Περί ΑΟΖ, ΑΟΖ+ και σχοινοβασίας (A)

Θα ομολογήσουμε στον αναγνώστη ότι εδώ και καιρό μας κυνηγάει μια τύψη – ότι δεν προσεγγίσαμε ένα ζήτημα που είναι φανερό ότι καθίσταται φλέγον, και μάλιστα μέσα στο πλέγμα των όλο-και-πιο-έντονων Ελληνοτουρκικών. Πρόκειται για την εξέλιξη της συζήτησης σχετικά με την ΑΟΖ, την σκοπιμότητα (ή: τον κίνδυνο) κήρυξης μονομερούς ΑΟΖ από την Ελλάδα, τώρα μάλιστα που ξεκινούν στα σοβαρά έρευνες υδρογονανθράκων. Την συζήτηση «ανέβασε» η – πολιτισμένη, πλην σαφής – αντιπαράθεση απόψεων μεταξύ Άγγελου Συρίγου και Χρήστου Ροζάκη με στίγμα σαφώς διαφοροποιημένο οι δυο τους (απλουστεύοντας: ο πρώτος με και πολιτική θέση σε Κυβέρνηση Σαμαρά και με αιχμηρές τοποθετήσεις π.χ. στο Μεταναστευτικό, ο δεύτερος υφυπουργός Εξωτερικών στα χρόνια Σημίτη προτού βρεθεί στο Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων). Καθώς όμως η υπόθεση της ΑΟΖ – όπως παλιότερα η αντιπαράθεση περί την υφαλοκρηπίδα – έχει εξαιρετικά τεχνικό χαρακτήρα, ενώ ταυτόχρονα απελευθερώνει τα πιο έντονα πολιτικά, ακόμη και συναισθηματικά αντανακλαστικά, διστάσαμε να προσέλθουμε.

Κακώς , όπως απεδείχθη. Διότι  εν τω μεταξύ, βρέθηκαν να προηγούνται εξελίξεις με αφορμή την Κυπριακή ΑΟΖ. Οι οποίες, ακόμη και με δεδομένο τον δικό μας στρουθοκαμηλισμό «εκβιάζουν» δικές μας κινήσεις (ή: ερμηνείες των επιλογών ακινησίας). Στην Κύπρο – όπου, μην ξεχνούμε, έχουν Προεδρικές εκλογές σε λίγες βδομάδες – ο Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης βρέθηκε να κρατά μιαν (ακόμη) καυτή πατάτα. Την ώρα που ξεκινούσαν οι έρευνες ΕΝΙ-Total με το πλωτό γεωτρύπανο SEIPEM2000 στο Οικόπεδο 6 της Κυπριακής ΑΟΖ («Καλυψώ»), η Τουρκίας όχι απλώς (ξανα)ξεκίνησε κινήσεις παρενόχλησης με Barbaros Ηayreddin Pasa , με NAVTEX για ασκήσεις, με διαβήματα, αλλά και έχοντας προμηθευθεί – μισθώσει ή αγοράσει μέσω της ενεργειακής ΤΡΑΟ/Turkiye Petrolleri Anonim Ortakligi (Ιδρύθηκε ήδη το 1954, μετέχει μέχρι και στα Αζέρικα κοιτάσματα του Σαχ-Ντενίζ, ενώ «χτύπησε» φυσικό αέριο ήδη την δεκαετία του΄70 στην Ανατολική Θράκη) – το πλωτό γεωτρύπανο DeepSeaMetro-II για βαθιές υποθαλάσσιες γεωτρήσεις.

Έτσι όπως γινόταν πλέον φανερό ότι η Τουρκία διεκδικεί όχι απλώς τον ρόλο αμφισβήτησης των Κυπριακών κινήσεων στην εκμετάλλευση της ΑΟΖ, αμφισβήτησης  «εν ονόματι» των Τουρκοκυπρίων, αλλά και ρόλο προστάτη-διεκδικητή με σχέδια γεωτρήσεων στην δική της «ερμηνεία» ΑΟΖ, ο Νίκος Αναστασιάδης τι έκανε; Επανήλθε στο δόγμα ότι οι φυσικοί πόροι της Κύπρου ανήκουν σε όλους τους Κυπρίους (και η εκμετάλλευσή τους γίνεται επ’ ωφελεία και των Τουρκοκυπρίων)^. όμως προειδοποίησε προσεκτικά ότι άμα η Τουρκία διεκδικήσει εκμετάλλευση στην ΑΟΖ της Βόρειας Κύπρου, αφήνει «εκτός» τα δικαιώματα στα Νότια της Μεγαλονήσου (όπου οι σοβαρές ενδείξεις φυσικού αερίου, μετά και την «Αφροδίτη»/Οικόπεδο12). Αυτό προξένησε αρκετή ταραχή – είπαμε: προεκλογική περίοδος Προεδρικών! – ως «σήμα» για ενδεχόμενο λύσης δυο Κρατών.

Όμως η ουσία όσον αφορά την δική μας προσέγγιση είναι άλλη: η Κύπρος, δια του πολύπειρου ΥΠΕΞ της Γιαννάκη Κασουλίδη, ανέφερε ότι «προβαίνει στις απαραίτητες ενέργειες με στόχο να καταθέσει συντεταγμένες [στον ΟΗΕ] για την υπόλοιπη ΑΟΖ της». Μέχρι σήμερα η Κύπρος έχει οριοθετήσει με Ισραήλ και Αίγυπτο, προχωράει με Λίβανο. Μένει Τουρκία (καλά, εντάξει…) Λιβύη και Ελλάδα. Εδώ λοιπόν είναι που μπαίνει στην μέση, λοιπόν, η δική μας συζήτηση.

Το αν πρόκειται για σχεδιασμό ή για σχοινοβασία θα μας απασχολήσει σε επόμενο σημείωμα. Πάντως η συζήτηση που άνοιξε η αντιπαράθεση απόψεων Συρίγου-Ροζάκη αποδεικνύεται ότι μόνον θεωρητική δεν ήταν…