριών του Οργανισμού, προκύπτει ότι σε πλείστες περιπτώσεις η χρηματοδότηση έγινε κατά παράβαση των κανονισμών πιστοδοτήσεων, που οι ίδιες οι Τράπεζες έχουν θεσπίσει και ισχύουν για όλους τους δανειολήπτες. Πολλές δε περιπτώσεις χρήζουν και ποινικής διερεύνησης Ως κυριότερες παραβάσεις εντοπίζονται:
1) παροχή χρηματοδότησης χωρίς εξασφαλίσεις-Αρνητική χρηματοοικονομική κατάσταση. Εδώ να σημειωθεί ότι εκτός των εμπραγμάτων εξασφαλίσεων και της εξασφάλισης που παρέχει η υλική και η εν γένει άυλη περιουσία μιας επιχείρησης, μεγάλη σημασία έχει η θετική και κερδοφόρα πορεία της επιχείρησης. Στην προκειμένη περίπτωση από τις αρχές της δεκαετίας του 2.000 διαφάνηκαν επιμέρους προβλήματα, που αφορούσαν στην αποτελεσματικότητα της διοίκησης του Ομίλου. Με την έναρξη όμως της οικονομικής κρίσης 2008-2009, υπήρξε συνεχής επιδείνωση της χρηματοοικονομικής κατάστασης του Ομίλου και τα αποτελέσματα ήταν συνεχώς αρνητικά. Επομένως από το 2008 και εντεύθεν, η οικονομική κατάσταση της εταιρίας δεν μπορούσε να εγγυηθεί αφ’ ενός την αποπληρωμή προηγούμενων δανείων, αφ’ ετέρου την όποια χορήγηση νέας δανειοδότησης. Όμως, παρά την αποδεδειγμένα δυσμενή χρηματοοικονομική κατάσταση της εταιρίας (μητρικής και θυγατρικών), καθώς και τη συνεχή πτωτική της πορεία, τόσο η μητρική εταιρία, όσο και οι θυγατρικές ανεξαιρέτως, χρηματοδοτήθηκε συστηματικά από όλες τις τράπεζες, χωρίς εξασφαλίσεις.
2) Χορήγηση νέων δανείων χωρίς την αποπληρωμή παλαιών Τούτο έγινε επίσης συστηματικά στη δανειοδότηση ΔΟΛ ΑΕ και θυγατρικών[περίπτωση προσωπικού δανεισμού Ψυχάρη. Ενώ εκκρεμούσε η αποπληρωμή του μεγαλύτερου μέρους του ως άνω δανείου, στις 02-05-2012 χορηγήθηκε νέο δάνειο στο Σταύρο Ψυχάρη, ποσού 14.800.000 ευρώ προκειμένου να αγοράσει το (υπόλοιπο) 71% των μετοχών της ΔΟΛ ΑΕ (τίμημα 5.800.000 ευρώ) και να προβεί σε αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου κατά 7.000.000 ευρώ]
3) Αναχρηματοδότηση των τόκων με δανεισμό
Συστηματικά στον Όμιλο ΔΟΛ[29-08-2013 πληρωμή από δάνειο τόκων ύψους 750.000 ευρώ κλπ]
4) Από το 2009 και εντεύθεν καμία συμμετοχή των μετόχων.
Ακόμα και η αγορά των μετοχών ΔΟΛ, από τον Στ. Ψυχάρη (προσωπική επιλογή του επιχειρηματία), έγινε αποκλειστικά και μόνο με δανειοδότηση, από την ALPHABANK. Στην περίπτωση του ΚΟΔ, όπου τέθηκε ο όρος για Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου κατά 8 εκ. ευρώ , το έτος 2014, καταβλήθηκε μεν από τους λογαριασμούς των Στ. και Παναγιώτη Ψυχάρη το ποσό της ανακεφαλαιοποίησης, είχε όμως προηγουμένως δοθεί, πλην του δανείου για την αναδιάρθρωση και 15.000.000 κεφάλαιο κίνησης.
5) Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου με δανεισμό
Χορηγηθέν στις 22-05-2012 νέο δάνειο στο Σταύρο Ψυχάρη, ποσού 14.800.000 ευρώ προκειμένου να αγοράσει το (υπόλοιπο) 71% των μετοχών της ΔΟΛ ΑΕ (τίμημα 5.800.000 ευρώ) και να προβεί σε αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου κατά 7.000.000 ευρώ.
στ) Μη τήρηση συμβατικών υποχρεώσεων
Το χορηγηθέν από την ALPHABANK στις 22-5-12 δάνειο προς τον ΔΟΛ, δόθηκε υπό την προϋπόθεση της Αύξησης Μετοχικού Κεφαλαίου μετά από παρατάσεις ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο του 2013, η ΑΜΚ, πλην όμως η συγκεκριμένη χορήγηση δεν αποπληρώθηκε.
ζ)Μη διάθεση του δανείου για το σκοπό που χορηγήθηκε
α) Από το εγκριθέν από την ALPHABANK στις 29-8-2013 δάνειο υπέρ ΕΤΒΑΝΚ ΑΕ, ποσό 4.800.000 ευρώ, κατατέθηκε σε λογαριασμό του ΔΟΛ. Η τράπεζα δεν παρακολούθησε, αν από τη χορήγησή του καλύφθηκαν επενδυτικές ανάγκες της δανειολήπτριας εταιρίας, β)Στην περίπτωση “Brionte Ltd”, εταιρίας στις 11-08-2006, εγκρίθηκε η χορήγηση δανείου 3.250.000 ευρώ, ως επιχειρηματικό, για την ανέγερση κτιρίων σε ιδιόκτητη έκταση στο Πόρτο Χέλι. Σύμφωνα με την έκθεση της ΤτΕ, δεν έγινε ποτέ τεχνικός έλεγχος και δεν προσκομίστηκαν δικαιολογητικά, που να αποδεικνύουν την εκτέλεση των εργασιών, που αποτελούσαν το αντικείμενο της χρηματοδότης.
η_)Σε περιπτώσεις έκδοσης ΚΟΔ αναδιαρθρώνονται και αναχρηματοδοτούνται παλαιότερα δάνεια.
Στην περίπτωση του ΔΟΛ, εκδόθηκαν ομόλογα που αγόρασαν οι τρεις τράπεζες, ΕΤΕ, ALPHABANK Πειραιώς, συνολικού ποσού 98.. εκ. ευρώ. Από το ποσό αυτό 83 εκ. διατέθηκε για την αναδιάρθρωση παλαιότερων δανείων και ποσό 15 εκ. ευρώ ως κεφάλαιο κίνησης.
Θ) Μη εκτίμηση καλυμμάτων ανά τριετία και μη ρευστοποίηση αυτών, όταν η αξία τους βαίνει μειούμενη.
Περίπτωση δανεισμού από ALPHABANK. Παρά την αδυναμία αποπληρωμής, ποσού 40.000.000 ευρώ, στις 25-5-2010 εγκρίθηκε η μη ρευστοποίηση των καλυμμάτων, τα οποία είχαν εν τω μεταξύ μειωθεί στα 29.900.000 ευρώ χωρίς μείωση του υπολοίπου. Ομοίως στις 22-12-2010 αποφασίστηκε νέα παράταση της διάρκειας του δανείου κατά 27 μήνες, χωρίς αναπροσαρμογή των καλυμμάτων ή ρευστοποίηση των υπαρχόντων, που ανέρχονταν τότε σε 24.200.000 ευρώ.
Το πόρισμα της επιτροπής για τον «ΚΗΡΥΚΑ ΧΑΝΙΩΝ»
ΤΟ ΔAΝΕΙΟ ΤΗΣ «ΚΗΡΥΞ Α.Ε.» ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Η ημερήσια τοπική εφημερίδα «ΚΗΡΥΞ» εκδίδονταν στα Χανιά από την ανώνυμη εταιρία με την επωνυμία «ΚΗΡΥΞ Α.Ε.», με έδρα τα Χανιά της Κρήτης έως τον Ιούνιο του 2005, οπότε διέκοψε τη λειτουργία της λόγω οικονομικών δυσκολιών .
Πρόεδρος και ο Διευθύνων Σύμβουλός της εν λόγω εταιρίας είναι ο ΚΩΝ/ΝΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ του ΚΥΡΙΑΚΟΥ με λήξη θητείας στις 4/4/2017. Κατά διαστήματα τη θέση αυτήν έλαβαν ,διαδοχικά, οι ΤΖΙΝΕΥΡΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ , ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΦΡΑΓΚΑΚΗΣ ΚΑΙ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΣΠΑΝΟΥΔΑΚΗΣ .
Η μετοχική σύνθεση έχει ως εξής : ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ ΤΟΥ ΚΩΝ/ΝΟΥ 60%, ΚΩΝ/ΝΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ 20%, ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΝΙΚΗΦΟΡΚΗΣ 10%. Ποσοστό 10% ανήκε στην ΜΑΡΙΚΑ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ .
Τον Απρίλιο του έτους 2005 η εταιρία απευθύνεται στην ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ με αίτημα τη χορήγηση μεσο-μακροπρόθεσμου δανείου ύψους 300.000 € διάρκειας 2,5 ετών για την πληρωμή οφειλών σε ΙΚΑ και Δ.Ο.Υ. και υποχρεώσεών της έναντι προμηθευτών.
Κατά τη διαδικασία έγκρισης του αιτήματος διαπιστώνεται από την δανείστρια Τράπεζα ότι η αιτούσα είναι , μεταξύ άλλων, ιδιοκτήτρια ακινήτου εμβαδού 780 τ.μ., εντός της πόλεως των Χανίων που περιείχε κτίριο συνολικής εκτιμηθείσας αξίας 743.000 € , το οποίο ήταν ελεύθερο βαρών.
Το ακίνητο αυτό δεν δόθηκε εν τέλει προς εξασφάλιση επειδή (όπως προκύπτει από το υπηρεσιακό εισηγητικό σημείωμα της Τράπεζας), από την εταιρία παρασχέθηκε η διαβεβαίωση ότι επρόκειτο να δοθεί προς εκμετάλλευση σε συνεργασία με δημόσιο φορέα, ενώ τμήμα του θα πουλιόταν και από το προϊόν της πώλησής του θα εξοφλούνταν ολοσχερώς το δάνειο, μάλιστα εντός του επομένου έτους (2006).
Κατόπιν αυτού, ως εμπράγματη εξασφάλιση του δανείου δόθηκε δικαίωμα εγγραφής δεύτερης (β΄) προσημείωσης σε ακίνητο εκτός πόλεως, στη θέση Νεροκούρος- Χρυσοπηγή Άγιος Ιωάννης , εκτιμηθείσας αξίας 324.000 € επί του οποίου υφίστατο ήδη έτερη πρώτη (α΄) προσημείωση για απαίτηση της Παγκρήτιας Συνεταιριστικής Τράπεζας ύψους 160.000 € . Από τα έγγραφα προκύπτει ότι παρασχέθηκαν και προσωπικές εγγυήσεις των ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ και ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΤΖΙΝΕΥΡΑΚΗ, χωρίς να ωστόσο να γίνεται σαφές εάν αυτές περιβλήθηκαν τον τύπο της σύμβασης εγγυήσεως , εάν υπήρξε απλή δήλωση διαθεσιμότητας, (letterofcomfort), ή κάποιου άλλου είδους δεσμευτική για τον παρέχοντα δήλωση .
Η εκταμίευση του ποσού έγινε εφ’ άπαξ στις 31-5-2005. Λίγες εβδομάδες μετά η εφημερίδα διέκοψε την κυκλοφορία της.
Κατά τους όρους της δανειακής σύμβασης, παρείχετο στην πιστούχο περίοδος χάριτος 6 μηνών κατά τη διάρκεια των οποίων οφείλονταν μόνο τόκοι. Σημειώνεται ότι στα έγγραφα που έχουν περιέλθει σε γνώση της επιτροπής περιλαμβάνεται και το από 4/12/2015 «υπηρεσιακό σημείωμα» της Τράπεζας Πειραιώς όπου διαλαμβάνεται και διαβεβαίωση ότι το δάνειο εξυπηρετείτο μέχρι τον Νοέμβριο 2005. Εξ αιτίας αυτής της διαβεβαίωσης και εν όψει της προαναφερθείσας ρήτρας 6μήνου περιόδου χάριτος, ζητήθηκαν εγγράφως εξηγήσεις με σκοπό να διαπιστωθεί εάν υπήρξαν καταβολές εξοφλήσεως του εν λόγω δανείου. Έως σήμερα δεν έχει παρασχεθεί από την Τράπεζα Πειραιώς έγγραφη διαβεβαίωση ότι έχει καταβληθεί δόση ή δόσεις προς εξόφληση του συγκεκριμένου δανείου .
Δεδομένου ότι από το σύνολο των εγγράφων που έχει χορηγήσει στην επιτροπή η Τράπεζα Πειραιώς δεν προκύπτουν πληρωμές της πιστούχου, δικαιούται κανείς να υποθέσει ότι πλην μιας (αγνώστου ημερομηνίας, που περιέχεται στην από 1-11-2016 εξώδικη όχληση, για την οποία γίνεται αναφορά στη συνέχεια), ουδεμία άλλη ή άλλες εξοφλητικές καταβολές δεν έλαβαν χώρα.
Η εκτίμηση ότι για την αποπληρωμή του εν λόγω δανείου δεν καταβλήθηκε ουδεμία δόση, ενισχύεται και από τον πίνακα που περιέχεται στο από 4/12/2015 υπηρεσιακό έγγραφο της Τράπεζας Πειραιώς,(πρώτη σελίδα δύο τελευταίες γραμμές του πίνακα, όπου στις στήλες «μεταβολή» και «μεταβολή σε %» σημειώνεται η ένδειξη «μηδέν»). Είναι εν τούτοις πιθανόν μία (1) δόση να προ-κρατήθηκε κατά την εκταμίευση , κατά συνήθη τραπεζική πρακτική
Από το σύνολο του εγγράφου υλικού δεν προκύπτει , επίσης , ότι η πιστούχος ανώνυμη εταιρία ΚΗΡΥΞ Α.Ε. οχλήθηκε προκειμένου να τηρήσει τις συμβατικές της υποχρεώσεις και ν’ αρχίσει να καταβάλλει τις συμφωνημένες δόσεις, είτε ευθέως από την Τράπεζα είτε μέσω οποιουδήποτε φυσικού ή νομικού προσώπου που θα ενεργούσε για δικό της λογαριασμό.
Πρώτη έγγραφη όχληση σημειώνεται στις 1/11/2016 με την αποστολή ενός εξωδίκου με δικαστικό επιμελητή.
Η παντελής απουσία οχλήσεως ξενίζει ιδιαιτέρως, δεδομένου ότι η χρονική περίοδος μη συμμόρφωσης υπήρξε μακρότατη (11 έτη και 5 μήνες). Είναι προφανές ότι καθ’ όλο αυτό το μακρό χρονικό διάστημα οι εκάστοτε ιθύνοντες της Τράπεζας Πειραιώς παρέλειπαν να ενεργήσουν τα ως εκ της θέσεώς τους και των συναφών κανονιστικών διατάξεων επιβαλλόμενα σ’ αυτούς .
Πιθανή εξήγηση της παρατεταμένης αυτής απραξίας της πιστώτριας είναι η ιδιότητα του ιδιοκτήτη της εταιρίας Κων/νου Μητσοτάκη ως εξέχοντα πολιτικού και πρώην Πρωθυπουργού, η οποία ιδιότητα, κατά έναν όχι συνήθη τρόπο, σημειώνεται -εμφαντικά μάλιστα- στα εγκριτικά κείμενά της Τράπεζας.
Προς ολοκλήρωση της εικόνας του συγκεκριμένου δανείου προς την εφημερίδα ΚΗΡΥΚΑΣ Χανίων, ως ενός ακραία επισφαλούς δανείου, πρέπει ακόμα να σημειωθούν και τα εξής :
(α) Ότι το δάνειο χορηγήθηκε παρά την κακή οικονομική κατάσταση της επιχείρησης , (σωρευτικές ζημιές 1.004.000 € από προηγούμενες χρήσεις), την ύπαρξη ισχυρού ανταγωνισμού από έτερο τοπικό ημερήσιο φύλλο, που σημειώνεται στο εισηγητικό ως μειονέκτημα, κυρίως δε παρά το ότι δεν παρέχονταν επαρκής εμπράγματη εξασφάλιση . Το τελευταίο αυτό προκύπτει εκ του ότι εν τέλει δεν δινόταν σε προσημείωση το ακίνητο της εταιρίας εντός πόλεως των Χανίων εμβαδού 780 τ.μ. και εκτιμωμένης από την Τράπεζα αξίας 743.000 € που ήταν ελεύθερο βαρών, αλλά δεύτερη προσημείωση σε ακίνητο που βρισκόταν σε προάστιο, πολύ μικρότερης αξίας (324.000 €) και ήδη τότε βεβαρημένο για απαίτηση άλλης Τράπεζας, ύψους 160.000 € . Ήτοι ο ακάλυπτος κίνδυνος για την Τράπεζα ήταν 265.312 € ήτοι ποσοστό 88,43 % του ποσού του δανείου.
(β) Ότι από το συνολικό υλικό που τέθηκε υπ’ όψιν της επιτροπής, εκτός από την απουσία οχλήσεως δεν έχει προκύψει και η ύπαρξη οποιασδήποτε μορφής πρωτοβουλίας εκ μέρους της πιστούχου εταιρίας ΚΗΡΥΞ Α.Ε. προς την Τράπεζα (: εξηγήσεις για την καθυστέρηση εξόφλησης, υπόσχεση μελλοντικής έναρξης καταβολών κλπ).
(γ) Ότι η υπόσχεση ότι ένα μέρος της ιδιοκτησίας της εταιρίας ΚΗΡΥΞ Α.Ε. επί της οδού Κ. Χιωτάκη της πόλεως των Χανίων θα πωληθεί και ότι με το τίμημα θα εξοφλούνταν το δάνειο την επόμενη χρονιά, (2006), η οποία είχε δοθεί κατά τη σύναψη του δανείου, δεν τηρήθηκε.
(δ) Ότι η έκδοση της εφημερίδας ΚΗΡΥΚΑΣ Χανίων διακόπηκε λίγες εβδομάδες μετά τη λήψη του επίμαχου δανείου. Εικάζεται ότι αιτία της διακοπής της κυκλοφορίας της εφημερίδας ήταν η χαμηλή κυκλοφορία της , τα συσσωρευμένα χρέη της σε προμηθευτές , στο δημόσιο και στους ασφαλιστικούς οργανισμούς και η εν γένει πολύ κακή οικονομική κατάστασή της, γεγονότα που ήταν γνωστά στην Τράπεζα, αφού γίνεται γι’ αυτά λόγος στα έγγραφά της . Στοιχεία περί του εάν το ποσόν του δανείου κατευθύνθηκε εν όλω ή εν μέρει για τον σκοπό για τον οποίο δόθηκε, δεν προκύπτουν προς το παρόν.
*****
Στις 22-4-2016, μετά την αναγγελία της συγκρότησης της Εξεταστικής Επιτροπής της Βουλής για τα δάνεια των κομμάτων και των ΜΜΕ, και την ανακοίνωση ότι θα ελεγχθούν και τα Μέσα που έχουν διακόψει την κυκλοφορία τους, η πιστώτρια Τράπεζα μετέφερε το δάνειο σε προσωρινή καθυστέρηση.
Κατά τη συνεδρίαση της 12/7/2016 το μέλος της Επιτροπής ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΣΑΝΤΟΡΙΝΙΟΣ αποκάλυψε την ύπαρξη του επί μακρόν μη εξυπηρετηθέντος δανείου της εφημερίδας ΚΗΡΥΚΑΣ Χανίων . Την επομένη ο Επίτιμος Πρόεδρος της «Νέας Δημοκρατίας» ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ με δημόσια δήλωσή του αρνήθηκε την ύπαρξη οποιασδήποτε οφειλής της εταιρίας ΚΗΡΥΞ Α.Ε. ανακοινώνοντας ότι το χρέος το είχε προ πολλού αναδεχθεί η ανώνυμη εταιρία ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΑΕ.
Κατά τη διάρκεια των επομένων μηνών δεν προσκομίστηκε κανένα έγγραφο αναδοχής. Η συνομολόγηση της ρύθμισης του δανειου, για την οποία γίνεται λόγος στη συνέχεια, εκ μέρους του ΚΩΝ/ΝΟΥ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ αυτοπροσώπως, καθιστά τον ισχυρισμό αυτόν προφανώς αβάσιμο.
Ο ιδιοκτήτης του 60% των μετοχών της οφειλέτριας εταιρίας «ΚΗΡΥΞ Α.Ε.» ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ του Κωνσταντίνου μιλώντας λίγες εβδομάδες αργότερα ενώπιον της Ολομέλειας του ελληνικού κοινοβουλίου υπό την ιδιότητά του ως αρχηγού του κόμματος του «Νέα Δημοκρατία», ανακοίνωσε ότι το συγκεκριμένο δάνειο έχει ρυθμιστεί . Και η διαβεβαίωση αυτή αποδεικνύεται επίσης μη αληθής, για το χρόνο που δόθηκε .
Στις 1 Νοεμβρίου 2016 αποστέλλονται για πρώτη φορά εξώδικες οχλήσεις από την πιστώτρια προς την εταιρία και , ατομικά, στους ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ και ΓΕΩΡΓΙΟ ΤΖΙΝΕΥΡΑΚΗ, που εκπροσώπησε την εταιρία κατά τη σύναψη του δανείου, με τις οποίες καλούνταν να εξοφλήσουν το δάνειο.
Στις 2 Νοεμβρίου 2016 υπογράφεται μεταξύ της Τράπεζας Πειραιώς και του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ υπό την ιδιότητα του Προέδρου και Διευθύνοντα Συμβούλου της ΚΗΡΥΞ Α.Ε. το με ίδια ημερομηνία συμφωνητικό αναγνώρισης και ρύθμισης οφειλής.
Οι όροι της σύμβασης ρύθμισης είναι οι εξής :
Το συνολικό ποσόν στο οποίο ανέρχεται η απαίτηση της τράπεζας είναι 718.000 € . Την αποπληρωμή του αναλαμβάνει η εταιρία . Επί 23 μήνες θα πληρώνει 3.000 το μήνα και τον 24ο , δηλαδή τον Νοέμβριο του 2018, θα πληρωθεί η τελευταία δόση από 649.000 €. Είναι το γνωστό σύστημα Baloon, (μπαλόνι) όπου η τελευταία και γιγαντιαία δόση αφήνεται στο τέλος. Παρέχεται εν τούτοις στην εταιρία ρητά η δυνατότητα επαναρρύθμισης του υπολοίπου το 2018.
Τη συμφωνία ρύθμισης υπογράφει ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ που επανήλθε το 2012 ως Πρόεδρος της εταιρίας . Ως πρόσθετη εγγύηση συμφωνήθηκε ότι εντός 30 ημερών από την υπογραφή να δοθούν σε προσημείωση ακίνητα ιδιοκτησίας του, τα οποία προσδιορίζονται στη σύμβαση
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Στην περίπτωση της τουλάχιστον επί μία δεκαετία «εν υπνώσει» δανειοδότησης της εφημερίδας ΚΗΡΥΚΑΣ Χανίων αποτυπώνεται μια ιδιαίτερη πλευρά των αδιαφανών σχέσεων πολιτικής εξουσίας και τραπεζικού συστήματος . Θεωρείται εξαιρετικά αμφίβολο εάν το συγκεκριμένο δάνειο θα είχε χορηγηθεί καν, εάν ο ωφελούμενος δεν ήταν εταιρία συμφερόντων εξέχοντα πολιτικού. Θεωρείται -εκ παραλλήλου- εξαιρετικά πιθανό η συγκεκριμένη ιδιότητα του μόνου τότε Μετόχου να συντέλεσε ώστε να μην ενοχληθεί η πιστούχος εταιρία. Εξίσου, η ιδιότητα του ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ , εκ διαδοχής κυρίου του μεγαλύτερου μέρος των μετοχών της εταιρίας, ως επίσης εξέχοντος Πολιτικού και αρχηγού κόμματος, ενδέχεται να επηρέασε στο να μην ενοχληθεί η πιστούχος εταιρία παρά μόνο στις 1-11-2016 όταν η πληροφόρηση του κοινού για την ύπαρξη και την καθυστέρηση αποπληρωμής του δανείου είχε λάβει ευρύτερες διαστάσεις. Με σφοδρότητα ,όμως, θεωρείται βέβαιο ότι εάν δεν είχε συγκροτηθεί η εξεταστική επιτροπή και κυρίως εάν δεν είχε επισημανθεί με δημοσιοποιηθεί με τον τρόπο που πιο πάνω περιγράφηκε η ύπαρξη του δανείου και η απουσία εξοφλητικών καταβολών, δεν θα είχαν οχληθεί καν οι υπόχρεοι και δεν θα είχε επέλθει η ρύθμιση του χρέους.
Οι ιδιότητες των διαχρονικά Μετόχων της εταιρίας ΚΗΡΥΞ Α.Ε. ως πολιτικών , επιβάλλουν την παράθεση ορισμένων κρίσιμων επί του θέματος σκέψεων:
Ο αρχικός μόνος κύριος του 100% των μετόχων της Α.Ε. κα ιδιοκτήτης της εφημερίδας ΚΗΡΥΚΑΣ Χανίων ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ διαδραμάτισε κεντρικό πολιτικό ρόλο στην πολιτική ζωή της χώρας. Υπήρξε Πρωθυπουργός (1991-1993), αρχηγός πολιτικού σχηματισμού («Νέα Δημοκρατία»), επανειλημμένα Υπουργός και Βουλευτής από το έτος 1946 και μετά. Ομοίως εξέχων πολιτικός παράγοντας , (Αρχηγός κόμματος, Υπουργός και επανειλημμένα Βουλευτής ) είναι και ο κύριος του 60% των μετοχών της εταιρίας ΚΗΡΥΞ Α.Ε. ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ . Τέλος ο κύριος του υπολοίπου 10% των μετοχών ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΝΙΚΗΦΟΡΑΚΗΣ είναι υψηλόβαθμο πολιτικό στέλεχος του κόμματος «Νέα Δημοκρατία» και έχει χρηματίσει βουλευτής.
Η ιδιότητα των Μετόχων της πιστούχου εταιρίας ως προσώπων με εξέχουσα θέση στο πολιτικό σύστημα της χώρας, επέβαλλε την υποχρέωσή τους να ανταποκρίνονται με ευταξία, συνέπεια και διαφάνεια στις εκ του δανείου υποχρεώσεις της εταιρίας τους. Η πλήρης αποχή από κάθε ενέργεια που θα εκδήλωνε πρόθεση -έστω- μη συμμόρφωσης προς τις χρηματικές τους υποχρεώσεις ελέγχεται ως σοβαρή παράλειψή τους . Βεβαίως ουδέποτε οχλήθηκαν. Η ιδιαιτερότητά τους ως δημοσίων προσώπων, όμως, πέραν της νομικής τους υποχρέωσης, τους επέβαλλε το ηθικό καθήκον να μην αδρανούν επί τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα έναντι μιας οικονομικής τους υποχρεώσεως .
ΤΟ ΔΑΝΕΙΟ ΤΗΣ «ΚΗΡΥΞ Α.Ε.» ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΓΚΡΗΤΙΑ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ
Διαρκούντων των μηνών και με αφορμή την έρευνα που διεξήγε η Τράπεζα της Ελλάδος κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας ,έγινε γνωστή και άλλη δανειοδότηση της ίδιας εταιρίας ΚΗΡΥΞ Α.Ε. από την ΠΑΓΚΡΗΤΙΑ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ.
Προκειμένου να αξιοποιήσει το ακίνητό της η ΚΗΡΥΞ Α.Ε. ζητεί δάνειο από την ΠΑΓΚΡΗΤΙΑ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ, που εδρεύει στο Ηράκλειο. Ήδη από την ίδια τράπεζα είχε πάρει το 2004 άλλα 120.000 € για το οποίο είχε γραφτεί η α΄ προσημείωση στο ακίνητο Νεροκούρος, που αναφέρεται πιο πάνω . Τον Ιούνιο 2005 εγκρίνεται 12ετές δάνειο 1.300.000 € με επιτόκιο 5,75 % για την ανέγερση 4όροφου κτιρίου στο κέντρο της πόλης των Χανίων, με υποθήκη στο ακίνητο αυτό και εκχώρηση μελλοντικών μισθωμάτων. Η εξέταση της συναλλαγής της ΚΗΡΥΞ Α.Ε. με την Παγκρήτια Τράπεζα εμπίπτει στην αρμοδιότητα της επιτροπής καθότι, εξ όσων εγγράφων έχουν περιέλθει στην Επιτροπή, προκύπτει ότι δεν είχε γίνει αλλαγή του σκοπού της που παρέμενε εκδοτικός, και ,βεβαίως, διότι ιδιοκτήτες της είναι πολιτικά πρόσωπα.
Το δάνειο θα έπρεπε να εκταμιεύεται σταδιακά ανάλογα με την πρόοδο του έργου. Μέχρι τον Ιανουάριο 2008 είχε εκταμιευθεί ποσό 1.144.000 € ενώ το έργο είχε προχωρήσει μόλις κατά το 30%. Σημειώνεται δηλαδή παραβίαση της συμφωνίας : είχε δοθεί σχεδόν το σύνολο του δανείου με λιγότερο από το μισό του έργου να έχει εκτελεστεί. Στο μεταξύ είχε αλλάξει ο διευθύνων σύμβουλος και πρόεδρος . Ανέλαβε ο κ. Σπανουδάκης Ευάγγελος, που τότε ήταν Πρόεδρος κα στο τοπικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο άλλα και σε μια εταιρία με την επωνυμία ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΑΕ στην οποία μετείχε , (συμπτωματικά;) και η Παγκρήτια Συνεταιριστική Τράπεζα.
Τον Απρίλιο 2008, εγκρίνεται από την ίδια Τράπεζα και δεύτερο δάνειο 850.000 € , 25ετές αυτήν τη φορά για την αποπεράτωση του κτιρίου. Σύμφωνα με τα όσα όμως είχαν συμφωνηθεί δεν δικαιολογούνταν η επιπλέον χρηματοδότηση της αποπεράτωσης αφού είχε ήδη πληρωθεί μεγάλο μέρος χωρίς να έχουν εκτελεστεί οι εργασίες που έπρεπε να γίνουν .
Με την έγκριση ή την ανοχή της τράπεζας, που κανονικά θα έπρεπε να ελέγχει την πρόοδο και να εκταμιεύει το δάνειο ανάλογα με αυτήν, με πρόφαση την αποπεράτωση λήφθηκαν πολύ περισσότερα χρήματα που δεν δικαιολογούνται από τα κατασκευαστικά τιμολόγια.
Όπως γράφεται στην από 29-11-2016 έκθεση ειδικής έρευνας της Τράπεζας της Ελλάδος, ποσόν 554 .000 € , τουλάχιστον, σίγουρα δεν κατευθύνθηκε στην κατασκευή, χωρίς να είναι γνωστό που πήγε.
Ο Συνολικός δανεισμός της ΚΗΡΥΞ Α.Ε. από την ΠΑΓΚΡΗΤΙΑ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ανήλθε στα 2.150.000 € . Η έκθεση ειδικής έρευνας της Τράπεζας της Ελλάδος σημειώνει για το δανεισμό αυτόν ότι οι διαδικασίες αξιολόγησης και παρακολούθησης απείχαν ,τουλάχιστον, της συνήθους τραπεζικής πρακτικής , ενώ κρίνει μη ορθή από τραπεζική άποψη τόσο την αναποτελεσματική παρακολούθηση της εκταμίευσης εξ αιτίας της αποδοχής της πρόωρης εκταμίευσης, όσο και το ότι σημαντικό μέρος του δανείου προφανώς δεν κατευθύνθηκε για το σκοπό που δόθηκε. Επιλήψιμη συμπεριφορά επέδειξε η Τράπεζα αυτή και όταν δέχθηκε να αποδεσμεύσει τις εγγυήσεις, ειδικά όταν δέχθηκε να μειωθεί το ποσόν που θα εισέπραττε από τα ενοίκια από 14.000 € το μήνα σε 9.000 € , απόφαση που συντέλεσε στο να γίνει και αυτό το δάνειο μη εξυπηρετούμενο.
Και το δάνειο αυτό ρυθμίστηκε πρόσφατα, τον Αύγουστο 2016 , σε βάθος 23 αρχικά και 27 ετών εν τέλει, ίσως και αυτό υπό το βάρος των αποκαλύψεων.
Και στην περίπτωση του δευτέρου δανείου προς την εταιρία ΚΗΡΥΞ Α.Ε. εκφράζεται η βεβαιότητα ότι η ιδιότητα των ιδιοκτητών της ως πολιτικών προσώπων διαδραμάτισε καίριο ρόλο στην κάμψη των τραπεζικών κανόνων και στην αποδοχή εκ μέρους της πιστώτριας τράπεζας επιλήψιμων συμπεριφορών που δεν έγιναν αποδεκτές στα πλαίσια της εποπτείας εκ μέρους της Τράπεζας της Ελλάδος.
Στην με ημερομηνία 29-11-2016 έκθεση ειδικής έρευνας της Τράπεζας της Ελλάδος περιγράφονται συγκεκριμένες επιλήψιμες συμπεριφορές στελεχών της ΠΑΓΚΡΗΤΙΑΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ που σχετίζονται με τα δάνεια της εταιρίας ΚΗΡΥΞ Α.Ε.
Ειδικότερα:
(α) Τον Οκτώβριο 2004 εγκρίνεται δάνειο 120.000 €, αν και η εταιρία δεν διέθετε ικανοποιητικά οικονομικά στοιχεία (εμφάνιζε ζημιές, είχε αρνητική καθαρή θέση και έλλειψη ρευστότητας).
(β) Το δάνειο των 1.300.000 € εγκρίνεται τον Φεβρουάριο του 2007 ενώ η εκδοτική δραστηριότητα είχε σταματήσει ήδη από τον Ιούνιο του 2006.
(γ) Αγνοήθηκε η διαπίστωση του εισηγητικού σημειώματος ότι η εταιρία κατά το χρόνο λήψεως του δανείου είχε σημαντικά οικονομικά προβλήματα, συσσωρευμένες ζημιές και οφειλή στην ΠΕΙΡΑΙΩΣ, δεδομένα που, σύμφωνα με την έκθεση, την κατέτασσαν στη βαθμίδα CCC («υψηλού ρίσκου»).
(δ) Συμφωνήθηκε η σταδιακή εκταμίευση του ποσού του δανείου σκοπός του οποίου ήταν η ανέγερση 4όροφης οικοδομής, χωρίς να καταστεί υποχρεωτική η προηγούμενη προσκόμιση τιμολογίων δαπανών.
(ε) Δεν αξιολογήθηκε ότι οι αναμενόμενες λειτουργικές ροές (: ενοίκια που είχαν εκχωρηθεί για την εξόφληση του δανείου) δεν θα ήσαν επαρκή για να καλύπτουν όλες τις υποχρεώσεις που πήγαζαν από το δάνειο. Συγκεκριμένα η αναμενόμενη εισροή ήταν 14.000 € ενώ το μηνιαίο τοκοχρεολύσιο 19.000 € και, όπως σημειώνεται πιο πάνω, δεν υπήρχαν άλλα διαθέσιμα της εταιρίας ούτε είχε περιγραφεί ένας , έστω και καθ’ υπόθεσιν, τρόπος συμπλήρωσης του μηνιαία υπολειπόμενου ποσού.
(στ) Δεν προσδιορίστηκε με ακρίβεια το ύψος του προϋπολογισμού κόστους κατασκευής για τον οποίο υπήρξε μια ασάφεια η οποία είχε δυσμενή για την τράπεζα επίπτωση . Συγκεκριμένα ο συνεργαζόμενος μηχανικός προσδιόρισε το προϋπολογιζόμενο κόστος ανέγερσης της οικοδομής στα ύψος των 2.082.000 €. Δεν διακριβώθηκε όμως εάν αυτό ήταν το συνολικό ύψος του κόστους κατασκευής ή το μέρος εκείνο που είχε αναλάβει να κατασκευάσει η εταιρία ΚΗΡΥΞ Α.Ε. πριν το παραδώσει στην μισθώτρια, που θα το αποτελείωνε . Έτσι με αναφορά στο πιο πάνω ποσόν των 2.082.000 €, το ποσόν των 1.300.000 € (πρώτο δάνειο) εμφανιζόταν να καλύπτει το 62,4% του έργου, ενώ διαφορετική θα ήταν η εικόνα εάν δεν γινόταν αναγωγή στο όλο έργο παρά μόνο στο τμήμα του που συμβατικά υποχρεώνονταν να κατασκευάσει η ΚΗΡΥΞ Α.Ε. Το τμήμα αυτό προσδιορίζονταν στο σχετικό συμφωνητικό των μερών έως το στάδιο της ολοκλήρωσης της πρώτης φάσης («coldshell») ενώ το υπόλοιπο («hotshell») θα το αποτελείωνε με δαπάνες της η μισθώτρια Marcs&Spencer. Επίσης όταν τον Απρίλιο του 2008 εγκρίθηκε το συμπληρωματικό δάνειο των 850.000 € , πάλι δεν συνδέθηκε με το τμήμα του έργου που υποχρεώνονταν να κατασκευάσει η εταιρία. Σύμφωνα με την από 25-8-2008 έκθεση του συνεργαζόμενου μηχανικού, το κτίριο αποπερατωμένο, είχε κοστίσει 1.200.000 €. Η τράπεζα δεν διακρίβωσε όπως είχε υποχρέωση το πραγματικό κόστος ώστε να διαπιστώσει εάν απαιτήθηκαν τα πρόσθετα κεφάλαια. Εάν αυτή η πληροφορία συνδυαστεί με το ότι η εταιρία διαθέτει τιμολόγια δαπανών μόνο για 950.000 €, εικάζεται με σχετική βεβαιότητα ότι αυτό ήταν και το ύψος της χρηματικής υποχρέωσής της, άλλως ότι με το συγκεκριμένο ποσόν κάλυψε τις συμβατικές της υποχρεώσεις έναντι της μισθώτριας εταιρίας. Παρατηρείται συνεπώς ότι με την ουσιώδη παράλειψη να διευκρινιστεί εάν το προϋπολογιζόμενο ως κόστος κατασκευής ποσόν των 2.082.000 € , που δεν επαληθεύθηκε, αφορούσε ή όχι αποκλειστικά υποχρέωση της εκμισθώτριας εταιρίας ΚΗΡΥΞ Α.Ε., κατέστη δυνατή η υπερχρηματοδότησή της κατά πολλές εκατοντάδες χιλιάδων ευρώ, και η χρήση του περισσεύματος σε σκοπούς που δεν έγιναν γνωστοί, πάντως αλλότριους από το σκοπό του δανείου.
(ζ) Παρόλο που το έργο είχε αποπερατωθεί από τον Αύγουστο του 2008 και η Τράπεζα θα είχε όλο το χρόνο να αποτιμήσει το τελικό κόστος κατασκευής, στις 29-9-2009 συναίνεσε χωρίς να το πράξει στην εκταμίευση του υπόλοιπο του δανείου ύψους 266.000 € .
(η) Οι διαπιστώσεις της Τράπεζας της Ελλάδος ότι, επί ζημία της πιστώτρια τράπεζας, δεν εφαρμόσθηκαν ορθά οι κανόνες πιστοδότησης αναφέρονται και σε άλλα γεγονότα που τις υποστηρίζουν, συγκεκριμένα:
– Οι εκταμιεύσεις δεν ακολούθησαν την πορεία κατασκευής του έργου. Στις 10-1-2008 είχαν εκταμιευθεί 1.144.000 € ήτοι το 88% του μέχρι τότε εγκεκριμένου δανείου ενώ το έργο είχε προχωρήσει κατά 30%
– Σημαντικό μέρος του δανείου διοχετεύθηκε σε άλλες κατευθύνσεις χωρίς να διαπιστωθεί ποιες ήσαν αυτές. Στην έκθεση της ΤτΕ γίνεται -όπως προαναφέρεται- λόγος για το ποσόν 554.000 € που αναλήφθηκε σε μετρητά από τη διοίκηση της ΚΗΡΥΞ Α.Ε. χωρίς να καταστεί δυνατή η διερεύνηση της χρήσης του. Εκτός αυτού, ποσόν 51.000 € εισπράχθηκε από φυσικό πρόσωπο που μισθοδοτείται από την ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ Α.Ε. , εταιρία που όπως ήδη σημειώθηκε είχε ως Πρόεδρο τον ΕΥΑΓΓΕΛΟ ΣΠΑΝΟΥΔΑΚΗ που ήταν Πρόεδρος και Δνων Σύμβουλος της ΚΗΡΥΞ Α.Ε. από τα τέλη του 2006 έως και τον Μάρτιο του 2011, στην οποία εταιρία, μάλιστα, συμμετείχε και η πιστώτρια Τράπεζα.
– Όταν τον Φεβρουάριο 2016 το μίσθωμα του κτιρίου ιδιοκτησίας της ΚΗΡΥΞ Α.Ε. αναπροσαρμόσθηκε συμβατικά από τις 14.000 € στις 9.000 €, η τράπεζα – στην οποία βάσει της δανειακής σύμβασης είχε εκχωρηθεί το σύνολο του μηνιαίων μισθωμάτων ως μέσον πληρωμής των δανειακών υποχρεώσεων – αποδέχθηκε να εισπράττει μέρος μόνο του μηνιαίου μισθώματος . Ειδικότερα δέχθηκε να εισπράττει μόνο 5.500 € το μήνα, ήτοι 3.500 € ανά μήνα λιγότερα προκειμένου αυτό το υπόλοιπο να παραμένει στην εταιρία για την εξυπηρέτηση οφειλών της προς το Δημόσιο ύψους 218.500 €.
Γ.4 Ευρήματα από πορίσματα της ΤτΕ για ΜΜΕ για τα οποία δεν εξετάστηκε μάρτυρας
Το πόρισμα της Επιτροπής για τα δάνεια των κομμάτων
Η Νέα Δημοκρατία
Η ΝΔ ακολούθησε την κοινή πρακτική για την δανειοδότηση των κομμάτων, που είχε ως εξής: Το κόμμα προκειμένου να αποκτήσει ρευστότητα έως την ημερομηνία απόδοσης σε αυτό της ανάλογης με τα εκλογικά ποσοστά του κρατικής επιχορήγησης από το Δημόσιο, προέβαινε σε συμφωνία εκχώρησης της απαίτησής του αυτής προς την εκάστοτε πιστώτρια τράπεζα και εκείνη με τη σειρά της προέβαινε σε σύσταση ενεχύρου επί της εκχωρημένης απαίτησης, προκειμένου να εξασφαλιστεί περαιτέρω.Η ενεχυρίαση επεκτείνονταν επίσης και στην οικονομική ενίσχυση για ερευνητικούς και επιμορφωτικούς σκοπούς, που δικαιούνται τα πολιτικά κόμματα σε ετήσια βάση σύμφωνα με το Ν. 3023/2002.
Η πρακτική που ακολουθήθηκε από τις τράπεζες συνίστατο στο να δανειοδοτείται το κόμμα με ποσό σχεδόν ίσο με το σύνολο των εκτιμώμενων μελλοντικών κρατικών επιχορηγήσεων , με κριτήριο το ποσοστό των εκλογικών αποτελεσμάτων. Δεν έχει προκύψει ότι οι τράπεζες είχαν λάβει υπ’ όψιν τους ως ώφειλαν πιθανή απομείωση της διασφαλιστικής αξίας των ενεχύρων. Όμως, όπως άλλωστε συνέβη, ένα τέτοιο ενδεχόμενο δεν ήταν καθόλου απίθανο, δεδομένου ότι, αφενός, τα εκλογικά ποσοστά των κομμάτων στις εκλογικές αναμετρήσεις αυξομειώνονται ενώ η δημοσιονομική κατάσταση της χώρας δεν είναι εξασφαλισμένα στο αυτό επίπεδο πάντοτε. Στην προκειμένη περίπτωση υπήρξε και ένας ακόμη παράγοντας που λειτούργησε αρνητικά για την αξία των ενεχύρων που λήφθηκαν από τις τράπεζες, οι νομοθετικές αλλαγές. Ειδικότερα, (α) με τη διάταξη άρθρου 43 παρ. 4 ν. 4071/12 ορίστηκε ότι η 4η δόση του 2011 και 1η και 2η δόσεις του 2012 δεν θα μπορούν να εκχωρούνται (Υπουργός Εσωτερικών ΜΙΧΕΛΑΚΗΣ) και (β) Με τον νόμο 4304/2014 άρθρο 1 και 33, τροποποιήθηκε ο Ν. 3023/2002, και από 1/1/2015, ορίστηκε ότι το 40% της κρατικής επιχορήγησης και των δυο κατηγορικών, (τακτική, επιμορφωτική) δεν θα μπορεί ούτε να εκχωρείται ούτε να κατάσχεται, ( Υπουργός Εσωτερικών ΝΤΙΝΟΠΟΥΛΟΣ). Αξίζει ακόμα να σημειωθεί ότι ,ως γνωστόν, οι εκλογικές θητείες συνήθως δεν εξαντλούνται.
Από την αρχή της περιόδου του ερευνητικού ενδιαφέροντος της επιτροπής (2002) μέχρι και το 2009, το διαθέσιμο ποσό για κρατική χρηματοδότηση των κομμάτων επί του εκάστοτε ετήσιου συνόλου διαθέσιμων κρατικών δημοσιονομικών εσόδων κυμαινόταν σε επίπεδα της τάξης των 40.000.000 ευρώ για το 2002 έως και των 68.000.000 ευρώ για το 2009. Αυτά διανέμονταν κυρίως μεταξύ των δύο μεγάλων τότε κομμάτων. Η κρατική χρηματοδότηση του ΠΑΣΟΚ κυμάνθηκε μεταξύ των ποσών των 17.000.000 για το 2002 και των 24.175.150,30 ευρώ για το 2009. Σε παρόμοια ποσά κινήθηκε και η κρατική χρηματοδότηση του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας, καθώς εμφάνισε μία διακύμανση μεταξύ 17.022.548,68 ευρώ για το 2002 και 26.280.294,83 για το 2009.
Έτος Σύνολο Τακτικής και Οικονομικής Ενίσχυσης (ΣΥΡΙΖΑ ΠΑΣΟΚ – ΔΗΜ. ΣΥΜΠ/ΞΗ ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
2002 41.385.215,82 2.424.415,22 17.415.779,26 17.022.548,68
2003 43.568.000 2.914.716,58 17.768.415,32 17.378.795,76
2004 46.390.400 3.103.532,27 18.919.479,75 18.504.620,07
2005 48.955.200 3.139.138,88 18.499.496,83 20.481.553,83
2006 52.136.000 3.343.100,31 19.701.477,40 21.812.315,97
2007 55.070.400 3.531.262,00 20.810.347,00 23.039.991,00
2008 62.182.400 5.076.071,58 22.039.480,21 23.958.653,03
2009 68.208.000 5.567.953,15 24.175.150,30 26.280.294,83
2010 48.800.000 3.504.108,56 19.809.717,78 15.056.167,38
2011 54.018.624 3.890.499,32 21.745.330,44 16.999.562,04
2012 23.160.000 1.668.016,65 9.323.115,18 7.288.409,58
2013 21.827.000 5.454.496,69 2.741.982,24 5.968.856,32
2014 7.978.000 1.993.676,39 1.002.223,59 2.181.680,30
2015 10.825.000 2.766.560,06 1.276.323,36 3.021.654,36
2016 11.458.000 3.759.994,68 759.733,46 3.038.797,03
Σύνολο 595.962.239,82 52.137.542,34 215.988.052,12 222.033.900,18
Η Νέα Δημοκρατία εμφανίζει συνολικό υπόλοιπο οφειλής προς όλες τις τράπεζες ύψους 132.438.000 εκ ευρώ για το 2011, από 127,6 που ήταν τον Δεκέμβριο του 2010.
Οι νομοθετικές μεταβολές των ετών 2012-2014 ευνόησαν κατά το πλείστον τα δύο τότε μεγαλύτερα κόμματα. Ειδικότερα:
Στις 11/4/2012 – ψηφίζεται η τροπολογία Γιαννίτση που ενσωματώνεται ως διάταξη στο άρθρο 43 παρ. 4 ν. 4071/12. Δύο δόσεις κρατικών χορηγήσεων, η 4η του έτους 2011 και η 2η του έτους 2012 κηρύχθηκαν “μη εκχωρήσιμες”.
Επίσης, με τον νόμο 4304/2014 άρθρο 1 και 33, τροποποιήθηκε το άρθρο του Ν. 3023/2002, και από 1/1/2015, ισχύει ότι το 40% της εκάστοτε κρατικής χορήγησης δεν μπορεί να εκχωρείται ούτε να κατάσχεται. Με τον τρόπο αυτόν (νομοθετική αλλαγή) εξοικονομήθηκαν κάποια ποσά, όμως επί ζημία των τραπεζών.
Η Νέα Δημοκρατία ζήτησε και έλαβε δάνεια από πέντε μεγάλες τράπεζες, ήτοι την Αγροτική, την Πειραιώς, την Εθνική, τη Eurobank, και την Attica. Τα περισσότερα δάνεια προέρχονται από την Αγροτική Τράπεζα Ελλάδος (ΑΤΕ) σε ποσοστό 81%. Ένα χρόνο πριν η ΑΤΕ απορροφηθεί από την Πειραιώς, τα δάνεια άγγιξαν τα 104.4 εκ ευρώ. Έως του χρονικού σημείου της πλήρους απορρόφησης της ΑΤΕ από την Πειραιώς, έφθασαν τα 118.163.185 εκ ευρώ.
Το κόμμα επίσης, ζήτησε και πέτυχε να δανειοδοτηθεί από τέσσερις ακόμα τράπεζες, ΠΕΙΡΑΙΩΣ, ΕΘΝΙΚΗ, EUROBANK ΚΑΙ ATTICA, μέσα σε έναν χρόνο, από τον Φεβρουάριο του 2010 έως τον Φεβρουάριο του 2011. Το χρονικό διάστημα συμπίπτει με το διάστημα κατά το οποίο η ΑΤΕ επέδειξε απροθυμία να συνεχίσει την δανειοδότηση.
Παραδόξως, και ενώ η χώρα διένυε την γνωστή καταστροφική οικονομική κρίση, σε μία περίοδο που η στρόφιγγα της δανειοδότησης είχε αρχίσει να κλείνει για τους κοινούς θνητούς και παρά την υψηλή δανειοδότηση H ΝΔ έλαβε από τον Φεβρουάριο 2010 έως τον Φεβρουάριο του 2011, ποσό ύψους 25 εκ ευρώ.
Ειδικότερα από το 2000 και μετά το κόμμα συνολικά έλαβε δυνάμει των αναφερομένων στο παράρτημα συμβάσεων, ποσό κεφαλαίου (άνευ υπολογισμού των τόκων):
α) 289,3 εκ ευρώ από την Αγροτική με την σύμβαση αλληλόχρεου λογαριασμού 337/10.10.2000 και τις πρόσθετες συμβάσεις της.
Σύμφωνα με την Τράπεζα Πειραιώς στον πίνακα 2 του παραρτήματος, το κόμμα εμφανίζει υπόλοιπο οφειλής για τα δάνεια της Αγροτικής ύψους 179.876.987,98 εκ ευρώ.
ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ
ΣΥΜΒΑΣΗ ΑΛΛΗΛΟΧΡΕΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ
337/10.10.2000
ΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΟΦΕΙΛΗ
31.10.2016
179.876.987,98€
ΛΟΓ.* 111.466.662,18€
β) 15 εκ ευρώ από την ΠΕΙΡΑΙΩΣ με την σύμβαση χρεωλυτικού δανείου 1506/17.2.2010, για το οποίο δεν έχει γίνει καμία αποπληρωμή, ούτε κεφαλαίου, ούτε τόκων (όπως προκύπτει από τον πίνακα του παραρτήματος, που εστάλη στην επιτροπή από το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας, καθώς και από τον πίνακα του παραρτήματος που έχει σταλεί από την Τράπεζα).
Σύμφωνα με την Τράπεζα Πειραιώς (πίνακας 2 του παραρτήματος), το κόμμα εμφανίζει υπόλοιπο οφειλής 25.291.737,82 εκ ευρώ.
Εμφανίζεται επίσης ένα υπόλοιπο ύψους 1.088.067,03 εκ ευρώ στον αλληλόχρεο λογαρισμό υπ’ αριθμόν 4736878/27.5.2011. Η σχετική σύμβαση δεν έχει προσκομισθεί στην εξεταστική επιτροπή, συνεπώς, δεν μπορούμε να έχουμε εικόνα για το αρχικό κεφάλαιο.
Τράπεζα Πειραιώς
1) 1506/17.02.2010
ΣΥΜΒΑΣΗ ΔΑΝΕΙΟΥ
2) 4736878/27.5.2011
ΣΥΜΒΑΣΗ ΑΛΛΗΛΟΧΡΕΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ 1)25.291.737,82€
(ΛΟΓ.19.088.459,72€)
2)1.088.067.03€
(ΛΟΓ. 872.467,48€)
γ) 5 εκ ευρώ από την ΕΘΝΙΚΗ με την σύμβαση πίστωσης με ανοιχτό αλληλόχρεο λογαριασμό υπ’ αριθμόν 9747073836/20.12.2010. Δεν έχει γίνει καμία αποπληρωμή, ούτε κεφαλαίου, ούτε τόκων (όπως προκύπτει από τον πίνακα 6 του παραρτήματος, που εστάλη στην επιτροπή από το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας, καθώς και την τράπεζα στον πίνακα 2 του παραρτήματος).
ΣΥΜΒΑΣΗ
9747073836/20.12.2010
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΟΦΕΙΛΗ 31.10.2016
6.716.825,13€
ΛΟΓ. 5.146.642,14€
δ) 3 εκ ευρώ από την Eurobank με την σύμβαση πίστωσης με ανοιχτό αλληλόχρεο λογαριασμό, υπ’ αριθμόν 1353/19.11.2010. Δεν έχει γίνει καμία αποπληρωμή, ούτε κεφαλαίου, ούτε τόκων (όπως προκύπτει από τον πίνακα 7 του παραρτήματος, που εστάλη στην επιτροπή από το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας, καθώς και την τράπεζα στον πίνακα 2 του παραρτήματος).
ΤΡΑΠΕΖΑ EUROBANK
ΣΥΜΒΑΣΗ ΑΛΛΗΛΟΧΡΕΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ
1353/19.11.2010
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΟΦΕΙΛΗ 31.10.2016
5.219.618,57€
ΛΟΓ. 3.316.359,43€
ε) 2 εκ ευρώ από στην ATTICA με την σύμβαση δανείου, υπ’ αριθμόν 812/11.2.2011 για το οποίο δεν έχει γίνει καμία αποπληρωμή, ούτε κεφαλαίου, ούτε τόκων (όπως προκύπτει από τον πίνακα του παραρτήματος, που εστάλη στην επιτροπή από το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας, καθώς και την τράπεζα στον πίνακα του παραρτήματος).
ΤΡΑΠΕΖΑ ΑΤΤΙΚΗΣ
ΣΥΜΒΑΣΗ
812/2.11.2011
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΟΦΕΙΛΗ 31.10.2016
3.156.837,93€
ΛΟΓ. 2.389.264,65€
*ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΥΠΟΛΟΙΠΟ
**ΣΤΗΝ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΟΦΕΙΛΗ ΣΥΜΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ ΤΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΚΑΙ ΟΙ ΜΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟΙ ΤΟΚΟΙ ΚΑΙ ΕΞΟΔΑ
Σημείωση: Τα υπόλοιπα οφειλών από τις προαναφερόμενες τράπεζες αφορούν τα διάστημα έως και την ημερομηνία 31.10.2016, ενώ τα υπόλοιπα που αναφέρονται στις καταστάσεις οφειλών που εστάλησαν από το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας, είναι ενήμερα έως και την ημερομηνίαν 31.1.2016.
Συμπεράσματα
Τα δάνεια των τραπεζών ΠΕΙΡΑΙΩΣ, ΕΘΝΙΚΗ, EUROBANK, AΤΤΙΚΗΣ, δεν εξυπηρετούνται από την ημερομηνία πρώτου εκτοκισμού τους στην περίπτωση δανείου και από την ημερομηνία κλεισίματος του πρώτου έτους για τις συμβάσεις αλληλόχρεου λογαριασμού.
Για τα δάνεια της Αγροτικής, αυτά φαίνεται να μην εξυπηρετούνται από το 2010 ως προς τους τόκους, ενώ η τελευταία δόση έναντι κεφαλαίου τοποθετείται στο έτος 2011, όταν και βάσει των στοιχείων που έστειλε το κόμμα, αποπλήρωσε ποσό κεφαλαίου ύψους 11.350.970 εκ ευρώ. Το 2012 δεν έκανε καμία αποπληρωμή τόκων και κεφαλαίου.
Είναι προφανές, πως η ροή δανειοδότησης από την ΑΤΕ, αλλά και κάθε άλλη τράπεζα θα έπρεπε να είχε σταματήσει ήδη από το έτος 2010 και να καταγγελθούν οι συμβάσεις δανείου. Η Ν.Δ. έχοντας πολλές δόσεις τόκων και κεφαλαίου ανεξόφλητες, κατέστη αφερέγγυα, γεγονός που άμα την επέλευσή του, συνιστά λόγο καταγγελίας σε κάθε σύμβαση, είτε αυτή είναι σύμβαση δανείου, είτε σύμβαση αλληλόχρεου λογαριασμού. Είναι πάντως απορίας άξιο πώς η Νέα Δημοκρατία κατάφερε όχι μόνο να αυξήσει το πιστωτικό όριο έτους 2011 και 2012 στην Αγροτική Τράπεζα, ενώ είχε συμφωνηθεί το αντίθετο, δηλαδή η απομείωσή του, αλλά να πάρει και νέα δάνεια από άλλες τράπεζες).
Εξασφαλίσεις
Για τα δάνεια της ΑΤΕ, οι εξασφαλίσεις που έχουν δοθεί από το κόμμα συνίστανται αφενός, στην σύσταση ενεχύρου επί των εκχωρημένων απαιτήσεων σε αυτές από τις κρατικές επιχορηγήσεις των ετών 2001 έως 2018, πλην του 2015 και αφετέρου, στη συμφωνία για ρήτρα ανεκχώρητου των κρατικών επιχορηγήσεων των ετών 2019 και 2020.
Για δάνεια της ΠΕΙΡΑΙΩΣ , η εξασφάλιση που έχει δοθεί από το κόμμα συνίσταται στην σύσταση ενεχύρου επί της εκχωρημένης απαίτησης σε αυτήν από την κρατική επιχορήγηση του έτους 2015, που προϋπολογίστηκε στα 15 εκ ευρώ.
Για τα δάνεια της ATTICA , οι εξασφαλίσεις που έχουν δοθεί από το κόμμα συνίστανται στην σύσταση ενεχύρου επί των εκχωρημένων απαιτήσεων σε αυτήν από τις κρατικές επιχορηγήσεις των ετών 2013 και 2014, συνολικού ύψους 2.2 εκ ευρώ. Η εξασφάλιση αυτή είναι όμως άκρως προβληματική, όπως σε ιδιαίτερο κεφάλαιο πιο κάτω αναλύεται.
Για τα δάνεια της EUROBANK, οι εξασφαλίσεις που έχουν δοθεί συνίσταται στην σύσταση ενεχύρου επί της εκχωρημένης απαίτησης σε αυτήν από την κρατική επιχορήγηση του έτους 2019, ύψους 3 εκ ευρώ.
Για τα δάνεια της Εθνικής, οι εξασφαλίσεις που έχουν δοθεί συνίστανται στην σύσταση ενεχύρου επί των εκχωρημένων απαιτήσεων σε αυτήν από τις κρατικές επιχορηγήσεις των ετών 2019 και 2020, ύψους 5 εκ ευρώ και 4 εκ ευρώ αντίστοιχα.
Καταγγελίες και άλλες εξώδικες ενέργειες εκ μέρους των τραπεζών
Η τράπεζα Πειραιώς, λίγους μέρες μετά την ανακοίνωση της πρόθεσης για τη σύσταση εξεταστικής επιτροπής, στις 8 Μαρτίου 2016, προέβη σε εξώδικη καταγγελία των δανειακών συμβάσεων για δάνεια που η ίδια είχε χορηγήσει, με υπόλοιπο 26.379.804,85 εκ. ευρώ. Επίσης, προέβη την ίδια ημερομηνία, στις 8 Μαρτίου 2016 και στην καταγγελία των δανειακών συμβάσεων μεταξύ του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας και της Αγροτικής Τράπεζας Ελλάδος (ΑΤΕ), καθώς ως καθολική διάδοχος της ΑΤΕ υποκαθίσταται στα δικαιώματα και της υποχρεώσεις της απορροφηθείσας τράπεζας, για δάνεια που η τελευταία είχε χορηγήσει, με υπόλοιπο συνολικού ύψους 179.876.987,98 εκ ευρώ. Οι εν λόγω καταγγελίες των δανειακών συμβάσεων μεταξύ του κόμματος και των τραπεζών Πειραιώς και ΑΤΕ, αφορούν σε υπόλοιπο ύψους 206.256.792,83 εκατομμυρίων ευρώ όπως αυτό εμφανίζεται στους σχετικούς λογαριασμούς έως και την 31.20.2016.
Η τράπεζα ΑΤΤΙΚΗΣ προέβη επίσης σε καταγγελία των δανειακών συμβάσεων που υπογράφτηκαν μεταξύ του κόμματος και της ίδιας, αρκετούς μήνες μετά την διενέργεια ανακρίσεων μαρτύρων από την εξεταστική επιτροπή, δηλαδή, στις 17 Οκτωβρίου 2016, για υπόλοιπο που εμφανίζουν οι λογαριασμοί έως και την 31.20.2016, συνολικού ύψους 3.156.837,93 εκ ευρώ.
Επίσης, η τράπεζα EUROBANK προέβη σε καταγγελία στις 9 Ιουλίου 2014. Η καταγγελία αφορούσε σε δανειακή σύμβαση με υπόλοιπο οφειλής (έως 31.10.2016) 5.219.618,57 εκ ευρώ.
Η ΕΘΝΙΚΗ τράπεζα δεν προέβη σε καταγγελία των δανειακών συμβάσεων ούτε και ύστερα την διεξαγωγή των εργασιών της εξεταστικής επιτροπής.
Ειδικότερα οι ενέργειες στις οποίες προέβησαν οι Τράπεζες μετά τη συγκρότηση της Εξεταστικής Επιτροπής:
ΝΔ- ATTICA
3/6/2016: Η ATTICA ενημερώνει με επιστολή της τη ΝΔ ότι έχει χαρακτηρισθεί «μη συνεργάσιμος δανειολήπτης».
7/7/2016: Επιστολή της ATTICA, με την οποία ζητάει πληροφορίες σχετικά με την πληρωμή των εκχωρημένων απαιτήσεων της κρατικής χρηματοδότησης 2013 και 2014.
11/10/2016: Επιστολή ο λογαριασμός μεταφέρεται σε οριστική καθυστέρηση
17/10/2016: Κλείσιμο του λογαριασμού που εξυπηρετούσε την δανειακή σύμβαση.
Συμπέρασμα: έχουμε ανεξόφλητα ποσά από 31.12.2012 και ο λογαριασμός κλείνει στις 17.10.2016 (4 χρόνια μετά)
ΝΔ- ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ
Δεν έχει γίνει καταγγελία της σύμβασης μέχρι σήμερα.
ΝΔ-ΑΤΕ (ΠΕΙΡΑΙΩΣ)
1/4/2016 καταγγελία της σύμβασης από την Τράπεζα Πειραιώς διάδοχο της ΑΤΕ
6/10/2016 Αγωγή με αριθμό κατάθεσης 2022/6.10.2016 κατά ΝΔ
ΝΔ-ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Τελευταία καταβολή στις 16.11.2011 (β΄ δόση του 2011)
1/4/2016 καταγγελία της σύμβασης
6/10/2016 Αγωγή
Συμπέρασμα :
Οι συγκεκριμένες Τράπεζες έδειξαν μια ασυνήθιστη ανοχή στο πολιτικό κόμμα της ΝΔ που δεν συναντάται σε άλλους δανειολήπτες. Ενώ υπήρχαν οφειλές σε καθυστέρηση ήδη από το έτος 2011 προχώρησαν σε κλείσιμο των λογαριασμών πολύ αργότερα έως και τέσσερα χρόνια μετά. Ακόμη σε καταγγελία των συμβάσεων έχει προβεί μόνο η Τράπεζα Πειραιώς. Σε κλείσιμο των λογαριασμών προέβη πρώτη η Eurobank και μετά η Πειραιώς και μόλις στις 17.10.2016 και η Attica. Η Εθνική Τράπεζα μετέφερε τον φάκελο στη Διαχείριση Απαιτήσεων. Μέχρι σήμερα καμία τράπεζα δεν έχει καταθέσει αίτηση έκδοσης διαταγής πληρωμής και μόνο η Πειραιώς (που είναι διάδοχος των Τραπεζών CPB Bank και ΑΤΕ) έχει καταθέσει αγωγή σε βάρος της ΝΔ για την καταβολή των οφειλομένων ποσών που απορρέουν από τις δανειακές συμβάσεις.
Ενδιαφέρον είναι ότι, οι Τράπεζες Attica (κλείσιμο λογαριασμών στις 17.10.2016) και Πειραιώς (κατάθεση αγωγής 14.10.2016) άρχισαν να λαμβάνουν μέτρα για την διασφάλιση των απαιτήσεων τους κατά της ΝΔ μετά την συγκρότηση της Εξεταστικής Επιτροπής στις 19.4.2016.
ΠΙΣΤΟΥΧΟΣ ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ
ΣΥΜΒΑΣΗ ΑΛΛΗΛΟΧΡΕΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ
337/10.10.2000
ΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΟΦΕΙΛΗ**
31.10.2016
179.876.987,98€
ΛΟΓ.* 111.466.662,18€ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ 31.10.2016
108.574.742,37€
ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ
Ημερομηνία καταγγελίας 8/3/2016
ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΣΥΜΒΑΣΗ
1) 1506/17.02.2010
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΔΑΝΕΙΟ
2) 4736878/27.5.2011
ΣΥΜΒΑΣΗ ΑΛΛΗΛΟΧΡΕΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ
1)25.291.737,82€
ΛΟΓ.19.088.459,72€
2)1.088.067.03€
ΛΟΓ. 872.467,48€
1) 19.088.459,72€
2)872.467,48€
1) Ημερομηνία καταγγελίας 8/3/2016
2) Ημερομηνία καταγγελίας 8/3/2016
ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΣΕ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 206.256.792,83€
ΛΟΓ.131.427.589,38€
128.535.669,57€
ΝΑΙ
ΠΙΣΤΟΥΧΟΣ ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΤΡΑΠΕΖΑ EUROBANK
ΣΥΜΒΑΣΗ ΑΛΛΗΛΟΧΡΕΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ
1353/19.11.2010
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΟΦΕΙΛΗ 31.10.2016
5.219.618,57€
ΛΟΓ. 3.316.359,43€ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ 31.10.2016
3.316.238,30€
ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ
Ημερομηνία καταγγελίας 9/7/2014
ΠΙΣΤΟΥΧΟΣ ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ
ΣΥΜΒΑΣΗ
9747073836/20.12.2010
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΟΦΕΙΛΗ 31.10.2016
6.716.825,13€
ΛΟΓ. 5.146.642,14€ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ 31.10.2016
5.146.642,14€
ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ
ΟΧΙ
ΠΙΣΤΟΥΧΟΣ ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΤΡΑΠΕΖΑ ΑΤΤΙΚΗΣ
ΣΥΜΒΑΣΗ
812/2.11.2011
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΟΦΕΙΛΗ 31.10.2016
3.156.837,93€
ΛΟΓ. 2.389.264,65€ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ 31.10.2016
1.289.264,65€
ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ
Ημερομηνία καταγγελίας 17/10/2016
Ευρήματα από έγγραφο υλικό – Πράξεις και παραλείψεις που συνιστούν παραβάσεις κανόνων τραπεζικού δικαίου και κοινής τραπεζικής πρακτικής. Καθυστερήσεις έναρξης μέτρων προς εξασφάλιση των συμφερόντων της τράπεζας
Προς καλύτερη κατανόηση παρατίθενται εν συνόψει οι διαδικασίες που προηγούνται της υπογραφής της σύμβασης και οι διαδικασίες που ακολουθούνται για την νομότυπη σύσταση ενεχύρου επί της εκχωρούμενης χρηματικής απαίτησης κατά του Δημοσίου επί της κρατικής επιχορήγησης που δίδεται από το Δημόσιο προς τα κόμματα
Οι υποχρεωτικές ενέργειες που οφείλει να κάνει η διοίκηση της τράπεζας πριν αποδεχθεί ως ενέχυρο απαίτηση του δανειολήπτη έναντι τρίτου, είναι οι εξής:
1. Έλεγχος ύπαρξης απαίτησης προφορικά
2. Νομικός έλεγχος αν είναι εκχωρήσιμη
3. Νομικός έλεγχος αν προηγείται άλλη εκχώρηση
4. Λήψη υπεύθυνης δήλωσης ότι δεν έχει εκχωρηθεί σε οποιοδήποτε φορέα. Η δήλωση επαναλαμβάνεται και στη σύμβαση εκχώρησης.
5. Νομότυπη σύσταση ενεχύρου με σύμβαση ενεχύρασης απαιτήσεως
6. Κοινοποίηση με αναγγελία σε όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες του Ελληνικού Δημοσίου με Δικαστικό Επιμελητή, με τη σημείωση να γνωστοποιηθεί στην τράπεζα, τυχόν προηγούμενη εκχώρηση
7. Συνεχής καθ’ όλη τη διαδικασία προσκόμιση Ασφαλιστικής και Φορολογικής Ενημερότητας του Δανειολήπτη, προκειμένου να μην συμψηφιστεί η συγκεκριμένη απαίτηση
Επιπροσθέτως, η πρακτική που ακολουθείται από τις Τράπεζες, κατά την εξέταση οποιουδήποτε αιτήματος, είναι η λήψη Δήλωσης Οφειλών σε άλλες τράπεζες για το ύψος δανείων τους σε αυτές, με ανάλυση ληξιπρόθεσμων και ενήμερων οφειλών, καθώς και των εξασφαλίσεων που έχουν παρασχεθεί.
Οι εγγυήσεις που δόθηκαν από το πιστούχο κόμμα της Νέας Δημοκρατίας συνίστανται στις δηλώσεις που περιλαμβάνονται στις συμβάσεις ενεχύρασης και στις συμβάσεις δανείου και αλληλόχρεου λογαριασμού. Οι εγγυήσεις – υποσχέσεις παραθέτονταν ως αυτοτελείς όροι στις εν λόγω συμβάσεις και με αυτές το κόμμα υποσχόταν είτε το ανεκχώρητο σε τρίτους επί μελλοντικών σε βάθος 10ετίας κρατικών ενισχύσεων, ενώ διαβεβαίωνε και ότι η ενεχυραζόμενη απαίτηση είναι ελεύθερη από κάθε άλλη ενεχύραση, εκχώρηση, συμψηφισμό ή απαίτηση τρίτου ή κατάσχεση.
Οι ως άνω υποσχέσεις – εγγυήσεις αποδείχθηκαν κενό γράμμα, αφού το κόμμα προέβη σε πολλαπλές εκχωρήσεις των κατά τα άλλα ανεκχώρητων και ελεύθερων από απαιτήσεις τρίτων, μελλοντικών κρατικών επιχορηγήσεων, προβαίνοντας με αυτόν τον τρόπο σε αθέτηση των συμφωνηθέντων όρων που συμπεριλαμβάνονταν στις συμβάσεις που είχαν υπογράψει. Η συμπεριφορά αυτή, στην οποία ενέχονται ευθέως μεν οι οικονομικοί υπεύθυνοι του κόμματος την εποχή εκείνη, κατ’ επέκταση όμως και η ηγεσία του, στην οποία συμπεριλαμβάνονται ο Πρόεδρος και τα (κατά το καταστατικό) μέλη της Διοίκησής του, προκάλεσε περιουσιακή ζημία των τραπεζών. Συνευθύνη βεβαίως υπάρχει και εκ μέρους της όποιας τράπεζας δεν φρόντισε να εξασφαλίσει τα συμφέροντά της με έναν των νομίμων τρόπων.
ΑΤΕBANK
Συμφωνείται η μη εκχώρηση σε τρίτους των κρατικών χρηματοδοτήσεων και οικονομικών ενισχύσεων για λειτουργικές δαπάνες και ερευνητικούς και επιμορφωτικούς σκοπούς που θα λάβει το κόμμα τα έτη 2019 και 2020. Έχουν παραχωρηθεί αποκλειστικά οι χρηματοδοτήσεις (τακτικές και μορφωτικές) όλων των ετών μέχρι τότε, πλην του 2015
ΕΘΝΙΚΗ
Η σύμβαση ενεχυρίασης απαίτησης ημερομηνίας 20/12/2010 και αριθμό 9747073836 αναφέρει ως πρώτο όρο:
Ότι η συνιστάται ενέχυρο επί της απαίτησης του ενεχυραστή (Εθνική) κατά του παραπάνω οφειλέτη (ΝΔ), για μέρος της τακτικής κρατικής επιχορήγησης έτους 2019 εκ ποσού ΕΥΡΩ 5.000.000,00 (ΠΕΝΤΕ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΩΝ) καθώς και μέρους της τακτικής επιχορήγησης εκ ποσού των ΕΥΡΩ 4.000.000 έτους 2020.
Επίσης η σύμβαση στον πρώτο όρο περιέχει εγγύηση του οφειλέτη (ΝΔ) ως εξής: «υπόσχεται ότι η ενεχυραζόμενη απαίτησή του είναι ελεύθερη από κάθε άλλη ενεχύραση, εκχώρηση, συμψηφισμό ή απαίτηση τρίτου ή κατάσχεση».
EUROBANK
Η αυτή δήλωση περί του ότι η ενεχυραζόμενη σ’ αυτήν απαίτηση (έτους 2019) είναι “ελεύθερη από κάθε άλλη εκχώρηση, ενεχύραση κτλ. περιλαμβάνεται και στην 1353/19.11.2010 σύμβαση με την Eurobank.
Πολλαπλές εκχωρήσεις κατά την περίοδο 2013- 2014
ΑΤΤΙCA
Οι αυτές διαβεβαιώσεις περί του ότι οι ενεχυρασθείσες απαιτήσεις με την με ημερομηνία 2/11/2011 σύμβαση Ν.Δ. Attica είναι ελεύθερες από κάθε ενοχικό και εμπράγματο βάρος, άλλη ενεχύραση, εκχώρηση, συμψηφισμό, ένσταση, προσβολή, απαίτηση τρίτου, κατάσχεση ή οποιαδήποτε δέσμευση. Η συγκεκριμένη ενεχύραση αφορά μέρος της κρατικής χρηματοδότησης των ετών 2013, 2014 εξ αυτών η πρώτη, όπως εκτίθεται παρακάτω, είχε εξ’ ολοκλήρου ενεχυρασθεί στην ΑΤΕ. Αναπτύσσεται σε ιδιαίτερο κεφάλαιο
ΑΤΕBANK
Με σύμβαση εκχώρησης – ενεχύρασης απαίτησης που φέρει ημερομηνία 11/09/2009 εκχωρήθηκε το σύνολο των τακτικών κρατικών χρηματοδοτήσεων των ετών 2010 έως και 2013 συνολικού εκτιμώμενου ποσού €95.760.000. Υπόσχεται η πιστούχος να μην εκχωρήσει τις ίδιες επιχορηγήσεις σε άλλον ή άλλους. Την ίδια υπόσχεση-διαβεβαίωση δίδει και στις 28.3.2011 με την με αυτή την ημερομηνία σύμβαση, με την οποία δέσμευσε υπέρ της ΑΤΕ τις κρατικές επιχορηγήσεις των ετών 2014, 2016, 2017 και 2018, τις οποίες επίσης δηλώνει ως “ελεύθερες από κάθε άλλη ενεχυρίαση, εκχώρησης, συμψηφισμό ή απαίτηση τρίτου ή κατάσχεση”.
Στο ΠΟΡΙΣΜΑ ΕΙΔΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ για τα δάνεια των κομμάτων από την Αγροτική Τράπεζα Ελλάδος, που συντάχθηκε τον Μάρτιο του 2011, και ειδικότερα στο τμήμα όπου γίνεται αναφορά στα δάνεια της Νέας Δημοκρατίας (αλλά και του ΠΑΣΟΚ), η Τράπεζα της Ελλάδας στις παρατηρήσεις αναφέρει ότι το άνοιγμα της Αγροτικής Τράπεζας ύψους (εν έτει 2011) 105 εκ ευρώ χωρίς τους τόκους, αντιμετωπίζεται για λόγους εποπτικών προβλέψεων (υποβαλλόμενη βάσει της ΠΔΤΕ 2442/99 όπως ισχύει) ως “άνοιγμα με εγγύηση Ελληνικού Δημοσίου” και ως εκ τούτου απαλλάσσεται από εποπτικές προβλέψεις. Το ίδιο ισχυρίστηκε και ο κ. Πανταλάκης ενώπιον της Εξεταστικής Επιτροπής στις 19/7/2016. Η κα Παπαγιαννίδου, ενώ σε μέρος της κατάθεσής της δηλώνει επίσης οτι τα δάνεια των κομμάτων, αντιμετωπίζονταν από την Τράπεζα της Ελλάδος ως δάνεια με εγγύηση Ελληνικού Δημοσίου, σε ερώτηση του κ. Παπαηλιού οτι κρατική χρηματοδότηση εκ του Δημοσίου, δεν είναι έννοια ταυτόσημη με την εγγύηση Ελληνικού Δημοσίου, η κα Παπαγιαννίδου, ανασκεύασε λέγοντας οτι θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται ως τέτοιο (με εγγύηση Ελληνικού Δημοσίου) μόνο ως προς το ποσό της κρατικής χρηματοδότησης που έχει τεθεί ως εξασφάλιση για τη χορήγηση του δανείου. Και η απάντηση όμως αυτή θα ήταν πλήρως ορθή μόνο όσον αφορά ήδη γεγενημένες αξιώσεις έναντι του δημοσίου και όχι μέλλουσες άρα αόριστες.
Η προφανώς σκόπιμη και κατά παράβαση κανόνων της λογικής που υπαγορεύουν να είναι κάποιος προσεκτικός- τουλάχιστον όσον αφορά μέλλοντα γεγονότα, ταύτιση των μελλοντικών κρατικών χορηγήσεων με ανοίγματα υπό την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου, είχε ως αποτέλεσμα η ΑΤΕ να μη λάβει περαιτέρω εξασφαλίσεις
Συνάγεται συνεπώς τα συμπέρασμα ότι όλες οι τράπεζες και πρωτίστως η ΑΤΕ δεν ενήργησαν επιμελώς προς εξασφάλιση των συμφερόντων των μετόχων τους , δεν έλαβαν περαιτέρω εξασφαλίσεις , δεν ήσαν σίγουρες οτι και αυτές που έχουν, δεν είναι εκχωρημένες αλλού, δεν ήλεγχαν τις δηλώσεις που ενσωματώνονταν ως όροι στις συμβάσεις , δεν προέβησαν σε καταγγελία.
Σημειωτέον, στην ΑΤΕ από το 2010 υπάρχουν απλήρωτοι τόκοι, ενώ πληρούνταν άνω της μίας προϋποθέσεις για να προβούν σε καταγγελία της σύμβασης, όχι μόνο δεν προέβησαν σε καταγγελία, παρά μόνο μερικές και πάντως μετά την ανακοίνωση της συγκρότησης της εξεταστικής επιτροπής.
Αλλά και κατά το χρονικό διάστημα από την πορισματική αναφορά ΚΑΛΟΥΔΗ και μετά, σημειώνεται επίσης μη πληρωμή ούτε τόκων , ούτε κεφαλαίων . Εκ μέρους τραπέζης η αδράνεια συνεχίστηκε
Εν προκειμένω το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας σε σχέση με τις δανειακές υποχρεώσεις προς την ΑΤΕ, έχει δηλώσει το ίδιο σε έγγραφα που έχει αποστείλει στην Επιτροπή οτι δεν έχει αποπληρώσει μέρος εκ των τόκων του 2010 που ανέρχονται στα 3.685.312,33 εκ ευρώ σχεδόν, γεγονός που συνιστά επίσης όρο καταγγελίας, ενώ και οι τόκοι των ετών 2011, 2012, 2013, 2014 και 2015, δηλαδή συνολικά πεντέμισι ετών, ύψους 73.908.156,92 εκ ευρώ είναι απλήρωτοι.
Έτος Απλήρωτοι τόκοι
2010 3.685.312,33 Απλήρωτοι
2.004.619,39 Πληρωθέντες
2011 9.183.419,32 Απλήρωτοι
2012 11.732.435,43 Απλήρωτοι
2013 14.737.047,67 Απλήρωτοι
2014 16.306.195,85 Απλήρωτοι
2015 18.263.746,32 Απλήρωτοι
Σύνολο 73.908.156,92
Συνοπτικά οι ατέλειες που συνιστούν παραβιάσεις των κανόνων του τραπεζικού δικαίου στις σχέσεις ΝΔ/ΤΡΑΠΕΖΩΝ, αφορούν:
– Πολλαπλές εκχωρήσεις (απόκρυψη ουσιωδών γεγονότων κατά τη σύναψη της σύμβασης, γνώση των οποίων θα οδηγούσε ενδεχομένως τις τράπεζες να μη συνάψουν συγκεκριμένα δάνεια, παραβίαση συμβατικών )
– Βεβαιώσεις που ελέγχονται για την ειλικρίνεια και την βασιμότητά τους. Ενώ στις συμβάσεις διαβεβαίωναν οτι οι απαιτήσεις είναι ελεύθερες από άλλα βάρη και διαβεβαίωναν εξ ‘αρχής τις τράπεζες ότι οι κρατικές επιχορηγήσεις που εκχωρούν είναι ελεύθερες από βάρη συνέβαινε το αντίθετο.
Σημειώνεται ακόμα οτι η ΑΤΕ επί προεδρίας Πανταλάκη, εν έτει 2010, και μάλιστα με σύμβαση που υπογράφηκε στις 27 Ιουλίου 2010, συμφώνησε με το κόμμα να απομειώσει το πλαφόν δανεισμού, Ωστόσο, εν συνεχεία ανατράπηκε το πλαίσιο απομείωσης για άγνωστους λόγους με νέες συμβάσεις και δεν τηρήθηκε η έγγραφη συμφωνία της 27ης Ιουλίου 2010 με αποτέλεσμα, επελθούσης της κρίσης, το κόμμα όχι μόνο να μην αποπληρώνει αλλά να αυξάνει και τη δανειοδότησή του. Παρόλο, επομένως, που η ΑΤΕ είχε αρχικά πρόθεση να περιορίσει δανειοδότηση εντούτοις, για άγνωστους λόγους, ήρε τους επιβεβλημένους όρους από τη σύμβαση και παρά τη γενικότερη οικονομική κατάσταση της χώρας και κυρίως των κινδύνων που ενείχε μία επεκτατική πολιτική χωρίς ασφαλείς εξασφαλίσεις των τραπεζών σε περίοδο οικονομικής κρίσης, να συνεχίζει να δανείζει τη ΝΔ.
Η Σύμβαση με την Aγροτική Τράπεζα ημερομηνίας 27/7/2010 και αριθμό 337 περιλαμβάνει τους εξής όρους:
1. Υπό (ζ) όρος: συμφωνείται η σταδιακή μείωση της πίστωσης των (102.000.000) κατά τα έτη 2011 εως και 2017 ως ακολούθως
Έτος Παρακράτηση από το ποσό της κρατικής επιχορήγησης (ποσά σε ευρώ) Ύψος νέας πίστωσης (ποσά σε ευρώ)
2011 8.000.000 94.000.000
2012 12.000.000 82.000.000
2013 12.000.000 70.000.000
2014 12.000.000 58.000.000
2015 – 58.000.000
2016 12.000.000 46.000.000
2017 12.000.000 34.000.000
Συνεπώς, δυνάμει της ως άνω σύμβασης, το υπόλοιπο της Ν.Δ. θα ήταν μόλις 34.000.000 ευρώ κατά το τρέχον έτος.
Όμως, τον Μάρτιο του 2011, με την από 28.3.2011 τροποποιητική σύμβαση, το ποσό δανειοδότησης καθορίζεται για το έτος 2011 στα επίπεδα του έτους 2010 (για το οποίο το πιστωτικό όριο ήταν στα 102, δυνάμει της από 27.7.2010 που το είχε κατεβάσει στα 102 από 107), και μάλιστα με προσαύξηση αυτού κατά 400.000 ευρώ, δηλαδή στο ποσό των 102,4 εκ. ευρώ, καταργώντας ουσιαστικά την υποχρέωση της προηγούμενης συμφωνίας, βάσει της οποίας αυτό το ποσό θα ανερχόταν για το έτος 2011 στο ύψος των 94 εκ. ευρώ, στο πλαίσιο της προσπάθειας της τράπεζας για σταδιακή απομείωση του δανειοδοτούμενου ποσού ώστε να μειώσει την έκθεσή της σε ακάλυπτους κινδύνους εν μέσω κρίσης.
Τον Ιούλιο του 2011, σε επόμενη από την ως άνω σύμβαση και συγκεκριμένα με την από 10.8.2011 σύμβαση, η οποία συνήφθη επίσης εντός του 2011, συμφωνείται το πιστοδοτούμενο ποσό για το έτος 2012 να αγγίξει τα 104,4 εκ. ευρώ, επαυξημένο κατά 2 εκ. ευρώ, ενώ στο πλαίσιο της σταδιακής απομείωσης με προηγούμενη συμφωνία (27.7.2010) αυτό είχε συμφωνηθεί να μην ξεπεράσει τα 82 εκ. ευρώ.
Για τη μη τήρηση της συμφωνίας της 27.7.2010 υπάρχουν εξ αντικειμένου ευθύνες: Ασφαλώς σε εκείνους που έλαβαν την απόφαση να την αγνοήσουν, καταστρατηγώντας την επί ζημία της Τράπεζας. Και οπωσδήποτε από τους υπεύθυνους του συγκεκριμένου κόμματος, όπως αυτό εκπροσωπείται κατά το καταστατικό του.
Από τα μέσα του 2010 και μετά όταν και διαφάνηκε ότι, λόγω κρίσης, και της συνεπακόλουθης μείωσης των δημοσιονομικών εσόδων, τα ποσά της κρατικής χρηματοδότησης από το Δημόσιο προς τα κόμματα, θα απομειούντο, η ΑΤΕ αύξησε τα επιτόκια.
Πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι το γεγονός ότι οι μέλλουσες απαιτήσεις επί της κρατικής χρηματοδότησης επόμενων ετών ήσαν αβέβαιες ως προς το ύψος τους, δεν ήταν άγνωστο στη Διοίκηση της ΕΤΕ. Σε εισηγητικό με ημερομηνία 31/3/2006 της αρμόδιας διεύθυνσης δημοσίου τομέα προς το Γενικό Συμβούλιο Χρηματοδοτήσεων της Αγροτικής Τραπέζης, υπάρχει η προειδοποίηση ότι το ύψος των μελλοντικών και μη γεγενημένων απαιτήσεων των πιστούχων – κομμάτων, είναι μη προβλεπόμενο, αφού οι απαιτήσεις επί των οποίων προβλεπόταν η σύσταση ενεχύρου, αναμένονταν να χορηγηθούν από το Δημόσιο προς το κόμμα, και λόγω εκχώρησης, προς τις τράπεζες, σε διάστημα που εκτεινόταν έως και 9 – 10 χρόνια μπροστά. Η επιχειρηματολογία που αναπτύχθηκε στο σχετικό εισηγητικό κατέληγε ότι η εκτιμώμενη αξία των μελλοντικών – πέραν του ευλόγου χρονικού διαστήματος του ενός χρόνου – βασιζόταν σε προβλέψεις, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει ασφαλής εκτίμηση και αποτίμηση των εξασφαλίσεων, και ότι ως εκ τούτου η τράπεζα αναλαμβάνει υψηλό ρίσκο. Επίσης, στις 28/6/2010 σε σχετικό εισηγητικό της Δ/σης του Δημοσίου Τομέα της Τράπεζας αναγράφεται επί λέξει ότι: «Η σημαντική αυτή μείωση οφείλεται στη μείωση του ποσοστού που έλαβε το κόμμα στις πρόσφατες εθνικές εκλογές (Οκτώβριος 2009), αλλά κυρίως στην περιστολή του χορηγούμενου ποσού για την ενίσχυση των πολιτικών κομμάτων λόγω δημοσιονομικής στενότητας. Έτσι, η πρόταση της Υπηρεσίας, όχι μόνο δεν συνηγορούσε για την αύξηση της χρηματοδότησης, αλλά επισημαίνοντας ότι, ενόψει των τότε κρατικών οικονομικών ενισχύσεων, που τις υπολόγιζαν σε 42 εκ ευρώ (4 έτη Χ 10,5 εκ/χρόνο), για την πλήρη κάλυψή της η τράπεζα θα όφειλε να ζητήσει και άλλα καλύμματα, θέτοντας αυτό το αίτημα προς συζήτηση στο Γενικό Συμβούλιο Χορηγήσεων (ΓΧΣ) της ΑΤΕ.
Το ίδιο ίσχυσε στην περίπτωση της δανειοδότησης της Ν.Δ. από την τράπεζα Αττικής. Βάσει της Έκθεσης Ειδικής Έρευνας της Τράπεζας της Ελλάδος με ημερομηνία 26 Απριλίου 2012, η υπ’ αριθμόν 069/626/20.10.2011 εισήγηση του τμήματος έγκρισης και αξιολόγησης πιστοδοτήσεων της τράπεζας Αττικής, για αύξηση πιστοδοτικού ορίου ήταν αρνητική, επισημαίνοντας τους υφιστάμενους και μελλοντικούς κινδύνους και εκτιμώντας ως μη αποδεκτό τον πιστωτικό κίνδυνο. Εντούτοις, η πιστοδότηση εγκρίθηκε από το ανώτερο εγκριτικό κλιμάκιο του Συμβουλίου Πιστοδοτήσεων της τράπεζας Αττικής (Σελ 11, Πόρισμα Απριλίου 2012, ΤτΕ).
Η αντιμετώπιση των δανείων των κομμάτων ωσάν να έχουν εγγύηση Δημοσίου, είχε ως αποτέλεσμα να μην λαμβάνονται υπόψιν τυχόν αθετήσεις χρέους και παραλείψεις αποδόσεων στην Αγροτική Τράπεζα τόκων ή κεφαλαίου. Σε κάθε περίπτωση η διασφαλιστική αξία που είχαν οι κρατικές επιχορηγήσεις, με τις παραπάνω τροπολογίες στέρησαν ένα 40% των νόμιμων απαιτήσεων των τραπεζών, χωρίς προτέρα ειδοποίηση της Τραπέζης και πάντως κατά παράβαση των όρων των συμβάσεων και των προσδοκιών εκ μέρους της τραπέζης όταν κατά το χρόνο σύναψης των δανειακών συμβάσεων, υπολόγιζαν το 100% της διασφαλιστικής αξίας των υπό ενεχυρίαση κρατικών χρηματοδοτήσεων.
Η πιστοληπτική ικανότητα γενικά, αξιολογείται στη βάση της ικανότητας ενός πιστούχου να αποπληρώνει εγκαίρως τις δανειακές υποχρεώσεις, η οποία με τη σειρά της προκύπτει από την βιωσιμότητα των λειτουργιών της επιχείρησής του, δηλαδή, από την ικανότητά της να παράγει χρηματορροές. Σημειωτέον τα κόμματα έχουν ως χρηματορροές τα έσοδα από τις συνδρομές βουλευτών και φίλων, όμως το μεγαλύτερο μέρος εσόδων προέρχεται από τις κρατικές χρηματοδοτήσεις, ήτοι την τακτική και επιμορφωτική χρηματοδότηση καθώς και την εκλογική χρηματοδότηση.
Βάσει της Έκθεσης Ειδικής Έρευνας της Τράπεζας της Ελλάδος με ημερομηνία 26 Απριλίου 2012, η πιστοληπτική ικανότητα των κομμάτων αξιολογήθηκε κατά το χρόνο της πιστοδότησης ως «σχετικά ισχυρή», από την ΑΤΕ η οποία, όπως προαναφέρθηκε, κάλυψε και το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας.
Ωστόσο, η ΑΤΕ δεν είχε κλίμακα αξιολόγησης για τα δάνεια των κομμάτων. Μόνο κατά τα τελευταία έτη της λειτουργίας της η Τράπεζα εφηύρε ένα σύστημα αξιολόγησης, και δή κατά τα έτη 2011 – 2012, δηλαδή δύο χρόνια πριν την συγχώνευσής της από την Πειραιώς, όπως μπορεί να διαπιστωθεί από τα εισηγητικά σημειώματα των εγκριτικών αρχών της τράπεζας, όπου δηλώνεται η βαθμίδα πιστοληπτικής ικανότητας του κόμματος.
Στην από 24.7.2012 εισήγηση προς το Γενικό Συμβούλιο Χορηγήσεων (ΓΣΧ) της ΑΤΕ, κρούεται ο κώδωνας του κινδύνου τόσο για τα δάνεια του ΠΑΣΟΚ όσο και για τα δάνεια της ΝΔ, αφού αναφέρεται ότι :
«παρουσιάζεται σημαντική επιδείνωση της διαβάθμισης του πελάτη σε σχέση με την προηγούμενη αξιολόγηση επειδή :
– Υφίστανται ληξιπρόθεσμες οφειλές στην ΑΤΕ από τόκους (31.12.2011 και 30.6.2012)
– Δεν έχουν τηρηθεί οι συμβατικοί όροι της αναδιάρθρωσης της οφειλής
– Επιδείνωση των οικονομικών στοιχείων, με κυριότερη τη μείωση των συνολικών εσόδων του κόμματος και τάση περαιτέρω μείωσης, εξαιτίας της ελάττωσης του ποσοστού της κρατικής ενίσχυσης προς τα κόμματα, καθώς και των εισφορών των μελών λόγω της δυσχερούς οικονομικής συγκυρίας
– Εμφανίζονται δυσμενή στοιχεία για την ΝΔ από την έρευνα στο σύστημα Τειρεσίας» – αυτό είναι κάτι που αναφέρεται στο εισηγητικό για την ΝΔ μόνο και όχι για το ΠΑΣΟΚ . Από τον έλεγχο δυσμενών στον “Τειρεσία” της 22.5.2014 προέκυψαν για τη Νέα Δημοκρατία ότι είχε οφειλές 940.300 ευρώ και μία Διαταγή Πληρωμής – Απόδοσης Μισθίου με ημερομηνία καταχώρησης την 16/07/2013. Η ύπαρξη δυσμενών εγγραφών παρ’ όλα αυτά δεν κινητοποίησε καμία Τράπεζα προς προστασία των συμφερόντων της.
Παρά ταύτα, σε εισήγηση προς το Γενικό Συμβούλιο Χορηγήσεων, το 2012, το χαρτοφυλάκιο δανείων των κομμάτων αποτιμάται ως κατηγορίας Ε1, δηλαδή χαμηλής, και όχι της χαμηλότερης που υπάρχει, παρότι είναι ξεκάθαρο ότι το κόμμα δεν αποπληρώνει.
Το 2012 το ύψος της έκθεσης της ΑΤΕ στον πιστωτικό κίνδυνο που είχε δημιουργηθεί από τα ανοίγματα έναντι των χρηματοδοτούμενων κομμάτων και το οποίο ανερχόταν κατά το έτος εκείνο στα 300 εκ ευρώ, ήταν εξόχως υψηλό σε σχέση με τις υπόλοιπες δανείστριες τράπεζες.
Κατά τη διάρκεια των εργασιών της Επιτροπής καταγράφηκαν σημαντικές αυξήσεις της χρηματοδότησης της Ν.Δ. (όπως και του ΠΑΣΟΚ άλλωστε) παραμονές των εκλογών. Παρατίθεται σχετικός πίνακας:
Εκλογές 7 Μαρτίου 2004
Εκλογές 7 Μαρτίου 2004 Πριμοδότηση ΝΔ – 2 εκ πριν και 28 μετά (30 εκ σύνολο)
Πριμοδότηση ΠΑΣΟΚ – 17 εκ μετά
Εκλογές 16 Σεπτεμβρίου 2007 Πριμοδότηση ΠΑΣΟΚ – 20 εκ πριν και 7 εκ μετά (27 εκ σύνολο)
Εκλογές 16 Σεπτεμβρίου 2007 Πριμοδότηση ΝΔ – 25 εκ πριν
Εκλογές 4 Οκτωβρίου 2009 Πριμοδότηση ΠΑΣΟΚ – 8 εκ πριν
Εκλογές 4 Οκτωβρίου 2009 Πριμοδότηση ΝΔ – 18 εκ πριν
Όπως και σε άλλο σημείο του παρόντος πορίσματος αναγράφεται, η ΑΤΕ ήταν η μόνη τράπεζα που άσκησε αγωγή κατά των κομμάτων μετά τις περικοπές των νομοθετικών ρυθμίσεων του 2012 και 2014.
Το δικόγραφο της αγωγής της ΑΤΕ κατά του Ελληνικού Δημοσίου, της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ κατατέθηκε ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών στις 6.7.2012 και η συζήτησή της προσδιορίσθηκε για τη δικάσιμο της 19.3.2015, αναβληθείσα έκτοτε. Αίτημα της αγωγής είναι η καταδίκη στην καταβολή των εκχωρημένων ποσών των κρατικών χορηγήσεων των ετών 2011 (δ δόση) και 2012 (α και β δόση), οι οποίες χαρακτηρίσθηκαν ως ακατάσχετες και ανεκχώρητες δυνάμει του άρ. 43 παρ. 4 του ν. 4071/2012.
Η Τράπεζα ως δικαιούχος του περικεκομμένου τμήματος των ανωτέρω απαιτήσεων και κατόπιν αναγγελίας στις αρμόδιες αρχές, αξίωσε με αλλεπάλληλες οχλήσεις προς το Ελληνικό Δημόσιο την πλήρη εκπλήρωση της συμβατικής υποχρέωσής του, δηλαδή την με απευθείας καταβολή εξόφληση των ως άνω εκχωρημένων απαιτήσεων.
Η τράπεζα επανήλθε και με το από 12.04.2012 εξώδικο δήλωσής της καλούσε το Ελληνικό Δημόσιο (πρώτο εναγόμενο) να καταβάλει στην Τράπεζα τα ανωτέρω ποσά.
Εντούτοις το Ελληνικό Δημόσιο αρνήθηκε εκ νέου να εκπληρώσει την συμβατική του υποχρέωση, καθιστώντας εαυτό υπερήμερο, επικαλούμενο τη διάταξη 43 παρ. 4 του Ν. 4071/2012.
Μεταγενεστέρως, τον Οκτώβριο του 2016 η Τράπεζα Πειραιώς άσκησε αγωγή κατά της Ν.Δ. για το ποσό των 163.615.515,81 εκ. ευρώ (145.160.074,34 εκ. κεφάλαιο και 18.263.746,32 εκ. ευρώ τόκοι).
Στην αγωγή που κατέθεσε η Τράπεζα Πειραιώς στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών ενώ η απαίτησή της που απορρέει από τη δανειακή σύμβαση 337/10.10.2000 και τις πρόσθετες σε αυτή πράξεις με την ΑΤΕ ενώ ανέρχεται στο ποσό των 172.821.231,23€, εντούτοις περιορίζεται στο ποσό των 111.569.285,23€.
Δεν διευκρινίζεται στην αγωγή για ποιο νόμιμο λόγο δεν ζητείται ένα κάθε άλλο παρά ευκαταφρόνητο ποσόν (61.251.947 ευρώ).
Η απόφαση περιορισμού της αξιώσεως της Πειραιώς έναντι της Ν.Δ. χρήζει περαιτέρω έρευνας τόσο για την αιτιολόγησή της που δεν υπάρχει, όσο και κυρίως για το εάν λήφθηκε νόμιμα.
Ανιχνευτέα επίσης είναι η περίπτωση να έχουν ανάμιξη ηγετικά στελέχη του κόμματος της Ν.Δ. στην απόφαση να μην περιληφθεί το ποσό των τόκων στην αγωγή.
ΠΙΝΑΚΑΣ
ΠΙΣΤΟΥΧΟΣ ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ
ΣΥΜΒΑΣΗ ΑΛΛΗΛΟΧΡΕΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ
337/10.10.2000
ΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΟΦΕΙΛΗ**
31.10.2016
179.876.987,98€
ΛΟΓ.* 111.466.662,18€ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ 31.10.2016
108.574.742,37€
ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ
Ημερομηνία καταγγελίας 8/3/2016
ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΣΥΜΒΑΣΗ
3) 1506/17.02.2010
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΔΑΝΕΙΟ
4) 4736878/27.5.2011
ΣΥΜΒΑΣΗ ΑΛΛΗΛΟΧΡΕΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ
1)25.291.737,82€
ΛΟΓ.19.088.459,72€
2)1.088.067.03€
ΛΟΓ. 872.467,48€
1) 19.088.459,72€
2)872.467,48€
1) Ημερομηνία καταγγελίας 8/3/2016
2) Ημερομηνία καταγγελίας 8/3/2016
ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΣΕ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 206.256.792,83€
ΛΟΓ.131.427.589,38€
128.535.669,57€
ΝΑΙ
ΠΙΣΤΟΥΧΟΣ ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΤΡΑΠΕΖΑ EUROBANK
ΣΥΜΒΑΣΗ ΑΛΛΗΛΟΧΡΕΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ
1353/19.11.2010
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΟΦΕΙΛΗ 31.10.2016
5.219.618,57€
ΛΟΓ. 3.316.359,43€ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ 31.10.2016
3.316.238,30€
ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ
Ημερομηνία καταγγελίας 9/7/2014
ΠΙΣΤΟΥΧΟΣ ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ
ΣΥΜΒΑΣΗ
9747073836/20.12.2010
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΟΦΕΙΛΗ 31.10.2016
6.716.825,13€
ΛΟΓ. 5.146.642,14€ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ 31.10.2016
5.146.642,14€
ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ
ΟΧΙ
ΠΙΣΤΟΥΧΟΣ ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΤΡΑΠΕΖΑ ΑΤΤΙΚΗΣ
ΣΥΜΒΑΣΗ
812/2.11.2011
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΟΦΕΙΛΗ 31.10.2016
3.156.837,93€
ΛΟΓ. 2.389.264,65€ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ 31.10.2016
1.289.264,65€
ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ
Ημερομηνία καταγγελίας 17/10/2016
ΠΙΣΤΟΥΧΟΣ ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΤΡΑΠΕΖΕΣ
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΟΦΕΙΛΗ 31.10.2016
ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ 31.10.2016
ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ
ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 206.256.792,83€
ΛΟΓ.131.427.589,38€
128.535.669,57€
ΝΑΙ
EUROBANK
5.219.618,57€
ΛΟΓ. 3.316.359,43€
3.316.238,30€
ΝΑΙ
ΕΘΝΙΚΗ
6.716.825,13€
ΛΟΓ. 5.146.642,14€
5.146.642,14€
ΟΧΙ
ΑΤΤΙΚΗΣ
3.156.837,93€
ΛΟΓ. 2.389.264,65€
1.289.264,65€
ΝΑΙ
ΣΥΝΟΛΑ 221.350.074,46€
ΛΟΓ.142.279.855,60€
138.287.814,66€
*ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΥΠΟΛΟΙΠΟ
**ΣΤΗΝ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΟΦΕΙΛΗ ΣΥΜΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ ΤΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΚΑΙ ΟΙ ΜΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟΙ ΤΟΚΟΙ ΚΑΙ ΕΞΟΔΑ
Δανειακές Συμβάσεις μεταξύ Νέας Δημοκρατίας και Αγροτικής Τράπεζας
• Υπ’ αριθμ. 367/14-12-2000 αρχική σύμβαση πίστωσης με ανοικτό αλληλόχρεο λογαριασμό, για χορήγηση πίστωσης με πιστοδοτικό όριο ανερχόμενο το 2012 σε 104.360.000€.
• Με την υπ’ αριθμ. 8533/7-8-2007 επιστολή της ΝΔ προς την ΑΤΕ ζήτησε να αυξηθεί το ποσό της πίστωσης από 61,2εκ€ σε 86,2 εκ€, με εξασφάλιση της πρόσθετης εκχώρησης της κρατικής χρηματοδότησης για το 2011, η οποία κατά την εκτίμηση της ΝΔ θα ανερχόταν σε 25 εκ. Το Γενικό Συμβούλιο Χορηγήσεων (ΓΣΧ) της ΑΤΕ στην υπ’ αριθμ. 35/23-8-2007 συνεδρίαση αποφάσισε την αύξηση του ορίου στα 86,6 εκ για κάλυψη των λειτουργικών του αναγκών, και την επέκταση της λήξης μέχρι 30.4.2011.
• Τον Οκτώβριο 2008 η ΝΔ ζήτησε με την υπ’ αριθμ. 9138/7-10-2008 επιστολή του να ανανεωθεί η σύμβαση (ποσό πίστωσης 86,2), με την περαιτέρω εκχώρηση της κρατικής επιχορήγησης του 2012. Στην υπ’ αριθμ. 39/9-10-2008 συνεδρίαση του ΓΣΧ αποφάσισε ανανέωση της πίστωσης 86,2 εκ για κάλυψη λειτουργικών αναγκών της ΝΔ και επέκταση της λήξης μέχρι 30.4.2012.
• Τον Αύγουστο 2009 η ΝΔ με την υπ’ αριθμ. 9501/18-8-2009 ζήτησε ανανέωση της σύμβασης (86,2 εκ), με περαιτέρω εκχώρηση της κρατικής επιχορήγησης 2013. Το ΓΣΧ κατά την υπ’ αριθμ. 34/27-8-2009 συνεδρίασή του αποφάσισε την ανανέωση της πίστωσης και την επέκταση της λήξης μέχρι 30-4-2013.
• Τον Σεπτέμβριο 2009 η ΝΔ με την υπ’ αριθμ. 9514/4-9-2009 επιστολή ζήτησε αύξηση πίστωσης από 86,2 στα 105 εκ € και προς εξασφάλιση προσέφερε την εκχώρηση από την τακτική οικονομική ενίσχυση για επιμορφωτικούς σκοπούς των ετών 2010-2013 ποσού 9.385.819,60€. Το ΓΣΧ στην υπ’ αριθμ. 36/10-9-2009 συνεδρίαση αποφάσισε την αύξηση πίστωσης στα 105 εκ € και τη λήξη της πίστωσης στις 30.4.2013.
• Τον Ιούνιο 2010 η ΝΔ με την υπ’ αριθμ. 9985/22-6-2010 επιστολή της ζήτηση προσωρινή αύξηση του ορίου χρηματοδότησης κατά 5 εκ, προκειμένου να πληρωθούν άμεσα οι τόκοι και λοιπές άμεσες ανάγκες, δεδομένου ότι εκείνη τη χρονική στιγμή δεν είχε καταβληθεί η κρατική χρηματοδότηση του 2010. Το ΓΣΧ στην 29/29-6-2010 συνεδρίαση έκανε εν μέρει δεκτό το αίτημα και αύξησε την πίστωση κατά 2 εκ, δηλαδή από τα 105 στα 107 εκ €, με λήξη στις 30.4.2013.
• Τον Ιούλιο 2010 η ΝΔ με την υπ’ αριθμ. 10005/6-7-2010 επιστολή της υπέβαλε πρόταση σταδιακής μείωσης της οφειλής από τα 104.981.120 € που ήταν το 2010 στο ποσό των 49.981.120€ το 2017. Εν συνεχεία, με την υπ’ αριθμ. 10021/16-7-2010 επιστολή της υπέβαλε αναμορφωμένη πρόταση μείωσης της οφειλής στο ποσό των 36.981.120€ το 2017. Το ΓΣΧ στην υπ’ αριθμ. 32/20-7-2010 συνεδρίαση αποφάσισε την ανανέωση της χρηματοδότησης και την παράλληλη μείωσή της από 107 σε 102 εκ€, με λήξη της χρηματοδότησης στις 30-6-2011, με ειδικότερο όρο την μείωση της πίστωσης στα 34 εκ € και όχι στα 36,9 εκ που ζητούσε η ΝΔ, καθώς και την ανάληψη συμβατικής υποχρέωσης της ΝΔ για μη εκχώρηση σε τρίτους των κρατικών χρηματοδοτήσεων και οικονομικών ενισχύσεων που λάβει τα έτη 2019-2020, προκειμένου με αυτές να καλυφθεί η πίστωση των 34 εκ € που θα έχει μείνει ως υπόλοιπο το 2017. Επίσης, αποφασίσθηκε η αύξηση του βασικού επιτοκίου σε 6,55%, περιθώριο 0,45% και εισφορά 0,60%. Υπεγράφη στις 27-7-2010 σύμβαση εκχώρησης ενεχύρου.
• 6/12/2010 η ΝΔ ζητά την αναστολή καταβολής των χρεωστικών τόκων, που επρόκειτο να καταβληθούν στις 31-12-2010, κατά ένα εξάμηνο.
• 10/2/2011 και 15/3/2011 η ΝΔ ζητά την παρακράτηση από την ΑΤΕ του ποσού των 20εκ € της κρατικής επιχορήγησης και όχι ολόκληρου του ποσού των 8 εκ €. Το ΓΣΧ αποφάσισε στην υπ’ αριθμ. 10/22-3-2011 συνεδρίαση α. να μην παρακρατηθεί κανένα ποσό από την κρατική χρηματοδότηση και οικονομική ενίσχυση του α΄ εξαμήνου 2011, που είχε ήδη κατατεθεί στην ΑΤΕ, β. να αυξηθεί η πίστωση από 102 σε 102,4€ και γ. να εισπραχθούν από την ΑΤΕ leasing τα ενοίκια που της οφείλει η ΝΔ για τη μίσθωση του κτιρίου στη Λ. Συγγρού 340.
• Στις 25/7/2011 η ΝΔ ζητά εγγράφως α. αναστολή της ενεργοποίησης των απαιτήσεων της ΑΤΕ και β. να προβεί η ΑΤΕ σε όλες τις ενέργειες προκειμένου να της καταβληθεί στο σύνολό της η δεύτερη δόση της κρατικής χρηματοδότησης του 2011. Το ΓΣΧ στην υπ’ αριθμ. 28/2-8-2011 συνεδρίαση αποφάσισε α. την πίστωση του οφειλόμενου ποσού τόκων α εξαμήνου 2011 με το ποσό της εκχωρημένης δόσης επιχορήγησης β τριμήνου 2011, ύψους 4.249.890,51€, β. την προσωρινή αύξησης της χρηματοδότησης κατά 1,96 εκ (δηλαδή 104,36), μετά την προηγούμενη εξόφληση ολόκληρου ποσού τόκων α εξαμήνου 2011 ποσού 4.460.889,71 € με 30.6.2011, γ. την παράταση χρηματοδότησης μέχρι 30.6.2012, με υποχρέωση μείωσής της μέχρι 32.12.2011, δ. να δεσμευθεί η ΝΔ ότι με το συνολικό ποσό της γ δόσης 2011 της κρατικής χρηματοδότησης θα πιστωθεί η χρηματοδότηση των 104,36 εκ και ότι με το συνολικό ποσό της δ δόσης της κρατικής χρηματοδότησης 2011 θα εξοφληθούν κατά προτεραιότητα οι τόκοι β εξαμήνου 2011 και ότι το πλεονάζον ποσό θα αχθεί σε πίστωση του κεφαλαίου της χρηματοδότησης και ε. να δεσμευθεί με συμβατικό όρο ότι δεν θα εκχωρήσει σε τρίτους οποιαδήποτε κρατική τακτική ή έκτακτη χρηματοδότηση και οικονομική ενίσχυση μέχρι την ολοσχερή εξόφληση της χρηματοδότησης.
Από το 2000 έως το 2012 η ΑΤΕ εισέπραξε από τη ΝΔ α. τόκους: 29.169.181,36€ και β. προμήθειες: 407.460,83€. Το λογιστικό υπόλοιπο το 2012 ανέρχεται σε κεφάλαιο: 101.708.219€ και τόκους: 4.722.530€, με εξασφάλιση την εκχώρηση των κρατικών χρηματοδοτήσεων των ετών 2011-2018 (πλην του 2015).
Οι εκχωρήσεις μελλοντικών αναγγέλλονταν με συνέπεια προς τις υπηρεσίες που ορίζεται ότι πρέπει μεταξύ των οποίων και το ΥπΟικ. Και το ΥπΕς. Επειδή έχει κρίσιμη σημασία παρατίθεται η νομοθεσία για την αναγγελία εκχώρησης απαίτησης κατά του Δημοσίου
Αρθρο 95 Ν. 2362.1995 (Ισχύς μέχρι 31/12/2014) σελ 1 του παρόντος
Τροποποιήθηκε με το άρθρο 145 Ν. 4270/2014 (Ισχύς από 1/1/2015) σελ 5 του παρόντος
Αναφορικά με την κατάσχεση χρηματικής απαίτησης εις χείρας του Δημοσίου, ως τρίτου, όταν οφειλέτης είναι (και) το Δημόσιο. Σύμφωνα με τον ερμηνευτικό κώδικα αστικού δικαίου (Απ. Γεωργιάδη, έκδοση 2010), για την εγκυρότητα της αναγγελίας της εκχώρησης απαίτησης κατά του Δημοσίου, πρέπει να τηρηθούν οι διατυπώσεις που ορίζει η συγκεκριμένη διάταξη του άρθρου 95 του Ν. 2362/1995
Πάντως, βάσει 460 ΑΚ (Αναγγελία), πρέπει η αναγγελία να είναι απευθυντέα στον οφειλέτη (Κόμματα και ελληνικό δημόσιο εις ολόκληρον) και η κοινοποίηση να έχει ως αποδέκτες
Α) Κατά σειρά προτεραιότητας τις αρμόδιες για τη φορολογία τόσο του οφειλέτη όσο και του εκδοχέα (§1 α και §3 α)
Β) Ως τελευταία σε σειρά ενέργεια, τις αρμόδιες για την πληρωμή της συγκεκριμένης οφειλής του Δημοσίου υπηρεσία (ή οικεία χρηματική διαχείριση) με ταυτόχρονη κοινοποίηση σε αυτές των επικυρωμένων αντιγράφων από τα νόμιμα επιδοθέντα στις ΔΟΥ επιδοτήρια, από αρμόδιο δικαστικό επιμελητή (§1 α και § 3 α)
Επίσης, θα πρέπει να αναφέρεται σαφώς η ακριβής αιτία της οφειλης του Δημοσίου, το πρόσωπο του δικαιούχου της σχετικής απαίτησης, με την ακριβή διεύθυνσή του και το ποσό αυτής, καθώς και το ΑΦΜ τόσο του οφειλέτη όσο και του εκδοχέα.(§2)
Παράβαση των ως άνω, καθιστά την αναγγελία, άκυρη
Σύμφωνα με την §4 τόσο του άρθρου 95 όσο και του τροποποιούμενου 145, ορίζει οτι: “Οι διατάξεις των προηγούμενων παραγράφων του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται ανάλογα και επί αναγγελίας εκχωρήσεως απαιτήσεως κατάτου Δημοσίου”
Αρθρο 95 Ν. 2362.1995
Κατάσχεση εις χείρας του Δημοσίου και εκχώρηση
“1. Η κατάσχεση χρηματικής απαιτήσεως εις χείρας του Δημοσίου, ως τρίτου, γίνεται, τηρουμένων και των λοιπών όρων και προϋποθέσεων, οι οποίες προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία, με κοινοποίηση του κατασχετηρίου σωρευτικώς:
α) στην αρμόδια για την πληρωμή της συγκεκριμένης οφειλής του Δημοσίου υπηρεσία ή στην οικεία χρηματική διαχείριση,
β) στις αρμόδιες για τη φορολογία τόσο του καθ` ου η κατάσχεση, όσο και του κατασχόντος, Δημόσιες Οικονομικές Υπηρεσίες (ΔΟΥ).
2. Στο κατασχετήριο εις χείρας του Δημοσίου, πρέπει αναγκαίως να αναφέρεται σαφώς η ακριβής αιτία της οφειλής του Δημοσίου, το πρόσωπο του δικαιούχου της σχετικής απαιτήσεως με την ακριβή διεύθυνση του και το ποσό αυτής, καθώς και ο αριθμός φορολογικού μητρώου τόσο του κατασχόντος, όσο και του καθ` ου η κατάσχεση.
3.α. Η κατάσχεση εις χείρας του Δημοσίου ολοκληρώνεται μόνο από της ημερομηνίας κοινοποιήσεως του κατασχετηρίου στην, κατά την παράγραφο 1 του παρόντος, αρμόδια για την πληρωμή της συγκεκριμένης οφειλής του Δημοσίου υπηρεσία, η οποία όμως, για να είναι έγκυρη, πρέπει αναγκαίως αφενός μεν να γίνει χρονικά τελευταία από τις αναφερόμενες στην ίδια παράγραφο λοιπές κοινοποιήσεις και αφετέρου να συνοδεύεται από νόμιμα υπό αρμοδίου δικαστικού επιμελητή επικυρωμένα αντίγραφα των επιδοτηρίων όλων των κατά τις διατάξεις του παρόντος άρθρου αναγκαίων προηγουμένων εγκύρων επιδόσεων του κατασχετηρίου αυτού στις ανωτέρω Δημόσιες Οικονομικές Υπηρεσίες, χωρίς να απαιτείται πρόσθετη κοινοποίηση του
κατασχετηρίου στον Υπουργό Οικονομικών (άρθρο 5 του διατάγματος της 26.6/10.7.1944 «περί δικών του Δημοσίου»).
β. Η προθεσμία υποβολής της, κατ` άρθρο 985 παραγράφου 1 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, δηλώσεως του Δημοσίου, ως τρίτου, είναι 30 ημέρες και αρχίζει από την επομένη της επιδόσεως του κατασχετηρίου στην αρμόδια για την πληρωμή της συγκεκριμένης οφειλής του Δημοσίου υπηρεσία, ο προϊστάμενος της οποίας είναι αρμόδιος για την υποβολή της ανωτέρω δηλώσεως στη γραμματεία του ειρηνοδικείου του τόπου όπου εδρεύει η υπηρεσία.”
***Οι παρ.1,2 και 3 αντικαταστάθηκαν ως άνω με την παρ.4 του άρθρου 28 του Ν.4151/2013 (ΦΕΚ Α 103/29.4.2013)
4. Οι διατάξεις των προηγούμενων παραγράφων του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται ανάλογα και επί αναγγελίας εκχωρήσεως απαιτήσεως κατάτου Δημοσίου. Η αναγγελία τοιαύτης εκχωρήσεως πρέπει, επι ποινή ακυρότητας αυτής, να καταχωρίζεται στο κάτω μέρος του νόμιμα συντεταγμένου πρωτοτύπου ή επικυρωμένου αντιγράφου του εκχωρητηρίου εγγράφου.
5. Η μη τήρηση των διατάξεων του παρόντος άρθρου επάγεται την
ακυρότητα της εις χείρας του Δημοσίου κατασχέσεως ή της προς αυτό
αναγγελίας εκχωρήσεως απαιτήσεως, λαμβανομένων υπόψη υπό των
δικαστηρίων και αυτεπάγγελτα. Επί άκυρης εις χείρας του κατάσχεσης, το Δημάσιο δεν υποχρεούται σε καμία δήλωση.
***ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ:Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 21 του Ν.2972/2001 (Α` 291) ορίζεται ότι:
“Οι διατάξεις του άρθρου 95 του ν. 2362/1995 εφαρμόζονται ανάλογα και στις περιπτώσεις της κατάσχεσης εις χείρας του Ι.Κ.Α. ως τρίτου και της αναγγελίας της εκχώρησης απαιτήσεων τρίτων κατά του Ι.Κ.Α..
Στις περιπτώσεις αυτές, το κατασχετήριο ή το εκχωρητήριο έγγραφο που προβλέπεται στο παραπάνω άρθρο κοινοποιείται προς τη Γενική Διεύθυνση Οικονομοτεχνικών Υπηρεσιών του I.Κ.Α.”.
*** ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Κατά το άρθρο 9 παρ.3 Ν.3453/2006,ΦΕΚ Α 74/7.4.2006.
“3. Σε περίπτωση μεταβίβασης εσόδων του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων (Τ.Π.Δ.) κατά το άρθρο 14 παρ. 12 του ν. 2801/2000 ισχύουν ειδικώς τα εξής:
α) εφαρμόζονται αναλόγως και οι διατάξεις του άρθρου 10, καθώς και των παραγράφων 2, 3, 4, 6, 7, 9, 11 και 13 του άρθρου 14 του ν. 3156/2003, με την επιφύλαξη των ευρύτερων φορολογικών απαλλαγών του άρθρου 14 του ν. 2801/2000,
β) δεν έχουν εφαρμογή το τέταρτο εδάφιο της παρ. 12 και η παρ. 13 του άρθρου 14 του ν. 2801/2000, καθώς και, προκειμένου για εκχωρήσεις ή ενεχυριάσεις στο πλαίσιο της μεταβίβασης ή σε εκτέλεση υποχρεώσεων από αυτήν, τα άρθρα 95 του ν. 2362/1995 και 53 του ν.δ. 496/1974, γ) η μεταβίβαση μπορεί να αφορά και απαιτήσεις ανεκχώρητες ή ακατάσχετες κατά το νόμο, συμπεριλαμβανομένων και των διατάξεων της παραγράφου 3 του άρθρου 8 του ν.δ. 3783/1957 και του άρθρου 31 του από 21 Μαρτίου 1926 ν.δ/τος, δ) για τους σκοπούς των άρθρων 14 παρ. 12 του ν. 2801/2000 και 10 παρ. 15 του ν. 3156/2003, οι εισπράξεις από τα μεταβιβαζόμενα έσοδα μπορούν να κατατίθενται και σε λογαριασμούς του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων στην Τράπεζα της Ελλάδος βάσει του ν. 1611/1950 ή άλλων σχετικών διατάξεων ή σε άλλη τράπεζα, μαζί με ποσά από έσοδα που δεν μεταβιβάζονται κατά το παρόν, ε) το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων δικαιούται να παρέχει δάνεια και πάσης μορφής πιστώσεις προς το νομικό πρόσωπο προς το οποίο μεταβιβάζονται τα έσοδα και να αποκτά ομολογίες ή άλλες κινητές αξίες που εκδίδει το τελευταίο κατά παρέκκλιση τυχόν αντίθετων ρυθμίσεων, καθώς και να παρέχει πάσης φύσεως εξασφαλίσεις προς αυτό και τους δικαιούχους του άρθρου 14 παρ. 12 εδ. β` του ν. 2801/2000, οι οποίες είναι δυνατόν να αφορούν και λογαριασμούς του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων κατά το ν. 1611/1950 ή κατ` άλλες διατάξεις και στ) στα κατά την παράγραφο 13 του άρθρου 10 του ν. 3156/2003 συμμεταβιβαζόμενα δικαιώματα και προνόμια περιλαμβάνονται και αυτά των άρθρων 62 και 63 παρ. 1 του ν. 2214/1994, εξαιρουμένου του τρίτου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 63, χωρίς να θίγεται η εφαρμογή του άρθρου 61 του Κ.Ε.Δ.Ε..”
*** ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Με το άρθρο 6 Ν.3581/2007 “Πώληση και ταυτόχρονη μίσθωση
ακινήτων του Δημοσίου, μακροχρόνιες και χρηματοδοτικές μισθώσεις του Δημοσίου και άλλες διατάξεις”, ΦΕΚ Α 140,ορίζεται ότι:
“Τα εκ των συμβάσεων της παραγράφου 1 του άρθρου 1 του παρόντος νόμου δικαιώματα και απαιτήσεις δύνανται να ενεχυράζονται ή να εκχωρούνται κατά τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα, μη εφαρμοζομένων των διατάξεων του άρθρου 95 του ν. 2362/1995 (ΦΕΚ 247 Α) και του άρθρου 53 του ν.δ. 496/1974 (ΦΕΚ 204 Α`). Είναι δυνατόν να συμφωνείται ότι ο μισθωτής δεν δικαιούται να προβάλλει σε συμψηφισμό έναντι του ενεχυρούχου δανειστή ή εκδοχέα απαιτήσεις που τυχόν έχει κατά του εκμισθωτή”.
***ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ:Με το άρθρο 27 παρ. 2 του Ν.4144/2013 (ΦΕΚ Α 88/18.4.2013) ορίζεται ότι:
“2. Οι διατάξεις του άρθρου 95 του ν. 2362/1995 (Α 247) εφαρμόζονται ανάλογα και στις περιπτώσεις της κατάσχεσης εις χείρας του Ο.Α.Ε.Δ. ως τρίτου και της αναγγελίας της εκχώρησης απαιτήσεων τρίτων κατά του Ο.Α.Ε.Δ..
Στις περιπτώσεις αυτές, το κατασχετήριο ή το εκ-χωρητήριο έγγραφο, που προβλέπεται στο ανωτέρω άρθρο κοινοποιείται προς τη Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών του Ο.Α.Ε.Δ.”
Άρθρο 145 Ν. 4270/2014 Κατάσχεση εις χείρας του Δημοσίου και εκχώρηση: Απαιτείται
κοινοποίηση του κατασχετηρίου σωρευτικά: α. στην αρμόδια για την πληρωμή της συγκεκριμένης οφειλής του Δημοσίου υπηρεσία ή στην οικεία χρηματική διαχείριση,β. στις αρμόδιες, για τη φορολογία εισοδήματος τόσο του καθ’ ου η κατάσχεση, όσο και του κατάσχοντος, Δ.Ο.Υ..2. Στο κατασχετήριο εις χείρας του Δημοσίου, πρέπει αναγκαία να αναφέρεται σαφώς η ακριβής αιτία της οφειλής του Δημοσίου, το πρόσωπο του δικαιούχου της σχετικής απαίτησης με την ακριβή διεύθυνσή του και το ποσό αυτής, καθώς και ο αριθμός φορολογικού μητρώου τόσο του κατάσχοντος, όσο και του καθ’ ου η κατάσχεση.3. α. Η κατάσχεση εις χείρας του Δημοσίου ολοκληρώνεται μόνο από την ημερομηνία κοινοποίησης του κατασχετηρίου στην, κατά την παράγραφο 1, αρμόδια για την πληρωμή της συγκεκριμένης οφειλής του Δημοσίου υπηρεσία, η οποία όμως, για να είναι έγκυρη, πρέπει αφενός μεν να γίνει χρονικά τελευταία από τις αναφερόμενες στην ίδια παράγραφο λοιπές κοινοποιήσεις και αφετέρου να συνοδεύεται από νόμιμα από αρμόδιο δικαστικό επιμελητή επικυρωμένα αντίγραφα των επιδοτηρίων όλων των κατά τις διατάξεις του παρόντος άρθρου αναγκαίων προηγουμένων εγκύρων επιδόσεων του κατασχετηρίου αυτού στις ανωτέρω Δ.Ο.Υ., χωρίς να απαιτείται πρόσθετη κοινοποίηση του κατασχετηρίου στον Υπουργό Οικονομικών (άρθρο 5 του διατάγματος της 26.6/10.7.1944 «Περί Κώδικος των Νόμων περί Δικών του Δημοσίου»).β. Η προθεσμία υποβολής της, κατ’ άρθρο 985 παραγράφου 1 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, δήλωσης του Δημοσίου, ως τρίτου, είναι τριάντα (30) ημέρες και αρχίζει από την επομένη της επίδοσης του κατασχετηρίου στην αρμόδια για την πληρωμή της συγκεκριμένης οφειλής του Δημοσίου υπηρεσία, ο προϊστάμενος της οποίας είναι αρμόδιος για την υποβολή της ανωτέρω δηλώσεως στη γραμματεία του ειρηνοδικείου του τόπου όπου εδρεύει η υπηρεσία.4. Οι διατάξεις των προηγούμενων παραγράφων εφαρμόζονται ανάλογα και επί αναγγελίας εκχώρησης απαίτησης κατά του Δημοσίου. Η αναγγελία τέτοιας εκχώρησης πρέπει, επί ποινή ακυρότητας αυτής, να καταχωρίζεται στο κάτω μέρος του νόμιμα συντεταγμένου πρωτοτύπου ή επικυρωμένου αντιγράφου του εκχωρητηρίου εγγράφου.5. Η μη τήρηση των διατάξεων του παρόντος άρθρου επάγεται την ακυρότητα της εις χείρας του Δημοσίου κατάσχεσης ή της προς αυτό αναγγελίας εκχώρησης απαίτησης, λαμβανομένων υπόψη υπό των δικαστηρίων και αυτεπάγγελτα. Επί άκυρης εις χείρας του κατάσχεσης, το Δημόσιο δεν υποχρεούται σε καμία δήλωση.
Όσον για τις εκχωρήσεις μακρινών και πολύ μακρινών απαιτήσεων σημειώνεται ότι η συγκεκριμένη τράπεζα δεν μπορεί να ισχυριστεί οτι οι κίνδυνοι της ήταν άγνωστοι: σε εισηγητικό με ημερομηνία 31/3/2006 της αρμόδιας διεύθυνσης δημοσίου τομέα προς το Γενικό Συμβούλιο Χρηματοδοτήσεων της Αγροτικής Τραπέζης, θεωρούν οτι το ύψος των μελλοντικών και μη γεγενημένων απαιτήσεων των πιστούχων – κομμάτων, είναι μή προβλεπόμενο, αφού οι απαιτήσεις επί των οποίων προβλεπόταν η σύσταση ενεχύρου, αναμένονταν να χορηγηθούν από το Δημόσιο προς το κόμμα, και λόγω εκχώρησης, προς τις τράπεζες, σε διάστημα που εκτεινόταν από 12 μήνες έως και 9 – 10 χρόνια μπροστά. Η επιχειρηματολογία που αναπτύχθηκε στο σχετικό εισηγητικό κατέληγε οτι η εκτιμώμενη αξία των μελλοντικών – πέραν του ευλόγου χρονικού διαστήματος του ενός χρόνου – βασιζόταν σε προβλέψεις, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει μία ασφαλής εκτίμηση και αποτίμηση των εξασφαλίσεων, και ως εκ τούτου η τράπεζα να αναλαμβάνει υψηλό ρίσκο. Σε σχετικό εισηγητικό της Δ/σης του Δημοσίου Τομέα της Τράπεζας (και υπογραφές μεταξύ άλλων και του Διευθυντή Χρήστου Σικόλα), αναγράφεται οτι το οφειλόμενο ποσό υποδιασφαλίζεται, με βάση τα σημερινά δεδομένα (28/6/2010). Ειδικότερα, ενώ η συνολική επιχορήγηση του κόμματος το έτος 2009, ανήλθε στο ποσό των 26.3 εκ ευρώ, κατά το 2010, αναγράφεται οτι θα ανέλθει σε 10.5 εκ υερώ. Επεξηγείται δε με σαφήνεια επί λέξει οτι: «Η σημαντική αυτή μείωση οφείλεται στη μείωση του ποσοστού που έλαβε το κόμμα στις πρόσφατες εθνικές εκλογές (Οκτώβριος 2009), αλλά κυρίως στην περιστολή του χορηγούμενου ποσού για την ενίσχυση των πολιτικών κομμάτων λόγω δημοσιονομικής στενότητας. Έτσι, η πρόταση της Υπηρεσίας, όχι μόνο δεν συνηγορούσε για την αύξηση της χρηματοδότησης, αλλά επισημαίνοντας οτι, ενόψει των τότε κρατικών οικονομικών ενισχύσεων, που τις υπολόγιζαν σε 42 εκ ευρώ (4 έτη*10,5 εκ/χρόνο), για την πλήρη κάλυψής η τράπεζα θα όφειλε να ζητήσει και άλλα καλύμματα, θέτοντας αυτό το αίτημα προς συζήτηση στο Γενικό Συμβούλιο Χορηγήσεων (ΓΧΣ) της ΑΤΕ.) Βάσει της Έκθεσης Ειδικής Έρευνας της Τράπεζας της Ελλάδος με ημερομηνία 26 Απριλίου 2012, η υπ’ αριθμόν 069/626/20.10.2011 εισήγηση του τμήματος έγκρισης και αξιολόγησης πιστοδοτήσεων της τράπεζας Αττικής, για αύξηση πιστοδοτικού ορίου ήταν αρνητική, επισημαίνοντας τους υφιστάμενους και μελλοντικούς κινδύνους και εκτιμώντας ως μη αποδεκτό τον πιστωτικό κίνδυνο. Εντούτοις, η πιστοδότηση εγκρίθηκε από το ανώτερο εγκριτικό κλιμάκιο του Συμβουλίου Πιστοδοτήσεων της τράπεζας Αττικής (Σελ 11, Πόρισμα Απριλίου 2012, ΤτΕ). Ο κ. Πανταλάκης στην κατάθεσή του, μας γνωστοποίησε οτι τα δάνεια των κομμάτων αντιμετωπίζοταν ωσαν να έχουν εγγύηση Δημοσίου, και για το λόγο αυτό, δεν λαμβάνονταν υπόψιν τυχόν αθετήσεις χρέους, και παραλείψεις αποδόσεων στην Αγροτική Τράπεζα τόκων ή κεφαλαίου, σε καιρό προ κρίσης. Βέβαια, ο ίδιος, προκειμένου να εξασφαλίσει τα συμφέροντα της τραπέζης εν καιρώ κρίσης, όταν ανέλαβε Πρόεδρος της Αγροτικής Τράπεζας, έδρασε προληπτικά και ανεξαρτήτως αν θεωρούνταν τα δάνεια ωσάν να έχουν εγγύηση Δημοσίου, αύξησε τα επιτόκια, και κατά τη διάρκεια του 2011 πήρε κάποιες απειροελάχιστες προβλέψεις για τη ζημία που προέβλεψε οτι ενδεχομένως να επέλθει από την μη αποπληρωμή του δανείου. Το λάθος που αναγνωρίζει ο ίδιος στο κόμμα της Νέας Δημοκρατίας είναι οτι ως προς την διασφαλιστική αξία που είχαν για εκείνον οι κρατικές επιχορηγήσεις, το κόμμα, με τροπολογία που ψήφισε επί κυβερνήσεώς του, του στέρησαν ένα 40% αυτής, χωρίς προτέρα ειδοποίηση της Τραπέζης και πάντως κατά παράβαση των όρων των συμβάσεων και των προσδοκιών εκ μέρους της τραπέζης όταν κατά το χρόνο σύναψης των δανειακών συμβάσεων, υπόλόγιζαν το 100% της διασφαλιστικής αξίας των υπό ενεχυρίαση κρατικών χρηματοδοτήσεων. Συνεπώς, ο κ. Πανταλάκης, αναγνωρίζει το σφάλμα και καλούμαστε να εξετάσουμε αν το 2011 όταν και ξεκίνησε να λαμβάνει προβλέψεις για τα δάνεια της Νέας Δημοκρατίας, πήρε τις σωστές προβλέψεις, βάσει των λογιστικών κανόνων ΠΔ/ΤΕ 2442/99 (Πράξης Διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος). Είναι χαρακτηριστική η αντίδρασή του στην εξεταστική επιτροπή όταν διερωτήθηκε έναντι των Βουλευτών της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης: «Γιατί μου πήρατε το 40%».
Αγωγές ΑΤΕ και Πειραιώς κατά Ν.Δ.
Το δικογράφο της αγωγής της ΑΤΕ κατά του Ελληνικού Δημοσίου, της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ κατατέθηκε ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών στις 6/7/2012 και η συζήτησή της προσδιορίσθηκε για τη δικάσιμο της 19/3/2015. Αίτημα της αγωγής είναι η καταδίκη στην καταβολή των εκχωρημένων ποσών των κρατικών χορηγήσεων των ετών 2011 (δ δόση) και 2012 (α και β δόση), οι οποίες χαρακτηρίσθηκαν ως ακατάσχετες κααι ανεκχώρητες δυνάμει του άρ. 43 παρ. 4 του ν. 4071/2012. Οι επίδικες κρατικές επιχορηγήσεις είχαν εκχωρηθεί με Συμβάσεις που έχει συνάψει το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας . Οι επίδικες εκχωρηθείσες στην Τράπεζα απαιτήσεις αφορούν στην οικονομική ενίσχυση του έτους 2011 (δ’ τρίμηνο) όπως αυτή κατανεμήθηκε στα εναγόμενα σωματεία με την υπ’ αριθμόν 17023/30.04.2012 Κοινή Υπουργική Απόφαση και στην οικονομική ενίσχυση του έτους 2012 (α’ και β’ τριμήνου), όπως αυτή κατανεμήθηκε στα εναγόμενα σωματεία με τις υπ’ αριθμόν 10227/19.03.2012 και τις υπ’ αριθμόν 17210/02.05.2012 Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις.
Οι ανωτέρω απαιτήσεις κατέστην άμεσα ληξιπρόθεσμες και απαιτητές και η είσπραξή τους απολύτως απαραίτητη για την τράπεζα προκειμένου να ικανοποιηθεί η εκκρεμής και ανεξόφλητη απαίτησή της σε βάρος των δύο εναγόμενων σωματείων (πολιτικών κομμάτων) τα οποία σημειωτέον, δεν διαθέτουν άλλα άμεσα ρευστοποιήσιμα περιουσιακά στοιχεία.
Η Τράπεζα ως δικαιούχος των ανωτέρω απαιτήσεων, και κατόπιν αναγγελίας στις αρμόδιες αρχές, αξίωσε με αλλεπάλληλες οχλήσεις προς το Ελληνικό Δημόσιο την πλήρη εκπλήρωση της συμβατικής υποχρέωσής του, δηλαδή την σύμπραξή του στην εκ μέρους της τράπεζας είσπραξης των ως άνω εκχωρημένων απαιτήσεων. Περαιτέρω, δε, η τράπεζα απέστειλε το από 12.04.2012 εξώδικο δήλωσής της, με το οποίο καλούσε το Ελληνικό Δημόσιο (πρώτο εναγόμενο) να καταβάλει στην Τράπεζα τα ανωτέρω ποσά (δηλαδή την επόμενη μέρα – 11/4/2012 – ψήφισης της διάταξης – 43 παρ. 4 ν. 4071/12).
Αγωγή Πειραιώς κατά Ν.Δημοκρατίας
Η απαίτηση της Τράπεζας Πειραιώς κατά του πολιτικού κόμματος της Νέας Δημοκρατίας που απορρέει από την δανειακή σύμβαση 337/10.10.2000 και τις πρόσθετες σε αυτή πράξεις με την ΑΤΕ ανέρχεται στο ποσό των 172.821.231,23€.. Η Τράπεζα περιορίζει την απαίτησή της αυτή στο ποσό των 111.569.285,23€ . Ερωτηματικά γεννώνται με την απόφαση αυτήν: Αν λήφθηκε νόμιμα και γιατί
Πολλαπλές εκχωρήσεις
ΑΤΤΙCA
Στη σύμβαση εκχώρησης – ενεχύρασης απαίτησης με ημερομηνία 2/11/2011 αναφέρεται:
1. στον όρο υπό (2) ότι, προς εξασφάλιση του πιστοδοτούμενου ποσού που προβλέπεται στην σύμβαση πιστοδότησης με αριθμό 812/2-12-2011, «ο εκχωρητής – ενεχυράζων εκχωρεί λόγω ενεχύρου στην «Τράπεζα» που αποδέχεται, ποσό δύο εκατομμυρίων διακοσίων χιλιάδων (€2.200.000) ευρώ από την απαίτησή του κατά του Ελληνικού Δημοσίου που απορρέει από την κρατική τακτική χρηματοδότηση και την οικονομική ενίσχυση για ερευνητικούς και επιμορφωτικούς σκοπούς των ετών 2013 και 2014 σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 1,2,3 και 4 του Ν. 3023/2002.
2. Στον όρο υπό (3) ότι, «λόγω της εκχώρησης – ενεχύρασης αυτής, επί της πιο πάνω απαιτήσεως, η (ΝΔ) «εκχωρητής – ενεχυράζων» συνεκχωρεί, ενεχυριάζει και μεταβιβάζει στην «Τράπεζα», που αποδέχεται, και όλα τα σχετικά δικαιώματά του, προσωπικά και πραγματικά και τις σχετικές αγωγές και υπόσχεται και εγγυάται την εκχωρούμενη – ενεχυραζόμενη απαίτηση, ελεύθερη από κάθε ενοχικό και εμπράγματο βάρος, άλλη ενεχύραση, εκχώρηση, συμψηφισμό, ένσταση, προσβολή, απαίτηση τρίτου, κατάσχεση ή οποιαδήποτε δέσμευση.
ΑΤΕbank
Α. Στη σύμβαση εκχώρησης – ενεχύρασης απαίτησης με ημερομηνία 11/09/2009 αναφέρεται :
Στον όρο υπό (2) ότι «Ο οφειλέτης – ενεχυριάζων στα πλαίσια του Ν. 3023/2002, δικαιούται να λάβει από το Ελληνικό Δημόσιο τα έτη 2010 εως και 2013, οικονομική ενίσχυση για ερευνητικούς και επιμορφωτικούς σκοπούς συνολικού ποσού €9.380.000) καθώς και τις τακτικές κρατικές χρηματοδοτήσεις των ετών 2010 εως και 2013 συνολικού ποσού €95.760.000.
Στον όρο υπό (3) ότι ««Συνεπεία της παραπάνω εκχώρησης και ενεχυρίασης της απαίτησης, ο οφειλέτης εκχωρεί στην Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδος Α.Ε. και όλα τα σχετικά δικαιώματά του και υπόσχεται την ενεχυριαζόμενη απαίτηση, ελεύθερη από κάθε άλλη ενεχυρίαση – εκχώρηση συμψηφισμό ή απαίτηση τρίτου ή κατάσχεση
Στη σύμβαση εκχώρησης – ενεχύρασης απαίτησης με ημερομηνία 28/3/2011 αναφέρεται
Στον όρο υπό (2) ότι «Ο οφειλέτης – ενεχυριάζων στα πλαίσια του Ν. 3023/2002, δικαιούται να λάβει από το Ελληνικό Δημόσιο τα έτη δύο χιλιάδες δεκατέσσερα (2014), δύο χιλιάδες δέκα έξι (2016), δύο χιλιάδες δεκαεπτά (2017) και δύο χιλιάδες δέκα οχτώ (2018), τακτική ετήσια κρατική χρηματοδότηση καθώς και οικονομική ενίσχυση για ερευνητικούς και ερευνητικούς σκοπούς
Στον όρο υπό (3) ότι «Συνεπεία της παραπάνω εκχώρησης και ενεχυρίασης της απαίτησης, ο οφειλέτης εκχωρεί στην Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδος Α.Ε. και όλα τα σχετικά δικαιώματά του και υπόσχεται την ενεχυριαζόμενη απαίτηση, ελεύθερη από κάθε άλλη ενεχυρίαση – εκχώρηση συμψηφισμό ή απαίτηση τρίτου ή κατάσχεση
Σύμβαση με Aγροτική Τράπεζα ημερομηνίας 27/7/2010 και αριθμό 337 περιλαμβάνει τον εξής όρο:
Υπό (η) όρος: συμφωνείται η μη εκχώρηση σε τρίτους των κρατικών χρηματοδοτήσεων και οικονομικών ενισχύσεων για λειτουργικές δαπάνες και ερευνητικούς και επιμορφωτικούς σκοπούς που θα λάβει το κόμμα τα έτη 2019 και 2020 επειδή με αυτές θα καλύπτεται η πίστωση των τριάντα τεσσάρων εκατομμυρίων (34.000.000) ευρώ του έτους 2017.
ΕΘΝΙΚΗ
Β. Σύμβαση ενεχυρίασης απαίτησης ημερομηνίας 20/12/2010 και αριθμό 9747073836 αναφέρει ως πρώτο όρο:
Ότι η συνίσταται ενέχυρο επί της απαίτησης του ενεχυραστή (Εθνική) κατά του παραπάνω οφειλέτη (ΝΔ), για μέρος της τακτικής κρατικής επιχορήγησης έτους 2019 εκ ποσού ΕΥΡΩ 5.000.000,00 (ΠΕΝΤΕ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΩΝ) καθώς και μέρους της τακτικής επιχορήγησης εκ ποσού των ΕΥΡΩ 4.000.000 έτους 2020 στο πλαίσιο του ν.3023/25.06.2002 (ΦΕΚ 146/Α’/25.06.2002).
Επίσης η σύμβαση στον πρώτο όρο περιέχει εγγύηση του οφειλέτη (ΝΔ) ως εξής: «υπόσχεται ότι η ενεχυραζόμενη απαίτησή του είναι ελεύθερη από κάθε άλλη ενεχύραση, εκχώρηση, συμψηφισμό ή απαίτηση τρίτου ή κατάσχεση».
EUROBANK
Σύμβαση ενεχυρίασης απαίτησης με την EUROBANK προς εξασφάλιση του πιστοδοτούμενου ποσού που απορρέει από σύμβαση πίστωσης με την τράπεζα με αριθμό (σύμβασης) 1353/19.11/2010, αναφέρει τα εξής:
Στο άρθρο 2 «Προς εξασφάλιση των απαιτήσεων ο ενεχυράζων εκχωρεί λόγω ενεχύρου <..> κάθε απαίτησή του μέχρι του ποσού των ΕΥΡΩ τριών εκατομμυρίων (€3.000.000) κατά του Ελληνικού Δημοσίου από την κρατική χρηματοδότηση για το έτος 2019.
Επίσης στο άρθρο 4 «Ο ενεχυράζων συνεκχωρεί και μεταβιβάζει στην τράπεζα από σήμερα ανεπιφυλάκτως και όλα τα σχετικά δικαιώματά του, προσωπικά και πραγματικά και τις σχετικές αγωγές και υπόσχεται τις ανωτέρων απαιτήσεις του ελεύθερες από κάθε άλλη εκχώρηση, ενεχυρίαση, συμψηφισμό, ή απαίτηση τρίτου ή κατάσχεση.
Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΔΑΝΕΙΟΥ ΤΗΣ ΝΔ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ ΑΤΤΙΚΗΣ
Κατά τη διάρκεια των εργασιών της Επιτροπής και με αφορμή ερωτήσεις που έγιναν προς τον εκπρόσωπο της Τράπεζας Αττικής, ανέκυψε ζήτημα με την υπ’ αριθμ. 812/02-11-2011 δανειακή σύμβαση μεταξύ της Τράπεζας Αττικής και του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας.
Συγκεκριμένα, προέκυψε ότι προς εξασφάλιση της απαίτησης της Τράπεζας Αττικής από το εν λόγω δάνειο ύψους 2.000.000€ και προς ασφάλειά της, η ΝΔ εκχώρησε στην Αττικής την κρατική χρηματοδότηση τακτική και επιμορφωτική των ετών 2013 και 2014. Η σχετική σύμβαση εκχώρησης υπογράφηκε στις 2-11-2011 .
Σύμφωνα με τον 3ο όρο αυτής της σύμβασης εκχώρησης, η ΝΔ υπόσχεται και εγγυάται την εκχωρούμενη – ενεχυραζόμενη απαίτηση ελεύθερη από κάθε ενοχικό και εμπράγματο βάρος, άλλη ενεχύραση, εκχώρηση, συμψηφισμό κλπ.
Επίσης, με τον επόμενο (4ο) όρο η ΝΔ βεβαίωνε ότι η εν λόγω εκχωρούμενη απαίτηση δεν έχει εκχωρηθεί ή ενεχυραστεί σε τρίτο.
Πλην όμως, αυτή η δήλωση δεν είναι ειλικρινής, καθ’ όσον, όπως προέκυψε, ειδικότερα, οι χρηματοδοτήσεις της των συγκεκριμένων ετών 2013-2014 είχαν ήδη εκχωρηθεί εξ ολοκλήρου:
α) με την από 11/09/2009 σύμβαση εκχώρησης απαίτησης, λόγω ενεχύρου που είχε συναφθεί μεταξύ του κόμματος της ΝΔ και της ΑΤΕ, η ΝΔ , εκπροσωπούμενη από τον τότε οικονομικό της υπεύθυνο Μενέλαο Δασκαλάκη, που ενήργησε ως πληρεξούσιος του νομίμου εκπροσώπου του κόμματος, δυνάμει του υπ’ αριθμ. 7677/20-12-2006 πληρεξουσίου του συμβολαιογράφου Αθηνών, Κωνσταντίνου Λάρδα – Ζαγορίτη, είχε ενεχυριάσει ολόκληρη την απαίτηση του κόμματος από την τακτική επιχορήγηση των ετών 2010, 2011, 2012 και 2013, καθώς και ολόκληρη την οικονομική ενίσχυση για ερευνητικούς και επιμορφωτικούς σκοπούς των ίδιων ετών 2010, 2011, 2012 και 2013.
β) Ομοίως και η απαίτηση της ΝΔ στην χρηματοδότηση (τακτική και επιμορφωτική) του 2014 είχε ήδη εκχωρηθεί με την από 28/03/2011 σύμβαση εκχώρησης απαίτησης λόγω ενεχύρου και προς ασφάλεια της υπ’ αριθμ. 337/10-10-2000 σύμβασης πίστωσης, ποσού 30.814.380€, που με πρόσθετες πράξεις αυξήθηκε στα 102.400.000 ευρώ.
Και στις δύο προαναφερθείσες συμβάσεις η ΑΤΕ προσδιορίζεται ως η μόνη που δικαιούται να εισπράττει τα ποσά αυτά.
Συνεπώς, γεννώνται ερωτηματικά που γίνονται περισσότερο επιτακτικά λόγω της θεσμικής ιδιότητας του δανειολήπτη, που, ασφαλώς, επιβάλλει πριν απ’ όλα διαφάνεια και καθαρότητα στις συναλλαγές του:
1) Όταν στις 18/10/2011 ο Γενικός Διευθυντής της ΝΔ, Αθανάσιος Σκορδάς, ενεργώντας και εκείνος ως ο εκπρόσωπός των κατά το καταστατικό του κόμματος νομίμων οργάνων Διοίκησής του, παρείχε τη διαβεβαίωση ότι η υπό κατάρτιση δανειακή σύμβαση της ΝΔ με την Αττικής θα διασφαλιζόταν με εκχώρηση μέρους της κρατικής χρηματοδότησης 2013-2014 “ως δεύτερη απαίτηση μετά την Α.Τ.Ε. προς την οποία έχουν εκχωρηθεί 12.000.000€ για κάθε έτος”. (Η διατύπωση είναι από την από 18-10-2011 επιστολή που προσκόμισε στην Επιτροπή το μέλος της, Μαυρουδή Βορίδη), πιθανόν εψεύδετο. Στο βαθμό που η δήλωση αυτή συνετέλεσε στο να παραχθεί στα αρμόδια όργανα της πιστώτριας τράπεζας η απόφαση για τη χορήγηση του δανείου, πρόκειται περί κακουργηματικής απάτης.
2) Το αδίκημα της κακουργηματικής ψευδούς βεβαιώσεως, τελέσθηκε ενδεχομένως και όταν στις 2-11-2011κατά την υπογραφή της σύμβασης εκχώρησης ο αυτός αντιπρόσωπος της ΝΔ δήλωνε ότι η απαίτηση του κόμματος επί της κρατικής επιχορήγησης των ετών 2012-2013 είναι ελεύθερη από βάρη εμπράγματα και ενοχικά.
Στην περίπτωση αυτή, όμως, που, επαναλαμβάνουμε, χρήζει περαιτέρω διερεύνησης, υπήρξαν και άλλα γκρίζα σημεία:
Η τότε Διοίκηση της τράπεζας Αττικής δεν εξέτασε την βασιμότητα της δήλωσης ότι, πλην ποσού 12.000.000€ για κάθε έτος τα ποσά των 2013 και 2014 δεν είχαν εκχωρηθεί, και έτσι δεν μερίμνησε να πληροφορηθεί εάν η προαναφερόμενη δήλωση ήταν ή όχι αληθής.
Από την αλληλογραφία που τέθηκε υπ’ όψιν της επιτροπής, προέκυψε ακόμη ότι στις 7.11.2011, ήτοι μετά τη σύναψη της σύμβασης δανείου και εκχώρησης της ΝΔ με την Αττικής, πιθανόν από μεθύστερες πληροφορίες, η ΑΤΤΙΚΗΣ στέλνει επιστολή προς το Υπουργείο Οικονομικών (Νομικό Συμβούλιο του Κράτους) με την οποία ζητάει να της βεβαιωθεί :
α. ότι η απαίτηση από την κρατική χρηματοδότηση των ετών 2013-2014 δύναται να εκχωρηθεί,
β. ότι η απαίτηση από την κρατική χρηματοδότηση των ετών 2013-2014 δεν έχει εκχωρηθεί ή ενεχυριασθεί σε τρίτο και
γ. σε περίπτωση που έχει ήδη εκχωρηθεί σε τρίτο, να της γνωστοποιηθεί το ποσό και ο υπέρ ου η εκχώρηση.
Την επιστολή προωθεί το ΝΣΚ στο Υπουργείο Εσωτερικών.
Το Υπουργείο Εσωτερικών απάντησε διά του Γενικού Διευθυντή του Τμήματος Εκλογών, της Γενικής Διεύθυνσης Αναπτυξιακών Προγραμμάτων του Υπουργείου Εσωτερικών, Θεόδωρου Γιαννίτση, τα εξής: “Από τις διατάξεις του Ν. 3023/2002 δεν προβλέπεται έλεγχος των οικονομικών των κομμάτων από το Υπουργείο Εσωτερικών. Η εκ του νόμου συμμετοχή του Υπουργείου Εσωτερικών εξαντλείται στην κατανομή της ετήσιας οικονομικής ενίσχυσης ή εκλογικής χρηματοδότησης στα δικαιούχα πολιτικά κόμματα. Η τακτική χρηματοδότηση και οικονομική ενίσχυση των ετών 2013 και 2014 προς τη ΝΔ θα χορηγηθεί εφόσον συντρέξουν οι τότε νόμιμες προϋποθέσεις».
Αυτήν την καταφανώς υπεκφεύγουσα απάντηση η Τράπεζα Αττικής δεν την αξιολόγησε, ως όφειλε, ότι δεν αποτελεί κατ’ ουσίαν απάντηση.
Ως συνέπεια , δεν μερίμνησε ώστε να διασφαλίσει τα συμφέροντά της, αφού δεν ερεύνησε περαιτέρω το θέμα.
Έτσι, σήμερα σύμφωνα με την από 28.12.2015 εξώδικη δήλωση – όχλησή της προς τη ΝΔ (σελ. 7) η ΝΔ ουδέν έχει καταβάλλει για αποπληρωμή του δανείου, το ύψος του οποίου έχει φθάσει ήδη στα 2.839.264,65€.
Εδώ αρμόζει μια παρατήρηση:
Το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια των εργασιών της επιτροπής αποκαλύφθηκε ότι ειδικά στην Τράπεζας Αττικής, όπως και στην ΑΤΕ άλλωστε, υπήρχε στενότερη των υπολοίπων τραπεζών σύνδεση των διοικητικών συμβουλίων τους με το κομματικό σύστημα, ασφαλώς διαδραμάτισε ρόλο στην, ευχερέστερη, πιο ανώδυνη παράκαμψη των κανόνων του τραπεζικού δανεισμού όταν επρόκειτο για δανειοδοτήσεις κομμάτων.
Φαινόμενα όπως να μετακομίζουν στελέχη από τα πολιτικά γραφεία επιφανών υπουργών απ’ ευθείας σε διοικητικές θέσεις της τράπεζας, (περίπτωση Ζευγώλη ) δεν είναι άμοιρα συνεπειών στα θέματα του δανεισμού των κομμάτων και της «σχετικοποίησης» των κανόνων όταν πρόκειται για δάνεια που αφορούν τα ίδια.
ΠΑΣΟΚ
ΠΩΣ ΣΥΝΤΑΧΘΗΚΕ ΤΟ ΠΟΡΙΣΜΑ
Η προσέγγιση των οικονομικών του ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ κατά το μέρος που άπτεται του αντικειμένου της Επιτροπής και τη ειδικότερη χρονική περίοδο που προσδιορίζεται η εκ μέρους της εξέταση των πραγμάτων, βασίζεται :
(1) Στις πληροφορίες που μας παρασχέθηκαν από τα συστημικά τραπεζικά ιδρύματα που ανταποκρίθηκαν στο κοινό για όλα τα κόμματα αίτημα της επιτροπής .
(2) Στις επικαιροποιημένες, έως και την 31η Οκτωβρίου 2016, καταστάσεις με το ύψος των σημερινών οφειλών των κομμάτων, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και οι απαιτήσεις των Τραπεζών εκ τόκων.
(3) Στο περιεχόμενο του πορίσματος Ορκωτών Λογιστών με τίτλο « ΕΚΘΕΣΗ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΠΡΟΣΥΜΦΩΝΗΜΕΝΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ». Δεν αναγράφεται η ημερομηνία σύνταξης της Έκθεσης, προκύπτει μόνο ότι στον Εισαγγελέα απεστάλη στις 11/10/2013.
εκτός από το σώμα της έκθεσης υπάρχουν ακόμα στην ίδια δικογραφία μαρτυρικές καταθέσεις των εντεταλμένων υπαλλήλων των εταιριών που διεξήγαγαν τον έλεγχο. Σταχυολογούνται ορισμένες :
(5α).- Στις 30/10/2014 η κ. Ελπίς Λεωνίδου από την εταιρία «Grant Thornton», καταθέτει στην πταισματοδίκη κ. Ζαμπούνη,: «Η εταιρία μου είχε αναλάβει συμβουλευτικές υπηρεσίες προς το ΠΑΣΟΚ (…). Η εν λόγω εργασία δεν έγινε διότι δεν μας παρασχέθηκαν από το ΠΑΣΟΚ τα στοιχεία. Υπογράφτηκε, εντούτοις, η Έκθεση και από την Εταιρία μας επειδή αυτό προβλεπόταν από τη σύμβαση ΠΑΣΟΚ – ελεγκτικών εταιρειών».
(5β).- Στις 18-12-2015 ο κ. Καραχάλιος από την εταιρία «Price Waterhouse Coopers» αρνείται να απαντήσει στο ερώτημα γιατί, ενώ η κρατική χρηματοδότηση του 2015 είχε εκχωρηθεί προγενέστερα σε τρείς τράπεζες, υπογράφτηκε σύμβαση δανειοδότησης από την Τράπεζα Αττικής, όπου αναφερόταν (ψευδώς) ότι η χρηματοδότηση «δεν είχε εκχωρηθεί αλλού». Ο εν λόγω μάρτυρας καταθέτει ότι δεν έχει γνώση του θέματος . Θεωρείται εν τούτοις λογικό λόγω της ιδιότητάς του να ήταν εν γνώσει των ανωτέρω γεγονότων. Η σύμβαση εκχώρησης – ενεχύρασης απαίτησης για την οποία ρωτήθηκε είναι η από 13 – 12- 2010 με την «Τράπεζα Αττικής». Στον όρο 4 αναφέρεται ρητά ότι «ο εκχωρητής – ενεχυράζων δηλώνει ρητά ότι η επιχορήγηση δεν έχει εκχωρηθεί ή ενεχυρασθεί σε τρίτον». Η ίδια απαίτηση όμως είχε εκχωρηθεί όχι σε μια αλλά σε τρείς τράπεζες.
(5γ).- Στις 18.12.2015 o κ. Nικόλαος Παπαδημητρίου) της εταιρίας «Deloitte», αναφέρει και αυτός ότι « ο έλεγχος των εταιριών ήταν «έλεγχος με προσυμφωνημένες διαδικασίες». Και προσθέτει : « Η εκτέλεση προσυμφωνημένων διαδικασιών δεν συνιστά έλεγχο ή επισκόπηση, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα της Ελεγκτικής ή τα διεθνή πρότυπα ανάθεσης εργασιών επισκόπησης». Σε άλλη κατάθεσή του, στις 29-10-2014, ο ίδιος καταθέτει στον πταισματοδίκη για την αυτήν Έρευνα: «Δεν κατέστη δυνατόν να πραγματοποιηθεί λόγω έλλειψης /μη παροχή των απαραίτητων στοιχείων που αναφέρονται στην από 20-7-2012 συμφωνία». Δεν καταγγέλλει ωστόσο πράξεις αυτεπαγγέλτως διωκόμενες, καθόσον, όπως διευκρινίζει δεν ασχολήθηκε ο ίδιος προσωπικά με το συγκεκριμένο μέρος του ελέγχου.
(4) Στο περιεχόμενο της δικογραφίας υπό τα στοιχεία ΑΒΜ 9/2015/109 η οποία κατά το χρόνο στον οποίο αντίγραφό της περιήλθε στην Επιτροπή (25/5/2016), βρισκόταν στο στάδιο της «περαιτέρω επεξεργασίας» με εκκρεμούσα τότε την κατάθεση του κ. Ροβέρτου Σπυρόπουλου, οικονομικού υπευθύνου του ΠΑΣΟΚ, η οποία δεν γινόταν λόγω της εν εξελίξει τότε αποχής των Δικηγόρων. Στη δικογραφία υπάρχουν παλιότερες προγενέστερες εκθέσεις επί των ισολογισμών του αυτού κόμματος του Ν. 3023/2002 καθώς και δημοσιεύματα, εντύπων και διαδικτύου.
Ειδικότερα περιλαμβάνονται:
(4α).- Δημοσίευμα της εφημερίδας «Πρώτο Θέμα» με ημερομηνία 12.5.2013, από το οποίο προκύπτει ότι ο Πρόεδρος του Κόμματος κ. Γεώργιος Παπανδρέου είχε διαχειριστεί «εν κρυπτώ» , όπως γράφεται, 270 εκ. ευρώ και ότι το έτος 2012 τα χρέη του Κόμματος προς Τράπεζες ήσαν 116 εκ.
(4β).- Δημοσίευμα του διαδικτυακού τόπου News 247 (30.9.2013) που αναφέρει ότι το ΠΑΣΟΚ αποφάσισε ότι δεν υπάρχει μαύρη τρύπα στα οικονομικά του αλλά «μόνο χρέος».
(4γ).- Δημοσίευμα του διαδικτυακού τόπου enikos.gr (9.5.2013) που αναφέρεται στην εισήγηση που έκανε ο οικονομικός Υπεύθυνος του κόμματος κ. Νίκος Σαλαγιάννης στο Πολιτικό Συμβούλιο του ΠΑΣΟΚ, στην οποία αναφέρθηκε ότι το χρέος του γιγαντώθηκα ανάμεσα στα έτη 2003 και 2013 ή από 12,3 εκ. ευρώ στα 135 εκ. ευρώ. Στο ίδιο δημοσίευμα αναφέρονταν ότι μόνο οι μετακινήσεις ψηφοφόρων σε μια πενταετία κόστισαν 53 εκ. €
(4δ).- Ανακοίνωση στο δελτίο ειδήσεων του ΜEGA στις 30.09.2013 που αναφέρθηκε σε δημοσίευμα της «Εφημερίδας των Συντακτών», σύμφωνα με το οποίο πολλές δαπάνες είναι χωρίς παραστατικά.
(4ε).- Υπάρχει ακόμα υπάρχει υπόμνημα του τότε Υπουργού Εσωτερικών Τ. Γιαννίτση με ημερομηνία 14.2.2012 που περιείχε προτάσεις του προς την Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας για τη χρηματοδότηση των κομμάτων. Στο κεφάλαιο «Τραπεζικές Χρηματοδοτήσεις» προτείνει για τα ήδη συναφθέντα δάνεια αντί για το 100% που ως τότε είχε συμβατικά συμφωνηθεί να παρακρατείται το 60%. Παράλληλα υπήρχε και πρόταση απαγόρευσης σύναψης νέων δανείων.
(4στ).- Μηνυτήρια αναφορά με ημερομηνία 23 – 10 – 2013 από τον Πρόεδρο των «Ανεξαρτήτων Ελλήνων» κ. Πάνο Καμμένο όπου (σελ. 13) γίνεται αναφορά για ένα ταξίδι του Γεωργίου Παπανδρέου στην Κόστα Ρίκα τον Απρίλιο του 2013 ύψους δαπάνης 240.000 ευρώ.
(4ζ).- Αναφορικά με το ΙΣΤΑΜΕ : υπάρχει η από 29 – 8 -2014 αυτόβουλη αναφορά κ. Παναγιώτη Ντάβου προς τους Οικονομικούς Εισαγγελείς σχετικά με τα οικονομικά του ΙΣΤΑΜΕ με τον ισχυρισμό ότι διαχειρίστηκε αδιαφανώς πολλά χρήματα. Κυρίως αναφέρεται σε πληρωμές του κ. Θεόδωρου Πάγκαλου. Δεν προκύπτει ωστόσο ότι τα χρήματα για τα οποία γίνεται λόγος ή μέρος τους προήλθαν από τραπεζικό δανεισμό ώστε να μπορούν αποτελέσουν αντικέμενο της Επιτροπής .
(4η).-Μηνυτήριες αναφορές των (α) Νικολάου Νικολόπουλου, ανεξάρτητου Βουλευτή (ερώτηση του Νικολόπουλου με ημερομηνία 10-5-2013)και (β) του Κόμματος «Λαϊκός Σύνδεσμος Χρυσή Αυγή (27-9-2013)»
5..- Υπάρχει ακόμα υπόμνημα του οικονομικού υπευθύνου του ΠΑΣΟΚ κ. Σαλαγιάννη με ημερομηνία 7-7-2015 προς τον Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Αθηνών (διά του Πταισματοδικείου Αθηνών), όπου αφού αναφέρει ως αιτία της οικονομικής κατάρρευσης του ΠΑΣΟΚ τη διόγκωση των λειτουργικών δαπανών και τον συνεχή τραπεζικό δανεισμό . Ο κ. Σαλαγιάννης δεν απαντά στο ερώτημα εάν υπήρξε ή όχι οικονομική βλάβη από όσα διαλαμβάνει η Έκθεση Ευρημάτων των ελεγκτικών Εταιριών . Η απάντηση αυτή ακολουθεί τις απαντήσεις που δόθηκαν σε εκείνο το συγκεκριμένο στάδιο από τους κ.κ. Ιωάννη Παπακωνσταντίνου και Ροβέρτο Σπυρόπουλο, οι οποίες ήσαν ιδιαίτερα προσεκτικές έως αόριστες πιθανότατα επειδή η έρευνα στρεφόταν σχετικά με το εάν διαπράχθηκε το αδίκημα της απιστίας σε κακουργηματικό βαθμό ή όχι. Διαφέρει δε έκδηλα από δικό του (του κ. Σαλαγιάνη), δημόσιο κείμενο υπό τον τίτλο «Τι συνέβη και οδηγήθηκε το ΠΑΣΟΚ σε χρεοκοπία; Πως φτάσαμε ως εδώ; Που βρίσκεται η αλήθεια για τα οικονομικά του ΠΑΣΟΚ; Που βρισκόμαστε σήμερα;» που ανέγνωσε στο 10ο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ (5-7/6/2015) , περί του οποίου στη συνέχεια.
6. Πόρισμα της Τράπεζας της Ελλάδος 26/04/2012
7. Πόρισμα Εισαγγελέα κ. Γεώργιου Καλούδη
8. Ανάκριση όπου κλήθηκαν και Εκπρόσωποι της Attica Bank προκειμένου να ερευνηθεί το ζήτημα των πολλαπλών εκχωρήσεων.
Η ενδιαφέρουσα τις εργασίες της επιτροπής ερώτηση που τους απευθύνει η πταισματοδίκης είναι :
«Η εκχώρηση της απαίτησης του ΠΑΣΟΚ επί της επιχορήγησης ήταν ή όχι προαπαιτούμενο για τη σύναψη της σύμβασης δανεισμού με την Attica;».
Στο ερώτημα αυτό απαντά καταφατικά στις 15.12.2015 ο περιφερειακός Διευθυντής Αθήνας κ. Αθανάσιος Κορδαντωνόπουλος .
Είναι προφανές ότι το κρίσιμο ερώτημα στο προαναφερόμενο θέμα είναι : ήταν ή όχι σε γνώση της τράπεζας Αττικής ότι υπήρχε πολλαπλή εκχώρηση της αυτής κρατικής επιχορήγησης;
Ο υπάλληλος της ίδιας τράπεζας κ. Νικόλαος Γούργουρας που εξετάστηκε στις 15.10.2015 καταθέτει ότι ο κ. Κορδαντωνόπουλος «είχε ενημερωθεί προφορικά ότι η άνω επιχορήγηση δεν είχε εκχωρηθεί αλλού».
Καταθέτει ακόμα :
«Εάν η Επιτροπή Εγκρίσεων Δανείων γνώριζε ήδη ότι η απαίτηση του συγκεκριμένου πολιτικού κόμματος από την κρατική χρηματοδότηση 2015 είχε εκχωρηθεί αλλού, θα αναζητούσε άλλου είδους εξασφαλίσεις σύμφωνα με τον Κανονισμό Πιστοδοτήσεων, προκειμένου να προχωρήσει στη σύμβαση σύναψης δανείου».
Παρόλο που ρωτήθηκε, (: πρακτικά εξεταστικής επιτροπής στις …/…/2016 ,σελ. …… αλλά και συμπληρωματική κατάθεση του Διευθύνοντα Συμβούλου της Attica Bank που έστειλε στην Επιτροπή στις 3.8.2016 και έλαβε αριθμό πρωτοκόλλου εισερχομένων 158, σελίδα 1 και επ.) , δεν έχει προκύψει ποιος (ανώτερος κατά πάσα πιθανότητα στην ιεραρχία της Τράπεζας), έδωσε αυτή τη διαβεβαίωση στον κ. Κορδαντωνόπουλο .
Από την διακρίβωση της γνώσης ή της μη γνώσης της πολλαπλής εκχώρησης εξαρτάται η απόδοση ευθυνών σε έναν ή περισσότερους συμβαλλόμενους για την περιουσιακή ζημία της Τράπεζας Αττικής που επήλθε εξ αιτίας της πολλαπλής εκχώρησης. Πρέπει να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη σύμβαση κατέληξε ζημιογόνα για την τράπεζα, δεδομένου ότι σύμφωνα με τους πίνακες που έστειλε η Τράπεζα με ημερομηνία 31.10.2016 το σημερινό μη εξυπηρετούμενο υπόλοιπό της είναι μαζί με τους τόκους 8.330.900,51€
ΈΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ (26/04/2012)
Η έκθεση της τράπεζας της Ελλάδος πάνω στην οποία άλλωστε βασίστηκε και το πόρισμα Καλούδη διερεύνησε τη χρηματοδότηση που έλαβαν τα κόμματα από τις τράπεζες.
Η δανειοδότηση των πολιτικών κομμάτων σύμφωνα με την έκθεση ξεκίνησε τη δεκαετία του 1990 και συνεχίστηκε έως και το 2012 που διενεργήθηκε η έκθεση με συνέπεια ο τραπεζικός τους δανεισμός να έχει ανέλθει στο συνολικό ποσό των 272.449.000 (έως 29/02/2012). Οι χρηματοδοτήσεις απορρέουν από δανειακές συμβάσεις που έχουν συναφθεί μεταξύ των τεσσάρων πολιτικών κομμάτων και έξι τραπεζών ενώ το μεγαλύτερο μέρος αυτών φαίνεται να έχει χορηγηθεί από την Αγροτική Τράπεζα. Είναι βασικό βέβαια να επισημανθεί ότι αναφορικά με την πιστοδοτική πολιτική των υπό εξέταση πιστωτικών ιδρυμάτων σημειώνεται ότι με εξαίρεση την Attica Bank στους κανονισμούς πιστοδοτήσεων των τραπεζών γίνεται ειδική μνεία για το δανεισμό πολιτικών κομμάτων από την επεξεργασία των προσκομισθέντων στοιχείων, δηλαδή από εισηγητικά σημειώματα, εγκριτικές αποφάσεις, δανειακές συμβάσεις, επιτόκια και εξασφαλίσεις δανείων κτλ, προκύπτοντας ότι η έγκριση των πιστοδοτήσεων των κομμάτων δεν αναφέρεται σε άλλο γενικό κανονιστικό πλαίσιο παρά μόνο στους κανονισμούς των επιμέρους τραπεζών. Οι τράπεζες κατά την εξέταση των πιστωτικών ιδρυμάτων των πολιτικών κομμάτων αξιολόγησαν την πιστοληπτική τους ικανότητα σχετικά ισχυρή (!) όπως υποδηλώνεται άλλωστε και την κλίμακα του συστήματος πιστοληπτικής διαβάθμισης στην οποία ταξινομήθηκαν. Οι πιστοδοτήσεις εκτιμήθηκαν κατά βάση ως χαμηλού μέσου πιστωτικού κινδύνου καθώς η αποπληρωμή τους στηριζόταν στην πλειοψηφία τους στην είσπραξη μελλοντικών απαιτήσεων από το ελληνικό δημόσιο για τις οποίες θεωρείται ότι δεν υφίστατο ιδιαίτερος κίνδυνος να υποστούν σημαντική μείωση.
Συγκεκριμένα η Έκθεση αναφέρει για την οικονομική κατάσταση του ΠΑΣΟΚ ότι κατά τελευταία τριετία χαρακτηριζόταν από συνεχή υστέρηση λειτουργικών εσόδων σε σχέση με τις αντίστοιχες δαπάνες που πραγματοποιούσε με εξαίρεση το 2011 που σημειώνεται ότι τα οικονομικά στοιχεία του 2009 εμφάνιζαν αυξημένα μεγέθη σε σχέση με τα αντίστοιχα των ακόλουθων ετών επηρεαζόμενα κυρίως από τις υψηλές δαπάνες των βουλευτικών εκλογών.
Οι δαπάνες για «τόκους και έξοδα δανείων» αυξήθηκαν κατά 58% με αποτέλεσμα να απαιτείται για την πληρωμή τους το 55% της κρατικής επιχορήγησης η οποία σύμφωνα με τα τότε δεδομένα κυμαινόταν περίπου σε 21.000 χιλ. ετησίως. Το υπόλοιπο ποσό της κρατικής επιχορήγησης μετά την αφαίρεση των τόκων ποσό περίπου 10.741 χιλ. ευρώ σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα έσοδα δεν επαρκούσαν για να καλύψουν τις λειτουργικές δαπάνες του κόμματος οι οποίες το 2011 ανήλθαν στα 14.130 χιλ.
Επισημάνθηκε επίσης η διαχρονική μείωση του ύψους της κρατικής χρηματοδότησης καθότι υπολογίζεται ως ποσοστό των τακτικών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού, τα οποία λόγω της ύφεσης μειώνονταν. Ως εκ τούτου το κόμμα προσέφευγε συνεχώς σε νέο δανεισμό για την κάλυψη των λειτουργικών δαπανών του και την εξυπηρέτηση των δανείων του που έληγαν. Τα έσοδα επίσης του κόμματος (από εισφορές μελών και φίλων του κόμματος) είχαν μειωθεί κατά 64.7%.
ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΛΛΑΔΟΣ
Το ΠΑΣΟΚ χρηματοδοτήθηκε από την ΑΤΕ για την κάλυψη λειτουργικών αναγκών του αρχικά το έτος 2000 με ορίων 2.935 χιλ. ευρώ που ωστόσο με διαδοχικές πρόσθετες πράξεις αυξήθηκε τελικά στα 93 εκ. με ημερομηνία λήξης την 30/06/2012.
Όσον αφορά τις εξασφαλίσεις προβλεπόταν
- η εκχώρηση των δικαιούμενων τακτικών κρατικών χρηματοδοτήσεων καθώς και των οικονομικών ενισχύσεων για ερευνητικούς και επιμορφωτικούς σκοπούς των ετών 2011 2012 2013 2014 και 2016 και μη εκχώρηση σε τρίτους των συνολικών επιχορηγήσεων του 2017 2018.
Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις ελέγχου φαίνεται ότι
Ø Αναφορικά με τις πιστοδοτικές διαδικασίες που ακολουθήθηκαν διαχρονικά στη χρηματοδότηση του κόμματός, γενικά είναι σύμφωνες με τον κανονισμό πιστοδοτήσεων.
Ø Εν τούτοις τράπεζα είχε εκτεθεί σε αυξημένο πιστωτικό κίνδυνο λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι είχε προβεί σε εξαιρετικά υψηλό δανεισμό του κόμματος συγκριτικά με τις άλλες τράπεζες και την αβεβαιότητα που υφίστατο αναφορικά με τα επίπεδα στα οποία θα διαμορφώνονταν οι μελλοντικές κρατικές χρηματοδοτήσεις και οι οικονομικές ενισχύσεις καθώς βρίσκονταν σε άμεση συνάρτηση με τα έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού αλλά και το μελλοντικό εκλογικό ποσοστό.
Ø Ακόμη λαμβάνοντας υπόψιν τα τότε οικονομικά του κόμματος δεν διαφαινόταν η δυνατότητα ομαλής εξυπηρέτησης του κεφαλαίου αλλά μόνον των τόκων αν και με μεγάλη δυσκολία.
Ø Το υπόλοιπο των χρηματοδοτήσεων ποσού 92.292 χιλ. στις 29/02/2012 δεν καλύπτονταν πλήρως από τις κρατικές ενισχύσεις των τεσσάρων ετών (δηλαδή του 2012, του 2013 του 2014 και του 2016) που για το έτος 2011 εκτιμόταν σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος στο ποσό των 21.800χιλ.
Ø Σημειώνονταν επίσης ότι η τράπεζα δεν είχε λάβει υπόψη στους υπολογισμούς τον παραπάνω κίνδυνο
Ø Σύμφωνα με σχετική ενημέρωση τράπεζα είχε προβεί στη διενέργεια πρόβλεψης απομείωσης της αξίας της απαίτησης από το ΠΑΣΟΚ σε ποσοστό 25% επί του υπολοίπου χρηματοδότησης της 31/12/2011. (23.073 χιλ.)
ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΛΛΑΔΟΣ
Όσον αφορά την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος βάσει της από 21/12/2010 απόφασης της Ανώτατης Επιτροπής Πιστοδοτήσεων εγκρίθηκε εφάπαξ χρηματοδότηση ποσού 8.500 χιλ. για κεφάλαιο κίνησης.
Στις εξασφαλίσεις συμπεριλαμβανόταν
- Μέρος της ετήσιας κρατικής τακτικής επιχορήγησης για το 2019 η οποία θα προηγείτο έναντι οποιασδήποτε άλλης εκχώρησης σε άλλη τράπεζα
- Μέρος της ετήσιας κρατικής τακτικής επιχορήγησης για το 2015 η οποία θα ακολουθούσε οποιασδήποτε άλλης εκχώρησης σε άλλη τράπεζα.
Παρατηρήσεις ελέγχου
Ø Με ημερομηνία 27/01/2012 το ΠΑΣΟΚ ενημέρωσε την τράπεζα ότι αναμένει την επικείμενη νομοθετική ρύθμιση εντός του Φεβρουαρίου του 2012 για την οριστική διευθέτηση-διακανονισμό των οφειλόμενων τόκων προς αυτήν.
Ø Η τράπεζα στην από 07/12/2010 όρισε ως ημερομηνία εξόφλησης το 2015 με βάση το γεγονός ότι οι υπόλοιπες δανείστριες τράπεζες (Πειραιώς, Αττικής και Μαρφίν) στις οποίες έείχε εκχωρηθεί η κρατική επιχορήγηση του 2015 θα εξοφλείτο μέχρι το 2012 και επιχορήγηση του 2015 θα δεσμευόταν πλήρως.
Ø Λόγω του ότι οι οφειλές προς τις τράπεζες αυτές δεν είχαν εξοφληθεί ακόμα, η έγκαιρη αποπληρωμή της οφειλής τη συμφωνημένη ημερομηνία θεωρείτο αβέβαιη.
Ø Σύμφωνα με σχετική ενημέρωση η τράπεζα είχε προβεί στη διενέργεια πρόβλεψης απομείωσης της αξίας της απαίτησης της από το ΠΑΣΟΚ κατά ποσό 2.044 χιλ. (ποσοστό 23.3%) επί του υπολοίπου χρηματοδότησης της 31/12/2011
ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Το ΠΑΣΟΚ έχει χρηματοδοτηθεί από την τράπεζα ως εξής
Βάσει της από 10/11/2010 απόφασης του Εκτελεστικού Συμβουλίου του Ομίλου εγκρίθηκεεφάπαξ χρηματοδότηση 6.000χιλ. με πληρωμή τόκων ανά τρίμηνο και αποπληρωμή σε μία δόση στις 30/11/2011 με επιμήκυνση τελικά της αποπληρωμής στις 30/04/2012 εξαιτίας αναμονής νομοθετικής ρύθμισης των οφειλών των κομμάτων.
Εξασφαλίσεις
Εκχώρηση της ετήσιας κρατικής επιχορήγησης του έτους 2015 μέχρι το ποσό των 6.500 χιλ.
Παρατηρήσεις Ελέγχου
Ø Με ημερομηνία 10/02/2012 το ΠΑΣΟΚ ενημέρωσε με επιστολή την τράπεζα οτι ανάμενε επικείμενη νομοθετική ρύθμιση τον Φεβρουάριο του 2012 προκειμένου για την οριστική διευθέτηση-διακανονισμό των οφειλόμενων τόκων προς αυτήν.
Ø Η εκχώρηση της ετήσιας τακτικής επιχορήγησης του έτους 2015 προς κάλυψη της χρηματοδότησης θεωρείτο αμφίβολη ως προς την επάρκεια του ποσού της αφού είχε εκχωρηθεί και σε άλλες τρεις τράπεζες.
Ø Η συμφωνημένη ημερομηνία αποπληρωμής του δανείου δεν θεωρείτο δυνατό να τηρηθεί.
ΤΡΑΠΕΖΑ ΑΤΤΙΚΗΣ
Το ΠΑΣΟΚ είχε χρηματοδοτηθεί από την τράπεζα Αττικής ως εξής
Βάσει της από 02/12/2010 απόφασης του Συμβουλίου Πιστοδοτήσεων εγκρίθηκε εφάπαξ χρηματοδότηση ποσού 5.000χιλ για κεφάλαιο κίνησης μονιμότερου χαρακτήρα πληρωτέα σε δύο δόσεις.
Οικονομικά στοιχεία
αναφερόταν ότι στο εισηγητικό σημείωμα για τη χρηματοδότηση δεν είχε γίνει ανάλυση των εσόδων και δαπανών του κόμματος αλλά αναφορά στο ύψος της κρατικής επιχορήγησης για το έτος 2010 ( 19.180χιλ.) και στον υφιστάμενο τραπεζικό δανεισμό (104.000χιλ.) Είχαν προσκομιστεί επίσης οι Ισολογισμοί Εσοδών- Δαπανών για τα έτη 2008 έως 2011.
Εξασφαλίσεις
Εκχώρησης απαίτησης μέχρι του ποσού 6.000χιλ. από τη χορήγηση της Κρατικής Τακτικής Χρηματοδότησης και της Οικονομικής Ενίσχυσης για ερευνητικούς και Επιμορφωτικούς Σκοπούς στα πλαίσια του Ν. 3023/2002 του έτους 2015.
Παρατηρήσεις Ελέγχου
Ø Σύμφωνα με επιστολή του κόμματος 28/12/2011 η μη τακτοποίηση των υποχρεώσεων προς την τράπεζας οφείλονταν στην καθυστέρηση καταβολής της τρίτης και τέταρτης δόσης της κρατικής επιχορήγησης του 2011 και δεσμεύονταν για τη διευθέτηση των οφειλών εντός του Ιανουαρίου του 2012.
Ø Λόγω μη τήρησης των ανωτέρω, η τράπεζα με την από 17/01/2012 εξώδικη δήλωση πρόσκληση κατά του ΠΑΣΟΚ ζήτησε την άμεση εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών (2.205.875) ενώ ακολούθησε έγγραφη ενημέρωση του κόμματος στις 23/01/ 2012 για τη ρύθμιση του ζητήματος εντός του Φεβρουαρίου του 2012.
Ø Σημειώνονταν επίσης ότι η εκχωρούμενη απαίτηση ήταν κατά του ελληνικού δημοσίου και ότι η καθυστέρηση στην είσπραξη της επηρέαζε σε σημαντικό βαθμό τη δυνατότητα του κόμματος για την εξόφληση των δανειακών οφειλών
Ø Εκτιμήθηκε επίσης ότι δεν ήταν διασφαλισμένη πλήρως η έγκαιρη αποπληρωμή της οφειλής παρά την κάλυψη της από την εκχωρημένη απαίτηση λόγω της καθυστέρησης στην τακτοποίηση της και δεδομένου ότι η κρατική χρηματοδότηση του 2015 έχει εκχωρηθεί και υπέρ τριών άλλων τραπεζών
Ø Σύμφωνα με ενημέρωση της η Τράπεζα είχε σκοπό να προβεί σε σχηματισμό πρόβλεψης απομείωσης της αξίας της απαίτηση της από το ΠΑΣΟΚ κατά το ποσό των 2.802 χιλ.0 ευρώ επί του υπολοίπου χρηματοδότησης της με στοιχεία 31/03/2012.
EUROBANK
Στις 29/10/2010 έγινε χρηματοδότηση 5.000 χιλ. με εξασφάλιση υποσχετικής επιστολής εξόφλησης έως 30/06/2011 μέσω της κρατικής χρηματοδότησης του 2011, που είχε ήδη εκχωρηθεί στην ΑΤΕ, και που λόγω μη έγκαιρης είσπραξης της κρατικής χρηματοδότησης του 2011 πήρε παράταση έως 28/02/2012 δεδομένης της νομοθετικής ρύθμισης της χρηματοδότησης των κομμάτων.
Εξασφαλίσεις
Πέραν της υποσχετικής επιστολής εξόφλησης του δανείου στις ορισμένες ημερομηνίες δεν είχε ληφθεί κάποια άλλη εξασφάλιση ουσίας.
Παρατηρήσεις Ελέγχου
Ø Λαμβάνοντας υπόψη το ύψος των οφειλών τη μη εμπρόθεσμη εξόφληση του δανείου, την έλλειψη ουσιαστικής εξασφάλισης και την από 23/01/2012 επιστολή του ΠΑΣΟΚ ότι η τακτοποίηση της οφειλής θα γίνει μέσω νομοθετικής ρύθμισης που προωθείτο στη Βουλή για τη χρηματοδότηση των κομμάτων δεν αναμένονταν εξόφληση της οφειλής στο άμεσο μέλλον.
Ø Σύμφωνα με σχετική ενημέρωση η τράπεζα είχε προβεί στη διενέργεια πρόβλεψης απομείωσης της αξίας απαίτησης από το ΠΑΣΟΚ σε ποσοστό 10% επί του υπολοίπου χρηματοδότησης στις 31/12/2011.
MARFIN
Υπόλοιπο το 2012 3.162χιλ. και παρά τις οχλήσεις της Τράπεζας προς το κόμμα αιτούμενη την έγκαιρη καταβολή των οφειλόμενων ποσών και την ενημέρωση της σχετικά με την οφειλή το ΠΑΣΟΚ δεν τήρησε ποτέ όσα είχε δεσμευτεί.
Οικονομικά Στοιχεία
Στα ειδικά σημειώματα της τράπεζας γίνονταν αναφορά σε βασικές πηγές εσόδων του κόμματος με έμφαση όμως στην είσπραξη της κρατικής χρηματοδότησης και στα ποσά στα οποία είχε διαμορφωθεί. Η τράπεζα προσκόμισε τον Ισολογισμό Εσόδων-Δαπανών για τη χρήση του 2009.
Εξασφαλίσεις
Εκχώρηση απαίτησης από την χορήγηση της δικαιούμενης Κρατικής Τακτικής Χρηματοδότησης και της Οικονομικής Ενίσχυσης για Ερευνητικούς και Επιμορφωτικούς Σκοπούς στα πλαίσια του Ν. 3023/2002 του έτους 2015 εκτιμώμενου ελάχιστου ύψους 19.800 χιλ. ευρώ (η εκτίμηση κατά την αρχική έγκριση ήταν 24.000 χιλ.
Παρατηρήσεις Ελέγχου
Εκτιμήθηκε ότι δεν είναι διασφαλισμένη πλήρως η έγκαιρη αποπληρωμή της οφειλής παρά το υψηλό ποσοστό κάλυψης του υφιστάμενου υπολοίπου από την εκχωρημένη απαίτηση καθώς αφενός υφίστατο καθυστέρηση στην τακτοποίηση του και αφετέρου η κρατική χρηματοδότηση του 2015 είχε εκχωρηθεί υπέρ τριών άλλων τραπεζών.
ΕΚΘΕΣΗ ΟΡΚΩΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ ΠΑΣΟΚ
Η ΥΠΑΡΞΗ 15 ΕΚ. ΣΤΑ ΤΑΜΕΙΑ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ
Όπως είναι φυσικό, πολλά ερωτηματικά ανακύπτουν μετά την πληροφόρηση από την έκθεση των ελεγκτών για την ύπαρξη ρευστού 15 εκατομμυρίων € στο ταμείο του ΠΑΣΟΚ. Κατά την εξέταση του κατ’ εξοχήν αρμοδίου να απαντήσει σχετικά, δηλαδή του οικονομικού υπευθύνου του κόμματος ΝΙΚΟΥ ΣΑΛΑΓΙΑΝΝΗ, δεν δόθηκαν στην Επιτροπή διαφωτιστικές απαντήσεις για το θέμα αυτό καίτοι οι ερωτήσεις υπήρξαν συγκεκριμένες και πιεστικές. Έτσι, αφού τονιστεί ότι το όλο θέμα χρήζει περαιτέρω ερεύνης, τα συμπεράσματα θα έχουν αναγκαστικά χαρακτήρα συλλογισμών και υποθέσεων.
Τα ερωτηματικά που ανέκυψαν συμπυκνώνονται στα ακόλουθα:
1.- Αν το ποσόν αυτό ήταν αποτέλεσμα αποταμίευσης, περιστολής εξόδων κλπ, τότε προς τι ο υπέρογκος δανεισμός;
2.- Αν οι πηγές χρηματοδότησης ήσαν αφανείς ποιος έλεγχε την προέλευση τους, ποιος τα κατέγραφε, ποιος επέβλεπε για τον τρόπο διάθεσής τους; Υπήρχε περίπτωση μια χρηματοδότηση να μην καταγραφεί;
3.- Το ποσόν αυτό ή το εκάστοτε περιεχόμενο του χρηματοκιβωτίου σε ρευστό εμφανιζόταν στους ισολογισμούς του κόμματος; Αν όχι με ευθύνη τίνος λαμβάνονταν η απόφαση να αποκρυβούν τα συγκεκριμένα έσοδα;
Τα ερωτηματικά αυτά δεν είναι αυθαίρετα ούτε διατυπώνονται κακόβουλα από πολιτική αντιπαλότητα. Προέρχονται από την πολύ πρόσφατη εμπειρία στην οποία κοινωνοί έχουν καταστεί όλοι οι ενεργοί πολίτες.
Δεν είναι μόνο η γνωστή υπόθεση με το 1 εκατομμύριο γερμανικά μάρκα που ο ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΤΣΟΥΚΑΤΟΣ (λέει ότι) παρέδωσε στο ταμείο του ΠΑΣΟΚ. Η αναφορά γίνεται και σε σχέση με το σκάνδαλο SIEMENS το οποίο εξέτασε η Βουλή εκδίδοντας σχετικό πόρισμα με βάση το οποίο ασκήθηκε συμπληρωματική ποινική δίωξη στις 07/09/2010 για τη συγκρότηση εγκληματικής οργάνωσης του άρθρου 187 του Π.Κ. , που είχε σκοπό τη διάπραξη των αδικημάτων της ενεργητικής και παθητικής δωροδοκίας, τη νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματική δραστηριότητα και απάτες με τις επιβαρυντικές περιστάσεις του νόμου περί καταχραστών του Δημοσίου, σε βάρος τόσο στελεχών της εταιρίας SIEMENS, όσο και άλλων εμπλεκομένων προσώπων.
Στη 15η πορισματική αναφορά (σελίδα 376 του πορίσματος) αναγράφεται ότι η εταιρεία SIEMENS, κυρίαρχη στον τομέα εκτέλεσης τηλεπικοινωνιακών έργων, είχε τουλάχιστον από τα τέλη Νοεμβρίου του 1990 αναπτύξει και στην Ελλάδα «ένα ανωνυμοποιημένο σύστημα διεκπεραίωσης μυστικών πληρωμών, που, μέσω προμηθειών, τις οποίες κατέβαλε σε πρόσωπα που εφέροντο να μεσολαβούν στη σύναψη συμβάσεων για κρατικά έργα, διοχετεύονταν σε κρατικούς αξιωματούχους, αρμοδίους για την ανάθεση του έργου στην εταιρεία, οι οποίοι αποφάσιζαν ή καθ’ οιονδήποτε τρόπο βοηθούσαν για την ανάθεση, και εν συνεχεία την εκτέλεση και παραλαβή του. Για τη διακίνηση του άνομου χρήματος, υπήρχε ένα καλά μελετημένο σύστημα από πλευράς εταιρείας, με σκοπό να συγκαλύπτονται και ανωνυμοποιούνται οι ροές των χρημάτων. Η ομάδα αυτή, δομημένη ιεραρχικά και αποτελούμενη οπωσδήποτε από περισσότερα των τριών προσώπων, εν γνώσει της συγκροτήθηκε, αποφάσισε και πραγματοποίησε δωροδοκίες ανώτατων αξιωματούχων, πολιτικών, μελών κυβερνήσεων κλπ, με διαρκή δράση στην Ελλάδα από το Νοέμβριο του 1990 και τουλάχιστον μέχρι το 2008, ύψους πολλών εκατομμυρίων ευρώ, υπολογιζομένου του ποσού της δωροδοκίας σε ποσοστό 2% για κάθε επιμέρους σύμβαση –επί του κοστολογίου («τζίρου») του έργου- για τα πολιτικά πρόσωπα, όπως προέβλεπε το λεγόμενο «σχέδιο της μητρικής εταιρείας», του 8%, προοριζομένου για τους ανώτατους κρατικούς αξιωματούχους.».
Η συγκεκριμένη διαπίστωση – που τεκμηριώνεται απολύτως με μαρτυρικές καταθέσεις που είχαν δοθεί στα πλαίσια εκείνης της εξεταστικής επιτροπής- οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ένα μέρος των χρημάτων σε ρευστό για τα οποία κάνει λόγο η έκθεση των ελεγκτών προέρχεται από την παραπάνω διαπιστωμένα έκνομη δραστηριότητα, κοινώς ήταν προϊόν εγκλήματος.
Η πληροφορία για την ύπαρξη τόσο μεγάλου ποσού σε ρευστό στα ταμεία του ΠΑΣΟΚ είχε τύχει τότε ευρείας δημοσιότητας . Η δημοσιοποίηση της ύπαρξης ρευστών αποθεμάτων δημιουργούσε δικαίωμα και αντίστοιχα υποχρέωση στις δανείστριες τράπεζες (ειδικά μετά από την ψήφιση των ρυθμίσεων που ελάττωναν κατά 100%, αρχικά και κατά 40% στη συνεχεία τα χρήματα που θα μπορούσαν να λάβουν λόγω εκχωρήσεως της κρατικής επιχορήγησης ) να ζητήσουν πρόσθετη χρηματική εγγύηση αποπληρωμής των δανείων του ΠΑΣΟΚ ή ακόμη να λάβουν αναγκαστικά μέτρα εξασφάλισης με συντηρητική κατάσχεση ή ό,τι άλλο μέσον παρέχει ο κώδικας πολιτικής δικονομίας.
ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΟΜΙΛΙΑΣ ΣΑΛΑΓΙΑΝΝΗ
Τους λόγους τους οποίους οδήγησαν τα οικονομικά του ΠΑΣΟΚ στην κατάρρευση και ουσιαστικά το κόμμα στη χρεοκοπία εξήγησε κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στο 10ο Συνέδριο του κόμματος, ο Γενικός Διευθυντής του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Σαλαγιάννης, κάνοντας έναν οικονομικό και διοικητικό απολογισμό.
Ο κ. Σαλαγιάννης στάθηκε κυρίως στο 2009 και το 2010 τις οποίες χαρακτήρισε ως κρίσιμες χρονιές, επειδή το πρόβλημα με τα οικονομικά του κόμματος κορυφώθηκε. Σύμφωνα με τον γενικό διευθυντή του ΠΑΣΟΚ, το 2009, το ΠΑΣΟΚ πήρε από κρατική επιχορήγηση 24 εκ. ευρώ και ταυτόχρονα έλαβε 47 εκ. ευρώ δάνειο, ενώ το 2010, πήρε 20 εκ. ευρώ κρατική επιχορήγηση και ταυτόχρονα έλαβε και 40 εκ. ευρώ δάνειο. Το 2010 επίσης το ΠΑΣΟΚ υπέγραψε την σύμβαση εκχώρησης των μελλοντικών κρατικών επιχορηγήσεων προκειμένου να διασφαλιστούν οι τράπεζες.
«Το 2010, δηλαδή, ουσιαστικά, αποκλείσαμε τη δυνατότητα να λάβουμε άλλο δάνειο από τράπεζες και ταυτόχρονα εκχωρήσαμε και τα μελλοντικά έσοδα του κόμματος απ’ την στην κρατική επιχορήγηση. Ουσιαστικά αποκλειστήκαμε από οποιαδήποτε χρηματοδότηση» εξήγησε ο κ. Σαλαγιάννης.
Οι λόγοι που οδήγησαν σε υπερδανεισμό
Ιδιαίτερα αυξημένα ήταν όμως και τα λειτουργικά έξοδα του κόμματος τα οποία ο κ. Σαλαγιάννης χαρακτήρισε ως υπέρογκα. Όπως ανέφερε ο κ. Σαλαγιάννης, το ΠΑΣΟΚ έπαιρνε κάθε χρόνο από την κρατική επιχορήγηση 20 – 22 εκ. ευρώ. Όμως τα λειτουργικά έξοδα, τα έξοδα δηλαδή εκτός των εκλογικών δαπανών και των δαπανών για την εξυπηρέτηση του χρέους, ήταν πολύ μεγαλύτερα.
Με λίγα λόγια το ΠΑΣΟΚ δανειζόταν προκειμένου να καλύψει τις υπέρογκες λειτουργικές του δαπάνες, καθώς επίσης και για να εξυπηρετήσει προηγούμενα δάνεια.
Οι λειτουργικές δαπάνες:
Σύμφωνα με τα όσα είπε ο κ. Σαλαγιάννης οι λειτουργικές δαπάνες έφταναν τα 28 με 20 εκατ. ευρώ το χρόνο. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο ισολογισμός του 2010. Το κόμμα τη χρονιά εκείνη είχε λειτουργικές δαπάνες που έφτασαν τα 26 εκατ. ευρώ.
Πιο αναλυτικά ξοδεύτηκαν:
– για αμοιβές προσωπικού 4,1 εκ. ευρώ
– για επιμόρφωση στελεχών 2,0 εκ. ευρώ
– για μετακινήσεις στελεχών 5,5 εκ. ευρώ
– για τηλέφωνα 1,4 εκ. ευρώ
– για ενοίκια 1,0 εκ. ευρώ
– για προβολή 1,8 εκ. ευρώ
« Απ’ το φθινόπωρο του 2011, ουσιαστικά είχαμε μπει σε στάση πληρωμών» τόνισε ο κ. Σαλαγιάννης και συμπλήρωσε ότι «μπαίνοντας στο 2012 επιδεινώθηκε περαιτέρω η κατάσταση, αφού λόγω μνημονίων η κρατική επιχορήγηση προς τα κόμματα μειώθηκε κατακόρυφα, πάνω από 55%».
Η κατάσταση το Μάρτιο του 2012
Ο κ. Σαλαγιάννης περιέγραψε μια ζοφερή κατάσταση για την κατάσταση των οικονομικών του κόμματος το 2012. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο ταμείο του κόμματος υπήρχαν μόλις 45.000 ευρώ, τα χρέη προς τις τράπεζες άγγιζαν τα 133,5 εκατ. ευρώ με τόκους πάνω από 15 εκατ. ευρώ κατ’ έτος και τα χρέη προς τρίτους ανέρχονταν σε 4,5 εκατ. ευρώ. Και όσο για τα συνολικά χρέη του κόμματος; Αυτά άγγιζαν τα 138 εκατ. ευρώ. Την ίδια ώρα που οι εργαζόμενοι του κόμματος ήταν απλήρωτοι από τον Νοέμβριο του 2011.
Το σχέδιο εξυγίανσης
Ο γενικός διευθυντής του ΠΑΣΟΚ ανέφερε επίσης το σχέδιο εξυγίανσης που τέθηκε σε εφαρμογή από το 2012 και μετά ώστε να εξορθολογιστούν τα οικονομικά του κόμματος. Το σχέδιο πέτυχε, κατά τον ίδιο μείωση των λειτουργικών δαπανών κατά 95%.
Για παράδειγμα η μετακόμιση των γραφείων του κόμματος από την Ιπποκράτους στην Χαριλάου Τρικούπη, είχε ως αποτέλεσμα τα ενοίκια από 85-90.000 ευρώ το μήνα να μειωθούν σε 5.000 ευρώ. Επίσης οι εκλογές του 2012 και οι ευρωεκλογές του 2014 έγιναν με χαμηλότερο κόστος από ότι παλιότερα.
«Κάναμε εκλογές – διπλές εκλογές το 2012, με 4 εκ. ευρώ, ενώ για τις 2 εκλογές του 2009 (εθνικές – ευρωεκλογές) δαπανήθηκαν 24 εκ. ευρώ. Κάναμε ευρωεκλογές το 2013 με 400 χλδ ευρώ, ενώ στις αντίστοιχες του 2009 δαπανήθηκαν 12 εκ. ευρώ. Κάναμε συνέδριο 5.000 συνέδρων το 2013, με πλήρη κάλυψη, με 550 χλδ. ευρώ, ενώ το 2009 με 3.200.000 ευρώ», τόνισε ο κ. Σαλαγιάννης.
ΕΞΕΤΑΣΗ ΜΑΡΤΥΡΑ Κ. ΝΙΚΟΥ ΣΑΛΑΓΙΑΝΝΗ
Ο κ. Νίκος Σαλαγιάννης κλήθηκε να καταθέσει στην Εξεταστική Επιτροπή ως οικονομικός διευθυντής του ΠΑΣΟΚ από το Μάρτιο του 2012 μέχρι σήμερα. Ο κ. Σαλαγιάννης απάντησε σε ερωτήματα των μελών της επιτροπής αναφορικά με τα οικονομικά του ΠΑΣΟΚ και τους όρους –προϋποθέσεις υπό τις οποίες οι τράπεζες χορήγησαν δάνεια πολλών εκατομμυρίων.
Κατά τη διάρκεια της εξέτασης του προέκυψαν τα εξής σημαντικά στοιχεία.
v Για όλα τα δάνεια που πήρε το ΠΑΣΟΚ, έδωσε ως εγγύηση την κρατική του χρηματοδότηση η οποία ήταν η πιο ισχυρή εγγύηση όπως όλοι οι τραπεζίτες διαβεβαίωσαν
v παραδέχτηκε ότι έγιναν σπατάλες και υπερβολές σε ό,τι αφορά τις δαπάνες, τόνισε ωστόσο ότι αυτό αφορά, όχι μόνο το ΠΑΣΟΚ, αλλά όλα τα κόμματα .Η δικαιολογία αυτή, ωστόσο, δεν είναι καθόλου πειστική, δεδομένου ότι οι υπέρογκες δαπάνες είναι εκείνες που οδήγησαν στον υπέρογκο δανεισμό, για την ολοσχερή αποπληρωμή του οποίου απαιτούνται περίπου 500 χρόνια.
v Παραδέχτηκε ότι το συνολικό ύψος των δανειακών οφειλών του ΠΑΣΟΚ είναι, περίπου, 190 εκατ. Ευρώ ενώ χαρακτήρισε την αποπληρωμή ενός τέτοιου χρέους δύσκολη έως αδύνατη όπως επισημάνθηκε κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης με τα σημερινά δεδομένα και με το 60% της εκχώρησης της κρατικής χρηματοδότησης, θα εξοφληθεί σε 400 χρόνια
v Η τελευταία φορά που κατέβαλε δόση για τις οφειλές του το ΠΑΣΟΚ, ήταν το 2011. Από τότε δεν έχει καταβάλει τίποτα.
v Προέκυψε ότι από το 2009-2010 και μέσα σε 18 μήνες το ΠΑΣΟΚ πήρε συνολικά από κρατικές επιχορηγήσεις και δάνεια σύνολο 118 εκατ. Ευρώ χωρίς ωστόσο να αποπληρώσει τίποτα
v Μίλησε για δυσμένεια των τραπεζών και για μεγάλες επιβαρύνσεις που επιβάλλουν οι τράπεζες, τονίζοντας ότι κάθε χρόνο το δάνειο το ΠΑΣΟΚ επιβαρύνεται με τόκους ύψους 15 εκατ.
v Όσον αφορά τα δάνεια του κόμματος εν μέσω κρίσης παρά τις ληξιπρόθεσμες οφειλές με εξασφάλιση μη νομότυπες εκχωρήσεις και με απλές υποσχετικές υποστήριξε ότι οι τράπεζες είχαν στα χέρια τους για να αποφασίσουν, τα ιστορικά στοιχεία 25 χρόνων στα οποία το ΠΑΣΟΚ έπαιρνε δάνεια και τα αποπλήρωνε κανονικά και πως κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει τέτοια τεράστια πτώσης των ποσοστών του.
v Στην επισήμανση ότι έχει ασκηθεί δίωξη στον πρώην γενικό διευθυντή του κόμματος, Ροβέρτο Σπυρόπουλο, γιατί το 2010 και 2011, εκχώρησε ταυτόχρονα την ίδια κρατική χρηματοδότηση σε 4 τράπεζες, για συνολικά δάνεια ύψους 32 εκατ. Ευρώ αντέτεινε ότι τα συνολικά τα δάνεια που πήρε το ΠΑΣΟΚ τότε, ήταν ύψους 25 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας ότι ήταν προεγγυημένα με μια κρατική χρηματοδότηση που ήταν ύψους 20 εκατ. ευρώ.
v Σχετικά με τα 15 εκ. ευρώ που βρέθηκαν στα ταμεία του ΠΑΣΟΚ σύμφωνα με το πόρισμα των ορκωτών λογιστών ο κ. Σαλαγιάννης μάλλον δεν έδωσε πειστική απάντηση επισημαίνοντας οτι σύμφωνα με τους ελεγκτές, τα 9,7 εκατ. ευρώ προήλθαν από δανεισμό ενώ για τα υπόλοιπα «δεν ξέρει» αν ήταν «μαύρα» και ποια ήταν η προέλευσή τους ενώ δεν μπόρεσε να αποσαφηνίσει αν το ποσόν αυτό ή το εκάστοτε περιεχόμενο του χρηματοκιβωτίου σε ρευστό εμφανιζόταν στους ισολογισμούς του ΠΑΣΟΚ.
v Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το γυμναστήριο του Γιώργου Παπανδρέου δήλωσε πως:
Για το γυμναστήριο στην οδό Ιπποκράτους είχαν ξοδευτεί για Cross-trainer μηχάνημα 17.000 ευρώ, και «μηχάνημα για προσαγωγούς» 7.000 ευρώ, τα οποία χρέωσε στο ΠΑΣΟΚ ο πρώην πρωθυπουργός.
Ας σημειωθεί ότι η αξία των μηχανημάτων σύμφωνα με την καταγραφή που έκαναν στελέχη του κόμματος και ειδικοί, ανέρχεται σε 105.000 ευρώ και μαζί με τον ΦΠΑ σε 130.000 ευρώ.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΩΝ ΔΑΝΕΙΑΚΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ ΣΤΙΣ 31-10-2016
Με βάση τις επικαιροποιημένες συγκεντρωτικές καταστάσεις που έχουν στείλει οι τράπεζες στην Επιτροπή, η εικόνα του συνολικού δανεισμού του ΠΑΣΟΚ από τις εγχώριες τράπεζες έχει στις 31-10-2016 ως ακολούθως :
ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ
ΣΥΜΒΑΣΗ ΑΛΛΗΛΟΧΡΕΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ
367/14.12.2000
ΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΟΦΕΙΛΗ 31.10.2016
156.783.981,81€
ΛΟΓ.* 96.596.471,25€
ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ 31.10.2016
96.668.217,10€
ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ
Ημερομηνία καταγγελίας 8.3.2016
ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΣΥΜΒΑΣΗ ΑΛΛΗΛΟΧΡΕΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ
4520150/18.11.2010
10.466.039,80€
ΛΟΓ. 8.297.769,06€
8.297.769,06 €
Ημερομηνία καταγγελίας 8.3.2016
CYPRUS POPULAR BANK (πρώην MARFIN)
ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΔΑΝΕΙΟΥ
21599-00/1/19.11.2009
3.531.651,20€
ΛΟΓ.3.102.774,98€
3.102.774,98€
Ημερομηνία καταγγελίας 8.3.2016
ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΣΕ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
170.781.672,81€
ΛΟΓ.107.997.015,29*€
107.885.257,10€
*Στις 18/10/2016 πιστώθηκε το ποσό των 71.583,85€, το οποίο αφορούσε τη Γ ΄δόση της Κρατικής Χρηματοδότησης για το έτος 2016, μειώνοντας ισόποσα το λογιστικό υπόλοιπο
ΠΙΣΤΟΥΧΟΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ
ΤΡΑΠΕΖΑ EUROBANK
ΣΥΜΒΑΣΗ
1282/17.12.2008
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΟΦΕΙΛΗ 31.10.2016
8.497.887,60€
ΛΟΓ.* 5.165.593,98€
ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ 31.10.2016
5.165.359,50€
ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ
Ημερομηνία καταγγελίας 4.7.2014
ΠΙΣΤΟΥΧΟΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ
ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ
ΣΥΜΒΑΣΗ
9747074042/23.12.2010
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΟΦΕΙΛΗ 31.10.2016
11.507.089,98€
ΛΟΓ.* 8.779.439,06€
ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ 31.10.2016
8.779.439,00€
ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ
ΟΧΙ
ΠΙΣΤΟΥΧΟΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ
ΤΡΑΠΕΖΑ ΑΤΤΙΚΗΣ
ΣΥΜΒΑΣΗ
803/13.12.2010
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΟΦΕΙΛΗ 31.10.2016
8.330.900,51€
ΛΟΓ.* 6.511.369,11€
ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ 31.10.2016
5.711.369,11€
ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ
Ημερομηνία καταγγελίας 17.10.2016
ΠΙΣΤΟΥΧΟΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ
ΤΡΑΠΕΖΕΣ
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΟΦΕΙΛΗ 31.10.2016
ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ 31.10.2016
ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ
ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
170.781.672,81€
ΛΟΓ.107.997.015,29€
107.885.257,10€
ΝΑΙ
EUROBANK
8.497.887,60€
ΛΟΓ. 5.165.593,98€
5.165.359,50€
ΝΑΙ
ΕΘΝΙΚΗ
11.507.089,98€
ΛΟΓ. 8.779.439,06€
8.779.439,00€
ΟΧΙ
ΑΤΤΙΚΗΣ
8.330.900,51€
ΛΟΓ. 6.511.369,11€
5.711.369,11€
ΝΑΙ
ΣΥΝΟΛΑ
199.117.550,90€
127.541.424,71€
*ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΥΠΟΛΟΙΠΟ
**ΣΤΗΝ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΟΦΕΙΛΗ ΣΥΜΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ ΤΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΚΑΙ ΟΙ ΜΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟΙ ΤΟΚΟΙ ΚΑΙ ΕΞΟΔΑ
ΕΓΓΥΗΣΕΙΣ/ΕΚΧΩΡΗΣΕΙΣ
ΠΑΣΟΚ – ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΜΕ ΑΤΕ
ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΚΧΩΡΗΣΗΣ
ΠΡΟΙΟΝ ΕΚΧΩΡΗΣΗΣ
ΠΟΣΑ
367/14.12.2000
14.12.2000
ΤΑΚΤΙΚΗ ΚΡΑΤΙΚΗ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2003. ΔΕΝ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΓΙΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥΣ ΣΚΟΠΟΥΣ
–
367/14.12.2000
29/6/2001
ΤΑΚΤΙΚΗ ΚΡΑΤΙΚΗ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΕΤΗ 2002 ΚΑΙ 2003. ΔΕΝ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΓΙΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥΣ ΣΚΟΠΟΥΣ
–
367/14.12.2000
4/10/2002
ΤΑΚΤΙΚΗ ΚΡΑΤΙΚΗ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2004. ΔΕΝ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΓΙΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥΣ ΣΚΟΠΟΥΣ
367/14.12.2000
30/1/2004
ΤΑΚΤΙΚΗ ΚΡΑΤΙΚΗ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΕΤΗ 2005 ΚΑΙ 2006. ΔΕΝ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΓΙΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥΣ ΣΚΟΠΟΥΣ
367/14.12.2000
23/3/2004
ΤΑΚΤΙΚΗ ΚΡΑΤΙΚΗ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2007. ΔΕΝ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΓΙΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥΣ ΣΚΟΠΟΥΣ
367/14.12.2000
6/5/2005
ΤΑΚΤΙΚΗ ΚΡΑΤΙΚΗ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2008
18.000.000€
367/14.12.2000
13/4/2006
ΤΑΚΤΙΚΗ ΚΡΑΤΙΚΗ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2009
18.000.000€
367/14.12.2000
22/3/2007
ΤΑΚΤΙΚΗ ΚΡΑΤΙΚΗ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2010
20.000.000€
367/14.12.2000
29/8/2007
ΤΑΚΤΙΚΗ ΚΡΑΤΙΚΗ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2011
20.000.000€
367/14.12.2000
1/4/2008
ΤΑΚΤΙΚΗ ΕΤΗΣΙΑ ΚΡΑΤΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΓΙΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥΣ ΣΚΟΠΟΥΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2012
22.000.000€
367/14.12.2000
13/3/2009
ΤΑΚΤΙΚΗ ΕΤΗΣΙΑ ΚΡΑΤΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΓΙΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥΣ ΣΚΟΠΟΥΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2013
24.100.000€
367/14.12.2000
11/9/2009
ΤΑΚΤΙΚΗ ΕΤΗΣΙΑ ΚΡΑΤΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΓΙΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥΣ ΣΚΟΠΟΥΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΤΗ 2010 ΕΩΣ ΚΑΙ 2013
96.000.000€
367/14.12.2000
6/11/2009
ΤΑΚΤΙΚΗ ΕΤΗΣΙΑ ΚΡΑΤΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΓΙΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥΣ ΣΚΟΠΟΥΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΤΗ 2010 ΕΩΣ ΚΑΙ 2013
96.800.000€
367/14.12.2000
22/7/2010
ΤΑΚΤΙΚΗ ΕΤΗΣΙΑ ΚΡΑΤΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΓΙΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥΣ ΣΚΟΠΟΥΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΤΗ 2014 ΚΑΙ 2016
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΜΕ ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
4520150/18.11.2010
18/11/2010
ΤΑΚΤΙΚΗ ΕΤΗΣΙΑ ΚΡΑΤΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΓΙΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥΣ ΣΚΟΠΟΥΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2015
6.500.000€
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣΜΕ CYPRUS POPULAR BANK (MARFIN)
21599-0/19.11.2009
19/11/2009
ΤΑΚΤΙΚΗ ΕΤΗΣΙΑ ΚΡΑΤΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΓΙΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥΣ ΣΚΟΠΟΥΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2015
ΑΝΕΥ
ΑΤΕ
367/14.12.2000
27/7/2010
Στην εν λόγω σύμβαση συμφωνείται η μη εκχώρηση σε τρίτους των κρατικών χρηματοδοτήσεων και οικονομικών ενισχύσεων για λειτουργικές δαπάνες και ερευνητικούς σκοπούς και επιμορφωτικούς σκοπούς που θα λάβει το κόμμα τα έτη 2017& 2018, διότι με αυτές θα καλύπτεται η πίστωση του έτους 2016
367/14.12.2000
10/8/2011
Στην εν λόγω σύμβαση ο πιστούχος δεσμεύεται ότι δεν θα προβεί σε καμία εκχώρηση ή επιβάρυνση υπέρ τρίτων φυσικών ή νομικών προσώπων, πέραν της Τράπεζας, οποιασδήποτε τακτικής ή έκτακτης κρατικής επιχορήγησης ή /και οικονομικής ενίσχυσης για ερευνητικούς και επιμορφωτικούς ή άλλους σκοπούς τυχόν καταβληθεί σ’ αυτόν, μέχρι την ολοσχερή εξόφληση της χορηγηθείσας από την Τράπεζα σ’ αυτόν πίστωσης.
ΤΡΑΠΕΖΑ ΑΤΤΙΚΗΣ – ΠΑΣΟΚ
ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΚΧΩΡΗΣΗΣ
ΕΚΧΩΡΗΜΕΝΗ ΚΡΑΤΙΚΗ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ ΕΤΟΥΣ
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ (ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ ΕΚΧΩΡΗΣΗΣ, ΒΕΒΑΙΩΣΕΙΣ ΠΕΡΙ ΜΗ ΥΠΑΡΞΗΣ ΑΛΛΗΣ ΕΚΧΩΡΗΣΗΣ)
803/13.12.2010
13/12/2010
6.000.000€
2015
Στις δανειακές συμβάσεις δεν περιλαμβάνονται βεβαιώσεις περί μη ύπαρξης άλλης ή άλλων εκχωρήσεων των χρηματοδοτήσεων. Υπάρχουν ωστόσο οι όροι 3,4 &6 στη σύμβαση εκχώρησης- ενεχύρασης απαίτησης που υπεγράφη την 13.12.2010, στην οποία δηλώνονται η μη ύπαρξη άλλης εκχώρησης ή ενεχύρασης ή συμψηφισμού με απαίτηση τρίτου καθώς και ότι δεν έχει συμφωνηθεί το ανεκχώρητο απαίτησης.
ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ
ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΥΠΟΓΡΑΦΗΣ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ
ΠΟΣΟ ΕΚΧΩΡΗΣΗΣ ΑΠΟ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ
ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΑ Η ΧΟΡΗΓΗΣΗ
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
9747074042
23/12/2010
–
2015
Για την σύμβαση ανοιχτού αλληλόχρεου λογαριασμού 9747073836/20.12.2010, του πολιτικού κόμματος ΠΑΣΟΚ, υφίσταται ως εξασφάλιση η εκχώρηση, μέσω σύμβασης ενεχυρίασης απαίτησης, των απαιτήσεων που αφορούν μέρος της τακτικής κρατικής επιχορήγησης του έτους 2015 (εκ ποσού €8,5εκ), καθώς και μέρους της τακτικής κρατικής επιχορήγησης έτους 2019 (εκ ποσού €8,5εκ),, με εξαίρεση αυτής που αφορά ερευνητικούς και επιμορφωτικούς σκοπούς.
9747074042
23/12/2010
Μη γεγενημένη
2019
Υφίσταται η α/10.5.2011 επιστολή του Υπ. Εσωτερικών περί μη υπάρξεως άλλης σύμβασης εκχώρησης της επιχορήγησης του 2019
EUROBANK
ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΥΠΟΓΡΑΦΗΣ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
1282
17.12.2008
Το ΠΑΣΟΚ προέβη αρχικώς στις 29.10.2010 και ακολούθως στις 30.6.2011 σε χορήγηση Υποσχετικής επιστολής με την οποία ανέλαβε την υποχρέωση εξοφλήσεως της χρηματοδοτήσεως στο σύνολό της, με την πρώτη μέχρι τις 30.06.2011 και με τη δεύτερη μέχρι τις 30.12.2011.Ως προς την παράταση εξοφλήσεως μέχρι τις 30.11.2011, το ΠΑΣΟΚ με επιστολή με ημερομηνία 30.5.2011 ανέφερε ότι η εν λόγω παράταση είναι αναγκαία επειδή η εκταμίευση της κρατικής οικονομικής ενίσχυσης έτους 2011 στα δικαιούχα κόμματα γίνεται τμηματικά, λόγω της δημοσιονομικής προσαρμογής που εφαρμόζει η χώρα μας, με αποτέλεσμα ο προγραμματισμός που είχαμε, για την εξυπηρέτηση του δανείου, να μην μπορεί να υλοποιηθεί στη λήξη του.
ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΤΗΣ «ΙΔΙΑΙΤΕΡΗΣ» ΣΧΕΣΗ ΠΑΣΟΚ- ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ (Α.Τ.Ε.)
Υπό τη γενική σημείωση ότι λόγω της σημασίας που αυτό έχει, στο πόρισμα συμπεριλαμβάνεται ιδιαίτερο κεφάλαιο με θέμα « Αποτίμηση των σχέσεων των κομμάτων Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ με την ΑΤΕ », παραθέτονται στη συνέχεια ορισμένα ενδεικτικά στοιχεία από τα οποία προκύπτουν το είδος, η έκταση και ο χαρακτήρας των οικονομικών δοσοληψιών της ΑΤΕ με το ΠΑΣΟΚ.
Το ΠΑΣΟΚ συνήψε το 2000 με την Αγροτική Τράπεζα σύμβαση πίστωσης, με όριο τα 2.934.702 ευρώ. Μετά από διαδοχικές πρόσθετες πράξεις, το όριο έφτασε τα 52.000.000 €. Στις 29-09-2006 ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ (τότε Γενικός Δ/ντης του ΠΑΣΟΚ) ζητάει από την ΑΤΕ αύξηση του πιστωτικού ορίου από τα 52 στα 58 εκατομμύρια ευρώ. Η επιστολή του Παπακωνσταντίνου αναφέρει τα εξής: “Σύμφωνα με το μέχρι τώρα σκεπτικό των αποφάσεων της ΑΤΕ, το ύψος του δανείου που μπορεί να χορηγηθεί στα κόμματα είναι μέχρι το τριπλάσιο του ποσού της ετήσιας κρατικής οικονομικής ενίσχυσης. Με βάση αυτή την πρακτική, το ύψος του δανείου που δικαιούται το ΠΑΣΟΚ έχει διαμορφωθεί στα 58.000.000”.
Η επιστολή αυτή και ειδικά η χρήση του ρήματος «δικαιούται» είναι αποκαλυπτική τόσο για την πρακτική που ακολουθούσε η – απολύτως κομματικά διορισμένη -διοίκηση της ΑΤΕ έναντι του δανεισμού πολιτικών κομμάτων, όσο και της νοοτροπίας των κομμάτων εξουσίας έναντι αυτής, καθώς η δυνατότητα έγκρισης ενός δανείου εκλαμβάνονταν ως υποχρέωση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Διεύθυνση Δημοσίου Τομέα – Υποδιεύθυνση Δημοσίων Επιχειρήσεων και Οργανισμών της ΑΤΕ εισηγείται στο Γενικό Συμβούλιο Χορηγήσεων την απόρριψη του αιτήματος του ΠΑΣΟΚ, επειδή το ύψος της κρατικής χρηματοδότησης του 2007 δεν μπορεί να προϋπολογισθεί. Παρά την αρνητική εισήγηση, το Γενικό Συμβούλιο Χρηματοδοτήσεων αποφασίσει την αύξηση του πιστωτικού ορίου από 52 σε 58 εκατομμύρια. Ο Διοικητής της ΑΤΕ πρότεινε την αποδοχή του αιτήματος, με το επιχείρηματης ίσης μεταχείρισης των δύο κομμάτων (ΝΔ – ΠΑΣΟΚ). Με τον Διοικητή συμφώνησε τόσο ο Υποδιοικητής όσο και όλα τα μέλη του Γενικού Συμβουλίου Χρηματοδοτήσεων.
Στις 6/3/2007 και ενώ το υπόλοιπο της οφειλής είναι 57.262.939,58 €, ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ με νέα επιστολή του προς τον ……ΜΗΛΙΑΚΟ (Διοικητή ΑΤΕ) αιτείται να αποδεχθεί η ΑΤΕ τη διασφάλιση του πιστωτικού ορίου του ΠΑΣΟΚ με την εκχώρηση της τακτικής κρατικής χρηματοδότησης του 2010 (είχαν ήδη εκχωρηθεί με προηγούμενες συμβάσεις οι τακτικές χρηματοδοτήσεις των ετών 2007, 2008 και 2009). Το Γενικό Συμβούλιο Χορηγήσεων εγκρίνει το αίτημα.
Στις 20/8/2007, δηλαδή πέντε μήνες μετά , ο ΡΟΒΕΡΤΟΣ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΣ ζητά με επιστολή του προς τον Διοικητή της ΑΤΕ αύξηση του πιστωτικού ορίου από τα 58 στα 78 εκατομμύρια. Επικαλείται άμεσες και επιτακτικές ανάγκες, λόγω των εκλογών της 16ης/9/2007, καθώς και τρέχουσες δαπάνες και υποχρεώσεις και προτείνει την εκχώρηση της κρατικής επιχορήγησης του 2011. Η Διεύθυνση Δημοσίου Τομέα της ΑΤΕ εισηγείται στο Γενικό Συμβούλιο Χορηγήσεων την έγκριση του αιτήματος. Ως επιχείρημα υπέρ της αποδοχής αναφέρει ότι «ναι μεν δεν είναι δυνατόν να προβλεφθεί από τώρα το ύψος της κρατικής επιχορήγησης που θα δικαιούται το ΠΑΣΟΚ», ωστόσο εκτιμάει ,προφανώς αυθαίρετα, ότι η κρατική χρηματοδότηση του 2011, αλλά και όλες οι εκχωρημένες (2008, 2009 και 2010) θα είναι 19,5 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο.
Εδώ σημειώνεται μια αντίφαση: Η Διεύθυνση Δημοσίου Τομέα της ΑΤΕ είχε εισηγηθεί την απόρριψη αντίστοιχου αιτήματος που υπέβαλε το ΠΑΣΟΚ στις 29/9/2006 με την ορθή άποψη ότι δεν μπορεί να υπολογιστεί η επιχορήγηση του επομένου (2007) έτους. Στην προκειμένη όμως περίπτωση προβαίνει σε αυθαίρετο προ-υπολογισμό πόση θα είναι η χρηματοδότηση πέντε χρόνια μετά. Αυτός ο αυθαίρετος υπολογισμός δεν στηρίζεται πουθενά. Είναι δε και προκλητικός με την έννοια ότι παρέχεται παραμονές εκλογών συνάμα όμως υπερβαίνει την τετραετία. Ουσιαστικά δηλαδή με αυτήν και όλες τις παρόμοιες αποφάσεις προδικάζονταν το αποτέλεσμα των μεθεπόμενων εκλογών, εάν υποτεθεί ότι η θητεία τη κυβέρνησης που θα προέκυπτε από τις πρώτες σε σειρά θα ήταν τετραετής…
Στις 26/11/2007, δηλαδή μόλις 3 μήνες μετά την αύξηση του πιστωτικού ορίου από 58 σε 78 εκατομμύρια ευρώ, ο ΡΟΒΕΡΤΟΣ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΣ υποβάλλει νέο αίτημα στην ΑΤΕ, με το οποίο ξαναζητάει αύξηση του πιστωτικού ορίου, από 78 σε 85 εκατομμύρια ευρώ! Η Διεύθυνση Δημοσίου Τομέα εισηγείται την έγκριση και το Γενικό Συμβούλιο Χορηγήσεων προχωράει στην έγκρισή του, με εκχώρηση των ετήσιων επιμορφωτικών ενισχύσεων των ετών 2008, 2009, 2010 και 2011. Όσα αναφέρονται πιο πάνω ισχύουν και εδώ .
ΟΙ ΑΓΩΓΕΣ Α.Τ.Ε. ΚΑΙ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΚΑΤΑ ΠΑΣΟΚ
Εναντίον του ΠΑΣΟΚ έχουν κατατεθεί δύο αγωγές . Την πρώτη την κατέθεσε η ΑΤΕ με αντικείμενο την μη καταβολή πλήρους της εκχωρημένης επιχορήγησης των ετών …… και την άλλη η διάδοχός της ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ, στις 10-10-2016 για το σύνολο της οφειλής αυτού του κόμματος λόγω μη εξυπηρέτησης των διαφόρων δανείων που έχει λάβει. Η συσχέτιση του χρόνου κατάθεσης της δεύτερης αυτής αγωγής με τη συγκρότηση και κυρίως με την εξέλιξη των εργασιών της Επιτροπής , είναι προφανής .
Αναφορικά με την πρώτη αγωγή, της ΑΤΕ , πρέπει να σημειωθεί ότι ήταν πράξη στοιχειώδους πρόνοιας που ,εκτός των άλλων, διασώζει μεν την τότε διοίκηση της συγκεκριμένης τράπεζας (όσον αφορά την αντίδρασή της στην νομοθετημένη μείωση των ποσών που ενώ ήσαν συμβατικά εκχωρημένα σ’ αυτήν μειώθηκαν δραστικά), εκθέτει όμως ανεπανόρθωτα τις τότε διοικήσεις των υπολοίπων τραπεζών που δεν τη μιμήθηκαν. Δεν έχει προκύψει κάποιου είδους αντίδραση των διοικήσεων των υπολοίπων τραπεζών στη νέα, επιζήμια για τα συμφέροντα τους, κατάσταση που προέκυψε μετά τις ρυθμίσεις των ετών 2012 και 2014 . Δεν ασκήθηκε αγωγή, ούτε και ζητήθηκαν πρόσθετες εξασφαλίσεις για τα δάνεια που ήδη τότε δεν πληρώνονταν , μετά όμως και την μείωση του ποσοστού των επιχορηγήσεων το πλέον σίγουρο ήταν το δεν επρόκειτο να πληρωθούν. Η παράλειψη τους να επιμεληθούν των συμφερόντων των τραπεζών τους χαρακτηρίζεται ως απαράδεκτη. Απ’ ό,τι έχει προκύψει δεν έχουν κινηθεί πειθαρχικές ή άλλες διαδικασίες γι’ αυτήν την αδράνεια των διοικήσεων και εν γένει των υπευθύνων των τραπεζών εκείνης της περιόδου .
Όσον αφορά στην δεύτερη αγωγή, που όπως προαναφέρεται άσκησε η ΠΕΙΡΑΙΩΣ εναντίον του ΠΑΣΟΚ στις 10-10-2016 , παρατηρούνται τα εξής : Ενώ, κατά το κείμενο της αγωγής η απαίτηση της Τράπεζας Πειραιώς κατά του πολιτικού κόμματος του ΠΑΣΟΚ που απορρέει από την δανειακή σύμβαση 367/14.12.2000 και τις πρόσθετες σε αυτή πράξεις με την ΑΤΕ ανέρχεται στο ποσό των 150.702.299,30 €, η ενάγουσα Τράπεζα περιορίζει την απαίτησή της αυτής «για λόγους οικονομίας» στο ποσό των 96.748.226,82 € εντόκως με συμβατικό επιτόκιο υπερημερίας πλέον ανατοκισμών ανά εξάμηνο από 1-7-2016 και εξής μέχρι εξοφλήσεως, ενώ διατυπώνεται ρητή επιφύλαξή της για είσπραξη του επιπλέον ποσού, οποτεδήποτε κριθεί σκόπιμο με άσκηση νέας αγωγής.
Από την ενέργεια αυτήν γεννώνται ορισμένα ερωτηματικά που δεν μπορούν να απαντηθούν από την Επιτροπή, βάσει όσων στοιχείων έχει στη διάθεσή της . Για παράδειγμα , δεν είναι σαφής ο λόγος για τον οποίο ποσόν 53.954.072,48 € δεν συμπεριλαμβάνεται στην αγωγή ενώ στο ιστορικό της αναγράφεται ρητά ότι αποτελεί μέρος της συνολικής οφειλής του ΠΑΣΟΚ. Όπως διευκρινίζεται στην αγωγή το ποσό που δεν ζητείται αντιστοιχεί στο ποσό των αναλογούντων τόκων, συμβατικών και υπερημερίας, που χρεώθηκαν στο λογαριασμό της επίδικης σύμβασης ανά εξάμηνο από 28-12-2012 μέχρι 30-6-2016 μειωμένο κατά το ποσό των συνολικών καταβολών που πραγματοποιήθηκαν στο ίδιο διάστημα . Δεν έχει προκύψει η σκοπιμότητα της αυτόβουλης του αιτουμένου με την αγωγή ποσού και εκφράζεται η απορία εάν με αυτήν την μείωση είναι δυνατόν να θεωρηθεί ότι εξυπηρετούνται τα συμφέροντα της ΠΕΙΡΑΙΩΣ .
Αντίστοιχα χωρίς εμφανή νόμιμο λόγο με την ίδια αγωγή περιορίζονται οι απαιτήσεις της ίδιας τράπεζας από την σύμβαση 4520150/18.11.2010 από το ποσό των 10.089.911,91€ στο ποσό των 8.297.726,01€ και η απαίτησή της από την σύμβαση 21599-00/1/19.11.2009 με την Τράπεζα MarfinEgnatia από το ποσό των 3.449.344,99€ στο ποσό των 3.102.731,93€.
Με τον τρόπον αυτόν η ΠΕΙΡΑΙΩΣ από το συνολικό ποσό των 164.241.556,20 € στο οποίο ανέρχεται το συνολικό υπόλοιπο του χρέους του ΠΑΣΟΚ προς αυτήν ζητεί συνολικά μόνο 108.148.684,76 € .
Το όλο ζήτημα χρήζει ερεύνης . Εάν η Τράπεζα έκρινε ότι λόγω της υφιστάμενης νομοθεσίας ο τρόπος υπολογισμού των τόκων μπορεί να αμφισβητηθεί από το εναγόμενο, τότε προς τι η επιφύλαξη για την αναζήτηση του υπόλοιπο ποσού , εν όψει μάλιστα του ότι κατά κανόνα δεν είναι δυνατή η αυτοτελής επιδίωξη τόκων; Δεν αποτελεί ομολογία μη οφειλής μια τέτοια ενέργεια; Η εκδοχή να σχετίζεται το η ελάττωση του αιτουμένου ποσού με το ύψος του δικαστικού ενσήμου δεν θεωρείται σοβαρή δεδομένης της οικονομικής επιφάνειας της ενάγουσας, άλλωστε μετά την κατάργηση της υποχρέωσης καταβολής δικαστικού ενσήμου στις αναγνωριστικές αγωγές, εάν υπήρχε αμφιβολία περί την ορθότητα του τρόπου υπολογισμού θα μπορούσε να ασκηθεί για το υπόλοιπο αναγνωριστική αγωγή ή να ζητηθεί με την ίδια αγωγή απλώς να αναγνωριστεί η αξίωσή της.
ΚΑΤΑΛΗΚΤΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Ανεξαρτήτως της σκοπιμότητας που εξυπηρέτησε η ανάθεση της έρευνας των ελεγκτικών εταιριών επί των οικονομικών του και της προπεριγραφόμενης μεθόδευσης που -ουσιαστικά- περιόρισε το βάθος αυτής της έρευνας, τόσο από το κείμενό της όσο και από τα στοιχεία του δανεισμού του ΠΑΣΟΚ που χορηγήθηκαν στην Επιτροπή από τα τραπεζικά ιδρύματα προκύπτουν τα ακόλουθα:
(α) Ότι για την οικονομική χρεωκοπία, (όπως με ειλικρίνεια την έχει αποκαλέσει ο οικονομικός του υπεύθυνος ΝΙΚΟΣ ΣΑΛΑΓΙΑΝΝΗΣ), του ΠΑΣΟΚ, έφταιξε ο υπερδανεισμός.
(β) Στον υπερδανεισμό συνέτειναν ταυτόχρονα τόσο η «πιστωτική επέκταση» η ευκολία δηλαδή με την οποία δάνειζαν οι τράπεζες κυρίως κατά τα έτη 2004-2008 , όσο και μια όχι συνετή νοοτροπία που ενείχε καθεστωτικά χαρακτηριστικά. Η τελευταία αυτή παρατήρηση στηρίζεται απολύτως στην περίπτωση της Α.Τ.Ε. και στο ότι , όπως αποδείχθηκε και όπως αναλυτικά περιγράφεται στο οικείο τμήμα αυτού του πορίσματος, η συγκεκριμένη τράπεζα ήταν ο κύριος μοχλός του δανεισμού των πολιτικών κομμάτων. Ο καθεστωτικός χαρακτήρας εντοπίζεται στην αίσθηση οικειοποίησης του συγκεκριμένου τραπεζικού ιδρύματος από το εκάστοτε κυβερνόν κόμμα, που διόριζε και τη διοίκησή του .
(γ) Από νωρίς ήτοι τουλάχιστον από τα μέσα του 2009 ήταν εμφανές ότι το ΠΑΣΟΚ λόγω υπέρογκων χρεών δεν μπορούσε να εξυπηρετήσει τον υπάρχοντα δανεισμό του . Αυτή η κατάσταση επέβαλλε στου τότε ιθύνοντες και οικονομικούς υπευθύνους συντηρητική πολιτική δανειοδότησης. Ειδικότερα ο συνολικός δανεισμός του ΠΑΣΟΚ το έτος 2004 ήταν 52 € , και το 2010, στα τέλη 129,50€ . Είχε δηλαδή αυξηθεί κατά 149 % Το 2009 το ΠΑΣΟΚ είχε λάβει κρατική επιχορήγηση 24.000.000 € και παρόλ’ αυτά δανείστηκε άλλα 47.000.000. Το 2010 η επιχορήγηση ήταν 20.000.000 € και ο δανεισμός 40.000.000 € . Ποσά υπέρογκα που είχαν δημιουργήσει μεν αίσθηση ισχύος αλλά είχαν συντελέσει, κατά τις σχετικές μεταγενέστερες εσωκομματικές διαπιστώσεις, σε αλόγιστες σπατάλες.
Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει για τις εκλογικές δαπάνες του συγκεκριμένου κόμματος που, όπως κα το έτερο μεγάλο κόμμα της εποχής , η Ν.Δ., σπαταλούσε αλόγιστα τεράστια ποσά στις αθρόες μετακινήσεις ψηφοφόρων και σε επιδεικτική μαζική προβολή με κάθε δυνατόν μέσον. Όπως προέκυψε, για τις εκλογικές δαπάνες του έτους 2009 το ΠΑΣΟΚ είχε δαπανήσει συνολικά 24 εκατομμύρια. Ποσά που αντλήθηκαν επιπροσθέτως της κρατικής χορηγίας κυρίως από τον τραπεζικό δανεισμό . Ποσά που συνέτειναν αναμφισβήτητα στη δημιουργία κλίματος πολιτικής υπεροχής ενώ δημιούργησαν προϋποθέσεις αθέμιτου επηρεασμού των ψηφοφόρων. Με άλλη διατύπωση, με αθρόα χρήματα των τραπεζών δημιουργούνταν οι συνθήκες αναπαραγωγής του συγκεκριμένου πολιτικού συστήματος, η συγκεκριμένη εκδοχή διακυβέρνησης.
(δ) Το χρέος του ΠΑΣΟΚ ήδη το Μάρτιο 2012 ήταν δυσθεώρητο: 133.500.000 € , τόκοι άνω των 15.000.000 € κατ’ έτος , χρέη προς τρίτους ύψους 4.500.000 €, ενώ υπήρχαν εργαζόμενοι απλήρωτοι από τον Νοέμβριο του 2011 καθώς και κατασχέσεις πιστωτών εις χείρας τρίτων. Έκτοτε έχει καταστεί αδύνατη η εξυπηρέτησή του και μέχρι σήμερα δεν έχει δοθεί πειστική απάντηση σχετικά με τον τρόπο αποπληρωμής.
(ε) Το ΠΑΣΟΚ με δόλο είχε αποσπάσει τη σύναψη δανείων εκχωρώντας την ίδια χρηματοδότηση σε πολλές τράπεζες
Συγκεκριμένα έχουν γίνει με τις εξής συμβάσεις οι εξής εκχωρήσεις
- Με την από 18/11/2010 Σύμβαση Ενεχύρασης με την Πειραιώς εκχωρείται ποσό ύψους €6.5 εκ. από την ΚΧ του έτους 2015
- Με την από 19/11/2010 Σύμβαση Ενεχύρασης με την Μαρφίν εκχωρείται ποσό ύψους €9 εκ. από την ΚΧ του έτους 2015
- Με την από 13/12/2010 Σύμβαση Ενεχύρασης με την Άττικα εκχωρείται ποσό ύψους €6 εκ από την ΚΧ του έτους 2015
- Με την από 23/12/2010 Σύμβαση Ενεχύρασης με την Εθνική εκχωρείται ποσό ύψους €8.5 εκ από την ΚΧ του έτους 2015
Ο μαζικός δανεισμός του ΠΑΣΟΚ κατά τα τέλη του 2010
Από τα στοιχεία που περιήλθαν στην Επιτροπή προκύπτει ότι τους δύο τελευταίους μήνες του 2010 το ΠΑΣΟΚ δανείστηκε με σπουδή, μαζικά, το ποσόν των 35.000.000 €
Συγκεκριμένα συνάφθηκαν οι εξής συμβάσεις :
1.- Στις 18/11/2010 Σύμβαση ύψους 6.500.000 € με την ΠΕΙΡΑΙΩΣ.
2.- Στις 19/11/2010 Σύμβαση ύψους 9.000.000 € με την ΜΑΡΦΙΝ
3.- Στις 13/12/2010 Σύμβαση ύψους 6.000.000 € με την ΆΤΤΙΚΑ και
4.-Στις 23/12/2010 Σύμβαση ύψους 8.500.000 € με την ΕΘΝΙΚΗ
Αν στο ποσόν αυτό προστεθεί και το δάνειο των 5.000.000 € που έλαβε το ΠΑΣΟΚ το ίδιο διάστημα από τη EUROBANK με απλή υποσχετική επιστολή την οποία η πορισματική αναφορά Καλούδη χαρακτηρίζει ως «τραπεζικό παράδοξο» (σελ. 15) , προκύπτει ότι οι δυο αυτοί μήνες του 2010, Νοέμβριος και Δεκέμβριος, και ενώ η σφοδρή οικονομική κρίση ήταν όχι απλώς επερχόμενη αλλά παρούσα (η ανακοίνωση από τον ΓΙΩΡΓΟ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ στο Καστελόριζο έγινε τον Απρίλιο του ίδιου έτους ) ήσαν μήνες υπερδανεισμού του ΠΑΣΟΚ.
Από το συνολικό ποσόν του μαζικού αυτού δανεισμού τα 30.000.000 € «ασφαλίστηκαν» με εκχώρηση της κρατικής επιχορήγησης του ίδιου έτους (2015) προς τις 4 τράπεζες την ΠΕΙΡΑΙΩΣ, την ΜΑΡΦΙΝ, την ΆΤΤΙΚΑ και την ΕΘΝΙΚΗ. Σε τέτοιο ύψος όμως ουδέποτε είχε ανέλθει η επιχορήγηση ενός μόνου έτους, δεν υπήρχε δε ιδίως μετά τις νομοθετικές ρυθμίσεις περίπτωση να συμπληρωθεί από άλλους πόρους. Ήταν το σημείο καμπής πέρα από το οποίο ως φαίνεται δεν υπάρχει επιστροφή, με την έννοια της δυνατότητας αποπληρωμής του συσσωρευμένου χρέους.
Η πολιτική αυτή υπερδανεισμού το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα δεν πρέπει να προέκυψε τυχαία αλλά να είχε σχεδιαστεί καταλλήλως και να είχαν «εμπλακεί» στην υλοποίησή της όλες οι τράπεζες. Πιθανή ερμηνεία της σπουδής με την οποία κατά το τέλος του 2010 υπερδανειοδοτήθηκε το κυβερνητικό -τότε- κόμμα είναι ότι ήδη από το δεύτερο μισό του 2010 είχε διαφανεί ότι τα κρατικά έσοδα θα μειωθούν, με βέβαιο συνακόλουθο τη μείωση του ποσού για τις κρατικές χορηγήσεις στα κόμματα, που παρακολουθούν τον προϋπολογισμό. Για το λόγο αυτόν πρέπει να έσπευσαν οι ιθύνοντες του κόμματος να εξασφαλίσουν περίσσεια χρημάτων η επιστροφή των οποίων, όμως, δεν ήταν καθόλου ορατή, το αντίθετο ήταν υπερβέβαιο ότι δεν θα μπορούσαν να επιστρέψουν.
Ο γιγαντιαίων για τα δεδομένα του διαστάσεων δανεισμός μέσα σε ένα εξαιρετικά σύντομο χρονικό διάστημα υπήρξε ένα εξαιρετικά προκλητικό γεγονός αν ληφθεί υπόψιν ότι ήδη το ΠΑΣΟΚ ήταν υπερχρεωμένο και η αδυναμία του να αποπληρώσει ειδικά την ΑΤΕ δεν αποτελούσε μυστικό. Το ερώτημα που αφορά στις Τράπεζες είναι γιατί φάνηκαν τόσο πρόθυμες να χρηματοδοτήσουν το ΠΑΣΟΚ με δάνεια που ήταν προφανές ότι δεν θα μπορούσαν να εξυπηρετηθούν, τόσο εξ αιτίας του ήδη υπέρογκου δανεισμού του κόμματος όσο και εξ αιτίας του ότι, αθροιστικά, οι εξασφαλίσεις υπερέβαιναν κατά 50% το μέσο ύψος των κρατικών χορηγήσεων για τα έτη 2001 – 2010. Επρόκειτο για χρηματοδοτήσεις ακάλυπτες ήδη από τη χορήγησή τους, ουσιαστικά χαριστικές πράξεις , δωρεές κατά μίαν έννοια . Κατά τούτο στην όλη συμπεριφορά των τότε ιθυνόντων των τραπεζών ανιχνεύονται παραβιάσεις των υποχρεώσεών τους, με τη μορφή, τουλάχιστον, παραβάσεων του καθήκοντος επιμελείας στην οποία τους υποχρέωναν οι επιτελικές τους θέσεις.
ΣΥΡΙΖΑ
Δανεισμός ΣΥΡΙΖΑ
Ο ΣΥΡΙΖΑ, κατά το χρόνο σύνταξης του παρόντος, έχει ένα ενεργό δάνειο, από μία Τράπεζα, την ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ελλάδος Α.Ε.
Έχει συναφθεί με την υπ’ αριθμό 0407037708/18-07-2006 σύμβαση η οποία είναι ισχυρή (δεν έχει καταγγελθεί), και με τις εξής πρόσθετες πράξεις αυτής.
Στις 31.10.2016 συνολική οφειλή ανερχόταν σε 8.406.888 ευρώ. Στη συνολική οφειλή συμπεριλαμβάνεται το λογιστικοποιημένο υπόλοιπο και οι μη λογιστικοποιημένοι τόκοι και έξοδα.
Στις εισηγητικές εκθέσεις της δανείστριας Τράπεζας (ΕΤΕ), …..στις 22-03 2016 και στις 31-10-2016, οι προβλέψεις είναι μηδενικές. Το ίδιο προκύπτει και από την κατάθεση Πάσχα.
Δεν έχουν βρεθεί δυσμενή στο Σύστημα «Τειρεσίας» και ο πιστούχος βρίσκεται σταθερά στην κατηγορία Β΄, δηλαδή του συνεπούς δανειολήπτη.
Για την εν λόγω σύμβαση υφίσταται ως εξασφάλιση η εκχώρηση, μέσω πολλαπλών συμβάσεων ενεχυρίασης, των απαιτήσεων του κόμματος εκ των ετήσιων συνολικών τακτικών επιχορηγήσεων για τα έτη 2007-2018. Επισημαίνεται:
(α) ότι οι εκχωρήσεις των συνολικών τακτικών επιχορηγήσεων δεν αφορούσαν σε συγκεκριμένα ποσά, καθώς αυτά δεν ήταν γνωστά κατά την ημερομηνία εκχώρησης, αλλά αφορούσαν συγκεκριμένα έτη και
(β) ότι δεν υφίστανται άλλες ιδιαίτερες συμφωνίες εκχωρήσεως.
Επιπροσθέτως σημειώνεται ότι σε κάθε υπογεγραμμένη σύμβαση ενεχύρασης αναφέρεται ότι ‘’Ο ενεχυραστής ενεχυριάζει υπέρ της Τράπεζας και όλα τα σχετικά δικαιώματα του προσωπικά και πραγματικά και τις σχετικές αγωγές και υπόσχεται ότι η ενεχυραζόμενη απαίτησή του είναι ελεύθερη από κάθε άλλη ενεχύραση, εκχώρηση, συμψηφισμό ή απαίτηση τρίτου ή κατάσχεση’’.
Ο χρόνος στον οποίο εκτείνονται, οι εκχωρήσεις των κρατικών επιχορηγήσεων δεν υπερβαίνει την τετραετία. Επομένως ο δανεισμός βασίζεται στην βεβαιότητα, της δυνατότητας έγκαιρης αποπληρωμής του δανείου. Σε μία περίπτωση έγινε υπέρβαση της τετραετίας, αυτή της χρηματοδότησης του έτους 2013. Στη συγκεκριμένη περίπτωση για το ύψος του δανεισμού, λήφθηκε ως βάση η χειρότερη εκδοχή, αυτή της μη εισόδου του ΣΥΡΙΖΑ (τότε «ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ», στη Βουλή. Και στην περίπτωση αυτή, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, θα λάμβανε κρατική επιχορήγηση, δεδομένου, ότι είχε συνδυασμούς στο 75% της επικράτειας και ότι θα ήταν κόμμα του ευρωκοινοβουλίου στις εκλογές που μεσολαβούσαν, λόγω του συστήματος της απλής αναλογικής.
Ως επιπλέον εξασφάλιση του χορηγηθέντος στο κόμμα «ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ» δανείου, (εκτός της εκχώρησης της κρατικής χρηματοδότησης), στις 10-04-2013 δόθηκε η ρήτρα μη εκχώρησης (negativepledge) του πιστούχου, για το ακίνητο ιδιοκτησίας του, που βρίσκεται στην Αθήνα, στη διασταύρωση της οδού Πειραιώς με την πλατεία Ελευθερίας 1. Με την εν λόγω δέσμευση το κόμμα «ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ» ανέλαβε την υποχρέωση, να μην προβεί στην πώληση του ως άνω ακινήτου και των επ’ αυτού εγκαταστάσεων και να μην παραχωρήσει υποθήκη, ή άλλο εμπράγματο δικαίωμα σε τρίτον, εκτός εάν συναινέσει η δανείστρια τράπεζα.
Ότι το δάνειο του ΣΥΡΙΖΑ είναι ενήμερο και εξυπηρετείται κανονικά, πιστοποιήθηκε και από τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Εθνικής Τράπεζας Ελλάδος, που κατέθεσε ενώπιον της Εξεταστικής Επιτροπής λέγοντας χαρακτηριστικά «Αυτό που μπορώ να σας πω είναι ότι το δάνειο που υπάρχει στον ΣΥ.ΡΙΖ.Α επί του παρόντος είναι ενήμερο αυτήν τη στιγμή και εξυπηρετείται»
Επομένως το δάνειο, που έχει συνάψει ο ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ/ΣΥΡΙΖΑ με την Εθνική Τράπεζα Ελλάδος, δυνάμει της ως άνω υπ’ αριθμό 0407037708/18-07-2006 σύμβασης δανείου, εξυπηρετείται κανονικά κατά κεφάλαιο και τόκους, και είναι εξασφαλισμένο αφ’ ενός με την εκχώρηση των κρατικών επιχορηγήσεων, αφ’ ετέρου με την ανάληψη δέσμευσης μη εκποίησης και μη ακινήτου ιδιοκτησίας του κόμματος.
Ιστορικό δανεισμού
Διαχρονικά οι συμβάσεις δανεισμού του ΣΥΡΙΖΑ συνάπτονται με την Εθνική Τράπεζα Ελλάδος.
Αρχικά είχε καταρτιστεί η με αριθμό 12049 από 30-6-1995 κύρια σύμβαση και ακολούθως οι 7-7-1995, 12-12-1995, 11-09-1996, 10-12-1996, πρόσθετες πράξεις αυτής, μεταξύ της Εθνικής Τράπεζας Ελλάδος και του κόμματος «ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΡΟΟΔΟΥ» , με τις οποίες η Τράπεζα παρέσχε στο κόμμα «ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΡΟΟΔΟΥ», πίστωση με ανοιχτό αλληλόχρεο λογαριασμό μέχρι ποσού 1.320.616,29 ευρώ. Προς εξασφάλιση της αποπληρωμής καταρτίζονταν μεταξύ των συμβαλλομένων μερών συμβάσεις ενεχύρασης απαίτησης του κόμματος κατά του Ελληνικού Δημοσίου, που απέρρεε από την τακτική κρατική χρηματοδότηση.
Στις 18-07-2006, η με αριθμό 12049 από 30-6-1995 κύρια δανειακή σύμβαση και οι πρόσθετες πράξεις αυτής, λύθηκαν ομαλά και καταρτίσθηκε νέα αυτοτελής δανειακή σύμβαση μεταξύ της Εθνικής Τράπεζας Ελλάδος Α.Ε. και του κόμματος «ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ Της ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ» η με αριθμό 0407037708/18-07-2006. Με την νέα αυτή δανειακή σύμβαση χορηγήθηκε στο κόμμα «ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ» δάνειο ποσού 2.200.000,00 ευρώ. Στη σύμβαση αυτή το δανειοδοτηθέν κόμμα εκπροσωπήθηκε από τον Αλ. Αλαβάνο και η Εθνική Τράπεζα Ελλάδος από τον Αγγελή Θεοφιλοπουλο. Η εν λόγω σύμβαση παροχής πίστωσης, είναι μέχρι σήμερα ενεργή.
Στις 6-02-2007, υπεγράφη μεταξύ των ως άνω συμβαλλομένων, πρόσθετη πράξη αύξησης πιστωτικού ορίου, με την οποία αυξήθηκε το πιστωτικό όριο σε 2.550.000 ευρώ. Το δανειοδοτηθέν κόμμα εκπροσωπήθηκε από τον νόμιμο εκπρόσωπό του, Αλ. Αλαβάνο.
Στις 10-07-2007 υπεγράφη μεταξύ των ως άνω συμβαλλομένων, πρόσθετη πράξη αύξησης πιστωτικού ορίου, με την οποία αυξήθηκε το πιστωτικό όριο σε 3.550.000 ευρώ. Το δανειοδοτηθέν κόμμα εκπροσωπήθηκε από τον νόμιμο εκπρόσωπό του, Αλ. Αλαβάνο.
Στις 18.12.2007 υπεγράφη μεταξύ των ως άνω συμβαλλομένων, πρόσθετη πράξη αύξησης πιστωτικού ορίου, με την οποία αυξήθηκε το πιστωτικό όριο σε 4.000.000 ευρώ. Το δανειοδοτηθέν κόμμα εκπροσωπήθηκε από τον νόμιμο εκπρόσωπό του, Αλ. Τσίπρα.
Την 01-04-2008 υπεγράφη μεταξύ των ως άνω συμβαλλομένων, πρόσθετη πράξη αύξησης πιστωτικού ορίου, με την οποία αυξήθηκε το πιστωτικό όριο σε 5.000.000 ευρώ. Το δανειοδοτηθέν κόμμα εκπροσωπήθηκε από τον νόμιμο εκπρόσωπό του, Αλ. Τσίπρα.
Στις 20.10.2009, 30-03-2010, 22-12-2010, υπεγράφησαν μεταξύ των ως άνω συμβαλλομένων ταυτάριθμες πρόσθετες πράξεις αύξησης πιστωτικού ορίου, με τις οποίες αυξήθηκε το πιστωτικό όριο σε 10.000.000 ευρώ. Το δανειοδοτηθέν κόμμα εκπροσωπήθηκε από τον νόμιμο εκπρόσωπό του Αλ. Τσίπρα.
Επιστολή Αλ. Τσίπρα προς ΕΤΕ
Τον Δεκέμβριο του έτους 2010, ο Αλέξης Τσίπρας, ως εκπρόσωπος του κόμματος «ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ Της ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ» σύμφωνα με το καταστατικό του, απέστειλε επιστολή στην δανείστρια τράπεζα ΕΤΕ, προκειμένου να ζητήσει την χορήγηση δανείου 1,5 εκ. ευρώ και ρύθμιση του υπολοίπου.
Το αίτημα για την χορήγηση δανείου ενίσχυε με την πρόβλεψη – που δικαιώθηκε απολύτως-, ότι η επικείμενη κρατική χορήγηση των επομένων θα ήταν της τάξεως των 3,5 εκ. μεσοσταθμικά.
Κατά τα σκέλος που αποτελούσε αίτημα ρύθμισης οφειλής, η επιστολή ήταν αναγκαία (ως δήλωση βούλησης), για την έναρξη της διαδικασίας ρύθμισης των δανείων. Σε τέτοια ενέργεια, δηλαδή ρύθμιση των δανείων του, δεν προέβη κανένα άλλο κόμμα. Μετά την επιστολή επακολούθησε ρύθμιση, η οποία τηρήθηκε και με αυτήν την έννοια ο ΣΥΡΙΖΑ υπήρξε απολύτως συνεργάσιμος δανειολήπτης.
Στην εν λόγω επιστολή ο Αλέξης Τσίπρας, καλούσε την δανείστρια τράπεζα να εξετάσει το αίτημα δανεισμού και ρύθμισης των οφειλών με «ευρύτερη θεώρηση» και «όχι αυστηρά και μοναδικά χρηματοοικονομικά κριτήρια». Οι φράσεις αυτές επικρίθηκαν από μέλη της εξεταστικής επιτροπής, τα οποία απέδωσαν την έννοια του επηρεασμού της δανείστριας προκείμενου αυτή να μεροληπτήσει υπέρ του κόμματος που εκπροσωπούσε ο Αλέξης Τσίπρας, παραβαίνοντας τους κανόνες τραπεζικού δανεισμού.
Η πορεία της δανειοδότησης του συγκεκριμένου κόμματος, αλλά και η ίδια η πορεία του δανεισμού του, δεν αφήνουν περιθώρια τέτοιων ερμηνειών. Συγκεκριμένα κανένας κανόνας πιστοδότησης της δανείστριας τράπεζας δεν παραβιάστηκε. Τηρώντας τις υποχρεώσεις του που απέρρεαν από την δανειακή σύμβαση ο συγκεκριμένος δανειολήπτης, ζήτησε να εξεταστεί με ευρύτητα το αίτημά του και αποτελεί δικαίωμα του κάθε δανειολήπτη να ζητήσει την ευνοϊκότερη δυνατή μεταχείριση. Η συμφωνία που επακολούθησε είναι στο πλαίσιο του τραπεζικού δανεισμού, χωρίς να προκύπτει παρέκκλιση από τους κανόνες πιστοδότησης και από την σταθερή πορεία εξυπηρέτησης του δανείου κατά κεφάλαιο και τόκους, δεν προκύπτει ζημία της δανείστριας τράπεζας. Για την συγκεκριμένη επιστολή, ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΤΕ Λεωνίδας Φραγκιαδάκης, ερωτώμενος σχετικά από μέλη της Εξεταστικής Επιτροπής, (βλ. πρακτικά εξεταστικής Επιτροπής, συνεδρίαση της 28-06-2016) απάντησε: «διαβάζοντας το συγκεκριμένο εδάφιο, είναι ένα αίτημα που θα έκανε ίσως οποιοσδήποτε δανειολήπτης είναι σε δύσκολη θέση για μια κάπως πιο ευνοϊκή μεταχείριση. Δεν το διαβάζω σαν προτροπή για παραβίαση των πιστωτικών πολιτικών. Τέτοιου είδους διάλογοι μεταξύ της Τράπεζας και δανειοληπτών γίνονται πάρα πολλοί, σε κάθε χρονική στιγμή. Παρ’ όλα αυτά η Τράπεζα χειρίζεται τα πιστωτικά της θέματα βάσει της πολιτικής της. Οπότε δεν επηρεάστηκε απ’ αυτήν την συγκεκριμένη παρέμβαση»
Στο ότι δεν υπήρξε κάποια ευνοϊκή μεταχείριση του κόμματος «ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ», συνηγορεί το γεγονός ότι ζητήθηκε από την δανείστρια τράπεζα και έγινε δεκτό από τον δανειολήπτη, η αύξηση του επιτοκίου κατά περίπου 50%. Σε εκτέλεση της συμφωνίας αυτής συνήφθη, στις 05-01-2012 πρόσθετη πράξη συνομολόγησης επιτοκίου, σε 4,50%, το οποίο με τις εισφορές υπέρ τρίτων (0,60%), ανήλθε σε 5,1%έναντι του αρχικά συμφωνηθέντος, 2,25%.
Τέλος στο ιστορικό δανεισμού του ΣΥΡΙΖΑ, πρέπει να αναφερθεί, ότι είχε συναφθεί δάνειο του κόμματος «ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ», με την τράπεζα Πειραιώς, με αριθμό δανειακού λογαριασμού 2011/0000008401 για ποσό 150.000 ευρώ, με επιτόκιο 7,657000%, και διάρκεια 12 μηνών. Το δάνειο αυτό έχει εξοφληθεί, όπως προκύπτει από την βεβαίωση εξόφλησης της Τράπεζας Πειραιώς, με ημερομηνία 23-05-2016(Α.Π εισερχομένων Εξεταστικής Επιτροπής: 173-24-11-2016).
Ομοίως μεταξύ του κόμματος «ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ και της Τράπεζας AttikaBank, είχε συναφθεί η με αριθμό 808/28-04-2011 σύμβαση δανείου, η οποία όπως προκύπτει από την με αριθμό 384/25-05-206 επιστολή της εν λόγω τράπεζας (Α.Π εισερχομένων Εξεταστικής Επιτροπής: 173-24-11-2016), έχει εξοφληθεί ολοσχερώς.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ
Ο ΣΥΡΙΖΑ ακολουθεί τον κανόνα που ήθελε τα πολιτικά κόμματα να δανείζονται παρέχοντας ως εγγύηση μελλοντικές κρατικές χορηγήσεις προς αυτά. Κατά το χρόνο που ερεύνησε η επιτροπή είναι σε γενικές γραμμές συνεπής στις συμβατικές του υποχρεώσεις , όπως πιο πάνω εκτίθεται. Διαθέτει ακίνητη ιδιοκτησία την οποία έχει προκύψει ότι την προσφέρει προς περαιτέρω εξασφάλιση του δανεισμού. Ο χρόνος στον οποίο εκτείνεται η εκχώρηση , πλην μιας περιπτώσεως , δεν υπερβαίνει την τετραετία, βασίζεται άρα στην βεβαιότητα περί το ύψος της επιχορήγησης, συνεπώς και περί της δυνατότητας έγκαιρης αποπληρωμής. Σε μία περίπτωση κατά την οποία χρειάστηκε να γίνει υπέρβαση της τετραετίας (έτος 2013) λήφθηκε ως βάση το δυσμενέστερη εκδοχή, ως προς το ύψος της κρατικής επιχορήγησης και με βάση, την δυσμενή αυτή εκδοχή έγινε στην συγκεκριμένη περίπτωση ο δανεισμός.
Κτίριο επί της Πλατείας Ελευθερίας 1, ιδιοκτησίας ΣΥΡΙΖΑ
Αν και εκφεύγει του αντικειμένου της έρευνας της επιτροπής, τόσο χρονικά, αφού αναφέρεται σε χρόνο πολύ πριν της αφετηρίας της , όσο και από άποψη περιεχομένου, εν τούτοις επειδή έγινε συζήτηση για το ιδιοκτησιακό καθεστώς του εν λόγω κτιρίου, πρέπει να σημειωθούν τα εξής :
Το κτίριο αγοράστηκε από το κόμμα ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ (ΕΑΡ) το έτος 1990, το οποίο τότε εκπροσωπούνταν νόμιμα από τον Πρόεδρο αυτού Λεωνίδα Κύρκο του Μιχαήλ και από τον Γραμματέα και εκπρόσωπο της Κεντρικής Επιτροπής Φώτιο Κουβέλη, δυνάμει του υπ’ αριθμόν 7247/24-08-1990 συμβολαίου αγοράς της συμβολαιογράφου Αθηνών Δήμητρας Σταφυλάκη, που έχει μεταγραφεί νόμιμα στα βιβλία μεταγραφών του Υποθηκοφυλακείου Αθηνών, στον τόμο 3686 και αριθμό 289.
Πρόκειται περί μιας πολυώροφης οικοδομής, που απαρτίζεται από υπόγειο, ισόγειο, ημιώροφο και έξι(6) πλήρεις πάνω από το ισόγειο ορόφους, κτισμένη επί οικοπέδου εκτάσεως 282,91 τμ, που βρίσκεται στην Αθήνα, στην περιφέρεια του Δήμου Αθηναίων, και επί της διασταυρώσεως της οδού Πειραιώς με την πλατεία Ελευθερίας, στην οποία έχει τον αριθμό 1.
Το τίμημα της εν λόγω αγοράς συμφωνήθηκε στο ποσό των 115.000.000 δραχμών.
Το τίμημα της αγοράς, εκ δραχμών 115.00.000 καταβλήθηκε ως εξής:
α)ποσό δραχμών 35.000.000 κατεβλήθη σε μετρητά κατά την σύναψη του συμβολαίου αγοραπωλησίας.
β) Το ποσό δραχμών 80.000.000, πληρώθηκε από ισόποσο προϊόν δανείου, που χορηγήθηκε στο κόμμα Ελληνική Αριστερά από την Ιονική – Λαϊκή Τράπεζα Ελλάδος, δυνάμει της υπ’ αρ. 100/18.7.1990 δανειακής σύμβασης. Σύμφωνα με την δανειακή σύμβαση, για την εξασφάλιση του δανείου, εγγράφηκε προσημείωση υποθήκης επι του κτιρίου αυτού για το ποσό των 130.000.000 δραχμών.
Το κόμμα «Ελληνική Αριστερά» ( ΕΑΡ), το έτος 1990 ενοποιήθηκε με το κόμμα «Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου» υπό την ονομασία του τελευταίου με ΑΦΜ 090193188 της ΔΟΥ ΣΤ’ Αθήνας. Στο παραπάνω κτίριο το κόμμα «Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου», εγκατέστησε την έδρα του.
Εν συνεχεία το κόμμα «Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου» μετονομάστηκε σε « Συνασπισμός της Αριστεράς των Κινημάτων και της Οικολογίας» με τον αυτό Αριθμό φορολογικού μητρώου. Τέλος το κόμμα « Συνασπισμός της Αριστεράς των Κινημάτων και της Οικολογίας» μετονομάστηκε σε « Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς» (ΣΥ.ΡΙΖ.Α), διατηρώντας πάντοτε τον ίδιο αριθμό φορολογικού μητρώου.
Για την πληρότητα των εγγραφών στο οικείο υποθηκοφυλακείο, κατόπιν αντίστοιχων αιτήσεων, καταχωρίστηκαν τα με αριθμούς πρωτοκόλλου 3134/25-2-2016, 3135/25-2-2016 και 3135/25-2-2016, έγγραφα της Γενικής Διεύθυνσης Διοικητικής Υποστήριξης, τμήμα βουλευτικού και κομμάτων της Βουλής και σημειώθηκαν νομίμως στο βιβλίο μεταγραφών οι παραπάνω αλλαγές στην επωνυμία του πολιτικού κόμματος, που είναι ιδιοκτήτης του εν λόγω ακινήτου, του ΣΥ.ΡΙΖ.Α.
Κατά την έναρξη κτηματογράφησης υπεβλήθησαν δηλώσεις ιδιοκτησίας για όλες τις οριζόντιες ιδιοκτησίες του εν λόγω ακινήτου, σύμφωνα με το ν. 2308/1995, με δικαιούχο το κόμμα «ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ».
Το δάνειο που χορηγήθηκε για την πληρωμή του τιμήματος αγοράς εξοφλήθηκε το έτος 1997, επίσης πριν από την χρονική αφετηρία έναρξης της εξέτασης της παρούσας επιτροπής.
Είχε προηγηθεί διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης που είχε ως αποτέλεσμα τρεις πλειστηριασμούς, οι οποίοι όλοι απέβησαν άγονοι. Εν συνεχεία, μετά από πρόταση της δανείστριας Τράπεζας καταβλήθηκε το συνολικό ποσό εκατόν εβδομήντα πέντε εκατομμυρίων δραχμών (175.000.000) σε 4 δόσεις (Μάρτιος 1997: 80.000.000 δραχμές, Ιούνιο: 1997 30.000.000 δραχμές, Σεπτέμβριο 1997: 30.000.000 δραχμές και Δεκέμβριος 1997 : 35.000.000) και το δάνειο εξοφλήθηκε.
Η δανείστρια Ιονική Τράπεζα με την 28.02.1997 επιστολή της, πιστοποίησε την καταβολή του συμφωνημένου για την εξόφληση ποσού των 175.000.000 δραχμών και δεσμεύτηκε στην άρση των βαρών που είχε εγγράψει επί του άνω ακινήτου προς εξασφάλιση του χορηγηθέντος δανείου, στην οποία προέβη εν συνεχεία.
Με την από 16-01-1998 επιστολή του προς τον τότε Πρόεδρο του Συνασπισμού Νίκο Κωνσταντόπουλο ο τότε Διευθύνων Σύμβουλος της Ιονικής Τράπεζας (Α.Π. εισερχομένων της Εξεταστικής Επιτροπής 173/24-11-2016), εκφράζει τις ευχαριστίες του για «την πλήρη διευθέτηση των οικονομικών σχέσεων του Συνασπισμού με την Ιονική Τράπεζα».
Μετά την εξάλειψη των βαρών δεν θεωρήθηκε αναγκαία ή σκόπιμη κάποια περαιτέρω ενέργεια, πλην της καταχώρισης στο οικείο Υποθηκοφυλακείο της αλλαγής της επωνυμίας του Κόμματος ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ (ΣΥ.ΡΙΖ.Α).
Από αντίγραφα των οικείων δηλώσεων που τέθηκαν στη διάθεση της Εξεταστικής Επιτροπής(Α.Π. εισερχομένων της Εξεταστικής Επιτροπής 173/24-11-2016), προκύπτει ότι έχουν υποβληθεί δηλώσεις φόρου μεγάλης ακίνητης περιουσίας από το έτος 2001 και έχουν πληρωθεί οι αντίστοιχοι φόροι.
Παρότι το δάνειο του Συνασπισμού προς την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, που είχε συναφθεί δυνάμει της υπ’ αριθμό 0407037708/18-07-2006 σύμβασης ήταν εξυπηρετούμενο και προς εξασφάλιση της αποπληρωμής του είχαν ήδη εκχωρηθεί κρατικές επιχορηγήσεις, στις 10-04 – 2013, προς περαιτέρω εξασφάλιση, δόθηκε στην δανείστρια τράπεζα η διαβεβαίωση άρνησης εκποίησης του άνω ακινήτου, (Negativepledge). Η σχετική διαβεβαίωση δόθηκε με την από 10-4-2013 επιστολή προς Εθνική Τράπεζα Ελλάδος, στην οποία αναφέρεται ότι το κόμμα δεσμεύεται να μην προβεί στη πώληση του ακινήτου και των επ’ αυτού εγκαταστάσεων που βρίσκεται στην πλατεία Ελευθερίας/Κουμουνδούρου 1 Αθήνα και αποτελεί έδρα του κόμματος, να μην παραχωρήσει υποθήκη ή άλλο εμπράγματο δικαίωμα στο ανωτέρω ακίνητο, και να μη συναινέσει στην εγγραφή προσημειώσεως υποθήκης υπέρ τρίτου.
Το ακίνητο της πλατείας Ελευθερίας 1, προσφέρθηκε, συνεπώς, προς περαιτέρω εξασφάλιση, από αυτήν που παρείχε η εκχώρηση των κρατικών επιχορηγήσεων, παρότι δεν υπήρξε σχετική όχληση εκ μέρους της δανείστριας, ή συμβατικός όρος από τον οποίο να απορρέει η σχετική υποχρέωση. Προφανώς για το λόγο αυτό σε συνδυασμό προς το ότι το δάνειο εξελίσσεται ομαλά αλλά και ότι , όπως προέκυψε από την διαδικασία, ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α διαθέτει και άλλες πηγές σταθερής χρηματορροής (εισφορές μελών, συνδρομές βουλευτών) δεν ζητήθηκε ως σήμερα από την τράπεζα η εγγραφή προσημείωσης επι του συγκεκριμένου ακινήτου.
ΚΚΕ
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ ΕΛΛΑΔΑΣ
Ο δανεισμός του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας (ΚΚΕ) προέρχεται από δυο τράπεζες: την Εθνική Τράπεζα Ελλάδος (ΕΤΕ) και την Τράπεζα Αττικής. Η συνολική οφειλή ανέρχονταν, στις 31.10.2016, στα 7.072.656 ευρώ στην Εθνική Τράπεζα Ελλάδος (ΕΤΕ) και στα 1,221.612 ευρώ στην Τράπεζα Αττικής – δηλ. συνολικές οφειλές και στις δυο τράπεζες 8.318.260 ευρώ.
Οι οφειλές προέρχονταν από 2 (δύο) δανειακές συμβάσεις με την ΕΤΕ – με αρ. σύμβασης 0400120600/28.7.1995 ύψους 7.093.642 και την σύμβαση με ημερομηνία 13.4.2005 και αρ. 4085354680 ύψους 3.042 ευρώ – και μια σύμβαση με την Τράπεζα Αττικής με αρ. 811/12.10.2011, ύψους 1.221.612 ευρώ.
Για τις συμβάσεις με την ΕΤΕ έχουν παραχωρηθεί, ως εξασφάλιση, οι απαιτήσεις του κόμματος από τις ετήσιες τακτικές επιχορηγήσεις για τα έτη 2007 έως 2018. Οι εκχωρήσεις δεν αναφέρονται σε συγκεκριμένα ποσά. Η δανειακή σύμβαση του ΚΚΕ με την Τράπεζα Αττικής αφορά σε στεγαστικό δάνειο (σεισμο-δάνειο) και εκτός από το εγγεγραμμένο βάρος στο ακίνητο υφίσταται και η Εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου.
Οι δανειακές υποχρεώσεις του ΚΚΕ εκπληρώνονται κανονικά μέχρι σήμερα και ως εκ τούτου δεν έχουν καταγγελθεί και δεν υπάρχουν προβλέψεις απομείωσης τους από τις τράπεζες. Με βάση το κύριο χαρακτηριστικό των οικονομικών του ΚΚΕ που είναι οι σημαντικές εισφορές μελών, βουλευτών και φίλων, το ύψος των οποίων από 6,32 εκατομμύρια ευρώ το 2009 ανήλθε σε 10,6 εκατομμύρια ευρώ το 2011 (ποσοστιαία αύξηση 67,6%) και η σχετικά μικρή δαπάνη για τόκους (της τάξης των 500 χιλιάδων κατ’ έτος) καθώς και η αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του ΚΚΕ, εκτιμάται ότι η ομαλή αποπληρωμή των δανείων είναι εξασφαλισμένη.
Να σημειωθεί ότι το ΚΚΕ είναι το μόνο κόμμα που έχει εκχωρήσει όχι μόνο τις τακτικές κρατικές επιχορηγήσεις αλλά και έχει υποθηκεύσει μέρος της ακίνητης περιουσίας του. Όμως θα πρέπει να επισημανθεί ότι οι οφειλές προς την ΕΤΕ της, συγγενούς με το ΚΚΕ, εταιρίας «ΤΥΠΟΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΕ», ανέρχονταν, μέχρι την πτώχευσή της, το 2015, σε περίπου 13 εκατομμύρια ευρώ με τους τόκους και είναι πιθανόν μέχρι την πτώχευση της να απορροφούσαν σημαντικό μέρος των τραπεζικών δανείων της ΕΤΕ προς το ΚΚΕ.
ΤΟ ΠΟΡΙΣΜΑ ΓΙΑ “ΤΟ ΤΡΙΓΩΝΟ ΤΗΣ ΔΙΑΠΛΟΚΗΣ”
Οι σχέσεις της απελθούσας και επί μακρότατο χρονικό διάστημα κυρίαρχης πολιτικής Εξουσίας με τις διοικήσεις των τραπεζών και τους ιδιοκτήτες των Μέσων καθώς και των τελευταίων με τις Τράπεζες, σχημάτιζαν ένα τρίγωνο με πλευρές εμφανείς, λιγότερο εμφανείς ή και αφανείς.
Αποτελεί πολιτική αφέλεια να περιμένει κάποιος ότι οι περιπτώσεις εμφανών σχέσεων που θα μπορούσε να αποκαλύψει η έρευνα της εξεταστικής επιτροπής θα ήσαν πολλές στον αριθμό.
Η απαίτηση να υπάρξουν μαζικές εξομολογήσεις ικανές ενδεχομένως να οδηγήσουν σε παραδοχές που θα ενοχοποιούσαν όσους προβαίνανε σ’ αυτές, δεν αξιολογείται ως ρεαλιστική.
Θα ήταν όμως και πολιτική υποκρισία, καταστρατήγηση της εντολής που έλαβε η Επιτροπή από την Ολομέλεια, εάν από την απουσία πληθώρας αποδείξεων, επιχειρούσε κάποιος να συμπεράνει ότι διαπλοκή δεν υπήρξε.
Όσοι συμμετέχουν σε μηχανισμούς πολιτικής και οικονομικής επιρροής από οποιαδήποτε πλευρά και αν δρουν, είτε εκείνη που επηρεάζει είτε εκείνη που δέχεται επηρεασμό, κινούνται στο παρασκήνιο. Πολλές φορές στα όρια της νομιμότητας, πολλές φορές πέραν αυτής. Οι συμμετέχοντες στους μηχανισμούς επιρροής δεν έχουν λόγο να δημοσιοποιήσουν τη δραστηριότητά τους, μάλλον το αντίθετο είδαμε να γίνεται και μάλιστα συντονισμένα και επίμονα, να καταβάλλεται δηλαδή προσπάθεια παρασιώπησης και συσκότισης προκειμένου να μην πληροφορηθεί ο ελληνικός λαός σε όλη την έκτασή του το φαινόμενο της διαπλοκής.
Παρ’ όλ’ αυτά καταγράφηκαν μαρτυρίες με τις οποίες, όπως θα έλεγε κανείς, «η κουρτίνα σηκώθηκε», ήλθαν στο φως συγκεκριμένες πληροφορίες που αποκαλύπτουν την ύπαρξη αλλά και την έκταση του φαινομένου της διαπλοκής στην Ελλάδα. Ο συνδυασμός των μαρτυριών αυτών με την ψυχρή και αμείλικτη λογική των αριθμών και των από άλλες πηγές, κυρίως τις έγγραφες, αποδεδειγμένων γεγονότων, φωτίζει, είμαστε σίγουροι, επαρκέστατα αυτή τη δυσάρεστη όσο και διαχρονικά επιζήμια πλευρά του δημόσιου βίου της Ελλάδας.
Δεν διαφεύγει ότι ενδεχομένως τα κίνητρα αυτών των αποκαλύψεων ήσαν προσωπικά, ανταγωνιστικότητας, εκδίκησης ή και υπολογισμού. Εκείνο που ενδιαφέρει όμως είναι η συνολική εικόνα. Το ότι για πρώτη φορά στη νεότερη ιστορία της χώρας υπήρξαν τόσες μαζεμένες δημόσιες παραδοχές για την ύπαρξη και τη δραστηριότητα αυτού τριγώνου διαπλοκής.
ΑΠΟΔΕΙΚΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΕΡΙ ΥΠΑΡΞΗΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ “ΤΡΙΓΩΝΟΥ ΤΗΣ ΔΙΑΠΛΟΚΗΣ”:
1. ΜΑΡΤΥΡΙΚΕΣ ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ:
Μπορούμε να σταχυολογήσουμε μερικές από τις μαρτυρικές ενώπιον της Επιτροπής μας καταθέσεις, οι οποίες με τρόπο ευθύ είτε αμέσως είτε ‘εμμέσως πλην σαφώς’ παραδέχονται ότι υπήρχε διαπλοκή μεταξύ των πολιτικών κομμάτων – τραπεζών – ΜΜΕ.
Πολύ περισσότερες είναι οι όχι τόσο ευθείες αναφορές σε μαρτυρικές καταθέσεις, οι οποίες π.χ. όταν ρωτήθηκαν ευθέως εάν “λειτούργησε το τρίγωνο της διαπλοκής”, απάντησαν “δεν μπορώ να αποκλείσω κάτι τέτοιο”. Απαντήσεις αυτού του είδους, όταν δίδονται π.χ. από την κυρία Παπαγιαννίδου, ανώτερο στέλεχος της ΤτΕ, αποκτούν ιδιαίτερη σημασία.
Σκόπιμο, όμως, είναι να αναφερθούμε στις ευθείες αναφορές στις μαρτυρικές καταθέσεις, οι πιο σημαντικές από τις οποίες είναι οι εξής:
α. Η κατάθεση του ΙΩΑΝΝΗ ΑΛΑΦΟΥΖΟΥ στις 27.7.2016, κατά την οποία αποδέχθηκε την συμμετοχή της πολιτικής στη διαπλοκή, λέγοντας “Κοιτάξτε πιθανότατα στο παρελθόν –στην ίδια χώρα ζούμε- μπορεί να υπήρξαν τέτοιες περιπτώσεις. Και μπορεί να υπάρχουν και στο μέλλον. Μπορεί να υπάρχουν και σήμερα. Νομίζω ότι πρόβλημα σήμερα είναι περισσότερο γενικού φόβου των τραπεζών, παρά συγκεκριμένη πολιτική”. Επίσης, αναφέρθηκε στη δήλωσή του στις 14.12.2011 στο REUTERS, με τίτλο “Το ελληνικό τρίγωνο της εξουσίας”σύμφωνα με την οποία “ορισμένα ελληνικά μέσα ενημέρωσης είναι στην πράξη γραφεία τύπου επιχειρηματικών ομίλων. Έχει εξελιχθεί σε μια εντελώς μη υγιή κατάσταση. Ο λόγος ύπαρξης των εν λόγω μέσων ενημέρωσης είναι σε μεγάλο βαθμό να εξυπηρετούν συγκεκριμένες αποστολές των ιδιοκτητών τους”. Αναφέρθηκε δε συγκεκριμένα, στο MEGA, σύμφωνα με τον οποίο εκτελούσε αποστολές με εντολές των μετόχων του. Ειδικότερα, ανέφερε ότι “ο πιο χαρακτηριστικός μέτοχος ήταν ο κ. Μπόμπολας, ο οποίος λόγω του ότι είναι εργολήπτης δημοσίων έργων, εδώ νομίζω ότι υπάρχει και μια σύγκρουση καθηκόντων. Εγώ νομίζω ότι δεν θα έπρεπε να μπορούν εργολάβοι να έχουν μέσα ενημέρωσης. Είναι η γνώμη μου. Με συγχωρείτε”. Ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΛΑΦΟΥΖΟΣ αναφέρθηκε και στους κ.κ. Κόκκαλη, Κυριακού και Βαρδινογιάννη λέγοντας ότι “τα μέσα που είχε ο κ. Κόκκαλης επίσης ήταν όπλα για να παίρνει κανείς δημόσια έργα. Ο κ. Κυριακού δεν έχει δραστηριότητες στην Ελλάδα. Ο κ. Βαρδινογιάννης έχει συγκεκριμένες δραστηριότητες. Δεν νομίζω να τις επεκτείνει”.
β. Κατά την εξέταση του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΨΥΧΑΡΗ στις 31.08.2016 παρατέθηκαν από τον Βουλευτή ΑΝΤΩΝΙΟ ΜΠΑΛΩΜΕΝΑΚΗ περιπτώσεις κατά τις οποίες η πολιτική γραμμή των εφημερίδων του Ομίλου ΔΟΛ, “ΤΟ ΒΗΜΑ” και “ΤΑ ΝΕΑ” άλλαζε αναλόγως της προγενέστερης ή μεταγενέστερης δανειοδότησης. Επίσης, αναφορικά με την εγγύηση των 15.000.000 ευρώ, που έδωσε ο Π. Ψυχάρης, χαρακτηριστική είναι η απάντησή του ότι τα έβαλε με αέρα, χωρίς να διαθέτει σε μετρητά το ποσό.
γ. Τέλος, ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΟΥΡΤΑΚΗΣ, κατά την κατάθεσή του στις 07.09.2016 αναφέρθηκε στο τηλεφώνημα που δέχθηκε από τον πρώην Πρωθυπουργό, Αντώνη Σαμαρά, για το κατέβασμα της ανάρτησης ενός ηχητικού αποσπάσματος στο siteparapolitika.gr, σχετικά με το παραδικαστικό κύκλωμα.Επίσης, δέχθηκε ότι υπάρχει διαπλοκή στην Ελλάδα.
Πολύ σημαντικό στην έρευνα αυτού του Κεφαλαίου του Πορίσματος, κρίνεται ένα περιστατικό σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο, με πρώην εν ενεργεία Πρωθυπουργό και τον Σταύρο Ψυχάρη.
Συγκεκριμένα, ο Γιώργος Παπανδρέου, σύμφωνα με την άτυπη ενημέρωση που έκανε ο κ. Μπεγλίτης στους δημοσιογράφους, είπε ότι τον χτύπησαν τα συμφέροντα. Ο Ψυχάρης παλιότερα ζήτησε ένα δάνειο από την Εθνική Τράπεζα ύψους 10.000.000 ευρώ και ο τότε Διευθύνων Σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας επικοινώνησε με τον τότε Πρωθυπουργό και του είπε εάν πρέπει να δώσει το δάνειο. Εκείνος του απάντησε ότι, εάν πληροί τις προϋποθέσεις, να το δώσει. Επειδή δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις, το δάνειο δεν δόθηκε. Από τότε άρχισε η σύγκρουση και η ευθεία υπονόμευση για την συγχώνευση της Εθνικής και της Alpha Bank.
Η ανακοίνωση Ψυχάρη: «Είναι αληθές ότι ο ΔΟΛ εζήτησε δάνειο από την Εθνική Τράπεζα της οποίας είναι πελάτης τα τελευταία 90 χρόνια. Η Εθνική είπε όχι επισήμως. Ανεπισήμως μας είπαν ότι δεν το ενέκρινε το Μαξίμου. Είναι προφανές ότι παρεμβάσεις στις τράπεζες εναντίον εφημερίδων, που δεν ικανοποιούν τις επιθυμίες των κυβερνώντων, μαρτυρούν φασίζουσα νοοτροπία. Είναι αυτονόητο ότι μαζί με την εξουσία χάνεται και η μνήμη, ακόμη και για εντελώς πρόσφατα γεγονότα. Ο υπό αποχώρηση πρόεδρος του ΠαΣοΚ παρακαλείται να δηλώσει υπό ποιες συνθήκες συναντηθήκαμε τελευταία φορά στο Μέγαρο Μαξίμου και γιατί ζητήθηκε να πάμε από την πίσω πόρτα του κτιρίου. Και ποιος ζήτησε κάτι από τον άλλο!»
Ξεκάθαρα, λοιπόν, και σε ανώτατο επίπεδο υπήρξε ομολογία και από κορυφαίους τότε εκπροσώπους του πολιτικού συστήματος (τότε Πρωθυπουργός) και από τον εκπρόσωπο ενός από τα μεγαλύτερα δημοσιογραφικά συγκροτήματα (ΔΟΛ – Ψυχάρης) ότι υπάρχει και λειτουργεί το τρίγωνο της διαπλοκής, δηλ. δίδεται ‘εντολή’ ή έστω ‘έγκριση’ από τα πολιτικά κόμματα στις τράπεζες για να δώσουν δάνεια στα δημοσιογραφικά συγκροτήματα, τα οποία με τη σειρά τους στηρίζουν την πολιτική εξουσία.
Σημείωση: τα ως άνω περιστατικά και ανακοινώσεις δεν διαψεύστηκαν από κανέναν.
2. ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ, ΤΕΚΜΗΡΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΔΕΙΚΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΑΠΟ ΤΑ ΠΡΟΣΚΟΜΙΣΘΕΝΤΑ ΕΓΓΡΑΦΑ.
Στα προσκομισθέντα από τους εμπλεκόμενους (τράπεζες – ΜΜΕ – κόμματα) έγγραφα, σίγουρα δεν περιμένει κανείς να βρει ευθεία αναφορά στο τρίγωνο της διαπλοκλής.
Όμως, η απορρέουσα από τις δανειακές συμβάσεις γενίκευση ενός φαινομένου απουσίας:
– ουσιαστικών κανόνων στη δανειοδότηση των ΜΜΕ και των κομμάτων και
l – αποτελεσματικής εποπτείας της δανειοδότησης αυτής,
2. σε συνδυασμό με τις εντεινόμενες χορηγήσεις από τις τράπεζες δανείων προς τα ΜΜΕ και τα κόμματα, των οποίων οι συμβάσεις βρίθουν από παραβάσεις κανόνων: τυπικών νόμων, κανονισμών τραπεζών, τραπεζικής πρακτικής και κοινής λογικής (βλ. αναλυτικά παραπάνω για κάθε ΜΜΕ, ιδίως δε για ΔΟΛ, ΠΗΓΑΣΟ, ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ, ΤΗΛΕΤΥΠΟ κτλ καθώς και για τα κόμματα Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ),
αλλά και (σε συνδυασμό) με την κατεύθυνση των ΜΜΕ προς τη στήριξη των δύο αυτών πολιτικών κομμάτων (ΝΔ και ΠΑΣΟΚ) και γενικότερα ενός πολιτικού συστήματος που εξαρτάτο και ίσως έφτασε να αντλεί τη δύναμη και την ουσία του από το ‘τρίγωνο’ αυτό, αποδεικνύει την ύπαρξη του φαινομένου που ερευνούμε (του τριγώνου της διαπλοκής), καθώς τα παραπάνω φαινόμενα (απουσία κανόνων, χορηγήσεις δανείων με σωρεία παραβάσεων, στήριξη του παλιού πολιτικού συστήματος από τα ΜΜΕ) αποδεικνύονται γενικευμένα, σταθερά και εντεινόμενα στα προσκομισθέντα έγγραφα.
Η λειτουργία του τριγώνου της διαπλοκής με το πέρασμα των ετών επεκτάθηκε και γενικεύτηκε, καθώς οι πρακτικές του θεωρούνταν προφανώς ‘επιτυχημένες’ στην αγορά και επικρατούσε, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων (που κι αυτές δεν τελεσφόρησαν), γενική ατιμωρησία (γεγονός που οδηγεί κάποιους, ίσως όχι αδίκως, να ομιλούν όχι για ‘τρίγωνο, αλλά για ‘τετράγωνο’ της διαπλοκής και της διαφθοράς).
Η επιεικώς προβληματική, χρονίζουσα, πρακτική με τις πολλές αδιαφανείς πλευρές που επικράτησε στο πολιτικό σύστημα είχε σαν αποτέλεσμα να πληγούν τρεις σημαντικοί πυλώνες της πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής ζωής της χώρας.
Ο πρώτος πυλώνας είναι ο τραπεζικός. Η αθρόα δανειοδότηση σε κόμματα και μιντιακά συγκροτήματα, ορισμένα από τα οποία ήσαν ήδη βουτηγμένα στη χρεοκοπία, βύθισε ακόμα περισσότερο το παθητικό των πιστωτικών ιδρυμάτων, που διογκώθηκε λόγω της χρηματοπιστωτικής κρίσης από το 2008 και μετά. Τα ιδρύματα κάλυψαν αυτή τη ζημιά τελικά, μέσω των ανακεφαλαιοποιήσεων, με χρήματα των φορολογουμένων. Την ίδια στιγμή που οι τράπεζες «έκλειναν την κάνουλα» των δανείων σε πολίτες και σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, συνέχιζαν την παροχή αθρόων δανείων προς τα κόμματα και τα ΜΜΕ τα οποία δεν αποπληρώθηκαν, και, όπως φαίνεται, δεν είναι σε θέση να αποπληρωθούν με τα σημερινά οικονομικά δεδομένα των κομμάτων αυτών.
Μάλιστα οι αθρόες δανειοδοτήσεις προς ΜΕ και –βεβαίως– τα κόμματα συνεχίστηκαν και εντάθηκαν παρόλο που στην περίοδο μετά το 2008, που συνέβη η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, είχε υπάρξει ανάγκη για περιοριστική πιστωτική πολιτική κρατών και τραπεζών παγκοσμίως, οι ελληνικές τράπεζες αντί να προσαρμοστούν στην κρίση αυτή, αντιθέτως συνέχισαν, και σε πολλές περιπτώσεις αύξησαν, την επεκτατική πιστωτική πολιτική τους χωρίς χρηματοπιστωτικά και τραπεζικά κριτήρια και προϋποθέσεις.
Ο δεύτερος πυλώνας που επλήγη ήταν αυτός της ενημέρωσης,βασικής λειτουργίας στο δημοκρατικό πολίτευμα. Τα συγκεκριμένα μιντιακά συγκροτήματα που πέτυχαν να έχουν αυτήν την προνομιακή μεταχείριση εκ μέρους των τραπεζών, κατέληξαν, από φορείς της ανεξάρτητης ενημέρωσης και της αδέσμευτης δημοσιογραφίας που ώφειλαν να είναι, να γίνουν περισσότερο απροκάλυπτα όργανα της πολιτικής που χάραζαν οι ελίτ. ΄Ετσι η ενημέρωση-φυσικά όχι στο σύνολό της-έγινε χειραγωγούμενη, καθοδηγούμενη και απολύτως ευθυγραμμισμένη από την πολιτική και επιχειρηματική ελίτ, τις οποίες, από θέση αρχής, οφείλει να ελέγχει.
Ο τρίτος πυλώνας που επλήγη ήταν ο πυλώνας του πολιτικού συστήματος. Το οποίο από θέση εξουσίας υπερθεμάτιζε για την αναγκαιότητα λιτότητας και των περικοπών από την κοινωνική πλειοψηφία, και την ίδια στιγμή μετατρέπονταν σε χρεοκοπημένο οργανισμό με εκατομμύρια ευρώ σε εκκρεμότητες από δάνεια, που ελάμβανε χωρίς καμία ουσιαστική διασφάλιση και εγγύηση.
Αυτή η πρακτική δυστυχώς αποτελεί κηλίδα για το πολιτικό σύστημα, που απαξιώθηκε στο σύνολό του στη συνείδηση του συνόλου της κοινωνίας. Αυτή η κηλίδα δεν μπορεί να συνεχιστεί να στιγματίζει το πολιτικό σύστημα της χώρας και να αποτελεί το βολικότερο υπόστρωμα για να κερδίζουν έδαφος ακραίες φωνές που στοχεύουν ευθέως τα πολιτικά κόμματα, τον κοινοβουλευτισμό και την ίδια τη δημοκρατία.
Άλλωστε, είναι πλέον πανθομολογούμενο ότι η πρακτική αυτή βάλλει εν τέλει εναντίον του πολιτικού συστήματος, του δημόσιου συμφέροντος και της ομαλής λειτουργίας μίας ευνομούμενης και δημοκρατικής πολιτείας.
Τελικά, αλήθεια το πολιτικό σύστημα με τις πρακτικές του τι κατάφερε; Κατάφερε πραγματικά αρκετά πράγματα: 1ον. Να άρει τις ποινικές ευθύνες των διοικήσεων των τραπεζών και των υπευθύνων των κομμάτων, 2ον. Τα κόμματα να μην εξοφλήσουν τα δάνειά τους, μάλιστα τα κόμματα της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ δεν κατέβαλαν ούτε ευρώ από το Φθινόπωρο του 2001 μέχρι σήμερα έναντι της οφειλής τους των 401 εκατομμυρίων ευρώ, με αποτέλεσμα σήμερα να είναι σε κατάσταση χρεοκοπίας, και 3ον. (το κυριότερο) Να φθάσει στο ναδίρ την τιμή και την αξιοπιστία του πολιτικού συστήματος και των κομμάτων. Και όλα αυτά θα εγγραφούν στην συλλογική κοινωνική και πολιτική συνείδηση, αλλά και στη νομική και θεσμική μνήμη.
Θα πρέπει να δούμε την προσπάθεια της Επιτροπής μας σαν μία απόπειρα καταπολέμησης της Διαφθοράς. ΄Ετσι θα συμβάλλουμε στην αποκατάσταση της τιμής και της αξιοπιστίας των κομμάτων και του πολιτικού μας συστήματος, δηλαδή της δημοκρατίας.